Morgunblaðið - 12.12.1995, Blaðsíða 1

88 SIÐUR B/C
284. TBL. 83. ÁRG. ÞRIÐJUDAGUR12. DESEMBER1995 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Líkur á að mál
franskra flug-
manna leysist
París. Réuter.
Reuter
Gengið til atkvæða um Sarajevo
SERBNESKIR íbúar Sarajevo efna til atkvæðagreiðslu í dag um
hvort hverfi þeirra eigi að heyra undir stjórn Bosníu, eins og
kveðið er á um í friðarsamningunum sem undirritaðir voru í
Dayton í Ohio. Vestrænir ráðamenn hafa sagt að atkvæðagreiðsl-
an hafi engin áhrif á samningana. Um 3.000 Sarajevo-búar, Serb-
ar jafnt sem múslimar, söfnuðust saman í miðborginni í gær til
að hvetja Serba til að fallast á að borginni yrði ekki skipt. Þeir
sögðust sannfærðir um að íbúarnir gætu lifað í sátt og sam-
lyndi, þrátt fyrir S’/i árs umsátur serbneskra hermanna.
VAXANDI líkur voru í gær taldar á
því að tveir franskir flugmenn, sem
voru skotnir niður í Bosníu í ágúst,
yrðu látnir lausir bráðlega. Talsmað-
ur Frakklandsforseta sagði að
franska stjómin legði nú fast að ráða-
mönnum í Serbíu og á Vesturlöndum
að leiða málið til lykta. Pavle Bul-
atovic, varnarmálaráðherra Júgó-
slavíu, sambandsríkis Serbíu og
Svartfjallalands, sagði að leiðtogar
Bosníu-Serba hygðust gefa út yfirlýs-
ingu sem ætti að „sefa fjölskyldur
flugmannanna“.
Talsmaður Bandaríkjaforseta
sagði að Bill Clinton væri „mjög von-
góður“ um að flugmennirnir yrðu
látnir lausir bráðlega. Franskir emb-
ættismenn höfðu varað við því að
mál flugmannanna gæti stefnt samn-
ingunum um frið í Bosníu í hættu.
Samningamir verða undirritaðir í
París á fimmtudag.
Orrustuþota frönsku flugmann-
anna var skotin niður ýfir Pale, höf-
uðstáð Serba í Bosníu, 30. ágúst
þegar Atlantshafsbandalagið gerði
loftárásir á serbnesk skotmörk.
Franskir fjölmiðlar segja að mennim-
ir séu í haldi Bosníu-Serba.
Karsten Voigt, formaður þing-
mannasamkundu Atlantshafsbanda-
lagsins, sagði í Belgrad í gær að júgó-
slavneski varnarmálaráðherrann
hefði skýrt sendinefnd NATO frá því
að búast mætti við yfirlýsingu um
málið frá leiðtogum Bosníu-Serba.
Hann sagði að svo virtist sem ráð-
herrann teldi að Bosníu-Serbar héldu
flugmönnunum til að knýja fram
breytingar á friðarsamningunum.
Vangaveltur hafa verið um að
helstu leiðtogar Bosníu-Serba, Rado-
van Karadzic og Ratko Mladic, vildu
notfæra sér flugmennina til að knýja
fram breytingar á ákvæðinu um að
Sarajevoborg yrði öll undir yfirráðum
Bosníustjórnar eða til að hindra að
þeir yrðu handteknir fyrir stríðs-
glæpi.
Þvingunaraðgerðum frestað
Herve de Charette, utanríkisráð-
herra Frakklands, sagði í vikunni
sem leið að franska stjórnin hefði
gefið Bosníu-Serbum frest til
sunnudags til að láta flugmennina
lausa, annars gripi hún til þvingun-
araðgerða gegn þeim. Talsmaður
Frakklandsforseta sagði í gær að
franska stjórnin hefði frestað því
að tilkynna þvingunaraðgerðirnar
meðan hún ræddi málið við ráða-
menn á Vesturlöndum og í Serbíu.
Bill Clinton, forseti Bandaríkj-
anna, kvaðst telja að hinar stríð-
andi fylkingar í Bosníu virtu friðar-
samningana. Ekkert væri því til
fyrirstöðu að senda þangað her-
menn til friðargæslu.
Rússland
Mann-
réttíndi
hundsuð
Moskvu. Reuter.
í OPINBERRI skýrslu nefndar rúss-
neska mannréttindafrömuðarins
Sergejs Kovaljovs er fullyrt að
stjórnvöld brjóti í æ ríkari mæli
mannréttindi með skipulegum
hætti.
Kovaljov bendir m.a. á að réttur-
inn til fijálsrar búsetu einstaklinga,
sem lögfestur var fyrir nokkrum
árum, sé nú takmarkaður með alls
kyns undanbrögðum yfirvalda.
Einnig nefnir hann tilskipun Borís
Jeltsíns forseta í fyrra sem sögð er
nauðsynleg vegna glæpaöldunnar,
en samkvæmt henni má halda grun-
uðum í varðhaldi í 30 daga án dóms-
úrskurðar. í stjórnarskrá er há-
markið sagt vera 48 stundir. „Meira
að segja Jezov [öryggislögreglufor-
ingi Stalíns] mátti aðeins halda
mönnum í 15 daga,“ sagði Kovaljov.
Skoðanakannanir í Rússlandi
benda sem fyrr til þess að flokkur
kommúnista verði öflugastur á þing-
inu sem kosið verður á sunnudag.
■ ViUa ógilda samninga/24
Mann-
skætt
tilræði í
Madrid
SEX manns létust og 12 slösuð-
ust þegar bílsprengja sprakk í
Madrid í gær, aðeins fáum dög-
um áður en leiðtogar Evrópu-
sambandsins, ESB, koma þar
saman til fundar. Talsmenn
stjórnvalda telja fullvíst, að
ETA, aðskilnaðarhreyfing
Baska, hafi framið hryðjuverk-
ið.
Sprengjan sprakk um leið og
herbíll ók hjá en meðal látinna
og slasaðra eru jafnt óbreyttir
borgarar sem hermenn. Tvísýnt
þótti um líf þriggja af þeim, sem
slösuðust, þar af eins barns.
Borgarstjórinn í Madrid
kvaðst ekki vera í neinum vafa
um, að skæruliðar ETA hefðu
komið sprengjunni fyrir en
sprengingin var svo öflug, að
hún olli skemmdum á húsum
allt í kring. Leiðtogar ESB-ríkj-
anna koma saman í Madrid á
föstudag og laugardag og ljóst
er, að atburðurinn verður til
þess, að öryggisgæsla verður
aukin um allan helming.
Sprengjutilræðið er það
mesta á Spáni síðan í apríl þeg-
ar skæruliðar ETA reyndu að
ráða af dögum Jose Maria Azn-
ar, formann Þjóðarflokksins,
helsta stjórnarandstöðuflokks-
ins.
Reuter
SLOKKT í braki bíls í Madrid eftir að sprengja hafði sprungið í honum og orðið sex manns að bana.
Papandreou hrakar
I öndun-
arvél á ný
Aþenu. Reuter.
ANDREAS Papandreou, for-
sætisráðherra Grikklands, var
settur í öndunarvél að nýju í
gær eftir að hafa fengið sýk-
ingu sem olli háum hita.
„Ástand hans er hættu-
legt,“ sagði talsmaður sjúkra-
hússins sem Papandreou var
lagður á vegna lungnabólgu
20. nóvember. Forsætisráð-
herrann hafði ekki verið í önd-
unarvél í þtjá daga.
„Við vitum ekki enn hvaðan
sýkingin kemur,“ sagði tals-
maðurinn. „Við beijumst gegn
henni með ýmsum sýklalyfj-
um.“
■ Ræða afsögn/25
Franska stjórnin reynir án árangurs að binda enda á verkföllin
Léð máls á víðtækari viðræðum
París. Reuter.
ALAIN Juppe, forsætisráðherra Frakklands,
kvaðst í gærkvöldi ljá máls á að hefja víðtækari
viðræður við stéttarfélög í von um að geta bundið
enda á verkföll opinberra starfsmanna sem hafa
staðið í 18 daga. Stéttarfélögin boðuðu frekari
verkföll og mótmælafundi út um allt land í dag.
Juppe sagði eftir nokkra fundi með fulltrúum
stéttarfélaganna í gær að hann hefði falið Jacques
Barrot vinnumálaráðherra að undirbúa hringborðs-
viðræður við stéttarfélögin í næstu viku. Þar yrði
m.a. fjallað um aðgerðir til að stemma stigu við
atvinnuleysinu, en áform stjórnarinnar um viða-
mestu breytingar á velferðarkerfinu í 50 ár voru
þó ekki á lista yfir mál sem Juppe vill að verði rædd.
Fulltrúi lestastjóra í viðræðunum við Juppe sagði
að lausn á deilunni væri ekki í sjónmáli þar sem
tilslakanir stjórnarinnar, sem Juppe kynnti um
helgina, væru of óljósar.
Fallist á tilslakanir
Juppe léði í fyrsta skipti máls á tilslökunum í
sjónvarpsviðtali á sunnudag og kvaðst reiðubúinn
að verða við þeirri kröfu lestastjóranna að reglum
um eftirlaunaaldur og útreikning launanna yrði
ekki breytt. Þá yrði því freslað um óákveðinn tíma
að samþykkja formlega fimm ára áætlun um breyt-
ingar á ríkislestafyrirtækinu SNCF, sem er rekið
með miklum halla.
Juppe neitaði hins vegar að verða við þeirri kröfu
verkfallsmanna að falla frá áformum um breyting-
ar á velferðar- og heilbrigðiskerfinu.
Þátttakan í verkfóllunum minnkaði í gær. 13,5%
allra opinberra starfsmanna mættu þá ekki til
vinnu, en á föstudag var þetta hlutfall um 19%.
Auk strætisvagna- og lestastjóra voru 20% kenn-
ara, 4% póstmanna og margir símamenn og starfs-
menn rafveitna enn í verkfalli.
■ Vingjarnleg ringulreið/24