Morgunblaðið - 23.06.1995, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 23. JÚNÍ 1995 11
FRETTIR
FRÚ VIGDÍS Finnbogadóttir forseti ísiands gróðursetti trjáplöntu á nýju útivistarsvæði Sjálfsbjarg-
ar þegar það var afhent að viðstöddum félögum og velunnurum félagsins.
Sjálfsbjörg fær útivistarsvæði við Elliðavatn
Hannað með hreyfi-
hamlaða í huga
Skák-
samband
Islands
70 ára
í DAG eru liðin 70 ár frá stofnun
Skáksambands Islands. Ymislegt
verður gert til að fagna þessum
áfanga í sögu félagsins.
í kvöld verður samkoma í félags-
heimili skákmanna við Faxafen, þar
sem veittar verða tvær heiðursvið-
urkenningar. Sigutjón Benediktsson
tannlæknir á Húsavík hlýtur viður-
kenningu fyrir að vekja athygli á
skákíþróttinni í sinni heimabyggð
og efla skákáhugann. Hermann
Gunnarsson sjónvarpsmaður verður
heiðraður fyrir að auka hlut skákar-
innar í sjónvarpi og þátt sinn í því
að fá hingað til lands þekkta er-
lenda skákmeistara.
Þráinn Guðmundsson hefur ritað
sögu Skáksambands íslands í 70
ár og er hún að koma út um þessar
mundir.
Framtíð skákarinnar björt
Guðmundur G. Þórarinsson for-
maður Skáksambandsins telur
framtíð skákarinnar á íslandi vera
bjarta. „Við eigum gríðarlega öflugt
landslið í skák, við höfum náð sjötta
sæti á ólympíuleikum og við eigum
átta stórmeistara, sem er meira en
hinar Norðurlandaþjóðirnar saman-
lagt. Miklar vonir eru bundnar við
ungu skákmennina okkar, en Helgi
Áss Grétarsson er nú heimsmeistari
skákmanna undir tvítugu og íslensk
sveit vann gullverðlaun á ólympíu-
leikum sextán ára og yngri. Hins
vegar mætti áhugi almennings á
skáklistinni vera meiri“.
Friðriksmót í september
Alþjóðlegt skákmót verður haldið
í Þjóðarbókhlöðunni í september í
tilefni af afmæli Skáksambandsins
og til heiðurs Friðriki Olafssyni,
fyrsta stórmeistara Islendinga. Mót-
ið verður kennt við Friðrik, en hann
verður sextugur á árinu. Samhliða
mótinu verður haldin sýning á
myndum og gripum úr sögu Skák-
sambandsins.
MORGUNBLAÐINU hefur borist
eftirfaranndi yfirlýsing frá stjórn
Evrópusamtakanna, sem hér birtist
í heild:
„Vegna ummæla Davíðs Odds-
sonar, forsætisráðherra, um Evr-
ópumál í ávarpi á þjóðhátíðardag-
inn, 17. júní, vill stjórn Evrópusam-
takanna taka eftirfarandi fram:
Með ummælum sínum á þjóðhá-
tíðardaginn virðist forsætisráðherra
gefa í skyn að hann muni leggjast
gegn því að íslendingar skoði þann
kost, sem aðild að Evrópusamband-
inu er. Slíkt er sérkennilegt í ljósi
stefnu flokks hans og ríkisstjórnar
hans, sem hafa á stefnuskrá sinni
að fylgjast vel með þróun ESB og
útiloka enga kosti.
I. Lýðræðisleg stjórnun íslenzkra
málefna myndi ekki hætta að fara
fram í íslenzku stjórnarráði og á
íslenzku þingi, þótt ísland gengi í
Evrópusambandið. Almennt er ekki
litið svo á að stjórnvöld í aðildarríkj-
um ESB hafi afsalað sér völdum,
þótt ákvarðanir um ákveðna mála-
flokka séu teknar af sameiginlegum
stofnunum.
II. Stjórnun málefna þeirra, sem
heyra undir Evrópusambandið, fer
ekki fram á „framandi kontórum
manna, sem enginn hefur kosið og
enginn getur náð til.“ Lýðræðislegt
umboð stofnana ESB hefur hingað
til ekki verið dregið í efa, þótt það
sé í sumum tilfellum óbeint. I ráð-
herraráði sambandsins, sem er
helzta löggjafarstofnun þess, sitja
ráðherrar sem yfirleitt eru kjörnir
fulltrúar í sínu heimalandi og með
SJÁLFSBJÖRG félag fatlaðra í
Reykjavík og nágrenni hefur fengið
til afnota landspildu við Elliðavatn
þar sem búið er að gera uppdrátt
að útivistarsvæði sem hannað er
með hreyfihamlaða í huga.
Samningar um svæðið voru und-
irritaðir 'við afhendinguna en við
sama tækifæri gróðursetti frú Vig-
dís Finnbogadóttir, forseti íslands,
trjáplöntu á landspildunni, þar sem
ætlunin er að koma upp gróðursæl-
um lundum.
Trúlega fyrsta sinnar
tegundar á landinu
Jóhannes Þór Guðbjartsson, fram-
kvæmdastjóri Sjálfsbjargar, segir að
fyrir rúmu ári hafí félaginu borist
boð frá Magnúsi Hjaltested, jarðeig-
anda við Elliðavatn, þess efnis að
hann vildi leigja Sjálfsbjörg spildu
við vatnið fyrir útivistar- og sum-
ardvalastað. „Stjórn félagsins tók
þessu boði með þökkum og síðan
hefur verið unnið að undirbúningi,
meðal annars skipulagningu svæðis-
ins. Nú liggur fyrir uppdráttur sem
Auður Sveinsdóttir landslagsarkitekt
hefur unnið, en þar er gert ráð fyrir
margvíslegri notkun, s.s. aðstöðu til
að dorga í vatninu. Þá hefur Magnús
ótvírætt lýðræðislegt umboð. Fram-
kvæmdastjórn sambandsins er skip-
uð af ríkisstjórnum aðildarríkjanna.
Evrópuþingið er kjörið beinni kosn-
ingu af borgurum sambandsins.
Stjórnkerfi Evrópusambandsins
hefur hlotið réttmæta gagnrýni,
enda er það ekki fullkomið fremur
en önnur lýðræðisleg stjórnkerfi,
og sætir nú endurskoður..
III. Það er rétt hjá forsætisráð-
herra að kannanir nú um stundir
sýna að margir borgarar landanna
þriggja, sem gengu í Evrópusam-
bandið um síðustu áramót, sjá nú
eftir að hafa greitt aðild atkvæði
sitt. Samkvæmt þessum könnunum
eru sinnaskiptin oftast tengd von-
brigðum með að efnahagsástand
hafi ekki batnað jafnhratt og búizt
var við. Þetta á við um Svíþjóð og
Austurríki, en ekki Finnland, þar
sem kannanir sýna að meirihluti
kjósenda er ánægður með ESB-
aðild. Rétt er að allar hliðar á þessu
máli eins og öðrum komi fram, er
þau eru rædd af mönnum, sem fara
með mikla ábyrgð.
IV. Forsætisráðherra segir að of
seint sé fyrir áðurnefndar þjóðir að
iðrast, þar sem þjóðaratkvæða-
greiðslur um Evrópumál séu ekki
endurteknar, ef meirihlutinn segi
boðið félaginu bát til afnota sem
tekur hjólastóla,“ segir Jóhannes.
Einnig er gert ráð fyrir skála
með hreinlætis- og kaffiaðstöðu og
yfirleitt er allt skipulag miðað við
já, aðeins ef hann segi nei. Rétt er
að eftir að danska þjóðin hafði hafn-
að Maastricht-samkomulaginu í at-
kvæðagreiðslu var henni gefinn
kostur á að greiða síðar atkvæði
um það að nýju, með þeim undan-
þágum, sem dönsk stjórnvöld höfðu
samið um. í hvorugt skiptið var
kosið um ESB-aðild Danmerkur
sem slíka. Jafnframt er rétt að
minna á að Svisslendingar hafa
hafnað EES-aðild í atkvæðagreiðslu
og að Norðmenn höfnuðu ESB-
aðild í tvígang. Verður ekki annað
séð en að stjórnvöld hafi í öllum
tilvikum virt þjóðarviljann. Réttur
til úrsagnar úr ESB er skýr, og
reyndi á hann er Grænlendingar
sögðu skilið við Evrópusamstarfið.
V. Forsætisráðherra segir að
„væri ísland í Evrópusambandinu
og gengi samrunastefnan til þess
endapunkts, sem trúuðustu sam-
runamennirnir þrá, mætti með sann-
girni segja, að staða hins íslenzka
Alþingis yrði mjög áþekk því, sem
hún var á fyrstu dögum liins endur-
reista þings, fyrir 150 árum.“
Um þetta er í fyrsta lagi það að
segja að fráleitt er að líkja sam-
skiptum aðildarríkja Evrópusam-
bandsins, sem ganga sem sjálfstæð
ríki til töku sameiginlegra ákvarð-
að hreyfihamlað fólk komist um
hindrunarlaust. „Trúlega er þetta
fyrsta útivistarsvæði á landinu, sem
hannað er frá byijun beinlínis með
þetta í huga,“ segir Jóhannes.
ana þar sem öll ríkin eiga atkvæðis-
rétt, við tengsl hjálendu og herra-
þjóðar á nítjándu öld.
Hins vegar virðist forsætisráð-
herra horfa fram hjá því, er hann
segir EES-samninginn gott sam-
skiptaform við Evrópusambandið,
að með honum er Alþingi áhrifalítið
um margvíslega löggjöf, sem það
þiggur frá Evrópusambandinu.
Ætti ísland fulla aðild að Evrópu-
sambandinu, hefði það.miklu meiri
áhrif á ákvarðanir, sem varða hags-
muni íslendinga.
VI. Æskilegt væri að forsætis-
ráðherra útskýrði betur ummæli sín
um að það sé „þyngra en tárum
taki, þegar velmenntað og velmein-
andi fólk er uppfullt af vanmeta-
kennd fyrir þjóðarinnar hönd“ og
að þeir, sem lengst gangi, segi að
Island geti í bezta falli nýtzt sem
verstöð til að tryggja þjóðinni
mannsæmandi líf í útlöndum. Eigi
þessi ummæli að eiga við þá, sem
vilja tryggja áhrif lslendinga á eig-
in mál með þátttöku íslands í al-
þjóðlegu samstarfi, hefur forsætis-
ráðherra tekið rangan pól í hæðina.
Stuðningsfólk þess, að ísland
sæki um aðild að Evrópusamband-
inu, treystir íslendingum þvert á
móti til að ganga með reisn til sam-
starfs við önnur Evrópuríki og eru
ekki hrjáðir af vanmetakennd
þeirra, sem álíta landið of veikburða
til slíks samstarfs og vilja ekki láta
reyna á aðildarumsókn. Með sömu
reisn ætti að hafna aðildarsamn-
ingi, væri íslenzkum hagsmunum
ekki borgið."
Útivistarsvæði Sjálfsbjargan
Yfirlýsing frá stjórn Evrópusamtakanna vegna ummæla forsætisráðherra
Áhrif myndu auk-
ast með ESB-aðild