Morgunblaðið - 22.07.1995, Qupperneq 1

64 SÍÐUR B/C
164. TBL. 83. ÁRG. LAUGARDAGUR 22. JÚLÍ1995 ' PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Vestnrlönd hafna samkomulagi um að Serbar viðurkenni Bosníu
Hóta Bosníu-Serbum
hörðum loftárásum
London, Sarajevo, Washington. Reuter.
Reuter
SVEIT átta Tornado-orrustuþotna úr þýska flughernum lenti í gær á herfluvellinum í San Damiano
á Italíu. Ætlunin er að nota þotumar til að liðsinna herjum Atlantshafsbandalagsins í Bosníu og
veita sveitum Sameinuðu þjóðanna vernd.
VESTURLOND hótuðu Bosníu-
Serbum í gær hörðum loftárásum
Atlantshafsbandalagsins og sögðu
eftir neyðarfund 16 ríkja í London
að gripið yrði til aðgerða réðust
Bosníu-Serbar að Gorazde, einu
griðasvæða Sameinuðu þjóðanna í
austurhluta Bosníu.
Um tíma leit út fyrir að Carl Bildt,
sáttasemjari Evrópubandlagsins í
Bosníu, hefði náð samkomulagi við
Serba um að þeir viðurkenndu sjálf-
stæði Bosníu, en Bandaríkjamenn
lýstu því yfir í gærkvöldi að þeir
hefðu hafnað samkomuiaginu ásamt
nokkrum öðrum þjóðum.
Bildt sagði að Frökkum hefði þótt
samkomulagið „ásættanlegt", en
þurft hefði samþykki allra aðilja að
ríkjahópnum, sem er að reyna að
koma á friði í Bosníu. Það hefði
ekki fengist. í hópnum eru Banda-
ríkjamenn, Rússar, Frakkar, Þjóð-
verjar og Bretar.
Rússar tregir
Bandaríkjamönnum og þeirra
heistu stuðningsmönnum tókst ekki
að fá Rússa til fylgis við harðar
aðgerðir á fundinum í London.
„Heimurinn lætur ekki bjóða sér
fleiri innantómar hótanir,“ sagði
Warren Christopher, utanríkisráð-
herra Bandaríkjanna, eftir fundinn.
Hann bætti við að öllum ákvörðunum
yrðu að fylgja tafarlausar gerðir og
árásir Atlantshafsbandalagsins yrðu
að vera viðameiri, en þær takmörk-
uðu hernaðaraðgerðir, sem Serbar
hefðu hingað til getað látið sér í
léttu rúmi liggja.
Aðrir ráðherrar á fundinum og
ýmsir leiðtogar Vesturlanda lýstu
yfir ánægju með fundinn.
Bob Dole, leiðtogi repúblikana í
öldungadeild Bandaríkjaþings,
kvaðst hins vegar aldrei hafa séð
„jafn glæsilega til raun til að skjóta
sér undan vanda“.
„Enn eitt . . . fíkjublað
„Meira hálfkák, annað samkomu-
lag, enn eitt sameiginlegt fíkjublað,“
sagði Haris Silajdzic, forsætisráð-
herra Bosníu, í Sarajevo eftir fundinn.
Mohammed Sacirbey, utanríkis-
ráðherra Bosníu, sagði að niðurstaða
fundarins hefði verið „grimmileg"
vegna þess að örlög annarra músl-
ima á öðrum griðasvæðum en
Gorazde hefðu verið hunsuð.
Sacirbey lýsti hins vegar yfir
ánægju með niðurstöðu fundar mú-
slimskra ríkja í Genf og kvaðst hafa
skuldbindingu nokkurra þeirra um
að útvega Bosníuher vopn til að
hjálpa múslimum að veijast „þjóðar-
morði“ Bosníu-Serba.
Fimm létu lífið í árásum Króatíu-
Serba á griðasvæðið í Bihac í gær
og hermt var að 12 þúsund manns
hefðu flúið heimili sín.
Sprengjuregninu linnir ekki í
Gorazde. Um svipað leyti og fundi
var slitið í London féllu þar fjórir í
sprengingu og sjö særðust.
Bosníu-Serbar gerðu harða hríð
að griðasvæðinu í bænum Zepa, en
hermt var að þeim hefði ekki tekist
að brjóta varnir múslima um hana
á bak aftur.
Gíslar
særðir í
Kasmír
Srinagar. Reuter.
SKÆRULIÐAR í Kasmír, sem
halda fimm Vesturlandabúum
í gíslingu, sögðu í gær að tveir
gíslanna hefðu særst, þegar
til skotbardaga kom milli
þeirra og indverskra her-
manna.
Al-Faran-samtökin sögðu í
yfirlýsingu að til harðra átaka
hefði komið í gærmorgun við
indverska hermenn og hefðu
þau staðið í 25 mínútur. Sam-
tökin sögðu einn skæruliða
hafa særst alvarlega en tóku
ekki fram hve alvarlega gísl-
arnir tveir áttu að hafa særst.
Þá áttu tveir stjómarhermenn
að hafa fallið.
„Við höfum margsinnis tek-
ið það fram við fjölmiðla að
ekki ætti að elta okkur en Ind-
landsstjóm varð ekki við þeim
tilmælum,“ sagði í yfirlýsing-
unni.
Embættismenn undrandi
Indverskir embættismenn
sögðust vera mjög undrandi á
fréttum af skotbardaganum.
„Eg hef engar upplýsingar um
slíkt,“ sagði talsmaður stjórn-
arinnar við blaðamenn. Þvert
á móti hefðu fulltrúar skæm-
liðanna átt í viðræðum við
samningamenn stjórnarinnar
síðdegis á föstudag. „Þeir
minntust ekki á neinn skotbar-
daga þá. Sveitir okkar hafa
fyrirmæli um að draga sig til
baka og lenda ekki í átökum,“
sagði talsmaðurinn.
Samkomulagí
náð í Grosní
Grosní. Reuter.
SAMNINGAMENN Rússa og Tsjetsjena sögðust í gær hafa náð samkomu-
lagi í grundvallaratriðum um stöðu uppreisnarhéraðsins Tsjetsjníju, sem
hefur verið helsti ásteytingarsteinninn í friðarviðræðunum í Grosní, og von-
uðust til að geta undirritað það í dag.
Vjatsjeslav Míkhaílov, aðalsamn-
ingamaður Rússa, staðfesti þetta og
einn af samningamönnum Tsjetsjena
kvaðst búast við að samkomulagið
yrði undirritað í dag.
Samningamennirnir vildu ekki
skýra frá því hvað fælist í samkomu-
laginu. Tsjetsjenska samninga-
nefndin hefur krafist algjörs sjálf-
stæðis, en Rússar hafa hingað til
sagt að héraðið geti fengið takmark-
aða sjálfstjórn en verði að lúta rúss-
nesku stjórnarskránni, sem merkir
að Tsjetsjníja verði áfram hluti Rúss-
lands.
Deilan blossaði upp árið 1991
þegar yfirvöld í Tsjetsjníju lýstu yfir
sjálfstæði héraðsins. Samninga-
mennirnir hafa verið að ræða loðna
málamiðlunaryfirlýsingu í fjórum
línum, sem Míkhaílov sagði að kæmi
til móts við sjónarmið allra aðila
deilunnar. „í línunum fjórum er öll-
um spurningunum svarað, meðal
annars fjórum atriðum - varðandi
rússnesku stjórnarskrána, [tsjetsj-
enska] stjórnarskrá, sjálfsákvörðun-
arrétt og reglur í þjóðarétti."
Tsjetsjenar höfðu ennfremur kraf-
ist þess að efnt yrði til þjóðarat-
kvæðagreiðslu um stöðu héraðsins.
Vilja ekki tilheyra Rússlandi
Takmörkuð sjálfstjórn myndi ekki
nægja tsjetsjenskum hermönnum á
vígvellinum ef marka má viðbrögð
yfirmanns þeirra, Balaudíns
Beldojevs. „Jafnvel þótt Dúdajev
[leiðtogi Bosníu] segi að við verðum
að ganga í Rússland gerum við það
ekki,“ sagði hann.
Viðræðurnar fara fram í byggingu
sendimanns Öryggis- og samvinnu-
stofnunar Evrópu í einu úthverfa
Grosní. Hópur kvenna safnaðist
saman við bygginguna í gær eins
og oft áður og hrópaði vígorðið: „Sá
sem berst ekki hefur þegar tapað.“
Reuter
MÖRG hundruð manns flúðu í
gær heimili sín skammt fyrir
utan Áþenu vegna mikilla skóg-
arelda, sem yfirvöld fá ekki neitt
við ráðið. Eldurinn kviknaði
snemma í gærmorgun skammt
frá Penteli-fjalli í útjaðri Aþenu.
Hvasst var í veðri og eldurinn
breiddist hratt úr. Samkvæmt
fréttaskeytum náði hann yfir 15
km svæði og höfðu bæði skóg-
lendi og mannvirki orðið honum
að bráð. Að sögn lögreglu hafði
fólk verið flutt brott úr fimm
íbúðahverfum, barnasjúkrahúsi
Mörg hund-
ruð manns
flýja elda á
Grikklandi
og sumarbúðum við rætur Pent-
eli. Hvassviðrið gerði erfitt fyrir
um flug og því var ekki hægt
að varpa vatni yfir eldinn úr lofti
svo tímum skipti. Dimitris Katri-
vanos, starfsmaður innanríkis-
ráðuneytisins, sagði að þetta
væri „mesti eldur sem nokkru
sinni hefur geisað á þessum slóð-
um“. Lýst hefur verið yfir
neyðarástandi á svæðunum norð-
austur af Aþenu og herdeildir
sendar til að aðstoða nokkur
hundruð slökkviliðsmenn, sem
þegar berjast við eldana. Svartur
reykur lagðist yfir Aþenu, en
höfuðborgin var ekki talin í
hættu. Grunur ieikur á að um
íkveikju hafi verið að ræða.