Morgunblaðið - 23.06.1995, Blaðsíða 42
42 FÖSTUDAGUR 23. JÚNÍ 1995
MORGUNBLAÐIÐ
AFMÆLI
BJARNIM.
JÓNSSON
NIRÆÐUR er í dag
Bjarni Marteinn Jóns-
son, Hrafnistu í Hafn-
arfirði. Bjarni er Skag-
firðingur að ætt,
fæddur á Hrauni í
Sléttuhlíð, en foreldrar
hans voru Rannveig
Bjarnadóttir frá
Mannskaðahóli og Jón
Zóphanías Eyjólfsson,
húnvetnskur að ætt.
Nokkru áður en Bjarni
fæddist, höfðu foreldr-
ar hans orðið að sjá á
eftir þremur börnum,
sem öll dóu úr barna-
veiki í einni og sömu
vikunni. Þegar Bjarni var á fimmta
aldursári drukknaði faðir hans í
Sléttuhlíðarvatni. Þá var ekki um
annað að ræða en að bregða búi,
og var Bjarna komið fyrir hjá
frænda sínum Konráði Sigurðssyni
og konu hans Indíönu Sveinsdóttur
á Mýrum í Sléttuhlíð. Ólst hann þar
upp við mikið ástríki og var Indíana
honum sem hin besta móðir. Það
er haft eftir Stefaníu systur Bjarna,
að Indíana unni Bjarna mikið, tók
ætíð málstað hans og dáðist að
„hversu þrifalegur og fallegur hann
var, aldrei með hor í nös eða angur
í höfði,“ eins og hún orðaði það.
Og sannspá var Indíana, er hún
sagði að Bjarni yrði glæsimenni i
sjón og raun, ef honum hlekktist
ekki á og kæmist til fullorðinsára.
Bjarni er af þeirri aldamótakyn-
slóð, sem lagt hefur grunninn að
því íslenska velferðarþjóðfélagi,
sem við þekkjum í dag. Hann man
tímanna tvenna. Flestir höfðu ekki
möguleika á að ganga menntaveg-
inn og þjóðin bjó við mikla fátækt.
Sem barn og unglingur gekk Bjarni
til verka í sveitinni. Bjarni kvæntist
Sigríði Siguijónsdóttur frá Óslandi,
Hofshreppi í Skagafirði og settu
þau saman heimili á Akureyri, en
þar fæddust börnin Hanna, síðar
söngkona, og Frosti, sem ekki fyrir
löngu lauk farsælum ferli sem flug-
stjóri hjá Flugleiðum. Sigríður lést
árið 1973. Sambýliskona Bjarna til
margra ára var Unnur Guðnadóttir
ættuð frá Stokkseyri, en hún lést
árið 1990.
Bjarni var hraustmenni hið
mesta, svo af bar, og um áratuga-
'skeið kallaður Bjarni „sterki“, svo
mikið hefur mönnum þótt til koma
atgervi hans og fas allt. Hann hef-
ur víða komið við á starfsferli sín-
um, var hleðslumaður í hlíðum
Akureyrarbæjár, var sjómaður til
margra ára, á vertíð með Antoni
bróður sínum í Vestmannaeyjum
hjá hinum harðfylgna skipstjóra
Hannesi á Hvoli, á
síldarskipum frá
Siglufirði og síðast en
ekki síst sigldi hann á
Súlunni og Sædísi frá
Akureyri til Bretlands
með fisk í síðari heims-
styijöldinni, og setti
þannig sjálfan sig í
mikla lífshættu eins
og svo margir aðrir
sjómenn gerðu á þess-
um viðsjárverðu tím-
um til þess að færa
björg í íslenska þjóðar-
búið. í einni af þessum
sjóferðum tókst
Bjarna með snarræði
að bjarga skipsfélögum á Sædísi
úr lífsháska, þar sem bátinn var
að reka upp í kletta úti fyrir Norð-
vesturlandi í blindbyl og haugasjó,
en stýrimanninum, Júlíusi Magnús-
syni, varð á orði, að skipshöfnin
ætti Bjarna lífið að þakka næst
Guði. Bjarni kunni vel til verka í
sláturhúsi og var fenginn nokkur
haust til að stjórna og leiðbeina
mönnum við fláningu. Um miðja
öldina fluttist fjölskyldan suður til
Reykjavíkur, þar sem Bjarni var
fangavörður um margra ára skeið,
en Pálmi bróðir hans var þá lög-
regluvarðstjóri. í starfi sem fanga-
vörður kom svo vel fram hversu
mikill drengskaparmaður Bjarni er
og hversu næmur hann er fyrir
umhverfi sínu og ýmsum þáttum
mannlegs lífs, og sáu börn götunn-
ar í honum vin sinn, þegar þau
þurftu að gista fangaklefa eftir að
hafa komist í kast við laganna verði.
Bjarni er mikill tilfinningamaður,
næmur á bókmenntir og listir og
þá einkum og sér í lagi sönglist.
Hann var um margra ára skeið fé-
lagi í Karlakór Akureyrar og tekur
ennþá lagið í góðum félagsskap.
Hann er einkar ljóðelskur, hag-
mæltur og ríkur af frásagnarlist
og ekki laus við eftirhermu og leik-
hæfileika. Hann hefur fært sumar
frásagnir sínar í letur, sem birst
hafa í tímaritum og á bók, en einn-
ig hafa frásagnarþættir hans verið
fluttir í Ríkisútvarpinu. Á 100 ára
afmæli Fellskirkju í Sléttuhlíð færði
hann sveitungum sínum afmælis-
kveðju í bundnu máli, sem Slétthlíð-
ingar mátu mjög mikils.
Bjarni er að heiman í dag. Á
þessum merku tímamótum í lífi
Bjarna þakka ég honum alla vin-
áttu frá fyrstu tíð og við vinir hans
og venslafólk óskum honum hjart-
anlega til hamingju með daginn og
biðjum Guð að gefa honum blessun-
ar- og hamingjuríkt ævikvöld.
Ólafur Ó. Jakobsson.
Vinningstölur
miövikudaginn:
21.júní1995
j VINNINGAR FJÖLOl VINNINGA UPPHÆÐ Á HVERN VINNING
I 6 af 6 1 45.600.000
C1 5 af 6 tll+bónus 0 656.148
R1 5 af 6 10 25.330
Q 4 af 6 237 1.700
rm 3 af 6 Eufl+bónus 826 200
BÓNUSTÖLUR
C3J@(30j
Heildarupphæð þessa vlku
47.077.548
á Isl.:
1.477.548
UPPÍ-VSINGAR, SIMSVARI 91- 88 15 11
LUKKUUNA 98 10 00 • TEXTAVARP 451
BIRT UEO FYRIRVARA UU PRENTVIILUR
fór til Sviþjóðar
...blabib
-kjarni málsins!
I DAG
VELVAKANDI
Svarað í síma 569 1100 frá 10-12 og 14-16 frá mánudegi til föstudags
■ffigM
Taska glataðist
ÞORBJÖRG í Austurbrún
6 hringdi og kvað íþrótta-
tösku hafa horfið. Taskan
hékk á baki hjólastóls á
ganginum heima hjá
henni mánudaginn 19.
júní rétt fyrir kl. hálfsex
á hæð 7-6. Þorbjörg biður
þann sem varð það á að
taka- töskuna_ að skila
henni aftur. í töskunni
voru Polaroid myndavél
og einnig vörur að verð-
mæti upp á krónur 14
þúsund frá versluninni
Tékk-Kristal, Pennanum,
Hagkaup og filma frá
Hans Petersen. Sími við-
takanda er 553-1172.
Einnig má skila töskunni
til húsvarðar hússins.
Taska týndist
í miðbænum
AFRÍSK basttaska með
leðurhöldum og leðurloki
týndist á Skólavörðustíg
þriðjudaginn 20. júní milli
kl. 17 og 18. Taskan er
full af persónulegum
munum sem eiganda þyk-
ir mjög sárt að missa.
Finnandi vinsamlegast
hringi í síma 472-1410
eða 552-3614. Fundar-
laun.
Hjól í óskilum
GULT karlmannshjól hef-
ur verið í óskilum í Tjarn-
armýri í rúma viku. Uppl.
í síma 551-2144.
Skór teknir
í misgripum
í SUNDLAUG Garðabæj-
ar voru teknir nýlegir
brúnir karlmannaskór,
Ecco, mánudaginn 13.
júní milli kl. 9 og 11 um
morguninn. Sá sem tók
skóna í misgripum vin-
samlegast skili skónum til
Sundlaugar Garðabæjar
eða hringi í síma
565-6296.
Bílkerra hvarf
MEÐALSTÓR bílkerra
hvarf frá Ljósheimum í
Reykjavík um miðjan
maí. Þetta er heimasmíð-
uð bílkerra úr grámáluðu
jámi, klædd brúnum kros-
svið. Felgur og öxull eru
af Saab-bifreið og vara-
dekk liggur fram á beisli.
Ef einhver getur gefið
upplýsingar um kerruna
vinsamlegast hafi sam-
bandi í síma 553-2819 eða
við Þórð hjá Rannsóknar-
lögreglu Reykjavíkur.
Jakki týndist
SVARTUR, ófóðraður
jakki með einni tölu týnd-
ist á Ingólfskaffi laugar-
daginn 10. júní. Finnandi
vinsamlegast hringi í
Katrínu í síma 554-4196.
Úr glataðist
QUARTZ úr með brúnni
ól glataðist í miðbænum
fyrr í mánuðinum. Nafnið
Matta og fleira er grafið
aftan á úrið. Finnandi vin-
samlegast hringi í síma
567-1365.
Poki skilinn
eftir í Mjódd
POKI var skilinn eftir í
Gleraugnaversluninni í
Mjódd fyrr í mánuðinum.
í pokanum er postul-
ínsdúkka. Eigandi pokans
getur vitjað hans þar.
SKAK
IJmsjón Margelr
Pétursson
SVARTUR leikur
og vinnur
Staðan kom upp í undan-
rásum á Intel atskákmót-
inu í New York í síðustu
viku. Rússneski stórmeist-
arinn Evgení Pigusov
(2.580) hafði hvítt, en
Margeir Pétursson
(2.565) var með svart og
átti leik. Hvítur lék síðast
24. Rc3-e2 í erfiðri stöðu
og setti á svörtu drottning-
una.
24. - Bxe4! 25.
Dcl - Dh2+ 26.
Kf2 - Rd3+ 27.
Hxd3 - Bxd3 28.
f4 — Bf6 og með
skiptamun og peð
yfir, auk sóknar,
vann svartur auð-
veldlega.
I dag eru liðin
70 ár frá því Skák-
samband íslands
var stofnað á
Blönduósi þann
23. júní 1925. í
tilefni afmælisins býður SÍ
til skemmtikvölds að Faxa-
feni 12 í kvöld kl. 20. Fyrir-
lesari er Þráinn Guðmunds-
son. Hann hefur skráð sögu
Skáksambandsins, sem
gefin verður út síðar á ár-
inu.
Með morgunkaffinu
NONNI er mjög ánægður
með litla, sæta, hvíta
músaparið sem þið gáfuð
honum í síðustu viku.
ÉG var búin að vara
hann við að kynna
sér ættir sínar.
Víkverji skrifar...
VÍKVERJA hefur borizt
skemmtilegt bréf frá Árna
Brynjólfssyni, Rauðalæk 16, sem
hann er hjartanlega ósammála að
mörgu leyti en telur fulla ástæðu til
að birta, stafrétt.
xxx
ARNI skrifar: „Ég veiti því at-
hygli að sá sem skrifar Vík-
veija sl. laugardag er mjög viðkvæm-
ur fyrir málvillum og segir þar
„kunnara en frá þurfi að segja að
stafsetningarkunnáttu fer stöðugt
hrakandi.“ Einkum virðist hann þó
nú um stundir hræddur við ofnotkun
Stórra Stafa í upphafi orða, sem
hann segir til komna „vegna enskra
áhrifa, sem víða læða sér lymskulega
inn í íslenskuna". Svipað heyrist oft
í Víkveijapistlum.
Þetta eru algeng viðbrögð varð-
andi íslenskt mál, þar sem of margir
telja sig kallaða til að vanda um fyr-
ir öðrum, rétt eins og að til sé ein-
hver einhlítur rétttrúnaður hvað
þetta varðar, aðeins svart og hvítt.
Þar við bætist réttlætingin sem höfð-
ar til þjóðernisrembunnar, að enskan
bíði við hvert götuhorn til að bregða
fyrir okkur fæti. — Nú eru það ekki
lengur danskir dónar sem valda
málspjöllum!
XXX
AÐ er engu líkara en menn
hafi gleymt því hvaðan fram-
farirnar koma, þær eru ekki sprottn-
ar upp úr fornbókmenntum eða
gömlum kirkjubókum, þær eru
komnar frá löndunum umhverfis
okkur og vafalítið mest frá ensku-
mælandi löndum, — án þeirra viljum
við ekki vera.
Það skiptir ekki öllu máli hvort við
skrifum eða tölum nákvæmlega rétt
samkvæmt þeirri forskrift sem kennd
er í skólum landsins, meira máli skipt-
ir að við skiljum hvert annað og ekki
síst þá útlendinga sem við lærum
mest af, — jafnvel þótt þeir tali ensku.
Þá sakar ekki skemmtileg tilbreyting
í málinu, t.d. get ég vel unnt Vík-
veija að nota ZETU, sem er til prýði.
XXX
ESSI sífelldu málhreinsunarskrif
og raunar tal í ljósvakamiðlum,
er farið að verða leiðigjamt. Það
versta er þó, að menn þora varla fyr-
ir sitt litla líf að andmæla, vegna
þeirrar hættu að skrif þeirra og tal
verði ekki samkvæmt reglu Stóra
Bróður! Ég er þeirrar skoðunar að
ef minni áhersla hefði verið lögð á
stafsetningarstaglið og meira lagt
upp úr fagurbókmenntum og Ijóða-
skilningi væri skrifað og talað betra
mál. Utanbókarlærdómur Ijóða hefur
aldrei skapað skáld og stafsetning-
arstagl lengir ekki líf tungumálsins.
Það liggur við að ég sé ragur við
að senda þér þessar línur af framan-
greindri ástæðu, en á sama hátt og
það þykja nú vera rök fýrir bestu ís-
lenskunni, að illa upplýstir bændur
hafi talað svo eða jafnvel mismælt
sig fyrir öldum, gætu málvillurnar
mínar verið kenndar í háskólum seinni
alda, þ.e.a.s. ef fylgt verður óbreyttri
fomgripastefnu varðandi „rétt“ málf-
ar.“
xxx
Odýru, gömlu og góðu hrífurnar,
sem Víkveiji sagði frá sl.
þriðjudag, að fengjust í Byko í Kópa-
vogi eru sýnd veiði en ekki gefin -
því miður. Eftir að Víkveiji sagði frá
því, að slík hrifa væri seld í verzlun-
inni fyrir 505 krónur hafði hrífusmið-
urinn samband við Morgunblaðið og'
sagði, að það væri skaftið eitt, sem
kostaði 505 krónur. Jafnframt hafði
starfsmaður Byko samband við blaðið
og sagði að hrífurnar kostuðu nokkuð
á annað þúsund krónur.
Af þessu tilefni er rétt að fram
komi, að Víkveiji fékk keypta hrífu
af gömlu góðu gerðinni í Byko í Kópa-
vogi hinn 15. júní sl. fyrir 505 krón-
ur. Nokkrar hrifur af þessari gerð
voru þar á boðstólum. Á hrífunni, sem
Víkveiji keypti, var verðmiði, þar sem
stóð, að hrífan kostaði 505 krónur.
Við kassann í verzluninni fékk hrífan
venjubundna meðferð og enn kostaði
hún 505 krónur, sem Víkveiji greiddi
og fór með sína hrífu, sem hefur
komið að góðum notum síðan.
Eftir ofangreindar athugasemdir
skoðaði Víkveiji hins vegar kvittun,
sem afgreiðslustúlkan prentaði út úr
tölvu um leið og greitt var og þá
kemur í ljós, að á kvittuninni stend-
ur: hrífuskaft 1 stk, einingarverð 505
krónur. Víkveiji biður lesendur vel-
virðingar á því að hafa vakið hjá
þeim falskar vonir um að þeir gætu
fengið keyptar svo ódýrar hrífur.