Morgunblaðið - 13.04.1995, Blaðsíða 62

62 FIMMTUDAGUR 13. APRÍL 1995
MORGUNBLAÐIÐ

COREGA
annarra
Corega töflur halda gerlum og
gervitönnum í skejji
tannsteini á
um
ókeypis fyrir Kúbani, en ferðamaður
þarf að borga 25 bandaríkjadollara
fyrir læknishjálp og skiptir ekki
máli hvort hann þarf á henni að
halda einu sinni eða oftar. Kvittun
fyrir þessa 25 dollara greiðslu voru
margstimplaðir pappírar. Læknamir
minntu svo fólk á að geyma þá vel
þvi þeim datt ekki annað í hug en
aliir fengju endurgreiðslu þegar heim
væri komið í þeim velferðarþjóðfélög-
um sem túristamir byggju við. Eg
leitaði einu sinni læknis mest af for-
vitni og bað um áburð á moskítóbit
sem ég hafði fengið á leggina.
Læknastofan bar vitni um góða heil-
brigðisþjónustu í landinu. Læknirinn
sagðist taka blóðsýni mánaðarlega
af öllu starfsfólki. I landinu væru
eyðnisjúkir afar fáir, hjá þessari þjóð
sem er yfir 11 milljónir manna fynd-
ust aðeins á annað hundrað eyðnitil-
felli. Nú hefði vændi aukist við aukn-
ingu ferðamannastraumsins og
hætta á því að innfæddir smituðust
af útlendingum því yfirvofandi.
Fyrsta daga okkar við ströndina
skoðuðum við umhverfíð. Við gátum
fengið lánuð hjól án endurgjalds,
afar fornfáleg hjól, en þau gerðu sitt
gagn. Nú kom í ljós að allt hótel-
hverfíð var girt mannheldri girðingu
og vöknuðu stráx grunsemdir okkar
um að við væmm innilokuð í ein-
hverju túristagettói. Rétt við hliðið
sem við ætluðum út um og lá niður
að hvítri ströndinni voru tveir ein-
kennisklæddir verðir. Við sáum ekki
betur en þeir væru með byssur í
beltum sínum, en okkur létti þegar
við sáum þá bera þessar sömu byss-
ur upp að andlitinu og kom þá í ljós
að þetta voru farsímatól. Þeir voru
sem sagt ekki þarna við hliðið til að
veija okkur útgöngu, heldur til að
hleypa aðeins þeim Kúbönum inn
sem þar unnu, aðrir fengu ekki að-
gang nema þeir ættu erindi. Þarna
sáum við líka leitað á fólki sem var
að fara heim úr vinnu. Það varð að
ganga úr skugga um að ekki væri
smyglað áfengisflöskum eða öðru
góssi sem ætlað var ferðafólkinu.
Við ströndina sem tilheyrði hótelinu
var aðstoðarfólk sem lánaði hótel-
Ljúfir endurfundir. Ferðalangar finna gamla blæjubílinn sinn módel 1959.
hvítan sandinn, njóta sólarinnar og
synda í tærum sjónum. En okkur var
ekki til setunnar boðið, hitabeltissólin
getur orðið hvítingjanum hættuleg
ef of geyst er farið svo við drifum
okkur aftur uppá hjólin til að kanna
nágrennið. Híbýli innfæddra voru
ákaflega óhijáleg. í sumum fiski-
þorpum höfðu íbúar þó lagfært húsa-
kynni sín og sett upp smá veitinga-
hús heima hjá sér. Þar voru aðallega
á boðstólum risahumrar og nýveiddir
'sjaldgæfír fiskar auk innflutts áfeng-
is svo sem gins og viskís.
Víetnam-húsið hennar Celiu
Hótelin sem buðu uppá „allt
innifalið" sérhæfðu sig í rommkok-
teilum blönduðum úr Havana
Club-rommi, sem upphaflega hét
Baccardy. Bruggfjölskyldan
Baccardy flutti nafnið með sér úr
landi eftir byltingu og er nú sá mjöður
framleiddur í Kanada á nákvæmlega
sama hátt og rommið á Kúbu sem
fékk nafnið Havana Club.
Á einum stað við ströndina stóð
hús ólíkt öllum öðrum húsum. Það
leit út eins og stór bátur með stýris-
húsi og stóð á einskonar stöplum.
Þó málning væri flögnuð af sáum
við að það hafði einhvem tíma verið
málað í glaðlegum litum. Við vöpp-
uðum í kringum húsið, töldum það
vera autt, og voguðum okkur þess
vegna að kíkja inn um gluggana.
Þetta var rúmgott hús en húsgagna-
laust að mestu, dýna á gólfi í einu
herbergi og stóll í öðru, borðskrifli í
því þriðja með upphitunartæki og
potti. Skyndilega er dyrum svipt upp
og út á veröndina gengur maður í
vinnugalla og býður okkur inn að
skoða húsið. Við báðumst afsökunar
á þessari forvitni, við hefðum ekki
getað á okkur setið og gerst glugga-
gægjar, þetta hús væri svo fallegt
og skrítið og ólíkt öllum öðrum hús-
um sem við hefðum séð. Hann sagði
að það fyndist Kúbönum einnig og
þetta væri kallað Víetnam-húsið
vegna þess að fólk ímyndaði sér að
þannig litu húsin í Víetnam út. Þetta
var áður bústaður konu sem hét
Celia Sanchez og var kölluð „konan
á bak við Castro“. Hún var einn af
upphafsmönnum byltingarinnar og
barðist með Castro og öðrum skær-
uliðum í Sierra Maestra-íjöllunum.
Hún lést árið 1980 tæplega sextug
og varð þjóðarsorg við lát hennar.
Hún átti sæti í stjórn landsins og
eins og Castro var hún alltaf í nánum
tengslum við almenning og var dáð
og elskuð af þjóðinni. Sagnfræðingar
nútímans stæðu áreiðanlega ráða-
lausir og skilningsvana ef þeir gætu
ekki leitað í þau skrifuðu gögn sem
Celia hélt til haga og safnaði saman
um byltinguna á Kúbu frá upphafí,
en hún hófst árið 1953 með árás á
Moncada-herbúðirnar í Santiago de
Cuba. Þar voru uppreisnarmenn
murkaðir niður og þeir sem eftir
lifðu, þar á meðal bræðurnir Fidel
og Raul Cástro, settir í fangelsi og
pyntaðir. Vegna almenningsálitsins
íeysti Batista einræðisherra þá úr
haldi. Var álitið að hann hefði ætlað
sér að myrða þá á laun seinna og
kenna byltingarfélögum um, en þeir
bræður komu sér strax til Mexíkó
og héldu áfram að skipuleggja bylt-
inguna og þar hittu þeir argentínska
lækninn Che Guevara, sem slóst í för
með þeim. Þeir tóku aftur land á
Kúbu, gerðu aðra misheppnaða bylt-
ingartilraun og flýðu upp í Sierra
Maestra-fjöllin þar sem kvenhetjan
i gervitönnum leynast hvers kyns afkimar og glufur sem eru
gróörarstía fyrir gerla (bakteríur). Tannsteinn hleöst upp og
þegar fram líöa stundír myndast andremma.
Best er aö eyöa gerlum (bakteríum) af gervitönnum meö
Corega freyðitöflu. Um leiö losnar þú viö óhreiníndi, bletti
og mislitun á tönnunum.
Svona einfalt er þaö!
Taktu út úr þér gervitennurnar og burstaöu þær meö Corega
tannbursfa. Leggöu þær í glas meö volgu vatni og einni
Corega freyöitöflu. löandi loftbólurnar smiúga alls staöar
þar sem burstinn nær ekki til! Á meöan burstar þú góminn
meö mjúkum tannbursta.
Geröu þetta daglega. Þannig kemur þú í veg fyrir aö gerlar
(bakteríur) nái aö þrífast og þú losnar viö tannsteininn og
andardrátturinn
verðurfrísklegur
og þægilegur.
Corega freyði-
töflur •• frísklegur
andardráffur og
þú ert áhyggju-
laus i návist
annarra.
KUBÖNSKU leikararnir Jorge Perugorias og Vladimir Cruz leika
Diego og David í kvikmyndinni Jarðarber og súkkulaði eftir leik-
stjórann Alea en hún var útnefnd til Óskarsverðlauna. Samkyn-
hneigð hefur aldrei verið litin hýru auga á Kúbu en kvikmyndin
er þáttur í að létta á þeim fordómum.
gestum gleraugu og blöðkur og ann-
an köfunarútbúnað. Þannig vopnað-
ur var hægt að synda eða ganga í
grunnum sjónum útað hinum frægu
kóralrifum til að mara þar í kafí eða
kafa niður og skoða litfagra fiska
og fjölskrúðugan sjávargróður. Það
var unaðslegt að leggjast í heitan
Celia Sanchez barðist með þeim og
skipulagði byltingarstarfsemina þar
til fullnaðarsigri var náð og lýst yfir
sjálfstæði Kúbu árið 1959. Þetta
hugsjónafólk hafði mikið verk að
vinna því þjóðin var sárafátæk.
Geysileg spilling auðstéttanna iam-
aði þjóðfélagið, almenningur var
óupplýstur enda meiri hluti þjóðar-
innar hvorki læs né skrifandi. Eitt
brýnasta verkefnið var því að lækna
þjóðina af ólæsi. Þeir læsu, jafnvel
börn og unglingar, voru send út um
sveitir til að kenna ungum sem öldn-
um að lesa. Sex árum seinna hafði
það tekist og þá fyrst kom Castro á
sósíalisma eða árið 1965. Eftir þess-
ar upplýsingar tjáði hinn málhressi
íbúi í Víetnam-húsinu okkur aðliann
væri verðlaunaður sykurekruverka-
maður. Afkastamestu sláttumenn-
imir hlytu alls konar verðlaun og
upphefð. Hans verðlaun voru starfs-
leyfí í húsi þjóðhetjunnar Celiu Sanc-
hez hér við Atlantshafsströnd sem
væri mikil upphefð. Nú birtist kona
hans og ung dóttir og okkur var
boðið að ganga um herbergin og
njóta golunnar frá hafinu. Við leituð-
um í töskum okkar að einhveiju til
að gefa þessu góða fólki í þakklætis-
skyni og fundum þá tvo blýanta sem
merktir voru stílvopn málfrelsis og
við höfðum keypt heima af Málfrels-
issjóði til að styrkja þá sem ættu
yfir höfði sér málsókn. Fjölskyldan
þakkaði fyrir sig og sagði að þessi
skriffæri kæmu sér afar vel því á
þeim væri mikill skortur í landinu
þessa stundina.
í upplýsingum um hótelið okkar,
Mayanabo, var gestum góðfúslega
bent á að ef þeir vildu láta drykkju-
peninga af hendi rakna væri bestur
kostur að setja aurana í umslag og
skilja eftir í móttökunni. Þar yrði
þeim skipt milli starfsmanna, þannig
að þeir ósýnilegu, sem ynnu á bak
við í eldhúsi, inni á skrifstofu o.s.frv.
nytu einnig þess sem gestir gæfu.
Áfgangi yrði svo varið til barnaskól-
anna til bóka- og námsgagnakaupa.
í kúbanska sjónvarpinu sáum við
frétt um að Fidel Castro sæti þessa
stundina veislu Margrétar Þórhildar
Danadrottningar ásamt hundrað
þjóðhöfðingjum og þótti mikil frétt.
En þó var sú frétt ennþá meiri að
hann klæddist við þetta tækifæri
svörtum jakkafötum með hvítt um
hálsinn en þannig búinn hafði hann
ekki sést í 40 ár. Það var greinilegt
að nú þótti Fidel mikils við þurfa
enda eru vandræði á Kúbu risavaxin
og hann á allt undir að Evrópa auki
viðskipti sín við landið.
Eftir að hafa notið lystisemda
þessa túristasæluríkis um skeið var
verðskyn okkar gjörsamlega hrunið.
Við opnuðum þó budduna og týndum
til í umslag peninga sem gætu glatt
og gagnast þessu lífsglaða og góða
fólki sem við höfðum kynnst og
umgengist á Santa Lucia-strönd. Við
yfirgáfum eyjuna grænu og hlýju
með trega, sáum hana hverfa við
sjóndeildarhring út um glugga Mart-
inair-flugvélarinnar sem flutti okkur
til Amsterdam. Næsta kvöld vorum
við komin heim, nyrst í tempraða
beltið, húsið okkar beið upphitað og
hlýtt, en gangurinn var fullur af
kosningapésum, gluggapósti og öðr-
um rukkunum sem kippti verðskyn-
inu samstundis aftur í lag. En eins
og ljós í myrkrinu lá þarna ofan á
hrúgunni lítill pakki sem virtist hafa
eitthvað skemmtilegra að geyma.
Þetta var sending frá Ljóðaklúbbi
Máls og menningar, nýútkomin Ijóða-
bók Ingibjargar Haraldsdóttur, Höf-
uð konunnar. Við rifum utan af henni
umbúðir og opnuðum af tilviljun á
bls. 24 og þar blasti við okkur þetta
ljóð:
Hvar er sú eyja
græn og aftur græn
með háa pálma
og hvítan sand
gula sól og heitan rakan blæ?
Hún rís úr hafi
græn og aftur græn
við trumbuslátt
með rauða mold
rósailm
og mjúkan hlýjan tón
Hún angar ennþá
græn og aftur græn
í draumum mínum
unaðseyja
björt og dimm
og rauð og himinblá.
Við höfðum fundið þessa eyju.