Morgunblaðið - 30.06.1995, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ
ERLEIMT
FÖSTUDAGUR 30. JÚNÍ 1995 19
Verslunarhús hrynur til grunna í Seoul
Reuter
ENGU var líkara en fimm hæða
álma Sampoong-verslunarhúss-
ins í Seoul hefði hrunið ofan i
grunninn.
AÐSTANDENDUR fólks sem
beið bana eða talið var hafa
orðið undir rústunum er versl-
unarhúsið hrundi gátu ekki
hamið tilfinningar sínar á slys-
stað í gær.
Tugir týndu lífi
og mörg hundr-
uð slösuðust
Seoul. Reuter.
FJÖRUTÍU og tveir menn að
minnsta kosti biðu bana og rúm-
lega 700 slösuðust þegar,hluti
stórs verslunarhúss hrundi til
grunna í Seoul í Suður-Kóreu í
gær. Nokkru áður höfðu öryggis-
eftirlitsmenn iðnaðarráðuneytisins
verið kallaðir í bygginguna til þess
að rannsaka sigskemmdir á efstu
hæð hússins.
Talið er að allt að eittþúsund
manns hafi verið inni í Sampoong-
verslunarhúsinu þegar það hrundi
síðdegis að staðartíma. Með öllu
var óljóst hversu margir kynnu
að vera lokaðir inni í rústunum.
Því var talið, að tala látinna ætti
jafnvei eftir að margfaldast. Um
helmingur hússins stendur enn
uppi en um 100 metra löng fimm
hæða álma þess jafnaðist við jörðu.
Sprungur
í burðarvirki
Öryggiseftirlitsmaður verslun-
arinnar hafði fundið sprungur á
efstu hæð sem bentu til skemmda
í burðarvirki og byggingargalla
og gert yfirmönnum viðvart. Haft
var eftir starfsstúlku að mörgum
klukkustundum áður en húsið
hrundi hefðu sést augljós merki
þess að byggingin væri að sligast
en engar viðvaranir hefðu verið
gefnar út.
Talsmenn björgunarsveita
sögðu, að óttast væri að talsverður
fjöldi fólks hefði lokast inni í
rústunum. Vart væri hægt að
reikna með því að^ viðkomandi
myndu sleppa lifandi tækist að ná
brakinu ofan af þeim. Miðað við
að reykur hefði stigið upp af
rústunum nokkuð lengi eftir að
húsið hrundi mætti ætla að fólk,
sem lokast hefði inni, hefði kafnað.
Sampoong-verslunin er í hverf-
inu Kangnam sem efnað fólk býr
í og útlendingar sem búsettir eru
í Seoul sóttu hana mikið.
Hvert stórslysið
á fætur öðru
Það tafði fyrir björgunarstarfi,
að sjúkrabifreiðar og farartæki
björgunarfólks urðu að bijótast
leiðar sinnar á mesta háannatíma.
Gripið var til þess ráðs að flytja
björgunarmenn á vettvang með
þyrlum.
Óhappið í Seoul kemur í kjölfar
ijölda tjóna á mannvirkjum í Suð-
ur-Kóreu sem flest hver hafa ver-
ið rakin til gáleysis af mannavöld-
um og þess að reglum um bygg-
ingaöryggi hafi ekki verið fram-
fylgt-
Aukinn vandi af
vændi í Berlín
Berlín. Morgunbladið.
Póstþjónusta
Svifaseinir
í suðrinu
Amsterdam. Reuter.
GREINILEGUR munur er á
ríkjum í norður- og suðurhluta
Evrópu þegar póstþjónusta er
annars vegar, að því er fram
kemur í nýlegri könnun sem
Alþjóða póstsambandið gerði,
en það eru samtök póstfyrir-
tækja í Evrópu og Norður-
Ameríku.
Það kemur líklega fáum á
óvart að póstþjónustan í Suð-
ur-Evrópu reyndist mun verri
en í Norður-Evrópu. Voru ítal-
ir sagðir ákaflega svifaseinir
þegar póstur frá Grikklandi,
Spáni, Finnlandi, Svíþjóð og
írlandi var annars vegar. Sam-
kvæmt evrópskum stöðlum á
póstur að berast á milli landa
innan álfunnar á þremur dög-
um.
Póstþjónustan á Norður-
löndum reyndist best, sérstak-
lega ef bréf voru send frá einu
Norðurlandanna til annars.
Sem dæmi um muninn á
póstþjónustunni var nefnt að
1% líkur voru á því að bréf frá
íslandi til Ítalíu bærist innan
þriggja daga. í flestum tilfell-
um skiluðu bréfin sér eftir
fimm til sjö daga. Þegar bréf
voru send frá Ítalíu til íslands,
var annað upp á teningnum,
því þá voru 97% líkur á því
að þau bærust á réttum tíma,
innan þriggja daga.
EFTIR að Berlínarmúrinn féll hefur
enginn atvinnuvegur vaxið jafn ört
í Berlín og vændi. Stórfyrirtæki á
borð við Sony, IBM og Mercedes
Benz komast ekki í hálfkvisti við
þessa elstu atvinnugrein allra tíma.
Vændi er leyfilegt innan vissra
marka í Þýskalandi og er það eitt
og sér þvi ekki vandamál fyrir Ber-
línarbúa, heldur hvernig það er rek-
ið. Atta þúsund manns hafa atvinnu
af vændi með einum eða öðrum
hætti í borginni. Yfir helmingur
þeirra eru útlendingar, yfirleitt ung-
ar austur-evrópskar eða thailenskar
stúlkur, sem oft eru fengnar til
starfans á fölskum forsendum.
Þeim eru gefin fyrirheit um vinnu
á bar eða við einhver sýningar-
störf. Þegar þær koma síðan til
Berlinar er vegabréfið tekið af þeim
og þær látnar fá reikning fyrir
flugfargjaldinu, sem á að greiðast
samstundis.
Yfirleitt kunna þær ekki tungu-
málið og þekkja engan mann í borg-
inni. Þetta nefnist „nútíma þræla-
hald“ því stúlkurnar ná aldrei að
vinna upp i skuldina og eru því
fastar á vafasömum skemmtistöð-
um svo lengi sem hórmangararnir
vilja.
Fæstar af þessum stúlkum hafa
kjark til að tilkynna yfirvöldum um
þann órétt, sem þær eru beittar,
Útlendingar
hnepptir í „þræla-
hald nútímans“
enda eiga þær ekki annan að hér
í borg en melludólginn. í þeim
málum, sem lögreglan hefur fengið
í hendur, hefur reynst erfitt að ná
þeim seku.
„Þegar við látum til skarar skríða
fara stúlkurnar einhvern veginn
alltaf verst út úr þessu en ekki
glæpamennirnir, sem eru ótrúlega
vel skipulagðir," sagði Andreas
Reinhardt, yfirmaður í lögreglu
Berlínar, í viðtali við Berliner Zeit-
ung.
Peningarnir lokka
En ekki eru allar erlendar
vændiskonur þvingaðar til starfans.
Fyrir margar austur-evrópskar
stúlkur er það draumurinn að kom-
ast í vestrið þar sem peningarnir
lokka. Vændi getur gefið vel í aðra
hönd, þótt glæpaflokkarnir græði
alltaf mest.
í skoðanakönnun, sem gerð var
meðal skólafólks í Moskvu árið
1990, lenti vændi í 9. sæti á óska-
listanum um eftirsóttustu störfin.
Það viitist vinsælla hjá rússneskum
stúlkum að starfa við vændi en til
dæmis leikstjórn.
En þær gera heldur ekki ráð fyr-
ir því að þær verði læstar niðri í
kjallara við komuna til Berlínar,
látnar greiða allt frá hálfri milljón
til tveggja milljóna króna og vera
ánauðugar eftir það.
Eins og gefur að skilja græða
glæpasamtökin mikið fé og alltaf
er verið að opna nýja staði með
stúlkum, sem tala ekki orð í þýsku,
en engum hinna eldri staða er lok-
að. Eftirspurnin er næg og talið er
að á hveijum degi í Berlin kaupi
25 þúsund manns sér blíðu í örmum
vændiskvenna.
Glæpasamtök frá Búlgaríu og
ríkjum Sovétríkjanna fyrrverandi
eru iðnust við þessa starfsemi. Þessi
glæpasamtök hafa verið lagin við
að komast undan laganna vörðum
með þrautskipulögðu samstarfi.
Gallinn er sá að réttarkerfi ná-
grannaríkjanna vinna ekki saman á
meðan glæpamennirnir vinna sem
einn maður.
Þýska vitnaverndin nær til dæm-
is ekki út fyrir landamæri Þýska-
lands og stúlkurnar eru því varnar-
lausar þegar þær halda heim til
Austur-Evrópu. Vegna þessa hefur
gengið erfiðlega að ná glæpamönn-
unum og tilraunir til að bregðast
við þessu hafa misheppnast.
Minnstu
kornbirgð-
ir í 20 ár
ALÞJÓÐA hveitiráðið (IWC)
skýrði frá því í gær að sam-
kvæmt spám þess hefðu korn-
birgðir í heiminum ekki verið
lægri í 20 ár og þyrfti að auka
framleiðslu ætti að koma í veg
fyrir verðhækkanir.
Sagt var að kornbirgðir væru
engu að síður nægar til að upp-
fylia eftirspurn út þetta ár, en
næsta ár liti illa út.
Banna
að sökkva
olíupöllum
11 EVRÓPURÍKI samþykktu í
gær bann við því að sökkva
olíuborpöllum á hafí úti. Tvær
þjóðir af 13 aðiljum að ráði, sem
stofnað var til að vemda Norð-
ursjó, lögðust gegn banninu:
Bretar og Norðmenn.
Warren
Burger látinn
WARREN Burger, sem var for-
seti hæstaréttar Bandaríkjanna
í 17 -,ár, lést úr hjartaslagi á
sunnudag. Richard Nixon for-
seti skipaði
Burger hæsta-
réttardómara
árið 1968 og
átti hann að
stemma stigu
við vinstri
áhrifum í rétt-
inum, en í tíð
hans breyttist
hins vegar margt í fijálslyndi-
sátt. Burger greiddi atkvæði
gegn því 1974 að Nixon fengi
umráð yfir segulbandsupptök-
um sínum úr Hvíta húsinu og
varð það til þess að forsetinn,
sem skipaði hann, sagði af sér
tveimur vikum síðar.
N-Kórea
biðst
afsökunar
NORÐUR-Kóreumenn báðu
Suður-Kóreumenn í gær afsök-
unar á því að þeir skyldu hafa
neytt suður-kóreskt skip til að
draga norður-kóreskan fána að
húni er það lá í hafnarborg í
Norður-Kóreu á meðan neyð-
arfarmi af hrísgijónum var
skipað upp.
Suður-Kóreumenn gerðu í
síðustu viku samkomulag við
Norður-Kóreumenn um að
flytja hrísgijón til Norður-
Kóreu endurgjaldslaust.
Átaldir fyrir
tillitsleysi
BRESK þingnefnd átaldi í gær
stjórnir breskra fyrirtækja fyrir
að hika ekki við að veita sjálfum
sér hvers kyns sporslur og svim-
andi launahækkanir og reka
starfsfólk um leið.
Sagði að stjórnir bresku gas-,
rafmagns- og vatnsveitanna
hefðu gerst berar að einstöku
„tillitsleysi“ og almenningur
hefði „óbeit“ á því misrétti, sem
þar ríkti.
Kjarnorka
í Iran
RÚSSAR ætla að reisa kjarn-
orkuver í íran, að því er haft
vareftir kjarnorkuráðherra
Rússlands í gær. Bandaríkja-
menn hafa lýst sig andviga því
að Rússar reisi verið.