Morgunblaðið - 23.06.1995, Blaðsíða 4

4 FÖSTUDAGUR 23. JÚNÍ 1995
MORGUNBLAÐIÐ

FRÉTTIR
Morgunblaðið/Sverrir
Á ANNAÐ hundrað starfsmenn álversins söfnuðust saman fyrir utan Karphúsið síðdegis í gær til
að leggja áherslu á samstöðu sína í kjaradeilunni. Var samninganefnd verkalýðsfélaganna hvött til
að halda fast á kröfum starfsmanna.
Starfsmenn álversins fjölmenntu að húsi ríkissáttasemjara
Askorun um að halda
fast á kröfum í deilunni
Byrjunar-
laun lektora
82.000 kr.
á mánuði
BYRJUNARLAUN lektors í
heimspekideild í Háskóla Ís-
lands eru á bilinu 81.798 krón-
ur til 92.000 krónur á mán-
uði. Eins og skýrt var frá í
Morgunblaðinu í gær töldu
erlendir notendur Internetsins
að prentvilla væri í launatöxt-
um þegar staða lektors í enskri
nútímatungu við Háskólann
var auglýst laus á málfræð-
ingalista Intemetsins.
Samkvæmt upplýsingum frá
launadeild Háskólans eru átta
þrep í hveijum launaflokki lekt-
ora sem menn raðast í eftir
prófaldri, þ.e.a.s. hve iangt er
liðið frá því viðkomandi lauk
fyrsta háskólaprófí. Auk þess
bætast þijú ár við prófaldur
og þrepin ráðast af því.
Bytjunarlaun lektora sam-
kvæmt fímmta þrepi eru
81.798 krónur á mánuði og
miðast þau laun við sex ára
prófaldur. 92.000 króna mán-
aðarlaun miðast við 20 ára
prófaldur, þ.e.a.s. að sautján
ár séu frá því að lektor hafí
lokið fyrsta háskólaprófi,
Engin önnur laun leggjast
ofan á launataxtana, eins og
t.d. óunninn yfírvinna eða ann-
að slíkt.
Girðingaefni
stolið á Selfossi
TÍU rúllum af gaddavír og tíu rúll-
um af grænmáluðu girðinganeti var
stolið aðfaranótt fimmtudags. Girð-
ingaefnið, sem var í eigu Selfoss-
bæjar, lá við svokallað Fjallstún á
Biskupstungnabraut, en verið var
að girða þar skógræktargirðingu.
Ekkert hefur enn komið fram sem
skýrir hvað varð um girðingaefnið,
en lögreglan á Selfossi biður þá sem
hafa orðið varir við það eða grun-
samlegar mannaferðir um nóttina
að láta hana vita.
Á ANNAÐ hundrað starfsmenn ál-
versins komu saman til baráttufund-
ar fyrir utan húsnæði sáttasemjara
í gær og samþykktu samhljóða
ályktun þar sem lýst er fullum stuðn-
ingi við samninganefnd verkalýðsfé-
laganna og er hún hvött til að halda
fast á kröfum starfsmanna í kjara-
deilunni við ÍSAL.
Verkalýðsfélögin gera
samstarfssamning
Eitt helsta deilumálið í viðræðum
verkalýðsfélaganna og vinnuveit-
enda, auk krafna starfsmanna um
launahækkanir vegna framleiðni-
aukningar, snýst um skipulag við
gerð kjarasamninga en starfsmenn
ISAL eru í alls tíu stéttarfélögum.
Stéttarfélög starfsmannanna hafa
gert með sér samstarfssamning í
tengslum við kjaraviðræðurnar í
framhaldi af því gaf samninganefnd
starfsmanna vinnuveitendum yfir-
lýsingu um að þau væru reiðubúin
að viðhafa samræmda afgreiðslu
félaganna á væntanlegum kjara-
samningi. Er litið á þetta mál sem
þýðingarmikið fordæmi vegna hugs-
anlegrar stækkunar álversins. Sam-
starfssamningurinn felur aftur á
móti ekki í sér að einstök félög af-
sali sér réttingum á borð við heimild
til boðunar vinnustöðvunar.
Beðið eftir tilboði
Þorlákur Oddsson, trúnaðarmaður
Hlífar í álverinu, flutti ávarp á fund-
inum í gær. Hann lýsti stöðu viðræðn-
anna fyrir fundarmönnum og sagði
að sl. föstudag hefði samninganefnd
verkalýðsfélaganna lagt fram tilboð
til VSÍ/ÍSAL hjá ríki^sáttasemjara.
„Vipbrögð samninganefndar
VSÍ/ÍSAL voru. á þá leið að óska
eftir samræmdri afgreiðslu verka-
lýðsfélaganna á kjarasamningi og ef
það gengi eftir myndu þeir leggja
fram tilboð mánudaginn 19. júní, sem
væri okkur mjög þóknanlegt. Á
mánudaginn, 19. júní, lagði samn-
inganefnd verkalýðsfélaganna fram
yfirlýsingu um samræmda afgreiðslu
á kjarasamningi sem byggir á undir-
rituðum samstarfssamningi verka-
lýðsfélaganna. í dag, fímmtudaginn
22. júní, höfum við ekki fengið að
sjá tilboð það sem samninganefnd
VSÍ/ÍSAL hafði talað um síðastliðinn
föstudag. Þarinig stöndum við
frammi fyrir því að fyrirheit viðsemj-
enda okkar standast ekki enn á ný.
Til marks um viljaleysi samninga-
nefndar VSÍ/ÍSAL til samninga hafa
þeir verið að reyna nú í tvo sólar-
hringa að fá skrifaða yfirlýsingu
verkalýðsfélaganna og að breyta
henni í samkomulag við sig. Þeir
virðast ekki átta sig á því, að það
eru verkalýðsfélögin sem eru að
gera með sér samstarfssamning um
afgreiðslu samnings og þeir fá að-
eins yfiriýsingu frá verkalýðsfélög-
unum um að þau hafi gert með sér
samkomulag. Við verðum að vona
að viðsemjendur okkar komi til fund-
ar /iú með samningsvilja í verki,“
sagði Þorlákur.
Söfnunarfé vegna
snjóflóða í Súðavík
Eftirstöðv-
um varið til
nýbygginga
EFTIRSTÖÐVUM söfnunarfjár
vegna snjóflóðanna ‘ í Súðavík, 73
milljónum, verður varið til styrktar
einstaklingum sem bjuggu í bænum
fyrir snjóflóðin í janúar og þurfa að
koma sér upp þaki yfir höfuðið í
nýrri byggð í kauptúninu. Nánari
reikningsskil endurskoðanda sjóð-
stjórnar verða birt í Lögbirtingablað-
inu, en sjóðsstjóm hefur lokið störfum.
Landssöfnunin, sem gerð var und-
ir yfirskriftinni samhugur í verki, skil-
aði 290 milljónum. Samkvæmt grein-
argerð stjómar fór 25 milljóna króna
framlag Færeyinga til þess að reisa
nýjan leikskóla, að ósk gefenda, 189
milljónum var úthlutað til einstaklinga
og fjölskyldna og tæpum þremur
milljónum til samfélagslegra verkefna.
Eftirstöðvar em 73 milljónir.
Sjóðsstjórn telur að öllum sem
hlut áttu að máli hafi verið gefinn
kostur á að koma sjónarmiðum sín-
um á framfæri.
Súðvíkingar þakklátir
Var ákveðið að veija eftirstöðvum
íjárins, 73 milljónum, til nýbygg-
inga. Stjórnin telur rétt að bygginga-
styrkirnir verði inntir af hendi í upp-
hafi framkvæmda og að greiðslur
verði jafnar og óháðar stærð fyrir-
hugaðra fasteigna. Fjárhæð bygg-
ingastyrksins verður ákveðin þegar
fyrir Iiggur hversu margir hyggja á
framkvæmdir.
Loks segir í greinargerð: „Sjóðs-
stjórnin telur þessa ráðstöfun til
þess fallna að styrkja þá endurreisn
í Súðavík, sem ákvörðun hefur verið
tekin um, enda er hún í samræmi
við tilgang hinnar almennu fjársöfn-
unar vegna snjóflóðanna í jan-
úar ... Sjóðsstjórnin vill á þessum
tímamótum þakka þá miklu velvild
og skilning sem hún hefur notið í
störfum sínum. Hún vill jafnframt
koma því á framfæri að hún hefur
skynjað glögglega það djúpstæða
þakklæti sém Súðvíkingar bera í
bijósti til ailra gefenda fyrir þann
einstæða samhug sem þeim hefur
verið sýndur í verki.“
Friðrik Sophusson fjármálaráðherra um álit Eftirlitsstofnunar EFTA vegna vörugjalds
Reglum um álagn-
ingu verður breytt
FRIÐRIK Sophusson fjármálaráðherra segir
að reglum um álagningu vörugjalds verði
breytt, þannig að þær verði í samræmi við
EES-saminginn. Eftirlitsstofnun EFTA
(ESA) hefur sént fjármálaráðuneytinu rök-
stutt álit um að núverandi framkvæmd sé í
tveimur atriðum andstæð samningnum.
Í áliti ESA kemur fram að álagning vöru-
gjalds, samkvæmt lQgum- þar um, bijóti í
bága við 14. grein EES-samningsins, annars
vegar þar sem gjaldstofn innfluttra vara, en
ekki innlendra, sé fundinn með því að áætla
25% heildsöluálagningu, og hins vegar vegna
þess að innlendum vörum sé ívilnað, miðað
við erlendar, með gjaldfresti á vörugjaldi.
ísland hafi því brotið bæði 3. og 14. grein
EES-samningsins. Sú fyrmefnda kveður á
um að aðildarríkin tryggi að skuldbindingum
samningsins sé fylgt, sú síðarnefnda bannar
skattalega mismunun innlendrar og erlendrar
vöru.
Fjármálaráðuneytinu bárust fyrst athuga-
semdir frá ESA vegna álagningar vörugjalds
22. júlí í fyrra. Svör við því bréfi voru send
fimm dögum síðar, 27. júlí. ESA var ekki
sátt við þau svör og sendi formlegar athuga-
semdir 20. marz síðastliðinn. Fjármálaráð-
herra segir að bréfi því hafí verið svarað
munnlega, á þá leið að engu væri við fyrri
svör ráðuneytisins að bæta.
Athugasemdir við tvö atriði af sex
F’riðrik sagði á blaðamannafundi í gær að
upphaflega hefði ESA spurzt fyrir um sex
atriði viðvíkjandi álagningu vörugjalds, sem
stofnunin hefði talið að gætu brotið í bága
við EES-samninginn. í hinu formlega bréfi
frá í marz og í rökstudda álitinu nú, gerir
ESA hins vegar aðeins athugasemdir við tvö
atriði.
Friðrik sagði að mikilvægt væri að fá við-
urkenningu Eftirlitsstofnunarinnar á því að
íslandi væri heimilt að leggja vörugjöld á
innfluttar vörur, sem ekki væru framleiddar
hér á landi, en því hefði verið haldið fram
að slík gjöld væru ígildi tolla. Friðrik sagði
vörugjöldin mikilvæga tekjulind fyrir ríkissjóð
og skiluðu hátt á þriðja milljarð í tekjur.
Ekki væri hægt að fórna þeim tekjum að svo
stöddu.
Friðrik sagði misskilning að ESA teldi er-
lendum framleiðendum mismunað með lög-
unum um vörugjald, það hefði þvert á móti
komið fram í viðræðum við stofnunina að
hún vildi einvörðungu koma í veg fyrir mis-
munun og gæta hagsmuna beggja. Mismunur
á álagningu gjaldsins gætí jafnt komið niður
á innlendum sem erlendum framleiðendum
og innlendir framleiðendur hefðu kvartað
yfir álagningaraðferðinni.
„í þessu tel ég ekki felast að verið sé að
segja það fullum fetum að við séum að vernda
innlenda framleiðslu, heldur að það eigi að
fara nákvæmiega eins með innlenda fram-
leiðslu og innflutninginn," segir Friðrik. í
bréfí ESA kemur þó fram að gjaldfrestur
hygli innlendum framleiðendum umfram er-
lenda, og sagði FYiðrik að það.mál yrði að
líta á.
Starfshópur settur á fót
Fjármálaráðherra skýrði frá því að frum-
varp hefði þegar verið samið til breytinga á
vörugjaldslögunum, en ráðuneytið hefði hikað
við að leggja það fram. „Þetta er mál, sem
þarf að skoðast mjög ofan í kjölinn og í sam-
starfi við aðila þá, sem málið snertir, einkum
innflytjendur og iðnrekendur," sagði Friðrik.
Hann sagði að fyrir nokkrum dögum hefði
verið ákveðið að óska eftir tilnefningum frá
Félagi stórkaupmanna og Samtökum iðnað-
arins í nefnd til að endurskoða lögin.
„Reglunum verður breytt," sagði Friðrik.
„Það er ekki alveg víst hvort við þurfum að
breyta lögunum, en við gerum heldur ráð
fyrir því að það geti orðið og.þá þarf málið
að fara í gegnum þingið. Það kann líka að
vera að við getum gert ráðstafanir án þess
að breyta lögunum.“
Friðrik sagði að ESA hefði gefið tveggja
mánaða frest til að breyta reglunum. Ljóst
væri að ekki væri hægt að breyta lögum
fyrr en Alþingi kæmi saman. Fordæmi er
fyrir því að ESA dragi það að vísa málum
til EFTA-dómstólsins, sjái stofnunin að unnið
sé að lausn mála.
Fram kom í máli ráðherra að ekki væri
einfalt mál að breyta vörugjaldi. Erfitt væri
að finna hið raunverulega heildsöluverð á
innfluttum vörum, til dæmis er stórverzlanir
flyttu sjálfar inn vörur, sem þær seldu síðan
í smásölu.
Samskiptin ágæt
Friðrik sagðist telja að samskipti íslenzkra
stjórnvalda, ekki sízt fjármálaráðuneytisins,
og ESA hefðu verið með ágætum. Hann benti
á að samkvæmt ársskýrslu ESA fyrir síðasta
ár hefðu verið send 66 formleg bréf vegna
meintra brota á EES-samningnum. Af þeim
hefðu tíu beinzt að íslandi. Stofnunin hefði
sent út fimm rökstudd álit, ekkert þeirra til/
íslands. Stofnuninni hefðu borizt 164 kvart-
anir, þar af þijár vegna íslands.
Á þessu ári hafa íslenzk stjórnvöld hins
vegar fengið þtjú rökstudd álit, eitt vegna
aukagjalds á innfluttan bjór, annað vegna
einkaréttar ríkisins á innflutningi og heild-
sölu áfengis og nú það þriðja. Öll varða þau
mál, er heyra undir ljármálaráðuneytið. Ráð-
herra var spurður hvort ekki hefði verið
hægt að bregðast fyrr við í þessum tilvikum-
Friðrik sagði fyrri tvö málin samhangandi.
„Innlendu bjórframleiðendurnir sættu sig við
að hverfa frá verndinni ef nýju lögin yrðu
samþykkt. Og það vita allir, sem fylgdust
með, að heiðarleg tilraun var gerð af hálfu
fjármálaráðherrans að koma frumvörpum í
gegnum þingið,“ sagði Friðrik. Hann sagði
að varðandi fyrri tvö málin hefðu kröfur ESA
þegar verið uppfylltar.
Lagabreytingar taka of langan tíma
„Eg tel að íslenzk stjórnvöld hafi brugðizt
með mjög eðlilegum hætti við tilmælum, í
hvaða formi sem þau hafa komið, frá ESA,“
sagði Friðrik. „Við skulum samt hafa í huga
að þetta er nýr samningur, öðru vísi en við
eigum að venjast, og það tekur auðvitað tíma
fyrir stjórnkerfið að bregðast við með þeim
hætti, sem ef til vill verður í framtíðinni. Það
veldur okkur, og sjálfsagt öðrum þjóðum Iíka,
erfíðleikum að þingið starfar ekki nema hluta
ársins. Ef breyta þarf lögum getur það tekið
tíma og ég held að það sé því miður rétt að
það tekur stundum ,mjög langan tíriia hér á
landi að breyta lögum, jafnvel þótt ljóst sé
í upphafi að meirihluti sé fyrir frumvarpinu."
>
I
>
)
>
>
>
1