Morgunblaðið - 27.04.1996, Blaðsíða 54

54 LAUGARDAGUR 27. APRÍL 1996
MORGUNBLAÐIÐ
BRÉF • FORSETAKJÖR
ÍDAG
Forsetafram-
bjóðandi óskast
Frá Kjartani Jónssyni:
NÚ NÁLGAST forsetakosningar
og eru frambjóðendurnir einn af
öðrum að'birtast. Hinn almenni
kjósandi er aftur farinn að fylgj-
ast með eftir að mesta fárinu í
kringum kirkjuna er að ljúka.
Hann fær að kjósa en finnst sjálf-
sagt eins og hann sé að velja sér
stofustáss frekar en að velja um
eitthvað sem getur haft áhrif á
ævi hans og örlög. Mig langar til
þess að fjalla um það hvernigþetta
„stofustáss" gæti verið lykillinn
að frelsi fólks þegar forsjárhyggja
stjórnmálamannanna er að kæfa
það.
26. greinin
I 26. grein stjómarskrárinnar
er fjallað um athyglisverðan hluta
af því sem fellur undir hlutverk
forsetaembættisins. Þar segir að
ef forseti neiti að skrifa undir lög
skuli vísa þeim til þjóðaratkvæða-
greiðslu. Fróðustu menn hafa íjall-
að um þetta, sett þetta í samhengi
við annað í stjómarskránni og túlk-
að á ýmsa vegu, að þetta sé nán-
ast upp á punt eða að þetta sé eitt-
hvað sem beri að nota. Frú Vigdís
Finnbogadóttir taldi að þetta ætti
eingöngu að nota við mjög alvar-
legar 'aðstæður s.s. ef fram kæmi
stjómarfrumvarp um upptöku
dauðarefsingar á íslandi. Pólitíkus-
ar hafa sumir sagt sem svo að
væri 26. greininni beitt þá væri það
aðför að þingræðinu. M.ö.o. ef fólk
fær að kjósa beint um stöku mál
þa er það skaðlegt fyrir þingræðið.
Auðvitað er málið að það kemur
fyrst og fremst niður á þeirra eigin
völdum og ■ snertir við forræðis-
hyggjunni í sál hvers atvinnustjóm-
málamanns.
Lýðræði - þingræði
Að færa á þennan hátt völdin
í einstökum málum til fólks er að
sjálfsögðu aðeins aukið lýðræði.
Þannig kemur upp sú skrítna staða
að aukið lýðræði er aðför að þing-
ræðinu. Hún er skrítin að sjálf-
sögðu vegna þess að þingræðið
varð til sem einhverskonar nálgun
við lýðræði á tímum þar sem vegna
samgangna og samskipta var ekki
hægt að spyija fólk hveiju sinni
um málin heldur varð að velja
fulltrúa til þess að annast hlutina.
í dag eru allt aðrar aðstæður hvað
þetta varðar, það væri hægt, án
mjög mikillar fyrirhafnar, að hafa
reglulegar atkvæðagreiðslur, t.d.
í gegnum lottókassa, en það er
önnur saga. Eitt augljósasta málið
sem hefði átt að kjósa um á sínum
tíma er EES-málið, það hefði ver-
ið sjálfsögð kurteisi við lands-
menn.
Frambjóðandi óskast
Ég er fylgjandi því að ég og
aðrir fái öðru hvoru að kjósa um
mál sem koma mér við án milli-
göngu stjórnmálamanna. Ég lýsi
því hér með eftir forsetaframbjóð-
anda sem hefur það mikla trú á
mér og öðru fólki í landinu að
hann gefi okkur kost á þessu, t.d.
2-3 sinnum á kjörtímabili. Sumir
stjórnmálamenn hafa sagt að láti
forseti reyna á þetta, þá skuli
ijúfa þing og efna til nýrra kosn-
inga. Um það stendur ekkert í
stjórnarskránni. Þar stendur hins-
vegar skýrt að forseti geti neitað
að skrifa undir lög og fari þau
þá til þjóðaratkvæðagreiðslu.
Punktur.
KJARTANJÓNSSON,
Ásvallagötu 33,101 Reykjavík.
Forsetinn, flokkspólitík-
in og sundrungaröflin
Frá Vali Pálssyni: Forsetinn þjónar þremur öðrum
HINAR gömlu vígvélar sun-
drungaaflanna standa nú gráar
fyrir jámum í forsetaslaginum. Á
vinstri hönd trónir Ólafur Ragnar
fyrrum foringi íslenskra sósíalista
og á hægri hönd hinn tvíhöfða
þurs Sjálfstæðisflokksins, menn
Davíðs undir fána Péturs Hafstein
og menn Þorsteins undir gunnfána
Guðrúnar Pétursdóttur.
Þó sú hefð hafi skapast að for-
seti eigi sem minnst að skipta sér
að pólitík, er pólitísk reynsla mikil-
vægt veganesti fyrir þjóðarleið-
toga. Það verður þó að teljast
æskilegt að verðandi leiðtogi þjóð-
arinnar allrar sé ekki litaður af
þeim flokkspólitísku átökum sem
skipt hafa þjóðinni í fylkingar í
áratugi. Forseti íslands þarf að
’ fiafa það traust frá þjóðinni allri
sem gerir honum kleift að sameina
landsmenn á erfíðum tímum. Það
er að mínum dómi megin hlutverk
forseta íslands.
* ricROPRIMT
TIME RECORDER CO.
Stimpilklukkur fyrir
nútíð og framtíð
J. ÓSTVfllDSSON HF.
Skipholli 33,105 Reykjavík, sími 552 3580
mikilvægum hlutverkum. Að eiga
frumkvæði að og styðja við góð
mál heima og að heiman, að vera
andlit þjóðarinnar út á við og síð-
ast en ekki síst að standa vörð
um hagsmuni þjóðarinnar gagn-
vart ákvörðunum Alþingis. Með
neitunarvaldi getur forseti þvingað
Alþingi til að leggja viðkvæm mál
fyrir þjóðina sjálfa. Það er því ljóst
að þjóðin hlýtur að gera þá kröfu
að forseti sé ekki líklegur til að
draga taum pólitískra sérhags-
muna og leggi spilin á borðið varð-
andi persónulega afstöðu sína til
mikilvægra mála. Af þeim fram-
bjóðendum sem nú hafa tilkynnt
þátttöku er Guðrún Agnarsdóttir
eini raunhæfí kostur þeirra sem
horfa til embættis forseta íslands
sem sameiningartákns á erfíðum
tímum.
VALUR PÁLSSON,
tónlistarmaður,
Stokkhólmi.
VINKLAR A TRÉ
HVERGI LÆGRI VERÐ
ÞÝZKIR GÆÐAVINKLAR
OG KAMBSAUMUR
ÁVALLT FYRIRLIGGJANDI
£8 Þ.ÞORGRIMSSON & CO
Ármúla 29 - Reykjavík - sími 553 8640
SKÁK
llmsjón Margeir
Pctursson
Hvítur leikur
og vinnur
Staðan kom upp á Melody
Amber hraðmótinu í Món-
akó í atskák þeirra. Júdit-
ar Polgar (2.675), sem var
með hvítt og átti leik, en
sjálfur FIDE heimsmeistar-
inn Anatólí Karpov
(2.770) var með svart.
Staða Karpovs er afar
þröng og hann var að enda
við að leika skákinni endan-
lega af sér með 38. — Hb8-
d8?
39. Hdxe7! \— Hxe7 40.
Hxg6+ — Bg7
(Eða 40. -
Kf8 41. Bg7+
- Kg8 42.
Bh6+ - Kh8
43. Rf7+ -
Kh7 44. Hg7
mát!) 41. Bxg7
- He2+ (Al-
gjör örvænt-
ing, en eftir
41. - Hxg7
42. Hxg7+ —
Kxg7 kemur
gaffallinn 43.
Re6+. Þess
vegna mátti
Karpov ekki
hafa hrókinn á d8) 42. Kc3
- Hd7 43. Bd4+ - Kf8
44. Bc5+ og svartur gafst
upp.
Lokastaðan í heildil.
Kramnik 16 v. 2. Anand
15 v. 3. ívantsjúk 14 72
v. 4. Kamsky 12 v. 5-7.
Karpov, Lautier og Shirov
11V2 v. 8-9. Piket og Júd-
it Polgar 11 v. 10. Nikolic
872 v. 11. Ljubojevic 5 v.
12. Xie Jun 472 v.
Farsi
VELVAKANDI
Svarar í síma 569 1100 frá 10-12 og 14-16
frá mánudegi til föstudags
Netfang: lauga@mbl.is
Langholts-
kirkjudeilan
ENN EIN skringilegheit-
in eru komin upp í sam-
bandi við Langholtssöfn-
uðinn í Reykjavík. Sr.
Flóki Kristjánsson tók
sér frí og annar prestur
gegndi stöðu hans á með-
an. Þá var hlaupið til og
menn hvattir til að mæta
í kirkju, bersýnilega fyrir
þá ástæðu að Flóki mess-
aði ekki þennan sunnu-
dag. Það sem söfnuður-
inn er að segja með þessu
er, „Við viljum ekki
heyra guðs orð flutt af
vörum sr. Flóka, Flóki
verður því að fara“. Nú
spyr ég, til hvers fara
menn eiginlega í kirkju,
til að beyra guðs orð og
byggja sig upp í trúnni
á Jesú Krist eða til að
gera eitthvað annað?
Mæti fólk í guðs hús til
að nærast á guðs orði
má því standa á sama
hver flytur þeim orðið.
Eina raunverulega
krafan sem fólk á að
gera í þessu sambandi
er að sá sem flytur þeim
orðið fari rétt með, og
það tel ég Flóka Krist-
jánsson hiklaust gera.
Hefur honum enda ekki
verið veitt ofanígjöf fyrir
að rangfæra ritninguna.
Og á meðan prestur ger-
ir slíkt stendur hann yfir
nafni sem þjónn guðs,
annars ekki.
Konráð Friðfinnsson,
Öldugötu 5, Flateyri.
Tapað/fundið
Myndavél tapaðist
ÓMERKT myndavél af
gerðinni Olympus Stylus
í dökkblárri tösku tapað-
ist á bflastæði við Mó-
gilsá á Esju laugardag-
inn 20. apríl sl. Finnandi
vinsamlega hringi í síma
567-0271.
Skyrtuhnappur
tapaðist
GULLSKYRTUHNAPP-
UR sem er eins og hnút-
ur í laginu tapaðist,
sennilega á eða við Garð-
atorg í Garðabæ, í kring-
um 20. mars sl. Finnandi
vinsamlega hringi í síma
564-1256.
Gæludýr
Páfagaukur tapaðist
MJALLHVÍT er lítill
hvítur páfagaukur sem
flaug út um gluggan
heima hjá sér sl. fimmtu-
dagsmorgun. Hún á
heima í Kóngsbakka 8
og er sárt saknað. Hafi
einhver orðið ferða henn-
ar var er hann beðinn að
hringja í síma 557-5176.
Með morgunkaffinu
Víkveiji skrifar...
UM ÞESSAR mundir standa
samræmdu prófín yfír hjá 10.
bekkjum grunnskóla. Þegar þessum
áfanga er lokið þykir nemendum
sem stórt skref sé stigið og er orðin
hefð að halda upp á próflokin, þó
svo að megnið af prófunum sé eftir.
Starfsmenn félagsmiðstöðva sem
þekkja vel þennan aldurshóp hafa
bent á að dagurinn sé áhættudagur
varðandi áfengisneyslu. Þeir segja
að allt að 90% bama sem ekki hafa
bragðað áfengi prófí það þetta kvöld.
Nú hittist svo óheppilega á að þar
að auki er frídagur daginn eftir, 1.
maí, og má því búast við enn meiri
drykkju en ella í miðbæ borgarinnar
að kvöldi þriðjudagsins.
Víkveiji frétti af einni félagsmið-
stöð sem hafði áhuga á að koma til
móts við unglingana og foreldrana
með sérstakri uppákomu. Kölluðu
þeir á fund í samvinnu við foreldrafé-
lagið, sem bar út bréf á hvert heim-
ili unglinganna í 10. bekkjum til
þess að þau bærust foreldrunum
örugglega. Þegar til kom mættu
aðeins foreldrar 10 unglinga af 60,
þrátt fyrir að bent hefði verið á
áhættuþátt áfengisneyslunnar þenn-
an dag.
XXX
STARFSMENN félagsmiðstöðv-
arinnar létu ekki deigan síga
og ákváðu í samvinnu við þá for-
eldra og kennara sem mættu á
fundinn að bjóða nemendum til
kvöldverðar, fá skemmtikraft og
hljómsveit. Allt þetta greiða nem-
endur einungis 300 krónur fyrir.
Maður skyldi halda að þeir hefðu
orðið upprifnir og kátir yfír þessari
lausn, en nei, þeir yppta bara öxlum
og virðast ekki ánægðir með tilboð-
ið. Ástæðan? Jú, þeir sem til þekkja
segja að áhrifamáttur þeirra sem
eru fyrirfram ákveðnir að „detta í
það“ sé svo mikill að hinir vilji ekki
vera minni menn og geta ekki látið
sjá sig í félagsmiðstöðinni, þar sem
auðvitað er bannað að hafa áfengi
um hönd.
Maður sem tengist málinu segist
hins vegar undrandi á viðbrögðum
foreldra að hafa ekki mætt á fund-
inn og spyr hvort þeim sé í raun
sama um að bömin byiji áfengis-
neyslu 15 ára gömul eða hvort það
hvarfli ekki að þeim að börnin séu
í þessum hugleiðingum. Það sann-
ast kannski hér sem oftar að sá sem
næst stendur vandamálinu fréttir
oftast síðastur af því.
xxx
KUNNINGI Víkveija er hluthafi
í Útgerðarfélagi Akureyringa
og fékk fréttabréf þess fyrir
skömmu. Þegar hann opnaði bréfíð
datt út úr því svolítill glaðningur;
tilboð til starfsmanna UA og hlut-
hafa um 5% afslátt á sjófrystum
ýsuflökum, roðlausum og beinlaus-
um. Tekið var fram að um heim-
sendingarþjónsutu væri að ræða og
að hægt væri að panta allan sólar-
hringinn en ekki væri hægt að
kaupa minna en eina öskju einu.
Verð á einni blokk var 3.356-- kr.
m/vsk. „Lokkandi tilboð" hugsaði
kunninginn og hringdi í númerið.
Sá sem sjá átti um móttöku pöntun-
arinnar var ekki við og kurteis
starfsmaður tók við pöntuninni.
Næsta sem kunninginn veit að í
hann er hringt frá Útgerðarfélagi
Akureyringa, honum sagt að því
miður hafí verið um misskilning að
ræða, tilboðið hafí einungis átt við
um Akureyringa! Ef hann vilji fá
fískinn verði hann að panta þijár
blokkir og greiða heimsendingar-
kostnað.
Kunningjanum þykir þetta hin
undarlegasta framkoma fyrirtækis-
ins. Hann stóð í þeirri trú að svona
framkoma stæðist ekki viðskiptalög.
Ef skýrum stöfum stendur að gefinn
sé 5% afsláttur til hluthafa hvemig
má þá vera að hann fellur niður?
Ef stendur að ekki sé hægt að kaupa
minna en eina öskju hvemig má þá
vera að kaupandi sé skyldaður til
að kaupa þijár? Það eina sem hægt
væri að réttlæta er kostnaður við
heimsendingarþjónustu, því aðeins
stendur: „Þú hringir og pantar og
við sendum þér vömna á þeim tíma
sem hentar þér best.“