Morgunblaðið - 23.03.1995, Blaðsíða 20

20 FIMMTUDAGUR 23. MARZ 1995
MORGUNBLAÐIÐ
ERLEIMT
Hryllingiirinn
í deild 731
Fyrst nú eftir hálfa öld hefur hulunni ver-
ið svipt af skelfílegum tilraunum Japana
á lifandi fólki í síðari heimsstyijöldinni.
Fólk var smitað með svarta dauða-sýklum
o g tilgangurinn var sá að búa til sýkla-
sprengjur, sem nota átti í styrjöldinni.
ÍBÚAR kínversku borgarinnar Changteh á flótta undan sókn
Japana 1943 en þeir notuðu m.a. eiturgas gegn borgarbúum.
GAMLI maðurinn er glettinn og
slær á létta strengi um leið og
hann ber fram hrískökurnar, sem
konan hans bakaði. Síðan tekur
hann til að segja frá því í hvers-
dagslegum tón hvernig það sé að
rista upp 30 ára gamlan mann,
sem er bundinn niður í rúm, og
skera hann sundur ósvæfðan.
„Hann vissi, að öllu væri lokið
og barðist því ekki um þegar við
leiddum hann inn í herbergið og
bundum hann niður,“ segir gamli
maðurinn. Hann er bóndi, 72 ára
gamall, og var sjúkraliði í jap-
anskri hersveit í Kína í síðari
heimsstyijöld. Var greint frá
þessu í bandaríska dagblaðinu
The New York Times á dögunum.
„Hann fór ekki að æpa fyrr en
ég tók upp hnífinn. Eg
risti hann frá bijósti og
niður á maga og hann
öskraði af lífs og sálar
kröftum, andlitið af-
myndaðist af kvölum.
Hljóðin í honum voru skelfileg en
svo þagnaði hann. Fyrir læknana
var þetta daglegt brauð en ég var
að upplifa þetta í fyrsta sinn og
það fékk mikið á mig.“
Mesta leyndarmálið
Fanginn, sem var kínverskur,
hafði verið smitaður með svarta
dauða-sýklum og tilgangurinn var
sá að búa til sýklasprengjur, sem
nota átti í styrjöldinni. Hann var
opnaður lifandi til að sjá hvemig
sjúkdómurinn léki líkamann. Um
var að ræða rannsóknaráætlun
en það er fyrst nú, hálfri öld eftir
stríðslok, að skýrt hefur verið frá
henni í smáatriðum.
Áætlunin var mesta leyndarmál
Japana í stríðinu og eftir það en
markmiðið var að smíða sýkla-
sprengjur með svarta dauða-,
miltisbrands- og kólerusýklum og
mörgum öðrum. Það var deild 731
í japanska keisarahernum, sem
annaðist rannsóknirnar en þær
fóru fram á lifandi fólki og með
„vettvangstilraunum", til dæmis
með því kasta sýklasprengjum á
kínverskar þorgir. Þær
„tókust vel“ að því leyti,
að þær komu af stað
faraldri.
Á síðustu áratugum
hafa öðru hveiju birst
frásagnir af þessum hryllingi en
nú er eins og stífla hafi brostið.
Settar hafa verið upp sýningar
og bækur skrifaðar um þessi
grimmdarverk, sem sumir virt-
ustu læknar í Japan tóku þátt í.
Fræðimenn og sumir, sem voru í
deild 731, segja, að um 3.000
manns hafi verið drepin með þess-
um hætti en aðrir segja, að talan
sé allt að sjö sinnum hærri.
Gegn Bandaríkjunum
Ljóst er, að Japanir hugðust
nota sýklana gegn Bandaríkja-
mönnum, ýmist með því að láta
loftbelgi flytja þá inn yfir banda-
rískar borgir eða sjálfsmorðflug-
menn, sem áttu til dæmis að
dreifa sýktum flóm yfir San Di-
ego. Eftir stríð var ekkert frá
þessu sagt og meðal annars vegna
þess, að bandaríski herinn hét
læknunum griðum gegn því að fá
í sínar hendur allar rannsóknanið-
urstöðurnar.
Byijað var á japönsku sýkla-
vopnaáætluninni á ijórða ára-
tugnum og meðal annars vegna
þess, að með Genfarsamþykktinni
1925 voru þau bönnuð. Japanskir
embættismenn ályktuðu sem svo,
að fyrst ástæða væri til að banna
þau, hlyti eitthvað að vera í þau
spunnið.
Japanski herinn, sem þá hafði
stóran hluta Kína á sínu valdi, lét
flytja burt íbúa átta þorpa
skammt frá Harbin í Mansjúríu
til að rýma til fyrir höfuðstöðvum
deildar 731. Kína hafði þann kost
í augum Japana, að þar var nóg
framboð af „tilraunadýrum", sem
þeir kölluðu „boli“ eða „sprek“.
Var aðallega um að ræða Kín-
veija en einnig Rússa, sem bjuggu
í Kína.
„Sýnishornin“
Takeo Wano, sem var í deild
731 og býr nú í borginni Morioka
í Japan, segist einu sinni hafa séð
tæplega tveggja metra háa
glerkrukku og innan í henni lík
af Vesturlandamanni í formalde-
hýði. Hafði maðurinn verið skor-
inn í tvo hluta eftir endilöngu.
Hjá deild 731 var mikið af slíkum
„sýnishornum" og sum merkt
„Bandaríkj amaður", „ Englend-
ingur“ eða „Frakki“ en langflest
af Kínveijum.
Ekki voru aðeins gerðar sýkl-
atilraunir á föngunum, heldur
einnig með eiturgas og margt
fleira. Japanskir hermenn eitruðu
brunna og vatnsból með
kóleru- og taugaveikis-
sýklum en stundum
urðu þeir sjálfir fyrir
barðinu á þessum hern-
aði. 1942 létust 1.700
japanskir hermenn í blóðkreppu-
sóttarfaraldri, sem þeir höfðu
sjálfir komið af stað.
Rannsóknir á kali
Tilraunir Japana miðuðu einnig
að því að fínna bóluefni gegn sjúk-
dómum og aðrar læknisaðferðir.
Þeir uppgötvuðu til dæmis, að
besta ráðið við kali er ekki að
nudda liminn eða kalblettinn eins
og áður var talið, heldur að setja
hann ofan í rúmlega 100 gráða
heitt vatn. Sú vitneskja var hins
vegar fengin með því að binda
fólk úti í hörðu frosti með bera
handleggi og hella köldu vatni
yfir það reglulega. Var lamið í
handlegginn með priki
öðru hveiju og þegar
hann gaf frá sér sams
konar hljóð og viðar-
borð, var kalið byijað.
Ekki er vitað hvort
Hirohito keisari vissi af þessum
grimmdarverkum en yngri bróðir
hans, Mikasa, skoðaði höfuðstöðv-
ar deildar 731 í Kína og segir frá
því í endurminningum sínum, að
honum hafi verið sýndar kvik-
myndir af kínverskum föngum,
sem notaðir voru sem tilraunadýr
í eiturgashernaði.
Mesta leynd-
armál Japana
í stríðinu
Lifandi fólk
notað sem til-
raunadýr
H-
:

s
I.
I
b
l
»
I
t.
ft
»
t
i
ft
Afl fjöldans undir