Morgunblaðið - 23.06.1995, Blaðsíða 2

2 FÖSTUDAGUR 23. JÚNÍ 1995 '
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Útflutningsverðmæti út-
hafsafla um sex milljarðar
Þrjú
skemmti-
ferðaskip í
Reykjavíkur-
höfn
ÞRJÚ skemmtiferðaskip lágu í
Reykjavíkurhöfn í gær, fimmtu-
dag. Aldrei hafa svo mörg
skemmtiferðaskip verið hér
samtímis.
Skipin eru Arkona sem er
þýskt og tekur 520 farþega,
Southern Cross sem er breskt
og tekur um 800 farþega og
Kazakhstan sem er í leigu
þýskrar ferðaskrifstofu og tek-
ur um 400 farþega.
Skipin komu í gærmorgun og
fóru öll síðdegis. Arkona og
Southern Cross héldu þá áleiðis
til Akureyrar.
AÆTLAÐ útflutningsverðmæti
úthafsafla íslenska fiskiskipaflot-
ans á þessu ári var um átta millj-
arðar króna áður en til sjómanna-
verkfalls kom. Þjóðhagsstofnun
telur að reikna megi með að út-
flutningsverðmætið verði í raun
nálægt sex milljörðum króna, en
þá er ekki reiknað með hugsanleg-
um veiðum á rækju og grálúðu á
Svalbarðasvæðinu. í fyrra var
áætlað útflutningsverðmæti út-
hafsveiðanna sjö milljarðar króna
en 2,5 milljarðar árið 1993.
Ásgeir Daníelsson hagfræðingur
hjá Þjóðhagsstofnun segir að fyrir
sjómannaverkfall hafi verið búið
að veiða 15 þúsund tonn af úthafs-
karfa og 141 þúsund tonn af síld
úr norsk-íslenska stofninum.
Verðmæti úthafskarfa
800-900 milljónir
Eitthvað hefur bæst við þennan
afla frá því verkfallið leystist.
Útflutningsverðmæti síldar fram
að verkfalli var nálægt 1 lh millj-
arði kr. og úthafskarfinn nálægt
800-900 milljónum kr.
Þijú skip eru nú að veiðum í
Smugunni, þ.e. Sólberg og Stak-
fellið og Margrét EA. Skipin hafa
verið í um einn sólarhring að veið-
um og hefur veiði verið lítil. Pétur
Örn Sverrisson hjá LÍÚ segir að
búið sé að útbúa eitt skip, Stakfell-
ið frá Þórshöfn, til rækjuveiða á
Svalbarðasvæðinu. Hann segir að
breyta þurfí veiðarfærum lítillega
og nota aðrar seiðaskiljur en Is-
lendingar nota að jafnaði. Þetta
er vegna mismunandi reglna á
íslandi og í Noregi.
Grálúðu- og rækjuveiðar á
Svalbarðasvæðinu
Borist hafa fregnir af góðri grá-
lúðuveiði Spánveija á Svalbarða-
svæðinu og sagði Pétur Örn að
verið væri að kanna hvort annan
veiðarfæraútbúnað þyrfti til þess-
ara veiða og hvort einhveijar
lokanir væru á veiðisvæðum. Ráð-
gert er að skip fari á grálúðuveið-
ar við hlið Spánveijanna. „Það er
talsverður áhugi fyrir þessum
veiðum. Menn sjá þarna tækifæri
til þess að vera í Smugunni og
skipta þá yfir í grálúðuveiðar ef
ekki aflast í Smugunni,“ sagði
Pétur Örn.
Hann sagði að það væri ekkert
því til fyrirstöðu að allur flotinn
sem á annað borð færi í Smuguna
stundaði jafnframt eftir atvikum
grálúðuveiðar sem væru utan-
kvótaveiðar eins og rækjuveiðarn-
ar á Svalbarðasvæðinu.

*%$»****&
Morgunblaðið/Kristinn
SKEMMTIFERÐASKIPIN Arkona og Kazakhstan við Miðbakka í Reykjavíkurhöfn,
Eldri leigubíl-
stjórar stofna félag
STOFNFUNDUR félags leigubíl-
stjóra í Reykjavík og nágrenni, sem
eru eldri en 60 ára, var haldinn í
gærkvöldi. Bílstjórarnir segja að fé-
lagið eigi m.a. að beijast fyrir af-
námi þess misréttis, sem felist í regl-
um um hvenær bílstjórum sé skylt
að hætta akstri.
Forsvarsmenn félagsins eru þeir
Guðmundur G. Pétursson, sjötugur
bílstjóri hjá BSR, Guðjón Þorberg
Andrésson, 62 ára bílstjóri á sömu
stöð og Sigurður Kr. Ásbjörnsson,
72 ára bílstjóri hjá Bæjarleiðum.
Þeir segja að nú giidi sú regla, að
bílstjórar eigi að hætta við 75 ára
aldur, en þegar þeir nái 71 árs aldri
verði þeir að gangast undir próf í
akstri og skila læknisvottorði.
„Það sem er svo óréttlátt við þess-
ar reglur er að ef maður slasast á
þessu tímabili, þá missir hann leyfið.
Ef hann hins vegar deyr, þá geta
ættingjar hans gert út bílinn í hans
nafni. Þannig hafa ættingjar bílstjór-
anna meiri rétt en þeir sjálfir. Við
viljum eiga rétt á því að reka bílana
okkar til 75 ára aldurs, þótt eitthvað
komi í veg fyrir að við getum ekið
sjálfir. Þetta mætti líta á sem ein-
hvers konar lífeyrisréttindi, en þau
mál eru í - ólestri hjá leigubílstjór-
um,“ segja þeir.
Af tali þeirra Guðmundur, Guð-
jóns og Sigurðar má ráða að þeir
telja Frama, stéttarfélag leigubíl-
stjóra, ekki hafa stutt eldri félags-
menn sína sem skyldi, en hvorki
Guðjón né Sigurður eru nú félagár
i Frama og Guðmundur hyggst segja
sig úr félaginu nú þegar stéttarfélag
eldri leigubílstjóra tekur til starfa.
Þeir segja að í Reykjavík og ná-
grenni hafi verið gefin út um 500
leyfi til leigubílaaksturs og þeir
reikna með að um 150-200 bílstjórar
á þessu svæði séu eldri en 60 ára.
„Allir bílstjórar á þessum aldri, sem
við höfum rætt við, eru mjögjákvæð-
ir, en við þurfum að kynna stofnun
þessa stéttar- og hagsmunafélags
enn betur.“
Norðmenn senda varð-
skip á íslenska síldarbáta
Gert að
greiða 2,5
milljónir
HÆSTIRÉTTUR hefur dæmt
íslandsbanka til að greiða hjón-
um á Akureyri tæplega 2,5
milljónir króna ásamt vöxtum
og dráttarvöxtum vegna mis-
taka sem gerð voru við útgáfu
veðleyfis. Að mati Hæstaréttar
sýndi bankinn ekki þá vand-
virkni og aðgæslu í viðskiptum
við hjónin sem ætlast verði til
af bankastofnun.
Málið varðar mistök sem
gerð voru við útgáfu veðleyfis
við húsnæðiskaup hjónanna.
Bankinn greindi hjónunum ekki
frá mistökunum og bakaði það
þeim fjárhagslegt tjón. í dómn-
um segir að bankinn hafí átt
beinan hlut að því hvernig fór
og bakað sér skaðabótaábyrgð
gagnvart hjónunum.
Hæstiréttur dæmdi íslands-
banka til að greiða vexti af
upphæðinni frá 16. janúar 1991
og dráttarvexti frá 18. júní
1992. Bankanum var jafnframt
gert að greiða 150.000 krónur
í málskostnað í héraði, en hann
vann málið fyrir héraðsdómi.
Þá var honum gert að greiða
200.000 krónur í málskostnað
fyrir Hæstarétti í ríkissjóð.
Tveir dómarar skiluðu sér-
áliti og töldu að staðfesta ætti
dóm héraðsdóms.
SJÁVARÚTVEGSRÁÐHERRA Nor-
egs, Jan Henry T. Olsen, lýsti því
yfír í gær að sent yrði varðskip til
Jan Mayen til að hrekja á brott ís-
lensk síldveiðiskip.
Að sögn samtaka norskra útgerð-
armanna hafa átta íslenskir bátar
verið að veiðum á svæðinu umhverf-
is Jan Mayen í tæpa viku.
„Ef þessar upplýsingar eru réttar
er það mjög alvarlegt mál,“ hafði
norska dagblaðið Aftenposten eftir
Olsen í morgun.
í DAG hefjast viðræður um meiri-
hlutasamstarf í bæjarstjóm Hafnar-
íjarðar, en meirihluti Alþýðubanda-
lags og Sjálfstæðisflokks féll fyrir
skömmu. Hafa viðræður legið niðri
frá því í síðustu viku, en þá fóru
átta af ellefu bæjarfulltrúum á vina-
bæjarmót í Noregi. Var von á síð-
ustu bæjarfulltrúunum, þeim Ingvari
Viktorssyni, oddvita Alþýðuflokks,
og Magnúsi Jóni Árnasyni, oddvita
Alþýðubandalags, til landsins á mið-
nætti í gær.
Að sögn Tryggva Harðarsonar
hyggst Alþýðuflokkurinn heyra í öll-
Norska Iandhelgisgæslan kvaðst
í gær hafa séð tvo báta að veiðum
við Jan Mayen í gær, en ekki hefði
verið hægt að bera kennsl á þá vegna
þoku. í Aftenposten sagði að veið-
arnar hefðu átt sér stað á því svæði
fískveiðilögsögunnar umhverfis Jan
Mayen, sem næst er hinni svokölluðu
Smugu.
íslensk skip ekki í rétti
Þorsteinn Pálsson sjávarútvegs-
ráðherra sagði að íslensk fiskiskip
um aðilum í dag og síðan taka
ákvörðun um með hveijum verður
reynt að mynda meirihluta. „Við
ætlum að kanna hvað menn eru að
hugsa og tilbúnir til að gera,“ segir
hann. „Það liggur ekkert fyrir nú.
Við viljum heyra í öllum aðilum, það
er báðum brotum Sjálfstæðisflokks-
ins og Alþýðubandalaginu áður en
við tökum ákvörðun."
Allir möguleikar skoðaðir
Magnús Gunnarsson, oddviti sjálf-
stæðismanna, segir ekki Ijóst enn
hveijir fulltrúar sjálfstæðismanna
væru ekki í rétti við veiðar innan
lögsögu Jan Mayen og því væru
viðbrögð norskra stjórnvalda ekki
óeðlileg.
„Það má um það deila hvort það
hafi verið rétt af okkur á sínum
tíma að viðurkenna Jan Mayen lög-
söguna. Við gerðum það eigi að síð-
ur og verðum því að virða þá
ákvörðun. Þetta eru einstaklings-
bundnar ákvarðanir og á ábyrgð
viðkomandi skipstjóra," sagði Þor-
steinn.
verða í þessum viðræðum, og ekki
væri hægt að segja til um hvort sjálf-
stæðismenn færu sameinaðir eða
klofnir í viðræður.
Jóhann G. Bergþórsson, Sjálf-
stæðisflokki, sagði að engar þreifíng-
ar hefðu verið í gangi á vinabæjamót-
inu í Noregi um meirihlutasamstarf.
Hann vildi ekkert segja til um hvort
sjálfstæðismenn kæmu klofnir til við-
ræðna, það ætti eftir að koma í ljós.
Lúðvík Geirsson, Alþýðubandalagi
sagði að meirihlutamálið hefði lítið
sem ekkert borið á góma á vinabæja-
mótinu í Noregi.
Kominn tími
á stóra vinn-
inginn
TÆPT ár er síðan fyrsti vinn-
ingur féll í skaut Íslendinga í
Víkingalottóinu og er heldur
farið að halla á okkur íslend-
inga að sögn Vilhjálms Vil-
hjálmssonar, framkvæmda-
stjóra íslenskrar getspár.
Fyrsta eina og hálfa árið frá
því Víkingalottó fór af stað
hrepptu Islendingar þrisvar
sinnum fyrsta vinning, en nú
er liðið tæpt ár síðan íslending-
ar duttu síðast í lukkupottinn.
íslendingur deildi fyrsta
vinningi með tveimur öðrum í
fyrsta útdrætti 17. mars 1993.
Síðan liðu nokkrir mánuðir þar
til annar íslendingur fékk
fyrsta vinning. Það er svo upp
undir ár síðan ungt fólk í
Reykjavík hreppti 39,5 milljón-
ir króna í fyrsta vinning, en
eftir það hefur fyrsti vinningur
ekki fallið í skaut íslendinga.
„Það er því kominn tími á að
stóri vinningurinn komi til okk-
ar,“ segir Vilhjálmur.
20. apríl síðastliðinn höfðu
Islendingar fengið til baka um
82% af framlagi sínu til lottós-
ins, hvað snerti fyrsta vinning.
Það má búast við að það hlut-
fall hafi eitthvað lækkað núna.
Vilhjálmur segir þó að íslend-
ingar hafi haldið sínu hvað
aðra vinninga snerti.
Viðræður um meirihlutasamstarf í Hafnarfirði hefjast í dag
Rætt verður við alla aðila