Morgunblaðið - 27.07.1995, Blaðsíða 10

10 FIMMTUDAGUR 27. JÚLÍ 1995
MORGUNBLAÐIÐ
ÁLAGIVIING SKATTA
Avísanir fyrir 5
milljarða í pósti
Alagning í samræmi við áætlanir fjármálaráðuneytisins
RÍKISSJÓÐUR sendi í gær út
álagningarseðla vegna álagningar
skatta fyrir árið 1994. Margir ættu
því að sjá í dag hvort raunin verði
sú að þeir fái ávísun í pósti frá
ríkissjóði um mánaðamótin eða
hvort þeir þurfi að standa skil á
vangreiddum sköttum. Alls mun
ríkið greiða út um fímm milljarða
króna til framteljenda í vaxtabæt-
ur, barnabætur og endurgreiðslu
ofgreiddrar staðgreiðslu skatta.
Friðrik Sophusson fjármálaráð-
herra kynnti á blaðamannafundi í
gær ýmsar tölur varðandi álagn-
ingu skatta á einstaklinga og fyrir-
tæki sem nú liggur fyrir. A heild-
ina litið er álagningin nokkum
veginn sú sama og reiknað var
með í áætlunum fjármálaráðuneyt-
isins. Skattar á einstaklinga eru
svipaðir og áformað var, en skatt-
ar á fyrirtæki eru aftur á móti
hærri en gert var ráð fyrir vegna
betri afkomu þeirra. Álagning árs-
ins er því talin bæta afkomu ríkis-
sjóðs um 200-300 milljónir króna,
frá því sem gert var ráð fyrir í
fjárlögum.
Einstaklingar greiða
26,3 milljarða
Heildarálagning tekjuskatts á
einstaklinga fyrir árið 1994 er
26,3 milljarðar króna, eftir að tek-
ið hefur verið tillit til þess hluta
tekjuskattsins, sem rennur til
sveitarfélaga vegna ónýtts per-
sónuafsláttar. Árið áður var þessi
álagning 27,9 milljarðar. Ástæða
lækkunarinnar er meðal annars að
framlög ríkisins til sveitarfélaga
hækka milli ára.
Ríkið greiðir út um 7,7 milljarða
í bama- og vaxtabætur á þessu
ári. Þar af verða 4,3 milljarðar
greiddir um næstu mánaðamót.
Að meðtöldum endurgreiðslum of-
greidds tekjuskatts og útsvars,
sem nema 2,1 milljarði, en að frá-
dregnum 1,4 milljörðum vegna
skattskulda og 80 milljónum vegna
ógreidds meðlags, greiðir ríkissjóð-
ur út um fímm milljarða króna til
einstaklinga um mánaðamótin.
Tekjur af hátekjuskatti
minnka
Hinn sérstaki tekjuskattur, sem
stundum er kallaður hátekjuskatt-
ur og leggst á tekjur yfír 227.000
krónum hjá einstaklingi eða
454.000 hjá hjónum, skilar ríkinu
minni tekjum á þessu ári en í fyrra,
eða um 320 milljónum króna í stað
437 milljóna. Þessi lækkun er
meiri en gert var ráð fyrir í fjárlög-
um og er einkum tilkomin vegna
hækkunar tekjuviðmiðunarinnar.
Skatturinn er fyrirframgreiddur
og miðast fyrirframgreiðslan við
tekjur síðasta árs. Þannig þurfa
þeir, sem skatturinn leggst á, að
greiða fyrir yfirstandandi ár á
fímm gjalddögum fram til ára-
móta. _ Samkvæmt upplýsingum
Morgunblaðsins greiða um 2.300
einhleypingar skattinn og er með-
alálagning á þá 52.000 krónur, eða
liðlega 10.000 krónur á mánuði
fram til áramóta. Um 2.500 hjón
þurfa að greiða hátekjuskattinn
svokallaða og er meðalgreiðsla
þeirra 80.000 krónur, eða um
16.000 krónur á mánuði næstu
fímm mánuði.
Vaxtabætur hækka
Heildarútgreiðsla vaxtabóta er
nú um þrír milljarðar króna, miðað
við 2,8 milljarða í fyrra. Bótaþeg-
um fjölgar um 400, en meðalvaxta-
bætur hækka um 9%. Hins vegar
lækka meðalvaxtagjöld hjá fólki
um 2,5%.
Breytingar tóku gildi á vaxta-
bótakerfínu um síðustu áramót og
var þá ýmsum viðmiðunum vegna
greiðslu þeirra breytt. Samkvæmt
upplýsingum Morgunblaðsins áttu
þessar breytingar einkum að miða
að því að aðstoða unga húsnæðis-
kaupendur sem væru að kaupa í
fýrsta sinn. Heildaráhrif vaxtabót-
anna eru þau, að sögn fjármálaráð-
herra, að ríkið greiðir nú liðlega
fjórðu hveija krónu af vaxtagjöld-
um einstaklinga vegna kaupa á
íbúðarhúsnæði.
Lægri eignarskattar
Álagður eignarskattur einstakl-
inga lækkar úr 1.704 milljónum
króna í fyrra í 1.522 milljónir á
þessu ári, þegar persónuafsláttur
lega. Á Reykjanesi minnkar telq'u-
skattur fyrirtækja um 13,5%, en
sú lækkun skýrist nær eingöngu
af því að skattskyldur hagnaður
íslenzkra aðalverktaka lækkaði um
300 milljónir króna milli ára.
Samkvæmt þeim upplýsingum,
sem Morgunblaðið hefur aflað sér,
eykst yfírfæranlegt tap fyrirtækja
þrátt fyrir batamerkin. Þannig var
tapið um 86 milljarðar í lok síðasta
árs, miðað við 75 milljarða í lok
ársins 1993. Þetta er talið benda
til þess að afkoma fyrirtækja sé
afar mismunandi. Þó ber að hafa
þann fyrirvara að framtalning og
skráning á yfírfæranlegu tapi hef-
ur batnað.
Aðeins þriðjungur
greiðir tekjuskatt
Athygli vekur að af staðgreiðslu
skatta, sem nú er 41,84% af laun-
um, fær ríkið ekki nema sem svar-
Morgunblaðið/Sverrir
FRÁ blaðamannafundi fjármálaráðherra í gær. Frá vinstri:
Katrín Ólafsdóttir, hagfræðingur í fjármálaráðuneytinu, Indriði
Þorláksson skrifstofustjóri, Friðrik Sophusson og Þór Sigfús-
son, ráðgjafi fjármálaráðherra.
hefur verið dreginn frá. Lækkunin
er um 11% milli ára og skýrist
annars vegar af afnámi svokallaðs
stóreignaskatts og hins vegar af
aukinni skuldasöfnun heimilanna,
sem lækkar eignarskattstofninn.
Lækkun eignarskatta er heldur
meiri en gert var ráð fyrir í fjárlög-
um.
Álagningtekjuskatts á fyrirtæki
vegna ársins 1994 nemur 5,1 millj-
arði króna, en var 4,2 milljarðar í
fyrra. Hækkunin er um 22% á
milli ára. Svipuð þróun er hjá sjálf-
stæðum atvinnurekendum.
Betri staða fyrirtækja
Samkvæmt upplýsingum Morg-
unblaðsins er mjög mismunandi
eftir skattumdæmum --------------
hversu mikið tekjuskatt-
ur fyrirtækja hækkar, en
hækkun tekjuskattsins
er um leið vísbending um
bætta afkomu. Þannig
aukast skattgreiðslur fyrirtækja á
Austurlandi um 138% frá fyrra ári
og aukningin í Reykjavík er 35%.
f Reykjavík er meðalskattur jafn-
framthæstur á hvert fyrirtæki, eða
1,7 milljónir króna. Lægst er með-
alskattgreiðsla fyrirtækja á Vest-
urlandi, 390.000 krónur. Skatt-
greiðslur fyrirtækja á Norðurlandi
vestra og Suðurlandi lækka lítil-
Unnið að
skattkerfis-
breytingum
ar til 6,8% af tekjunum í sinn hlut.
Sveitarfélögin fá hins vegar 8,6%
launanna að meðaltali. Mestur
hluti þess skatts, sem er „fræði-
lega“ lagður á, fer aftur til skatt-
greiðenda í formi persónuafsláttar
og sjómannaafsláttar. Jafnframt
kemur talsverður hluti til baka til
framteljenda sem vaxta- og barna-
bætur. I raun greiða því tveir þriðju
hlutar framteljenda engan tekju-
skatt.
Fríðrik Sophusson benti á blaða-
mannafundinum í gær á að skatt-
tekjur ríkisins hefðu ekki verið
lægra hlutfall af landsframleiðslu
frá því árið 1987. Hann sagði að
lítið þýddi þó að státa sig af því
nema um leið tækist að halda út-
-------- gjöldum ríkisins í skefj-
um, þannig að tekjurnar
dygðu fyrir þeim.
Fj ármál aráðherra
sagði að tekjutenging
skatta, bóta og almanna-
trygginga ylli því nú að jaðarskatt-
ar væru í mörgum tilfeilum orðnir
svo háir, að fólk gæti hækkað ráð-
stöfunartekjur sínar með þvi að
lækka launatekjur. „Menn ætla sér
að líta á þessi atriði á næstunni
og ríkisstjórnin hyggst Ijúka fyrir
lok næsta árs vinnu við skattkerfís-
breytingar, í samráði við aðila
vinnumarkaðarins," sagði Friðrik.
Útsvar
Tekjuskattur einstaklinga
Skatthlutfall 41,84%
Sjómannaafsláttur 0,8% (1,9%)
Vaxtabætur 1,3% (3,1%)
Barnabætur
2,1% (5,0%)
- Til ríkisins
Persónuafsláttur
Sóknargjöld
0,7% (1,7%)
Tölur í svigum sýna heildarhlutfall af 41,84% skatthlutfalli
22.000 skulda
meira en þeir eiga
ÚT ÚR skattframtölum lands-
manna fyrir síðasta ár má lesa
ýmislegt um stöðu efnahagslífs-
ins. M.a. kemur fram að skuld-
setning heimilanna hefur vaxið
verulega. Skuldir einstaklinga
jukust um 9%, eða um 20 millj-
arða, þar af voru 13 miHjarðar
vegna íbúðakaupa. Á sama tíma
jukust skattskyldar eignir um 2%,
eða um 15 milljarða. Þannig
fækkar greiðendum eignarskatts.
Athygli vekur að þeim fjölgar
verulega sem skulda meira en
þeir eiga. I lok síðasta árs voru
um 22 þúsund framteljendur með
neikvæða eignastöðu. Að meðal-
tali voru skuldir þeirra 1,7 millj-
ónir króna umfram eignirnar.
Hins vegar á 85.621 framteljandi
eignir umfram skuldir. Árið áður
áttu 87.000 framteljendur meira
en þeir skulduðu, en 20.500 voru
með neikvæða stöðu. Samkvæmt
upplýsingum Morgunblaðsins
hafa hlutföllin þarna á milli
breytzt talsvert frá árinu 1988 er
90.502 framteljendur áttu eignir
umfram skuldir, en 11.212 skuld-
uðu meira en þeir áttu.
Friðrik Sophusson fjármála-
ráðherra segir að meðal ástæðna
þessarar þróunar séu sennilega
tilkoma húsbréfakerfisins og
auknar námsskuldir.
Framtaldar tekjur landsmanna
hækkuðu hins vegar á milli ár-
anna 1993 og 1994. Meðallaun á
hvern framteljanda hækkuðu um
2%. Ekki liggur fyrir hvernig
tekjur einstakra starfsstétta
breyttustrað öðru leyti en því að
tekjur sjómanna hækkuðu um 3%.
Batnandi afkoma fyrirtækja
Tölur úr skattframtölum benda
jafnframt til að afkoma fyrir-
tælqa hafi batnað, enda aukast
tekjuskattgreiðslur þeirra veru-
lega. Mismunur á milli landshluta
er þó verulegur að þessu leyti.
Fyrirtækjum, sem sýna hagnað,
hefur fjölgað um 3%, en þeim, sem
telja fram yfirfæranlegt tap, um
8%. Munurinn þarna á kann að
stafa af bættri skráningu taps,
samkvæmt upplýsingum frá fjár-
málaráðuneytinu.
Batnandi afkoma fyrirtækja
kemur jafnframt fram í betri
eignastöðu, sem sést á því að eign-
arskattar fyrirtækja hækkuðu úr
1,5 milljörðum 1993 í 1,6 milljarða
fyrir 1994.
Þorvaldur er enn
hæstur í Reykjavík
ÞORVALDUR Guðmundsson, for-
stjóri í Síld og fisk, er hæsti skatt-
greiðandinn í ár líkt og mörg undan-
farin ár. Hann greiðir rúma 41 millj-
ón í skatta. Gunnar I. Hafsteinsson
kemur næstur með rúmar 16 milljón-
ir. Eimskipafélagið er hæsti skatt-
greiðandinn af fyrirtækjum með
rúmar 360 milljónir.
Alls greiða 79.691 einstaklingar
í Reykjavík rúmar 22.550 milljónir
króna í skatta. Fyrirtækin í Reykja-
vík greiða hins vegar rúmar 10.633
milljónir í skatta.
Heildargjöld.
Þorvaldur Guðmundsson, Háuhlíð 12. 41.193.996
Gunnar I. Hafsteinsson, Hagamel 52. 16.161.837
Friðrik Skúlason Stigahlíð 65. 15.698.038
Andrés Guðmundsson, Hlyngerði 11. 11.859.436
Ivar Daníelsson Álftamýri 1. 11.686.080
Kristján P. Guðmundsson Silungakvísl 29. 10.678.111
Stefán Sigurkarlsson, Vesturbergi 187. 10.071.181
Steingrímur Kristjánsson Hraunbæ 102b. 9.724.429
Sigurður Guðni Jónsson, Flókagötu 33. 9.220.031
Emanúel Mortens, Efstaleiti 10. 8.731.539
Öm Ævarr Markússon, Glaðheimum 10. 8.034.711
Sveinn Valfells, Klapparási 1. 7.936.424
Árni Samúelsson, 7.909.055
Starrahólum 5.
Sæmundur Pálsson, 7.888.742
Hlyngerði 4.
Gísli Vilhálmsson, 7.864.330
Fannafold 150.
Indriði Pálsson, 7.707.209
Safamýri 16.
Skúli Þorvaldsson, 7.472.501
Bergstaðastræti 77.
Siguijón Guðjónsson, 7.043.714
Hjallalandi 40.
Greiðendur hæstu opinberra gjalda
í Reykjavík, 1995, þ.e. heildargjalda
yfír kr. 50.000.000.
Fj ármálaráðuneytið,
starfsm.skrifst.
Reykjavíkurborg
Eimskipaf. íslands hf.
Fiskveiðasjóður íslands
Búnaðarbanki íslands
Landsbanki íslands
Olíufélagið hf.
Hagkaup hf.
Flugleiðirhf.
Borgarspitalinn
Sjóvá - Almennar
2.135.055.023
440.948.141
360.432.806
245.745.664
197.268.806
190.303.658
176.615.463
173.288.019
156.549.223
137.692.793
121.780.539
Vátryggingaf. íslands hf. 104.827.538
íslandsbanki hf. 89.378.168
Skeljungur hf. 77.140.793
Oddi hf, prentsmiðja 66.125.455
Tryggingamiðstöðin hf. 65.839.585
Olíuverslun íslands hf. 61.420.065
Húsasmiðjan hf. 56.499.254
Landsvirkjun 55.354.905
Ingvar Helgason hf. 53.862.020
Nóatún hf. 53.330.344
Iðnþróunarsjóður. 52.015.390
Grandi hf. 50.620.457
I
I
>
I:
I
i
l
I
I
\
I
I
I

t
I
I
I
|i
I
I
J