Morgunblaðið - 27.07.1995, Blaðsíða 39

MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
FIMMTUDAGUR 27. JÚLÍ 1995 39
GÍSLI
HJÖRLEIFSSON
"f" Gísli Hjörleifs-
son var fæddur
að Unnarholtskoti í
Hrunamanna-
hreppi 10.
1924. Hann lést á
Borgarspítalanum í
Reykavík 6. júlí síð-
astliðinn. Foreldr-
ar hans voru Helga
Gísladóttir og Hjör-
leifur Sveinsson.
Systur Gísla eru
Dóróþea og Val-
gerður. Eiginkona
Gísla er Helga Run-
ólfsdóttir fædd 18. september
1927. Börn Gísla og Helgu voru
fimm. Elstu dóttur sína, Guð-
laugu, misstu þau aðeins fárra
daga gamla. Síðan er Hjörleif-
ur, búsettur á Akureyri, Guð-
laug, búsett í Bandaríkjunum,
Hildur, búsett í Hafnarfirði, og
Unnar bóndi i Unnarholtskoti.
Útför Gísla fór fram frá
Ilrunakirkju föstudaginn 14.
júlí.
GÓÐUR, traustur vinur og sveit-
ungi, Gísli Hjörleifsson í Unnar-
holtskoti, er fallinn frá. Hann hafði
lengi átt við mikla vanheilsu að
stríða og að lokum beið hann lægri
hlut fyrir þeim vágesti þrátt fyrir
mikið sálarþrek.
Það var sem veðrið og náttúran
öll vildi gefa sveitinni okkar sem
fegurst yfirbragð þegar Gísli var
kvaddur að viðstöddu fjölmenni 14.
júlí sl. Á slíkum stundum er margs
að minnast og margs að sakna og
löngun vaknar til að stinga niður
penna.
í Unnarholtskoti ólst Gísli upp
með foreldrum sínum og systrun-
um tveimur en hann var miðbarnið
í hópnum. Æskuheimili þeirra hef-
ur og eflaust verið mannmargt eins
og algengt var í þá daga og unga
fólkinu kennd réttu handtökin við
bústörfin af þeim eldri og reyndari
svo fljótt sem tímabært þótti.
Þau Gísli og Helga ^gengu í
hjónaband 1. júlí 1950. I Unnar-
holtskoti bjUggu þau miklu mynd-
ar- og rausnarbúi. Þar andaði að
aðkomumanni gestrisni og hlýja
húsbændanna. •
Við sem þessar línur ritum erum
þakklát fyrir að hafa átt Gísla að
samferðamanni. Hann var mikill
félagshyggju- og samvinnumaður.
Honum var það vel ljóst hversu
mikilvægt það er, ekki síst fyrir
bændur, að standa saman. Gísli
vann að margvíslegum félagsmáb
um fyrir sveit sína og hérað. í
fyrstu var hann í stjórn Ung-
mennafélags Hrunamanna og for-
maður þar. Hann var um langt
skeið formaður Búnaðarfél.
Hrunamanna og vann þar mikið
og óeigingjarnt starf. Hann var í
sveitarstjórn í 12 ár og lét þar
mikið til sín taka m.a. í afréttar-
málum. Á seinni árum tók Gísli
mikinn þátt í starfsemi Fél. eldri
borgara og vann þar meðal annars
við bókband, en Gísli átti stórt
safn blaða og tímarita og margt
af því batt hann inn og færði Bóka-
safninu að gjöf.
Út á við kom Gísli víða við.
Hann var í stjórn Kaupfélags Ár-
nesinga. Og nú síðustu ár endur-
skoðandi Sláturfélags Suðurlands
og því starfi gegndi hann þar til
síðastliðið vor.
Gísli lá aldrei á skoðunum sín-
um. Hann var ákveðinn fram-
sóknarmaður og góður liðsmaður
þar. Oft spjölluðum við um pólitík-
ina, félagskerfi okkar i bændastétt
o.fl. sem líf okkar snerist um. Oft
vorum við sammála en þó komu á
stundum upp fjörugar umræður
og skoðanaskipti. Þegar þannig
stóð á fór Gísli á kostum. Kom þá
félagsþroski hans berlega í ljós.
Hann hafði þann góða
hæfileika að virða
annarra skoðanir og
vilja ræða málin á
sanngjarnan og rök-
fastan hátt. Það var
ekki síður í slíkum til-
vikum sem góða við-
mótið og hlýja brosið
hans Gísla kom svo vel
í ljós og verður okkur
ljóslifandi fyrir hug-
skotssjónum, er við
minnumst hans með
virðingu og þökk.
Elsku Helga, við
sendum þér og aðstandendum öll-
um innilegustu samúðarkveðjur.
Guðbjörg og Magnús.
Um jörð og hjörð er heiður friðarbjarmi.
Hér hallast byggðin örugg Qalls að barmi
og býlin hvíla sæl og sumarheit
í sólgljá undir jökulhvarmi
Hér má sjá íslenskt yfirbragð á sveit
við eyðisvæðin há og mikilleit.
Ég man þig heiðasveit, þótt dagar dvíni
og deyi öll þín blóm í hvítu líni.
Þinn andi hefir svalað minni sál,
ég sé þig enn og drekk af þínu víni.
- Ó, fjallakyrrð, sem ei á mannlegt mál
ó máttarveig af himnadjúpsins sál.
(E.B.)
Þetta fagra náttúruljóð skáldsins
beinir hugsunum aftur til liðins
tíma, þegar höfundur þessara lína,
ungur að árum í Laugarási í Bisk-
upstungum, þar sem útsýni var
mikið og fagurt, stóð og horfði
hugfanginn til austurfjalla yfir Ytri-
Hrepp, þangað sem undrafjallið
Hekla rís yfir byggðina í allri tign
sinni og veldi. En maður líttu þér
nær. Það er fleira en firrð hinna
bláu ijalla sem fyrir augun ber. í
sjónlínu getur að líta bændabýli
hinum megin Hvítár, Bolafót (nú
Bjarg) og Unnarholtskot, sem
stendur hátt með útsýni mikið til
vesturs út yfir Hvítá og vatnasvið
hennar. Og sögumaður staddur á
Laugarásholti, tekur upp sjónauka
til þess að sjá betur til þessara
nágrannabæja. Hvítá aðskilur
þarna sveitir og samgangur nær
enginn á milli. í Unnarholtskoti
bjuggu þá Hjörleifur Sveinsson og
Helga Gísladóttir, kona hans. Hjör-
leifur hafði keypt jörðina í háu verði
í dýrtíðarflóði fyrra stríðsins. Hann
var talinn búmaður í fremstu röð
svo að af var látið. Sér í lagi með
kýr og mjólkaði þær sjálfur, sem
þá var nær óþekkt að karlmenn
gerðu. En þess ber að geta hér, að
hann varð fyrir þeirri ógæfu á besta
aldri að missa sjón að hluta og gat
því ekki unnið hvað vinnu sem var.
Á þessum árum var útfærsla
túna meðal bænda rétt á byijunar-
stigi, einkum skorti áburð til þess.
En allt í einu blasti við augum stór-
flag utan við túngarð í Unnarholts-
koti, sem stinga varð niður því að
enginn hafði þá hugmynd um ýtur.
Þarna skyldi brjóta land til nýrækt-
ar sem sýndi ræktunaráhuga hálf-
blinda bóndans í Unnarholtskoti.
Þarna bjuggu þau hjón með þijú
börn sín, tvær dætur og soninn
Gísla. Og við sjónum hans til vest-
urs blöstu austurhlíðar Vörðufells
og útsýnið yfir Hvítá að Laugarási
sem bar hátt hinum megin ár, var
honum þá ef til vill óþekktur ævin-
týraheimur.
Árið 1942 urðu atvik til þess, að
ég fluttist í Ytra-Hrepp og gerðist
bóndi í Hvítárholti um tugi ára. Þá
var Gísli Hjörleifsson um tvítugt
og stundaði nám í Laugarvatns-
skóla. Það Iætur að líkum að hugur
hans hneigðist til búskapar á föður-
leifð sinni. Þótt ekki yrði skólavera
hans lengri. En árið 1949 tók hann
við búi af foreldrum sínum. Brátt
kom í ljós að hann hafði tileinkað
sér aðferð föður síns, að fóðra vel
skepnur sínar og fá góðar afurðir
af þeim. Gísli var innfæddur
Hreppamaður og gekk ekki á snið
við venjur þeirra í neinu. Þar var
maðurinn að mestu metinn eftir því
hve góður bóndi hann væri. Og
þessi ungi maður vann sér fljótc það
álit meðal sveitunga sinna að vera
kosinn í hreppsnefnd og síðar for-
maður búnaðarfélagsins og síðan í
margar nefndir sem hér verða ekki
upp taldar. En hvað sem svo segja
má um slíkt val sem þó er ekki
algildur mælikvarði á hæfileika, en
bendir ótvírætt til þess að sá maður
hafi margt til brunns að bera.
Gísli var lipur og samvinnuþýður
í starfi, hélt ekki að jafnaði fram
sérskoðunum, en undir niðri gat
hann verið fastur á sínu og ef upp
úr sauð svör hans orðið bæði hvöss
og beinskeytt. Gísli var maður ræð-
inn, fylgdist vel með og var fróður
um margt. Hann skrifaði góða rit-
hönd og var oft valinn fundarritari.
En hann skrifaði ekki opinberlega
og fór ekki í ræðustól að nauðsynja-
lausu. Eitt má síst gleymast í fari
hans, reglusemi og snyrtimennska
bæði úti og inni. Bókasafn hans var
stórt og frábærlega vel um gengið.
Hann var að sögn drengskaparmað-
ur, hjálplegur og greiðugur við ná-
granna sína. Lét þar enga smámuni
villa sér sýn. Hann var höfðingi
heim að sækja og gat rætt um hvað
sem var. Hafði sérlega góða hæfni
til að meta sjónarmið annarra, setja
sig í spor þeirra og lifa sig inn í
þeirra viðhorf. Þess vegna gat hann,
jafn pólitískur flokksmaður (fram-
sóknar) sem meirihluti sveitunga
hans fýlgdi, virt skoðanir andstæð-
inga, svo að þær köstuðu í engu
rýrð á kunningsskap og vinfengi.
Ekki skal það undan dregið, að ég
undirritaður starfaði með honum í
einni nefndinni, í bókasafnsstjórn
hreppsins, þar sem hann var undir
minni stjórn. Var það samstarf allt
með ágætum. Slíkri stofnun fylgir
að vinna að menningarmálum og
lét Gísli þar ekki sitt eftir liggja.
Og sýndi það fjölhæfni hans.
Ég tel að Gísli hafi fyrir kynnin,
unnið til þessara minningarorða
minna, en ekki síður fyrir það að
vera merkur fulltrúi sinnar stéttar.
Síðari hluta ævinnar var Gísli
ekki heilsuhraustur og þjáðu hann
margs konar veikindi. En sálar-
styrkur hans var mikill og hann
hélt ótrauður áfram göngu sinni.
En þar kom að sjúkdómur sá sem
flestir falla fyrir, olli því að hann lá
á milli heims og helju lengi vetrar,
svo að honum var vart hugað líf.
En lífsorka hans og andlegur þrótt-
ur var slíkur, að hann reis upp aft-
ur og sinnti ýmsum störfum og
hugðarefnum um þriggja ára skeið
með óskiljanlegri atorku. Svo sem
að binda inn bækur í stórum stíl
og gefa bókasafni sveitarinnar.
Slíkur var höfðingsskapur hans
og viðhorf til andlegra mála.
í apríl sl. fór heilsu hans svo
hnignandi, að hann lagðist á sjúkra-
hús. Óbifanlegur og æðrulaus gekk
hann gegn örlögum sínum inn í þá
veröld sem öllum er hulið að fá vitn-
eskju um. Hann andaðist þ. 6. júlí
sl. Útför hans fór fram frá Hruna-
kirkju, þar sem jarðsett var að við-
stöddu fjölmenni.
Sigurður Sigurmundsson
frá Hvítárholti.
Formáli
minningar-
greina
ÆSKILEGT er að minningar-
greinum fylgi á sérblaði upplýs-
ingar um hvar og hvenær sá,
sem íjallað er um, er fæddur,
hvar og hvenær dáinn, um for-
eldra hans, systkini, maka, og
börn, skólagöngu og störf og
loks hvaðan útför hans fer
fram. Ætlast er til að þessar
upplýsingar komi aðeins fram
í formálanum, sem er feitletr-
aður, en ekki í greinunum sjálf-
um.
PÁLL
ÁSGRÍMSSON
+ Páll Ásgrímsson bifvéla-
virki var fæddur á Seyðis-
firði hinn 1. ágþist 1934. Hann
lést á heimili sínu 7. júlí síðast-
liðinn. Útför Páls Ásgrímssonar
fór fram frá Fossvogskirkju 14.
júlí sl.
Kveðja frá Seyðisfirði
„Ótt líður ævitíð.“
Þessi ljóðlína kom í hugann þeg-
ar fregnin um andlát æskufélaga
okkar, Páls Ásgrímssonar, barst
hingað til Seyðisfjarðar. Páll lést á
heimili sínu, Skriðustekk 27 í
Reykjavík, 7. júlí sl. eftir hraustlega
baráttu við sjúkdóm sem fáum eir-
ir. Með fáum orðum langar okkur
til að kveðja og þakka þessum
æskufélaga og fermingarbróður
okkar sem nú er fallinn í valinn.
Palli, eins og hann var alltaf nefnd-
ur hér á Seyðisfirði, og enginn ann-
ar kom til greina þegar það nafn
var nefnt, var fæddur á Seyðisfirði
1. ágúst 1934, og ólst þar upp hjá
foreldrum sínum, þeim Margréti
Sigurðardóttur og Ásgrími Jónssyni
útgerðarmanni, ásamt eldri systkin-
um sínum, Arnþóri og Katrínu.
Erfitt er að minnast Palla í stuttri
grein. Hér skal það þó reynt. I
æsku var hann tápmikill og sérlega
hugkvæmur á öll skemmtileg uppá-
tæki líflegra stráka (sem okkur
fundust skemmtileg þá, hvað sem
okkur finnst nú ef aðrir gera hið
sama). Enn í dag, nálægt 40 árum
síðar, eru okkur félögum hans ofar-
lega í minni skemmtileg uppátæki
sem hann var hönnuður að, og hóp-
urinn kom síðan í framkvæmd.
Þannig liðu æsku- og unglingsár
okkar hér undir bröttum hlíðum
Bjólfs og Strandartinds. Strax á
unglingsárum sínum, jafnvel fyrr,
fór Palli að stunda sjóinn með föður
sínum, og er okkur minnisstætt hve
flinkur hann var að koma glóðar-
hausvélinni í vb. Magnúsi í gang,
smápattinn. Stuttu eftir 1950 flutt-
ist fjölskyldan til Reykjavíkur, og
settist að í „Túnunum“.
Þangað lágu títt ferðir okkar
félaga hans, því þar var ætíð pláss
fyrir einn í viðbót þó húsrýmið
væri takmarkað. Þar kom hjarta-
rými á móti, sem einnig leysti úr
vanda sem svangur magi er oft
valdur að. Og árin liðu, eins og þau
gera enn. Annir lífsbaráttunnar
teygðu á tryggðaböndum fyrri tíð-
ar, en slitu þau samt ekki. Palli
kvæntist þýskri konu, Geirþrúði,
sem lést fyrir fáum árum. Með
henni eignaðist hann fjögur börn,
þijá drengi og eina stúlku. Áður
hafði hann eignast einn son.
Með þessum fátæklegu orðum
viljum við félagar Palla á Seyðis-
firði þakka honum samfylgdina og
um leið óska honum blessunar á
vegi eilífðarinnar. Börnum hans,
systkinum og aldraðri móður send-
um við einlægar samúðarkveðjur.
Æsku- og eilífðarfélagar
á Seyðisfirði.
+
Móðir okkar, tengdamóðir, amma og
langamma,
ARIMHEIÐUR GÍSLADÓTTIR,
Keldulandi 1,
Reykjavík,
verður jarðsungin frá Selfosskirkju laug-
ardaginn 29. júlí kl. 13.30.
Hörður Jóhannsson, Agnes Karlsdóttir,
Sigmar Jóhannesson,
Sævar Larsen,
Árni Jóhannesson,
Valgerður Jóhannesdóttir, Þórarinn Grfmsson,
Jóhanna Sóley Jóhannesdóttir, Guðjón Skúlason,
Anna Sólrún Jóhannesdóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.
t
Ástkær eiginmaður minn, faðir, tengda-
faðir og afi,
MAGNÚS BÆRINGUR KRISTINSSON
fyrrverandi skólastjóri,
Skólatröð 6,
Kópavogi,
sem andaðist á hjúkrunarheimilinu
Sunnuhlíð 20. júlí, verður jarðsunginn
frá Kópavogskirkju þriðjudaginn
1. ágúst kl. 15.00.
Guðrún Sveinsdóttir,
Kristinn Ó. Magnússon, Margrét B. Eiríksdóttir,
Brynhildur S. Magnúsdóttir, Jón. S. Bates,
Svanhvft G. Magnúsdóttir, Gísli Ellertsson,
Þórfríður Magnúsdóttir, Óskar G. Óskarsson,
Magnús Árni Magnússon, Sigríður B. Jónsdóttir
og barnabörn.
+
Innilegar þakkir fyrir auðsýnda samúð
og vinarhug við andlát og útför ást
kærrar eiginkonu minnar, móður,
tengdamóður, ömmu og langömmu,
HALLDÓRU SIGURJÓNSDÓTTUR.
Óli J. Sigmundsson,
Ingþór Haraldsson, Þorbjörg Daníelsdóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.