Morgunblaðið - 07.05.1996, Qupperneq 4

4 ÞRIÐJUDAGUR 7. MAÍ 1996
MORGUNBLAÐIÐ
t
FRÉTTIR
Gjaldskrá
heimaþjón-
ustu hækkar
Samkeppnisráð úrskurðar um rétt til efnistöku
Stjórnvöld ráðstafi
réttindum með útboði
Vísbendingar um hvernig Samkeppn-
isráð myndi úrskurða um mál varð-
andi takmörkuð réttindi
AÐ MATI Samkeppnisráðs ber stjóm-
vöidum að gæta ákveðins jafnræðis
milli aðila við úthlutun á réttindum
og líta sérstaklega til þess að aðgerð-
ir þeirra takmarki ekki samkeppni.
Þetta kemur fram í úrskurði ráðsins
varðandi leigusamning sem utanríkis-
ráðuneytið gerði við íslenska aðal-
verktaka sf. um efnistöku.
Tildrögs þessa álits eru að Sam-
keppnisstofnun barst erindi frá TF-
vinnuvélum I Reykjanesbæ þar sem
kvartað var yfir meintu broti utanrík-
isráðuneytisins og Íslenskra aðalverk-
taka á samkeppnislögum. í erindinu
kom m.a. fram að ráðuneytið hafði
án útboðs gert einhliða samning við
íslenska aðalverktaka um 10 ára efni-
stökurétt í landi ríkisins að Stapafelli
og Súlum í landi Hafna.
Guðmundur Sigurðsson, deildar-
stjóri hjá Samkeppnisstofnun, var
spurður hvort þessi niðurstaða þýddi
að stofnunin teldi að stjómvöld ættu
að beita öðmm aðferðum en gert
hefði verið við úthlutun veiðiheimilda,
sjónvarpsrása eða annarra takmark-
aðra réttinda.
Guðmundur sagði að varasamt
væri að draga of víðtækar ályktanir
af þessu sérstaka máli. Skoða yrði
hvert mál fyrir sig, en þó mætti segja
að þessi niðurstaða gæfí vísbendingar
um hvemig Samkeppnisráð kæmi til
með að úrskurða um mál af þessum
toga.
I niðurstöðu Samkeppnisráðs er
utanríkisráðuneytinu bent á að sam-
keppni verði virkari á markaðinum
fyrir töku og sölu jarðefna ef ráðu-
neytið gangi framvegis til samninga
á grundvelli útboðs.
„Þegar stjómvöld ráðstafa réttind-
um til einkaaðila verða þau m.a. að
hafa hliðsjón af ákvæðum samkeppni-
slaga. Stjómvöld þurfa þannig að
gæta ákveðins jafnræðis milli aðila
og líta sérstaklega til þess að aðgerð-
ir þeirra takmarki ekki samkeppni,“
segir í úrskurðinum.
BORGARRÁÐ hefur samþykkt
8,5% hækkun á gjaldskrá heima-
þjónustu á vegum Reykjavíkur-
borgar. Hækkunin tók gildi 1. maí
síðastliðinn.
í erindi félagsmálastjóra til
borgarráðs kemur fram að gjald-
skráin hefur ekki hækkað síðan
1. apríl 1995. Fyrir hækkun var
gjaldið 189 krónur fyrir hveija
unna vinnustund. Samkvæmt upp-
lýsingum frá starfsmannastjóra
ætti að miða við 70.870 krónur á
mánuði eða 205 krónur fyrir
hveija unna vinnustund. Fram
kemur að framvegis verður stefnt
að því að endurskoða gjaldskrána
ársfjórðungslega og hún hækkuð
miðað við launaflokk 236-8 hjá
Starfsmannafélaginu Sókn.
Bakteríur
í spítala-
sápunni
BAKTERÍUR sem era skyldar saur-
gerlum hafa fundist í mjúksápu sem
er í notkun á öllum deildum Ríkisspít-
alalanna. Karl G. Kristinsson, for-
stöðumaður sýklavamadeildar
Landspítalans, segir að sápan sé
keypt fyrir Ríkisspítala á einum stað
og þar sem ekki var hægt að útiloka
að bakteríumar fyndust í stóram
hluta sápurinar var talið fyrirhafnar-
minnst að taka sápuna alla úr notkun.
Sýni vora ræktuð úr sápunni og
kom í Ijós að í henni var of mikið
magn af bakteríum. Karl segir að
bakteríumar sem hér um ræðir séu
ekki stórhættulegar en þær geti þó
valdið sýkingum í sárum og hjá sjúkl-
ingum með skertar ónæmisvamir. Því
hafí ekki annað verið talið forsvaran-
legt en að taka sápuna alla úr notk-
un. Áætla má að teknir hafí verið úr
notkun nokkur hundrað brúsar af
mjúksápunni.
Karl segir að bakteríumar frnnist
í raka og séu algengar á sjúkrahúsum.
„Venjulega tengir maður sápur við
hreinlæti og þrif en héma er um að
ræða venjulega sápu sem er ekki með
bakteríudrepandi efnum. Við gerum
ekki kröfur um að sápa af þessu tagi
sé alveg laus við bakteríur en í þessu
tilfelli var magnið of mikið. Sápa sem
er notuð til að sótthreinsa fyrir skurð-
aðgerðir er með bakteríudrepandi efn-
um,“ sagði Karl.
-----» » »-----
Sótt um lóð
fyrir einkarek-
inn leikskóla
LÖGÐ hefur verið fram í borgarráði
umsókn um 1.600-1.800 fermetra lóð
undir einkarekinn leikskóla ásamt
tveimur íbúðum í Grafarvogshverfí.
Borgarráð vísaði erindinu til borgar-
skipulags og skrifstofustjóra borgar-
verkfræðings.
í erindi Guðríðar Guðmundsdóttur
og Þorsteins Svavars McKinstry til
borgarráðs kemur fram að æskilegt
sé að lóðin sé byggingarhæf nú þegar
eða eigi síðar en sumarið 1996. Þeg-
ar sé hafin undirbúningsvinna vegna
fjármögnunar, öflúnar rekstrarleyfís
og hönnunar, ásamt forvali á verktök-
um til framkvæmda. Atvinnu og
ferðamálastofa Reykjavíkur er ráð-
gefandi um stofnun, rekstur og fram-
kvæmdir.
í umsögn Bergs Felixssonar fram-
kvæmdastjóra Dagvistar bama, segir
að almennt mætti segja að þörf væri
fyrir fleiri leikskólarými í Grafarvogs-
hverfí og að einkarekstur leikskóla
sé studdur af borgarsjóði. Hann
mæli með erindinu að uppfylltum
skilmálum laga og reglugerða um
starfsemi leikskóla.
Morgunblaðið/Pétur H. ísleitsson
ÞAÐ KEMUR engiim á óvart
í sumarbytjun að sjá þresti í
tijánum. Hitt er þó sjaldgæf-
ara að grásleppan seljist á
greinar trjánna. Þannig var
Gestir í gamla trénu
því þó farið með signu grá- garði þessa húss austur á
sleppuna í gamla lerkitrénu í Vopnafirði nú þegar grá-
sleppuvertíðin stendur sem
hæst.
Það er ekki amalegt að eiga
slíka „ávexti“ í garðinum sín-
um í sumarbyrjun.
Sterkari lagastoð þarf fyrir
umsýslugjaldi Fasteignamats
UMBOÐSMAÐUR Alþingis telur að
lagagrandvöllur umsýslugjalds, sem
innheimt er af húseigendum og
tryggir Fasteignamati ríkisins 35
milljón króna tekjur á ári, sé ekki
viðhlítandi. Umsýslugjaldið teljist
skattur í skilningi stjómarskrárinn-
ar og þurfi að koma töku þess á
vandaðri lagagrundvöll. Umboðs-
maður hefur vakið athygli Alþingis
og viðskiptaráðherra á þessu.
Umsýslugjaldi var komið á með
reglugerð haustið 1994 og var ætlað
að standa straum af kostnaði Fast-
eignamatsins við að halda landsskrá
yfir brunabótamat húseigna og
fylgjast með að branabótamatið
væri rétt á hverjúm tíma. Umsýslu-
gjaldið var lagt á alla húseigendur
og nemur 25 prómillum af bruna-
bótamati, eða 25 krónum af hverri
milljón.
Reglugerðin var gagnrýnd og
bent á að hún væri ekki nægilega
traust stoð undir gjaldtökuna. Þá
vora sett lög til að bæta þar úr og
tóku þau gildi í ársbyijun 1995.
Skattur - ekki þjónustugjald
Umboðsmaður bendir á, að ekki
verði annað séð en að umsýslugjaldi
sé ætlað að ganga til greiðslu á
þeim almenna kostnaði, sem leggist
á Fasteignamat ríkisins vegna auk-
inna verkefna í kjölfar þess að
brunabótamat var fært að veruiegu
leyti á hendur þess. Ekki verði séð
að haldið sé sérstaklega utan um
þann kostnað og tekjum af gjaldinu
ráðstafað eingöngu til greiðslu hans.
Þá beri að hafa í huga, að um lög-
mælta skyldutryggingu húseigna sé
að ræða, svo húseigendur eigi ekk-
ert val um hvort þeir greiði gjaldið
eða ekki.
Samkvæmt þessu verði að telja,
að gjaldið sé lagt á fasteignaeigend-
ur eftir almennum, efnislegum
mælikvarða samkvæmt einhliða
ákvörðun ríkisvaldsins og innheimt
án þess að gjaldandinn fái á móti
tiltekið og sérgreint framlag, sem
látið sé í té í tengslum við gjaldtök-
una og gjaldinu er ætlað að standa
undir kostnaði af.
Umboðsmaður segir að sam-
kvæmt þessu telji. hann vafalaust
að umsýslugjaldið teljist skattur í
skiiningi stjórnarskrárinnar, en ekki
þjónustugjald.
Óheimilt framsal
Miðað við að umsýslugjaldið sé
skattur er lagastoðin fyrir því ekki
nægjanleg, segir umboðsmaður.
Hann segir lagasetninguna, vegna
gagnrýni á reglugerðina, ekki hafa
nægt, því þar sé ekki kveðið á um
skattskyldu, skattstofn eða reglur
um ákvörðun fjárhæðar skattsins,
heldur aðeins að ráðherra sé skylt
að setja nánari fyrirmæli um „fram-
kvæmd þessara laga“.
Slíkt framsal skattlagningarvalds
er óheimilt, segir umboðsmaður og
vísar til þess að það hafi verið skýt'
vilji stjórnarskrárgjafans við síðustu
endurskoðun stjórnarskrárinnar að
taka fyrir að skattlagningarvald
væri framselt með þessum hætti.