Morgunblaðið - 27.04.1995, Blaðsíða 6

MORGUNBLAÐIÐ
6 FIMMTUDAGUR 27. APRÍL 1995
FRETTIR
Þjóðhagsstofnun hefur gert ráð fyrir 35.000 tonna afla úr Smugunni í ár
Novaja
:L ’ Zemlja
Bjarnarey ^ /
Jan Mayen
(NOREGUR) \
ISLAND
FÆREYJAR
BKETIjANI)
2,7% liagvöxt í stað 3%
20.000 tonn gætu þýtt
ÞJÓÐARTEKJUR gætu dregizt saman um hálfan annan milljarð og
vöxtur landsframleiðslu orðið 0,3% minni en ella, verði afli íslenzkra
skipa í Barentshafi takmarkaður við 20.000 tonn á þessu ári. Er þá
miðað við spá Þjóðhagsstofnunar, sem gerir ráð fyrir að aflinn í Bar-
entshafi verði um 35.000 tonn á árinu, eða álíka og á seinasta ári.
Landhelglsgæslan
Fylgst með
veiðum á
Reykjanes-
hrygg
VARÐSKIP Landhelgisgæslunnar fór
í fyrrinótt á úthafskarfamiðin á
Reykjaneshrygg, en kvartanir höfðu
borist frá íslenskum skipum sem þar
eru við veiðar um að erlend skip hefðu
verið við veiðar innan íslensku lögsög-
unnar.
Þegar varðskipið kom á vettvang
í gærmorgun sá það 21 skip við veið-
ar við landhelgislínuna en ekkert
þeirra var fyrir innan.
Flugvél Landhelgisgæslunnar fór í
eftirlitsflug yfír veiðisvæðið í gær og
varð hún vör 13 skipa við lögsögu-
mörkin. Þar af voru 10 skip frá Rúss-
landi, eitt frá Póllandi, eitt frá Noregi
og eitt frá Þýskalandi. Varðskipið
verður á þessum slóðum á næstunni
og fylgist með veiði skipanna.
Aflinn um 39.000 tonn
Á síðasta ári veiddu togarar
skráðir á íslandi 35.044 tonn í
Barentshafinu, samkvæmt upp-
lýsingum frá Fiskistofu. Auk þess
veiddu sex hentifánatogarar í
eigu Íslendinga 4.115 tonn. Sam-
anlagt eru þetta 39.159 tonn af
þorski, og miðast tölurnar við
afla, sem landað er á íslandi og
erlendis.
Norska strandgæzlan hefur
reyndar áætlað mun hærri aflatöl-
ur á íslenzka flotann í Barents-
hafi, allt að 60.000 tonn. Innifal-
inn í þeim tölum er afli, sem norsk
stjórnvöld telja að íslenzku skipin
hafi hent.
Gert ráð fyrir 35.000 tonnum
á þessu ári
í riti sínu um þjóðarbúskapinn
1994 og horfurnar árið 1995 mið-
ar Þjóðhagsstofnun við að ís-
lenzkir togarar, bæði undir ís-
lenzkum fána og hentiflöggum,
hafi veitt samtals um 37.000 tonn
í Barentshafinu. Áætla má að
útflutningsverðmæti þessa afla
hafi verið um 4,3 milljarðar
Andlát
ODDUR SIGURÐSSON
króna. Ætla má að þessar veiðar
hafi skilað um 4,65% af verð-
mæti útflutningsframleiðslunnar.
í spá sinni um efnahagshorfur
á þessu ári gerir Þjóðhagsstofnun
ráð fyrir að afli úr Barentshafi
verði um 35.000 tonn. Að sögn
Ásgeirs Daníelssonar, hagfræð-
ings hjá Þjóðhagsstofnun, myndi
skerðing á þeim afla um 15.000
tonn hafa í för með sér að þjóðar-
tekjur Iækkuðu um 1,5 milljarða.
0,3% skerðing
landsframleiðslu
Þessi samdráttur í afla hefði
jafnframt í för með sér, að sögn
Ásgeirs, um 0,3% samdrátt lands-
framleiðslu, miðað við spá stofn-
unarinnar. Hagvöxtur, sem stofn-
unin hefur áætlað að verði 3% á
árinu, gæti því orðið 2,7%, ef
Smuguafli íslendinga takmarkast
við 20.000.tonn.
Efnahagslögsaga ríkja
í NA-Atlantshafi
Lri\ L;--. Hnsr-taA
Svæði það sem Sval
barðasamkomulagið
frá 1920 nær til
nm—
TtUSS-
LAND
é0t
Tvö skip komin í síldarsmuguna og tvö á leiðinni
Útlitið ekki of gott
varðandi veiðar
ODDUR Sigurðsson
forstjóri og stjórnar-
formaður Plastos hf.
lést á Landspítalanum
sl. þriðjudag á 81. ald-
ursári.
Oddur fæddist 1.
ágúst 1914 í Reykjavík,
sonur hjónanna Sigurð-
ar Oddssonar skip-
stjóra og Herdísar
Jónsdóttur.
Hann stundaði nám
í Verslunarskólanum
og gerðist verslunar-
fulltrúi hjá Elding
Trading Company hf. í
Reykjavík 1941 en
1958 varð hann fram-
kvæmdastjóri Plast-
prents hf. og síðar einn-
ig Etnu hf.
Oddur var meðstofn-
andi fyrirtækjanna Kjöts
og grænmetis 1947,
Plastprents hf. 1958_ og
Etnu hf. 1960. Árið
1974 stofnaði hann
Plastos hf. og var stjórn-
arformaður og forstjóri
fyrirtækisins til dauða-
dags.
Eftirlifandi eiginkona
Odds er Guðfínna
Björnsdóttir og eignuð-
ust þau tvo syni.
ÚTLITIÐ varðandi veiðar í síldar-
smugunni næstu daga þykir ekki
gott þar sem síldin sem fundist
hefur er nokkuð dreifð og heldur
sig á miklu dýpi og kemur aðeins
upp undir yfirborðið í stuttan tíma
um lágnættið.
Nótaskipin Júpíter og Guðrún
Þorkelsdóttir voru komin í síldar-
smuguna í fyrrinótt og síðdegis í
gær höfðu þau ekkert kastað. Kap
og Sunnubergið vóru einnig á
Ieiðinni í síldarsmuguna í gær. í
fréttum norska sjónvarpsins í
gærkvöldi var greint frá því að
fimm norsk skip væru við síldveið-
ar í síldarsmugunni og hefðu þau
Síldin er á 300 til
400 metra dýpi
samtals veitt 1.000 til 1.200 tonn.
Stendur djúpt
Að sögn Hjálmars Vilhjálms-
sonar, fiskifræðings um borð í
hafrannsóknaskipinu Bjarna Sæ-
mundssyni, sem var í miðri síldar-
smugunni sunnanverðri í gær,
hefur fundist síld í torfum á víð
og dreif á nokkuð stóru stykki.
Hún stendur hins vegar djúpt og
heldur sig á 300-400 metra dýpi
vegna þess hve lítil áta er í yfir-
borðslögum sjávarins á þessum
slóðum.
Sagði Hjálmar þetta vera allt
annað háttalag en síldin hefði
sýnt fyrripart sumars í fyrra, en
þá var hún meira og minna uppi
undir yfirborðinu allan tímann og
vel veiðanleg. Menn væru því
hugsanlega of snemma á ferðinni
núna en lítið væri hægt að segja
um það þar sem svona veiðar
hefðu lítið verið reyndar áður.
Bjarni Sæmundsson verður 1-2
daga til viðbótar í síldarsmug-
unni, en heldur þá áleiðis heim
þar sem skipið á að vera komið
til hafnar í Reykjavík 2. maí.
Umboðsmaður segir ráðuneyti ekki hafa átt að hafna beiðni um aðgang að gögnum
Upplýsingaskylda um
umhverfismál í lögum
UMBOÐSMAÐUR Alþingis telur
að iðnaðarráðuneytið hafi ekki
haft forsendur til að hafna beiðni
konu um að sjá umsögn Orku-
stofnunar um starfsleyfi virkjunar.
Konan byggði kröfu sína á lög-
um nr. 21 frá 1993, um upplýs-
ingamiðlun og aðgang að upplýs-
ingum um umhverfísmál, en iðnað-
arráðuneytið taldi lögin ekki eiga
við í þessu tilfelli. Umboðsmaður
segir svo vera og mælist til þess
að konan fái óheftan aðgang að
umsögninni.
Málavextir voru þc'r, að konan
á sumarbústað við vatn, en yfír-
borð þess hefur hækkað verulega
vegna virkjunarstarfsemi síðustu
áratugi og eru nokkrir bústaðir
taldir í hættu vegna ágangs vatns-
ins. Vegna landbrotsins var óskað
eftir að iðnaðarráðuneytið endur-
skoðaði leyfi virkjunarinnar til að
hafa stíflu í ósi vatnsins og nota
það sem miðlunarlón. Iðnaðar-
ráðuneytið leitaði umsagnar Orku-
stofnunar og fór konan fram á að
sjá umsögnina. Því hafnaði ráðu-
neytið.
Aðgangur að hluta
Rök ráðuneytisins fyrir höfnun-
inni voru m.a. þau> í umræddum
lögum frá 1993 væri fjallað um
aðgang að upplýsingum, en ekki
að skýrslum eða gögnum. Ráðu-
neytið leit svo á, að aðgangur að
gögnum miðaðist við þann hiuta
þeirra, sem hefði að geyma upplýs-
ingar um umhverfismál og sendi
konunni útdrátt úr umsögn orku-
málastjóra.
Umboðsmaður bað iðnaðar-
ráðuneytið að skýra afstöðu sína
til kvörtunar konunnar og ítrekaði
ráðuneytið fyrri svör og sagði að
almenningur ætti rétt á upplýsing-
um um þá þætti mála sem sneru
að umhverfismálum og jafnvel að
skýrslum að öllum leyti, ef þær
hefðu verið samdar til að greina
umhverfisáhrifin sérstaklega.
Á hinn bóginn yrði að líta til
þess, að hér á landi hefðu ekki
verið sett almenn lög um rótt al-
mennning til aðgangs að upplýs-
ingum hjá stjórnvöldum og réttur
borgaranna til slíkra upplýsinga
yrði því að byggjast á sértækri
réttarheimild.
Tilgangur laga að
tryggja aðgang
í áliti sínu rifjaði umboðsmaður
upp forsögu lagasetningarinnar
árið 1993, en í tilskipun, sem er
að finna í viðauka við EES-samn-
inginn, segir að nauðsynlegt sé
að tryggja hverjum einstaklingi
eða lögaðila í gjörvöllu bandalag-
inu fijálsan aðgang að tiltækum
upplýsingum um umhverfismál,
hvort heldur á rituðu máli, í mynd-
um, hljóðupptöku eða tölvutæku
formi, sem opinber yfirvöld hafi
yfir að ráða um ástand umhverfis-
mála, þær framkvæmdir eða ráð-
stafanir sem hafi eða líklegt sé
að hafi skaðvænleg áhrif á um-
hverfíð og þær sem ætlað sé að
vernda það.
Umboðsmaður benti einnig á,
að þegar frumvarp til umræddra
laga var lagt fram hafi verið tíund-
að í því að með upplýsingum um
umhverfismál væri átt við upplýs-
ingar í sama formi og kveðið er á
um í tilskipuninni. Þeirri upptaln-
ingu hafi hins vegar verið sleppt
með breytingartillögu umhverfis-
nefndar, enda hafi það fylgt sög-
unni í nefndaráliti að illmögulegt
væri að telja upp form upplýsinga
á tæmandi hátt með tilliti til
tæknivæðingar nútímans.
Veiti aðgang að
umsögn Orkustofnunar
Umboðsmaður telur, að þar sem
umsögn Orkustofnunar hafi snert
það álitaefni, hvort leyfi virkjunar
til að hækka yfirborð vatns hafi
skaðleg áhrif á land, sem liggur
að vatninu, verði að telja að um-
sögnin teljist til upplýsinga um
umhverfismál. Ekki hafi verið
ástæða til að takmarka aðgang
og afhenda útdrátt og mælist
umboðsmaður því til að iðnaðar-
ráðuneytið veiti aðgang að um-
sögn Orkustofnunar.
I

I
t;
»
1
L
I
í
I