Morgunblaðið - 23.05.1996, Blaðsíða 30

MORGUNBLAÐIÐ
30 FIMMTUDAGUR 23. MAÍ 1996
Lindab
■ ■ ■ V ,
■ ■ ■
r I
bakrennur
Styrkur stáls
- ending plasts
Þakrennukerfið frá okkur er auð-
velt og fljótlegt í uppsetningu. Eng-
in suða, ekkert lím. Gott litaúrval.
Umboðsmenn um land alit.
CTTiíT
TÆKNIDEILD <\lbK

ÆasfitÖR* l 2
Smiðshöfða 9 • 132 Reykjavík
Sími 587 5699 • Fax 567 4699
■ m#
*
Lindab
+ m ■ ■ ■
ÞAKSTAL :
Þak- og veggklæðning í
mörgum útfærslum, t.d.: bárað,
kantað, þaksteinamynstur ofl.
Plastisol yfirborðsvörn klæðn-
ingarinnar gefur margfalda
endingu.
Fjölbreytt litaúrval.
Umboðsmenn um land allt.
TÆKNIDEILD ÓJ*K „rsl/lNG
IBÍZ&a*1*
Smiðshöfða 9 • 132 Reykjavík
Sími 587 5699 • Fax 567 4699
-
FLOTT
FóT 'A
Fínu
I/ERÐÍ
HKEUA
KtöWA
ENGLABÖRNÍN
Bankastræti 10 • Sími 552 2201
AÐSENDAR GREINAR
Framtíð Ríkisútvarpsins
Ríkisútvarpið hf. o g
verkefni á næstu öld
HVARVETNA þar sem opin-
berir fjölmiðlar starfa með líkum
hætti og hér, hefur skylduáskrift
til þeirra í formi afnotagjalda orð-
ið umdeildari en áður. Almenning-
ur er ekki lengur bundinn eða
háður einni stöð heldur velur
áskriftarsjónvarp að eigin smekk
og hlustar á mýmargar útvarps-
stöðvar. Við þau skilyrði hlýtur
áratugagamalt kerfi afnotagjalda
að verða skoðað í nýju ljósi. En
hvað á að koma í staðinn ef tryggja
á rekstur almannamiðla með skil-
greind menningarleg markmið til
að fullnægja augljósum þörfum,
og veita öðrum ljósvakamiðlum
aðhald og samkeppni? Ekkert er
einhlítt í þeim efnum en sjálfsagt
að velta fyrir sér öðrum aðferðum.
Fyrst þarf að ræða til fullnustu
kosti og galla núverandi kerfís. Er
það fullgildur mælikvarði að skoð-
anakannanir leiði í ljós andstöðu
fólks við afnotagjöld? Viðhorfs-
könnun í desember sýndi að 36,1%
notenda RÚV voru á móti afnota-
gjöldum. Skattheimta og opinber
gjaldtaka fer almennt í taugamar
á fólki. Það er á móti sköttum yfír-
höfuð. Meirihluti skattgreiðenda
fer ekki í Þjóðleikhúsið eða á tón-
leika sinfóníuhljómsveitarinnar og
því finnst mörgum afspymu óréttl-
átt að þeir séu látnir standa undir
rekstri þessara menningarstofnana
með sköttum sínum.
Áður en hlaupið er til með að
afnema afnotagjöldin er vert að
hefja umræðuna um Ríkisútvarpið
á örlítið hærra plan en hún hefur
verið á lengi. Niðurstaða mín er
sú, að hreint ekkert knýi á um að
grundvellinum undir Ríkisútvarp-
inu verði kollvarpað. Lögin frá
1986 hafa í öllum aðalatriðum
reynzt vel og geta staðið áfram
með nokkrum minniháttar lagfær-
ingum.
Þak á auglýsingamagnið?
Sé með góðum og gildum rökum
hægt að benda á að starfsemi
Ríkisútvarpsins komi í veg fýrir
samkeppni má grípa til vægari
takmarkana. Er þeirra þörf? Ég
spyr enn á ný: Hve harkalega á
að ganga að RÚV til að bæta stöðu
einkamiðlanna? Hvað teljum við
nauðsynlegt að hér séu starfrækt-
ar margar útvarps-og sjónvarps-
stöðvar til að lögmál samkeppn-
innar virki? Hvaða mælistika verð-
ur notuð? Á ef til vill að miða við
aðstæður á hinum
fijálsa á dagblaða-
markaði á landi - hér?
Eða samkeppnina
samgöngum og fjar-
skiptum sem lands-
menn eiga að venjast?
Þyki sannað að
markaðsstarf RÚV
bijóti í bága við gild-
andi lög eða annað til-
efni sé til að draga
þróttinn úr Ríkisút-
varpinu til að þóknast
nýjum aðilum í grein-
inni og þeim sam-
steypum ljósvakam-
iðla í einkaeign, sem
eru að gera það gott, væri fljótleg-
ast að setja þak á auglýsingamagn
í hljóðvarpi og sjónvarpi RÚV og
heimila því ekki að leita kostunar
til dagskrárgerðar. Auglýsendur
Áður en hlaupið er til
og afnotagjöld afnumin,
---------------n---------
segir Markús Orn Ant-
onsson, ættu menn að
hefja umræðuna á örlít-
ið hærra plan.
telja það hluta af tjáningarfrelsinu
að geta nýtt sér öflugan fjölmiðil
eins og RÚV. Því þá að skerða
tjáningarfrelsið með því að banna
alfarið auglýsingar í RÚV?
Ríkisútvarpið hf. og breytt
verksvið
Komist löggjafinn hins vegar
að þeirri niðurstöðu að bylta eigi
núverandi skipan útvarpsmálanna,
horfa alllangt inn í næstu öld og
stokka algjörlega upp í starfsemi
Ríkisútvarpsins, legg ég eftirfar-
andi til umræðunnar:
1. Ríkisútvarpið verði gert að
hlutfélagi í eigu ríkisins.
Stjórnkerfi þess og skyldur
verði í samræmi við hlutafé-
lagalög. Það greiði opinber
gjöld eins og aðrir fjölmiðlar.
2. Stjórnvöld skilgreini grunn-
þjónustu sem Ríkisútvarpinu
hf. verði ætlað að inna af hendi
í þágu allra landsmanna til að
fullnægja tilskildu framboði á
þjónustu og fjölbreyttu dag-
skrárefni, sem al-
mannavaldið vill að
alþjóð hafi greiðan
aðgang að. Hin al-
menna sjónvarpsdag-
skrá verði 4-5 tímar á
dag. Áherzla verði á
fréttum, íslenzku
barnaefni, fréttaskýr-
ingum, heimildarþátt-
um og skemmtiefni.
Útbreiðsla verði eigi
lakari en nú. Fyrir
grunnþjónustu út-
varps og sjónvarps fái
Ríkisútvarpið nefskatt
eða bein framlög af
fjárlögum og viðbót-
artekjur með sölu auglýsinga
skv. nánari reglum um magn-
tölur. Á vegum Alþingis starfi
nefnd til eftirlits því að mark-
miðum grunnþjónustunar sé
náð.
3. Ríkisútvarpið hf. sameini sjón-
varps- og útvarpssemi sem
fyrst í Efstaleiti og nái fram
hagræðingu með því að sam-
nýta betur húsnæði, tækjakost
og mannafla í þágu beggja
miðlanna.
4. Ríkisútvarpinu hf. verði gert
að bjóða út verkefni í dagskrá
útvarps og sjónvarps að ákveð-
inni hlutfallstölu, 25-30% í
fyrstu, og fækka föstum starfs-
mönnum um leið.
5. Ríkisútvarpið hf. markaðssetji
margs konar viðbótarþjónustu.
Sjónvarpið selji áskriftardag-
skrá utan grunnþjónustu eins
og arðvænlegt er. Útvarpið
annist almennar og sértækar
útsendingar utan grunnþjón-
ustu eins og hagkvæmt er og
eftir því sem tæknimöguleikar
bjóða í framtíðinni, m.a. með
gagnvirkri miðlun. Báðir miðl-
arnir gefi. út dagskrárefni úr
söfnum sínum og meðfylgjandi
ítarefni í söluhæfu formi, hljóð-
diska, CD-Rom og ánnað tölvu-
efni framtíðarinnar. Lögð verði
áherzla á gerð kennslugagna
og fjölbreytilegt efni við hæfi
barna í þessu sam- bandi.
6. Ríkisútvarpið hf. stofni ásamt
Pósti og síma hf. og öðrum fjar-
skipta- og fjölmiðlafyrirtækj-
um, sameiginlegt fyrirtæki er
vinni að þróunarstarfi og starf-
ræki dreifíkerfí fyrir áskriftar-
sjónvarp og útvarp. Með þessu
myndu fjölmiðlafyrirtækin
Markús Örn
Antonsson
standa sterkar að vígi í sam-
skiptum við Póst og síma, sem
annast dreifingu efnis þeirra
nú og ákveður einhliða gjald-
skrár fyrir þjónustuna. Ríkisút-
varpið lagði á sínum tíma
óhemjufé í uppbyggingu ör-
bylgjukerfis með Pósti og síma
og hefur viljað nota þá fjárfest-
ingu sína til hins ítrasta fremur
en að sæta einhliða skilmálum
Pósts og síma vegna notkunar
hins nýja ljósleiðara. Brýnt er
að marka ákveðna, samræmda
stefnu um uppbyggingu fjar-
skiptakerfa framtíðarinnar hér
innanlands og tímasetja notkun
þeirra. Sú umræða fer út um
víðan völl sem stendur.
7. Millifærslum á styrktarfé til
dagskrárgerðar verði hafnað.
Þróunarstarf RÚV á
ýmsum sviðum
Ríkisútvarpið hefur í rúm 60
ár gert íslendingum kleift að njóta
útvarps en sjónvarps í nærri 30
ár. Sumar tækninýjungarnar hafa
komið síðar til sögunnar hér á
landi en víða í kringum okkur.
Þegar á heildina er litið stöndum
við þó furðu nálægt því þróunar-
stigi sem sambærileg fyrirtæki
annars staðar á Vesturlöndum
hafa náð. Sjónvarpið hélt upp á
25 ára afmæli sitt með því að
hefja textavarp. Síðan kom víðóma
hljómflutningur í sjónvarpi. Á
þessum sviðum hefur Ríkisútvarp-
ið verið á undan þorra tækjaeig-
enda og innflytjendum tæknibún-
aðar. Það hefur verið frumkvöð-
ull. Svo verður örugglega áfram
varðandi nýja útvarpstækni og
notkun Intemets.
Frá því í apríl hefur svo dæmi
sé tekið staðið yfir tilraun með
sendingu hljóðfrétta vikunnar á
Internetinu í samstarfi við unga
forgöngumenn. Tölvupóstur hefur
borizt frá þakklátum hlustendum
víða um lönd sem vilja meira.
Vonandi getum við orðið við ósk-
um þeirra. Fyrir þá sem hafa hljóð-
kort í tölvunni er rétt að fletta upp
this.is/icelandic/radio og láta síð-
an viðbrögð í ljós samkvæmt
beiðni á viðkomandi síðu.
Því hefur stundum verið fleygt
í dægurmálaumræðunni, að helzt
liti út fyrir að Ríkisútvarpið væri
til í þágu starfsmanna þess. Svo
kann að hafa virzt þegar styrr
hefur staðið um Ríkisútvarpið og
engir hafa snúizt til sóknar eða
varnar aðrir en starfsmennirnir.
Þeir hafa upp til hópa mikinn
metnað fyrir hönd Ríkisútvarpsins.
En frumkvæði starfsfólksins getur
ekki komið í stað þeirrar stefnu-
mótunar um tilvist og tilgang Rík-
isútvarpsins sem Alþingi hefur
ekki sinnt heldur látið svífa í lausu
lofti í tæpan áratug.
Höfundur er framkvæmdastjóri
h\jóðvarps (RÚV).
| Rvmingarútsala í Kjai ■akfflpumj
Allt að 70% afsláttur
Hjálpið okkur að tæma búðina WŒr Aðeins fimmtudag, föstudag og laugardag ||u Qfol/'Olin c Lágmú|a6,Reykjavík, CII dl\.CLU|J f sími 568-4910