Morgunblaðið - 05.09.1995, Page 19

MORGUNBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR 5. SEPTEMBER 1995 19
ERLENT
Fyrirhugaðar kjarnorkutílraunír Frakka á Mururoa-eyju í Suður-Kyrrahafi
Greenpeace deilir
á Ný-Sjálendinga
Wellington, Genf, Canberra. Reuter.
GREENPEACE-náttúruverndar-
samtökin gagnrýndu í gær harka-
lega Jim Bolger, forsætisráðherra
Nýja-Sjálands fyrir að neita að
taka þátt í því sem hann kallar
„áróðursstríð" franska hersins og
samtakanna vegna töku franskra
hermanna á tveimur skipum græn-
friðunga við Mururoa á föstudag.
Ástralir og fleiri þjóðir hafa hins
vegar mótmælt töku skipanna
harðlega og hefur mótmælum við
fyrirhugaðar kjarnorkutilraunir
Frakka ekki linnt. Franski herinn
stöðvaði í gær ferðir mótmælenda
á tveimur bátskænum nærri Mur-
uroa. Var fólkið flutt um borð í
herskip en Frakkar voru ekki á
sama máli og grænfriðungar sem
fullyrtu að bátarnir hefðu verið
komnir inn fyrir rifið við Mururoa.
Um helgina rændi Spánveiji
franskri farþegavél og hótaði að
sprengja hana í loft upp í mót-
mælaskyni við tilraunirnar. Spán-
veijinn er 33 ára og rændi vélinni
er hún var á leið frá Mallorca til
Parísar á sunnudag. Kvaðst mað-
urinn vera með ijarstýrðan
sprengibúnað á sér, sem reyndist
vera farsími með aukarafhlöðum.
298 manns voru um borð í vélinni
sem var snúið til Genfar. Krafðist
hann þess að blaðamenn kæmu
um borð svo að hann gæti komið
sjónarmiðum sínum á framfæri en
um hálfri stundu eftir lendingu
gafst hann upp.
Grænfriðungar vændir
um ögranir
Jim Bolger hefur lýst því yfir
að stjórnvöld á Nýja-Sjálandi muni
bera fram mótmæli við frönsk yfir-
völd fái þau sannanir fyrir því að
franskir hermenn hafi í fyrri viku
beitt meira valdi en nauðsynlegt
var til að taka tvö skip grænfrið-
unga, sem höfðu siglt inn á til-
raunasvæði Frakka á Mururoa-
eyju. Bolger sagði að græningjar
hefðu af ásettu ráði ögrað Frökk-
um en Greenpeace lýstu því hins
vegar yfir að sú ákvörðun Bolgers
að mótmæla ekki töku skipa þeirra
bæri vott um „heigulshátt“ og
væri aðfmnsluverð.
Ástralir æfir vegna
afskipta Frakka
Ástralir brugðust hins vegar
hinir verstu við töku skipa græn-
friðunga og í gær kölluðu þarlend
yfirvöld sendiherra Frakka til sín
og kröfðu hann útskýringa á því
hvers vegna franskir sjóliðar hefðu
ráðist til uppgöngu í þau. Græn-
friðungar fullyrða að þeir hafi ekki
farið inn fyrir 12 mílna landhelgi
Mururoa eins og Frakkar hafa
haldið fram. Mótmælendur hafa
hins vegar hótað því að sigla á
Reuter
YFIRMENN í franska sjóhernum flytja grænfriðunga úr báti
þeirra yfir á hraðbáta hersins eftir að þeir fóru inn í landhelgi
Mururoa um helgina, til að mótmæla fyrirhuguðum kjarnorkutil-
raunum
skútum inn fyrir landhelgina í dag,
þriðjudag.
Herve de Charette, utanríkisráð-
herra Frakka, sagðist á sunnudag
vera hneykslaður á gagnrýni
sumra Evrópusambandslanda á
ákvörðun Frakka um að hefja að
nýju kjarnorkutilraunir. Neitaði
ráðherrann að gefa upp til hverra
hann vísaði en þagði þegar hann
Frakka.
var spurður hvort að hann ætti við
ráðamenn í Danmörku.
Skipveijar á nýsjálensku her-
skipi tilkynntu á sunnudag að þeir
hefðu undir höndum hljóðupptökur
af einhveiju sem þeir teldu að
væri sprenging neðansjávar.
Frönsk yfirvöld neita hins vegar
að tilraunasprengingar hafi verið
gerðar á Mururoa eða Fangataufa.
Þjóðarsátt Finna í hættu
Helsinki. Morgunblaðið.
TILRAUN aðila finnska vinnu-
markaðarins að ná samkomulagi
um litlar launahækkanir til að
tryggja hagvöxt á næstu árum er
nú í hættu. Finnska alþýðusam-
bandið (SAK) vill ekki samþykkja
sparnað ríkissjóðs sem mun
minnka framlög til atvinnulausra.
Um er að ræða 800 milljónir marka
eða um 12 milljarða íslenskra
króna.
Vinnuveitendur lögðu í gær-
morgun fram tillögu um tæplega
þriggja prósenta launahækkun á
tveimur árum. Á móti ætti ríkið
að tryggja lækkun skatta. Alþýðu-
sambandið felldi hins vegar þessa
tillögu og var vísað til áforma
stjórnvaldá um að lækka atvinnu-
leysisbætur.
Ríkisstjórn Paavos Lipponens
(jafn.) er í vanda stödd vegna af-
stöðu alþýðusambandsins. Náist
ekki þjóðarsátt um kjaramál má
búast við því að hagvöxtur'verði
ekki jafn mikill og gert var ráð
fyrir í ijárlagafrumvarpinu. Aukist
verðbólga verða hagspár ríkis-
stjórnarinnar fljótt úreltar.
Iiro Viinanen fjármálaráðherra
(hægrifl.) hefur neitað að fallast á
kröfur SÁK. Líklegt þykir að þessi
vandi geti valdið sundrungu meðal
stjórnarliða þar sem jafnaðarmenn
þurfa að taka tillit til verkalýðs-
hreyfingarinnar. Hægri menn hafa
hins vegar lagt áherslu á að dreg-
ið verði úr aukningu útgjalda ríkis-
sjóðs.
Reuter
Sjö manns
farast á
flugsýningu
SJÖ manna áhöfn breskrar her-
þotu fórst á árlegri flugsýningu
í Toronto í Kanada á laugardag.
Þotan hrapaði í Ontariovatn,
tæpum kílómetra frá landi. Þot-
an var 30 ára gömul, af gerð-
inni Nimrod MR 2, og var notuð
við kafbátaleit.
Ekki er enn vitað um orsakir
slyssins, en vangaveltur voru
um að fugl hefði lent í einum
af fjórum hreyflum þotunnar.
Á myndunum sést hvernig
þotan skall í vatnið.
- kjarni málsins!
ITALSKUR GÆÐAFATNAÐUR
Á EINSTÖKU VERÐI
NÝJU HAUST- OG VETRARVÖRURNAR KOMA í VIKUNNI
Q beneít
on
rok\ð í
%ý.l slög \ Á
mínútu