Morgunblaðið - 23.06.1995, Blaðsíða 9

MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 23. JÚNÍ 1995 9
FRETTIR
Guðjón Magnússon formaður Rauða krossins efast um réttmæti efnahagsþ vingana á írak
„INNAN Rauða krossins eru uppi alvarleg-
ar vangaveltur um hvort _að notkun efna-
hagsþvingana, eins og í írak, án þess að
það sé sýnilegt að þær leiði til nokkurs
árangurs, stangist á við mannréttindalög,
sem eru hluti af stofnskrá Sameinuðu þjóð-
anna og hluti af Genfarsáttmálunum,“ seg-
ir Guðjón Magnússon, formaður Rauða
krossins á íslandi. Um helgina verður hald-
inn í Noregi fundur norrænna Rauða kross-
félaga þar sem fjallað verður um áhrif efna-
hagsþvingana á mannréttindi og mannúðar-
starf. Alþjóðleg ráðstefna verður haldin í
Genf í desember um sama efni
Samkvæmt stofnskrá Sameinuðu þjóð-
anna geta samtökin beitt þrenns konar
meðölum til knýja þjóðir til að fara að sam-
þykktum þeirra, þ.e. með samningum, efna-
hagsþvingunum og vopnavaldi. Sameinuðu
þjóðirnar hafa á seinni árum beitt efnahags-
þvingunum í 'meira mæli en áður. Nú sæta
þrjár þjóðir slíkum þvingunum, írak, Serbía
og Haítí.
Guðjón sagði ljóst að einhveijar milljónir
íraskra barna myndu deyja vegna þess að
ekki væri hægt að fá flutt til landsins lyf,
lækningatæki og mat. Hann sagði að þegar
þessar staðreyndir lægu fyrir vaknaði sú
spurning hvort menn væru ekki að fara
rangt að með því að beita viðskiptaþvingn-
um. Yfirlýstur tilgangur alþjóðalaga og
Genfarsáttmála væri að vernda óbreytta
borgara í styijöldum eftir því sem það væri
frekast unnt. Markmið Sameinuðu þjóðanna
Brjóta efnahags-
þvinganir gegn
mannréttindalögum?
með viðskiptaþvingunum væri
að knýja þjóðir til að láta af
ofbeldi og mannréttindabrot-
um. Arangur af slíkum þving-
unum væri lítill en milljónir
manna þjáðust vegna þeirra.
„Maður spyr sig hvar er jafn-
vægið milli stjórnmála annars
vegar og mannúðar hins vegar?
Hversu langt er mönnum heim-
ilt að ganga í að beita svona
aðgerðum þegar vitað er þær
koma fyrst og fremst niður á
þeim sem minnst mega sín?“
Skila litlum árangri
Guðjón sagði að könnun sem
Washington Institute for Inter-
national Economics hefði gert á þeim 116
tilvikum efnahagsþvingana sem gripið hefur
verið til á þessari öld sýndi að aðeins í 34%
Guðjón Magnússon
tilvika skiluðu þvinganirnar ein-
hveijum árangri. í tilvikum þar
sem árangur varð var um að
ræða efnahagsþvinganir á milli
tveggja eða þriggja ríkja sem
voru mjög háð hvert öðru efna-
hagslega. Hann sagði að stofn-
unin drægi mjög í efa að efna-
hagsþvinganir af þeim toga sem
beitt væri í Irak skiluðu nokkr-
um árangri.
„Beiting efnahagsþvingana
er mikið vandamál fýrir Rauða
krossinn og raunar öll mannúð-
arsamtök. Þau standa nánast í
þeim sporum að horfa upp á
eymdina og örbirgðina og geta
lítið aðhafst vegna þess að þau
koma ekki nauðsynlegum lyfjum og mat á
staðinn. Það er t.d. talið að í írak sé Rauði
hálfmáninn ekki með nema 10-15% af því
sem hann þyrfti á að halda. Þetta er ekki
vegna þess að það er ekki meiri hjálp að
fá heldur vegna þess að það fæst ekki leyfi
til að flytja vörurnar á staðinn," sagði Guð-
jón.
Gagnrýni á efnahags-
þvinganir eykst
í desember á þessu ári verður haldin í
Genf alþjóðleg ráðstefna Rauða krossins
um mannréttindi og mannúðarstarf, þar
sem koma saman fulltrúar allra ríkja sem
skrifuðu undir Genfarsáttmálana, alls um
180 ríki. Þar verða einnig fulltrúar allra
landsfélaga Rauða krossins og Rauða hálf-
mánans, Alþjóðaráðs Rauða krossins og
Alþjóðasambands Rauða krossins.
Guðjón sagði að styijöldum í heiminum
hefði fjölgað á seinni árum. í flestum tilvik-
um væru átökin innan ríkja og þar gengi
oft mjög illa að beita Genfarsáttmálum og
alþjóðamannréttindalögum. Auk þess hefði
sú þróun orðið að hjálparlið væri ekki eins
verndað og það áður var. Skotið væri á
hjálparliða og þeir teknir í gíslingu. Þá
væri greinilegt að Sameinuðu þjóðirnar
beittu viðskiptaþvingunum í meira mæli nú
en áður jafnvel þó að það kæmi ilia niður
á mannúðarstarfi. Guðjón sagði að þessi
þijú atriði yrðu rædd á ráðstefnunni í des-
ember. Hann sagðist telja að þjóðir heims-
ins væru að vakna til vitundar um skelfileg-
ar afleiðingar viðskiptaþvingana á óbreytta
borgara.
Umferðarátak
í samvinnu við
Bifreiðaskoðun
Athygli
beint að eft-
irvögnum
LÖGREGLAN á Suðvesturlandi
leggur, í samvinnu við Bifreiða-
skoðun íslands, sérstaka áherslu
á eftirlit með eftirvögnum þessa
dagana.
I frétt frá lögreglu segir að
m.a. verði hugað að eftii’vögnum
dráttarvéla í tengslum við vinnu-
skólana, speglabúnaði dráttar-
tækja með breiða eftirvagna flutn-
ingabifreiða og tjaldvagna.
Bifreiðaskoðun íslands og lög-
reglan munu reyna að vekja at-
hygli á ákvæðum reglugerðar og
upplýsa fólk eftir föngum um gerð
og búnað, skilyrði, skráningu og
fleira auk þess sem lögreglumenn
og bifreiðaskoðunarmenn munu
vinna saman tiltekna daga á
ákveðnum svæðum með það fyrir
augum að fylgjast með og athuga
búnaðinn.
ALPINA
.gönguskor
Stakir, kragalausir, hör jakkar
Verð kr. 11.200
TESS

neðst við
Dunhaga
sími 562-2230
Opið virka daga
kl 9-18,
laugardaga
kl. 10-14
Vanduðir giinguskór
fyrir meiri- og
minniháttar
gönguferðir.
Frábatr verð
Frá kr. fi.500
S?o^T
BSP'L EIGANI
ÚTIVISTARBÚÐIN
við Umferðarmiðstöðina,
símar 5519800 og 5513072.

Fólk er alltaf
að vinna
íGullnámunni:
68 milljónir
Vikuna 15. til 21. júní voru samtals 68.175.779 kr.
greiddar út í happdrættisvélum um allt land.
Þetta voru bæði veglegir Silfurpottar og fjöldinn ailur af
öðrum vinningum. Silfurpottar í vikunni:
Dags. Staður: Upphæö kr.:
15. júní Rauðaljónið............. 92.274
15. júní Háspenna, Laugavegi.... 93.402
16. júní Hofsbót, Akureyri..... 194.036
17. júní Kringlukráin......... 119.796
17. júní Háspenna, Hafnarstræti. 93.841
19. júní Háspenna, Laugavegi.... 283.852
19. júní Háspenna, Laugavegi.... 68.445
21. júní Ráin, Keflavík........ 240.533
Staöa Gullpottsins 22. júní, kl. 14:00
var 6.580.374 krónur.
#'*líí**„
ARRÆIAIKAFIVT
Al\D/Lj/\lVJAr 1\
Komdu í Árbæiarsafn oc njóttu þess að drekka
ilmandi gott RIO kaffi í hlylegu og notalegu umhverfi
í gamla Árbænum. Einnig parftu að prófafrægu
lummu-uppskriftina nennar Sigurlaugar.
Silfurpottarnir byrja alltaf í 50.000 kr. og Gullpottarnir f 2.000.000 kr.
og hækka siðan jafnt og þétt þar til þeir detta.
DAGSKRA HELGARNNAR
Föstudagur 23. júní - Jónsmessunæturganga
A einni mögnuöustu nótt ársins,
Jónsmessunótt, verour gengiö um Elliöaárdalinn.
Lagt af staö frá Arbæjarsafni kl. 22.30.
Fararstjórar: Guörún Ágústsdóttir íþúi f dalnum og Helgi M.
Sigurösson safnvöröur Arbæjarsafns.
Laugardagur 24. júnf
Mjaltir viö Árbæinn kl. 17. Mllking at 5 pm.
Gullsmiöur að störfum í Suöurgötu 7. A goldsmith working.
Sjómaöur sinnir netagerö viö Nýlendu og hjall.
An old sailor worklng at Nýlenda.
Sunnudagur 25. júní
"Aö koma ull í fat". Tóvinna í Kornhúsi frá kl. 13 -17.
Cloth making from wool in Komhús.
Harmónfkuleikur á svæöi. Accordlon muslc.
Mjaltír viö Árbæinn kl. 17. Mllklng at 5 pm.
Gullsmiöur aö störfum i Suöurgötu 7. A goldsmith working.
Sjómaöur sinnir netagerö viö Nýlendu og hjall.
An old sailor worklng at Nýienda.
Og svo auövitaö veitingar í Dillonshúsi.

* ARBÆJARSAFN • REYKJAVIK MUSEUM
a SÍMI: 5771111 • FAX: 5771122