Morgunblaðið - 23.05.1996, Blaðsíða 32

32 FIMMTUDAGUR 23. MAÍ1996
MORGUNBLAÐIÐ
MORGUNBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 23. MAÍ1996 33
STOFNAÐ 1913
ÚTGEFANDI: Árvakur hf., Reykjavík.
FRAMKVÆMDASTJÓRI: Hallgrímur B. Geirsson.
RITSTJÓRAR: Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
HEIMSÓKN FÆR-
EYSKRA VINA
EDMUND Joensen, lögmaður Færeyja, kom í þriggja daga
opinbera heimsókn til íslands í gær ásamt nokkurra
manna föruneyti. Það er íslendingum ávallt ánægjuefni að
bjóða færeyska gesti velkomna. Færeyingar eru nánasta
frændþjóð okkar. Líkt og íslendingar eru Færeyingar fámenn
þjóð í Norður-Atlantshafi er byggir afkomu sína á sjávarút-
vegi og berst við að vernda menningu sína og tungu gagn-
vart stöðugt öflugri ásókn erlendra menningaráhrifa. Sam-
starf þjóða okkar hefur sífellt verið að eflast og vonandi
verður heimsókn lögmannsins til að ýta enn frekar undir þá
þróun.
Færeyingar hafa á undanförnum árum gengið í gegnum
gífurlegar efnahagslegar þrengingar í kjölfar þess að fiski-
stofnarnir, sem þeir byggja afkomu sína á, hrundu. Byrðarn-
ar, sem þeir hafa orðið að taka á sig sökum þessa, eru langt-
um þyngri en þær er íslendingar hafa orðið að þola í efna-
hagserfiðleikum síðustu ára. Þegar atvinnuleysi var hvað
mest lét nærri að fjórði hver vinnufær Færeyingur væri án
atvinnu þrátt fyrir að þúsundir hefðu þegar yfirgefið eyjarnar.
Með mikilli þrautseigju tókst Færeyingum hins vegar að
standast storminn og hrakspárnar um framtíð byggðar á
eyjunum munu ekki ganga eftir. Fiskveiðar eru smám saman
að komast í fyrra horf og svo virðist sem færeysk stjórnvöld
hafi náð tökum á ríkisfjármálum sínum og erlendum skuld-
um. íslendingar samgleðjast Færeyingum nú þegar gæfan
hefur snúist þeim í vil á ný.
Joensen átti á þriðjudag fundi með Davíð Oddssyni forsæt-
isráðherra og Halldóri Blöndal samgönguráðherra og í gær
ferðaðist færeyska sendinefndin um Vestfirði í fylgd sam-
gönguráðherra. Var m.a. komið við á Flateyri og Súðavík,
þar sem mannskæð snjóflóð urðu á síðasta ári.
Það er vel við hæfi að lögmaður Færeyja komi við á þess-
um stöðum. íslendingar munu seint gleyma þeim hlýhug og
þeirri fórnarlund er Færeyingar sýndu íbúum Súðavíkur og
Flateyrar er ógæfan knúði þar dyra. Tvisvar sinnum á einu
ári efndu Færeyingar til landssöfnunar til styrktar þeim er
áttu um sárt að binda vegna náttúruhamfara á Vestfjörðum.
Þar sýndu Færeyingar í verki hvern hug þeir bera til íslend-
inga.
Það ber því að taka undir þakkarorð Davíðs Oddssonar
forsætisráðherra, á blaðamannafundi í fyrradag til Færey-
inga. Þeir eru einkar velkomnir gestir á Islandi.
RAUNSÆ KJARASTEFNA
ATHYGLISVERÐAR umræður urðu um stefnu Alþýðu-
sambandsins í kjaramálum á þingi sambandsins, sem
nú stendur yfir í Kópavogi. Miðstjórn sambandsins hefur lagt
til að það verði markmiðið að ná kaupmætti nágrannaland-
anna á fimm árum í skilgreindum skrefum.
Sumir þingfulltrúar urðu til þess að gagnrýna tillögur
miðstjórnar á þeim forsendum að þar væri ekki nógu sterkt
að orði kveðið um beinar kauphækkanir. Gylfi Páll Hersir,
fulltrúi Dagsbrúnar, gagnrýndi tillögurnar vegna þess að þær
miðuðust við „hagsmuni fyrirtækja." Þetta er gamalkunnur
málflutningur.
Við annan tón kvað hins vegar hjá Gunnari Páli Pálssyni,
fulltrúa Verzlunarmannafélags Reykjavíkur. Hann sagði ótrú-
lega bjartsýni að ætla að ná sama kaupmætti og væri í ná-
grannalöndunum á fimm árum. Til þess að ná Dönum í laun-
um þyrfti íslenzkt launafólk að fá 60% kauphækkun á fimm
árum, sem ótrúlegt væri að næðist án þess að því yrði velt út
í verðlagið.
Gunnar Páll sagði aðalástæðu lágra launa á íslandi mjög
litla framleiðni og benti á að framleiðni atvinnulífsins þyrfti
að aukast um 30% til að ná framleiðni í Danmörku. „Aðal-
kjaramálið er að auka framleiðni og auka þjóðarframleiðslu
og það þýðir ekkert hálfkák í þessum málum, við verðum
að ganga hreint til verks,“ sagði Gunnar Páll.
Þetta sjónarmið virtist eiga hljómgrunn hjá fleirum á þing-
inu, til dæmis hjá Grétari Þorsteinssyni, nýkjörnum forseta
ASÍ, sem benti á að til þess að ná fram markmiðum um
kaupmáttaraukningu þyrfti að draga úr yfirvinnu án þess
að minnka afköst - m.ö.o. að auka framleiðni.
Samvinna launþegahreyfingarinnar og fyrirtækjanna um
aukningu framleiðni, hagvöxt og varðveizlu stöðugleika er
forsenda þess, að hægt sé að auka kaupmáttinn til jafns við
það sem gerist í nágrannalöndunum. Til þess að hægt sé að
hækka launin, verður meira að vera til skiptanna. Innstæðu-
lausar kauphækkanir leiða aðeins til verðbólgu. Ef kjara-
stefna Alþýðusambandsins miðast við hagsmuni fyrirtækja,
jafnt og launþega, er það raunsæ og skynsamleg kjarastefna.
ÞING ALÞÝÐUSAMBANDS ÍSLANDS
LJÓST var eftir kjörið að
megn óánægja er innan
raða Verkamannasam-
bandsins með niðurstöð-
una. VMSÍ er talið hafa beðið alvar-
legan ósigur en fulltrúar landssam-
banda iðnaðarmanna og verslunar-
manna farið með sigur af hólmi í
skjóli samkomulags milli alþýðu-
bandalagsmanna og sjálfstæðis-
manna í forystusveit sambandanna.
Framboð Grétars fór
í gang um helgina
Það kom aldrei til þess að Bene-
dikt Davíðsson þyrfti að gefa yfirlýs-
ingu um hvort hann gæfi kost á sér
til endurkjörs. Skv. upplýsingum
mínum var farið að vinna að fram-
boði Grétars Þorsteinssonar, for-
manns Samiðnar, um seinustu helgi.
Benedikt mun hafa verið reiðubúinn
að draga sig í hlé ef samstaða næðist
um framboð Grétars en þeir eru sam-
starfsmenn i félögum iðnaðarmanna
til margra ára.
Þegar ganga átti frá kjöri níu
manna kjörnefndar á mánudag í
samræmi við þá hefð að alþýðu-
bandalagsmenn ættu þar þijá full-
trúa og framsóknar-, alþýðuflokks-
og sjálfstæðismenn tvo hver flokkur,
komu óvænt fram tillögur frá alþýðu-
flokksmönnum um kosningu Krist-
jáns Gunnarssonar úr Keflavík og
Birgis Björgvinssonar frá Sjómanna-
félagi Reykjavíkur í kjörnefnd. Varð
því að ganga til kosninga. Hefði
annar hvor þeirra náð kjöri hefðu
pólitísk hlutföll í kjörnefndinni rask-
ast og skv. upplýsingum mínum
hleyptu þessi framboð illu blóði í
sjálfstæðismenn og alþýðubanda-
lagsmenn. Töldu sjálfstæðismenn
framboðunum stefnt gegn Magnúsi
L. Sveinsson, formanni VR, sem
hafði verið stillt upp í kjörnefnd og
alþýðubandalagsmenn álitu tilgang-
inn þann að fella Guðmund Hilmars-
son úr kjörnefndinni. • ■
Það olli nokkrum titringi meðal
stuðningsmanna Hervars á fyrsta
degi þingsins, að allt benti til þess
að Hervar ætti ekki óskiptan stuðn-
ing fulltrúa Verkamannasambands-
ins á þinginu. Hann mun þó hafa
sótt nokkum stuðning inn i raðir
fulltrúa Sjómannasambandsins, fé-
laga iðnverkafólks og verslunar-
manna af landsbyggðinni, einkum
ef til kosninga kæmi milli hans og
Benedikts. Forystumenn verslunar-
manna munu hins vegar hafa gert
Hervari grein fyrir því að hann ætti
ekki þeirra stuðning vísan, vegna
framboðanna sem fram komu til
kjörnefndar.
Kjörnefnd hóf störf á mánudags-
kvöld og voru allar tilraunir til sam-
komulags um uppstillingu árangurs-
lausar. Margir voru þó þeirrar skoð-
unar að naumur meirihluti kjör-
nefndar hafi stutt Hervar til forseta
fremur en Benedikt eða Grétar þeg-
ar hér var komið sögu, en ekkert
samkomulag náðist um hveijum
stilla ætti upp í stöðu 1. og 2. vara-
forseta. Mikil óvissa var einnig um
hugsanlegan stuðning forsetaefn-
anna meðal þingfulltrúa.
Þrátt fyrir löng fundahöld kjör-
nefndar náðist engin sátt um upp-
stillingu og likur á að til kosninga
kæmi milli Hervars og Grétar jukust
stöðugt.
Skv. óskrifuðum reglum um valda-
jafnvægið innan ASI þarf að upp-
fylla fjögur skilyrði við kjör forseta-
hópsins. í fyrsta lagi er séð til þess
að forsetinn sé annaðhvort alþýðu-
bandalags- eða alþýðuflokksmaður,
í öðru lagi þurfa forsetarnir þrír að
koma úr þremur stærstu aðildarsam-
böndunum, þ.e. frá samböndum iðn-
aðarmanna, Landssambandi verslun-
armanna og úr Verkamannasam-
bandinu. í þriðja lagi þarf annar
hvor varaforsetanna að vera sjálf-
stæðismaður og loks þarf einn úr
hópnum að vera kona. Það reyndist
þrautin þyngri að raða þessu saman.
Mest var rætt um að varaforseta-
efni Hervars yrðu Hansína Stefáns-
dóttir, Verslunarmannafélagi Árnes-
sýslu, og Guðmundur Þ. Jónsson,
formaður Iðju. Verslunarmenn gátu
ekki fellt sig við að Hansína yrði
fulltrúi þeirra í forystusveit ASÍ. Sat
Leynifundur á
heimili Hall-
dórs breytti
atburðarásinni
Rafmagnað andrúmslofb var á þingi ASÍ
vegna kjörs forseta og varaforseta fyrír há-
degi í gær. Ekkert samkomulag lá þá fyrir í
kjömefnd og stefndi í alvarleg kosningaátök.
Um hádegi gáfu Hervar Gunnarsson og stuðn-
ingsmenn hans í VMSÍ eftir og féllust nauðug-
ir á að hann drægi framboð sitt til baka og
tæki við stöðu 1. varaforseta. Omar Fríðriks-
son fylgdist með atburðarásinni.
Morgunblaðið/Kristinn
FORYSTUMENN í VMSÍ ráða ráðum sínum út við vegg þingsalar-
ins og ákveða að fallast á samkomulag um uppstillingu forseta-
efna. Fjær má sjá Grétar Þorsteinsson og fulltrúa í kjörnefnd
bera saman bækur sinar.
því allt fast í kjörnefndinni.
Það olli miklum óróleika meðal
margra þingfulltrúa, einkum Verka-
mannasambandsmanna, þegar ljóst
var að Halldór Bjömsson, formaður
Dagsbrúnar, lýsti ekki stuðningi við
framboð Hervars, heldur vann að því
að ná samkomulagi milli stærstu
landssambandanna. Seint á þriðju-
dagskvöldið varð svo gjörbreyting á
stöðu mála þegar samkomulag náð-
ist milli alþýðubandalagsmanna og
sjálfstæðismanna úr röðum iðnaðar-
manna, verslunarmanna og Dags-
brúnar, á leynilegum fundi, sem
haldinn var á heimili Halldórs
Bjömssonar, um uppstillingu til emb-
ætta forseta, sem stefnt yrði gegn
framboði Hervars. Með samkomu-
laginu yrði Grétar Þorsteinsson í
framboði til forseta, Halldór Björns-
son til 1. varaforseta og Ingibjörg
R. Guðmundsdóttir til 2. varaforseta.
Þrátt fyrir að Grétar Þorsteinsson
hefði lýst því opinberlega yfir að
hann myndi íhuga framboð ef víð-
tækt samkomulag næðist um það,
mun hann þegar hér var komið sögu
hafa verið reiðubúinn að fara út í
kosningu.
Er samkomulag það sem gert var
á heimili Halldórs Bjömssonar spurð-
ist út á þinginu í gærmorgun olli það
vægast sagt miklum óróleika og fór
af stað mjög hröð atburðarás, sem
yfirskyggði allt þinghaldið. Margir
forystumenn verkalýðsfélaga innan
VMSÍ sökuðu Halldór Björnsson um
að hafa svikið Verkamannasam-
bandsmenn. Alþýðuflokksmenn urðu
ævareiðir þegar þeir komust að raun
um að með samkomulaginu um
framboð Grétars, Halldórs og Ingi-
bjargar, yrði alþýðuflokksmanni vik-
ið úr forystu Alþýðusambandsins, en
bæði Grétar og Halldór eru alþýðu-
bandalagsmenn og Ingibjörg er sjálf-
stæðismaður.
í hveiju homi mátti sjá þingfulltrúa
ráða ráðum sínum og skotið var á
leynifundum í bakherbergjum.
Spennan kom einnig upp á yfirborðið
í ræðum manna en á sama tíma fóru
fram heitar umræður um umdeildar
breytingar á skipulagi ASÍ. Sökuðu
ræðumenn þingfulltrúa um að leggja
þinghaldið undir plott og makk um
forsetakjörið og hvöttu til samstöðu.
Jón Kjartansson, Verkalýðsfélagi
Vestmannaeyja, gagnrýndi harðlega
að útsendarar flokkanna væru eins
og gráir kettir á þingum ASI til að
tryggja rétt kosningaúrslit.
Laust fyrir hádegi féllust Hervar
og stuðningsmenn hans að lokum á
að draga framboð hans til baka og
ganga að samkomulagi um eina til-
lögu kjörnefndar um uppstillingu í
nafni samstöðu á þinginu. Féllst
Hervar á að hafa skipti á varafor-
setasætum við Ingibjörgu R. Guð-
mundsdóttur, sem var 1. varaforseti
á seinasta kjörtímabili. Hervar og
Grétar ræddust við í einrúmi til að
innsigla samkomulagið og fulltrúar
VMSI greindu kjörnefnd frá því að
þeir myndu ekki spilla þessari niður-
stöðu með tilnefningum úr sal, svo
ekki þyrfti að koma til kosninga. Það
mun hafa ráðið miklu um afstöðu
Hervars og stuðningsmanna hans
að þeir töldu að líkur hans á sigri í
kosningum hefðu minnkað verulega.
Höfðu sumir á orði að þeim hefði
nánast verið stillt upp við vegg og
þeim verið nauðugur einn kostur að
fallast á þessa niðurstöðu.
Halldór dregur sig til baka
Þeim skilaboðum var komið á
framfæri við Halldór Björnsson inn
á fund sem Dagsbrúnarmenn héldu
í hliðarherbergi að Hervar hefði fall-
ist á samkomulag um uppstillingu
og lýsti Halldór því þá strax yfir að
hann félli frá framboði til 1. varafor-
seta. Innan Dagsbrúar munu margir
hafa litið svo á að á bak við Hervar
væri mun veikari hópur forsetaefna
en á bak við Grétar, auk þess sem
margir alþýðubandalagsmenn innan
hreyfingarinnar voru ófúsir til að
kjósa alþýðuflokksmanninn Hervar í
embætti forseta ASÍ.
Kjörnefnd gekk þessu næst frá
tillögu sinni um Grétar Þorsteinsson
sem forseta, Hervar sem 1. varafor-
seta og Ingibjörgu 2. varaforseta.
Skv. heimildum mínum mun Ingi-
björg þó hafa verið treg til að taka
embætti 2. varaforseta að sér en
látið til leiðast.
Fresta þurfti kjörinu meðan geng-
ið var frá umdeildum lagabreyting-
um á skipulagi ASÍ og fram yfir
hádegisverðarhlé. Mikillar óánægju
gætti meðal margra þingfulltrúa
vegna þessarar niðurstöðu og töldu
óforsvaranlegt að forsetakjöri yrði
lýst án kosninga. Fóru þá nokkrir
verkalýðsleiðtogar úr röðum VMSI
og Sjómannasambandsins þess á leit
við Éirík Stefánsson, Verkalýðs- og
sjómannafélagi Fáskrúðsfjarðar, að
hann byði sig fram gegn Grétari.
Fjórir Sjómannasambandsmenn frá
Isafirði og Reykjavík báru tillöguna
upp, Sigurður R. Ólafsson, Skjöldur
Þorgrímsson, Erling R. Guðmunds-
son og Birgir Björgvinsson.
Niðurstaða kosninganna varð sú
að Grétar hlaut 76,6% atkvæða en
framboð Eiríks fékk 23,4% stuðning,
sem var 'talið lýsandi fyrir þá
óánægju, sem áberandi var á þing-
inu. Tillaga kjömefndar um kjör
Hervars og Ingibjargar var hins veg-
ar samþykkt með lófataki þingfull-
trúa. Var það mál margra viðmæl-
enda að fulltrúar VMSÍ hefðu beðið
alvarlegan ósigur í forystukjörinu.
Verkamannasambandið hugðist
styrkja mjög stöðu sína í forystu
ASÍ á þinginu í kjölfar deilna um
niðurstöðu launanefndar á seinasta
ári en ekki var eining í þeirra röðum
þegar til þingsins kom og höfðu sum-
ir þeirra á orði að „þröng klíka“ al-
þýðubandalagsmanna og sjálfstæðis-
manna úr röðum samtaka iðnaðar-
manna og VR hefðu notfært sér
það, snúið bökum saman og tryggt
áframhaldandi tök sín á forystu Al-
þýðusambandsins.
Krafist verður um-
talsverðra kjarabóta
Morgunblaðið/Kristinn
GRÉTAR Þorsteinsson og Hervar Gunnarsson
takast í hendur að kosningum loknum.
EG MUN reyna að gera mitt
besta í þeim vandasömu og
erfiðu verkefnum sem blasa
við okkur í framhaldi af
jessu þingi. En því aðeins náum við
árangri að við tökum öll þátt í því og
sameinumst um að vinna þessi verk.
Ég undirstrika að ég leyfi mér að
treysta því að við stöndum saman að
lessum verkefnum," sagði Grétar
Þorsteinsson eftir að hann hafði verið
kjörinn forseti Alþýðusambands Is-
lands.
„Ég óttast að þessar breytingar á
vinnulöggjöfinni verði samþykktar og
iað verður verkefni okkar á næstu
dögum og vikum hvernig við bregð-
umst við. Við lítum á það nánast sem
stríðsyfirlýsingu ef þetta gengur eftir
og það mun setja strik í reikninginn
við gerð kjarasamninga um næstu
áramót.
Ég tel að það séu sóknarfæri í
kjaramálum fyrir íslenskt launafólk.
Eg held að það sé alveg ljóst að verka-
lýðshreyfingin mun ganga eftir um-
talsverðum kjarabótum í næstu kjara-
samningum."
Grétar sagði of fljótt að segja fyrir
um hvað samið yrði til langs tíma í
næstu samningum. Hugmyndir hefðu
komið fram um langtímasamninga,
en einnig um samninga til skemmri
tíma. Stefna ASÍ í þessu efni yrði
mótuð með haustinu. „Ég tel að hvort
tveggja komi til álita. Það fer hins
vegar mikið eftir aðstæðum og við-
brögðum okkar viðsemjenda hver nið-
urstaðan verður."
Grétar sagðist hafa ástæðu til að
ætla að góð samstaða hefði skapast
um nýkjöma forystu ASÍ. Hann vildi
ekkert tjá sig um framboð Eiríks Stef-
ánssonar.
Sannfærður um að ákvörðun
mín var rétt
„Verkalýðshreyfingin þarf helst á
því að halda að standa saman,“ segir
Hervar Gunnarsson, sem kjörinn var
1. varaforseti ASÍ, um þá ákvörðun
sína að draga framboð sitt til forseta
til baka. Hann sagði að einnig hefði
ráðið nokkru áhyggjur yfir því að
kosningar hefðu getað leitt tii átaka
og óánægju sem erfítt hefði orðið að
yfirstíga. „Ég hef alla tíð sagt að það
séu verkefnin sem skipta mestu máli
og fyrir margt löngu var sagt, samein-
aðir stöndum vér, sundraðir föllum
vér. Þegar lausn liggur fyrir þurfa
menn að taka afstöðu til þess hvort
þeir sætta sig við hana og meta stöð-
una út frá því,“ sagði hann.
Hervar sagðist telja að ef komið
hefði til kosninga um forsetaframboð
hans hefðu Verkamannasambands-
menn líklega stutt stutt hann. „Að
vísu er ég jafnframt þeirrar skoðunar
að það hafí ekki verið óskipt og það
hafði áhrif á mig þegar ég þurfti að
taka þessa ákvörðun á mjög skömm-
um tíma. Ég er sannfærður um að
sú ákvörðun mín var rétt,“ sagði Her-
var.
Styður Grétar eindregið
Eiríkur Stefánsson sagði að sá
stuðningur sem hann hefði fengið í
forsetakjörinu hefði verið miklu meiri
en hann hefði átt von á. Hann sagði
að með framboði sínu hefði hann viljað
gefa þeim sem voru óánægðir með þau
vinnubrögð sem lágu að baki uppstill-
ingu kjörnefndar færi á að koma
óánægjunni til skila.
„Ég vil segja um Grétar Þorsteins-
son að ég held að þar fari maður sem
er búinn þeim kostum sem þessi hreyf-
ing þarf á að halda. Grétar býr yfir
einstökum mannkostum og ég stend
heilshugar á bak við hann í því sem
framundan er.“
Eiríkur sagði að oft heyrðist það
sjónarmið að forseti ASÍ mætti ekki
koma úr hópi iðnaðarmanna eða ein-
hveijum öðrum hópi. Hann sagðist
vera sannfærður um að nýr forseti
ASÍ passaði að gæta hagsmuna allra
félagsmanna jafnt.
„Við erum á miklum tímamótum.
Ef við töpum orrustunni við ríkis-
stjórnina tel ég að stríðið sé tapað.
Ég tel að það sé ekki hægt fyrir okk-
ur að bíða með að taka á þessu máli
fram að næstu áramótum og fara að
versla með það þá. Ég skora á ný-
kjörna forystu að taka þetta mál föst-
um tökum sem fyrst. Ef við bíðum
með það þá verður svo erfitt að ná
upp samstöðu um aðgerðir. Við mun-
um það frá átökunum í vetur.“
Góð samstaða
um forystuna
„Ég lýsti því yfir strax á fyrsta
fundi kjörnefndar að ég sæktist ekki
eftir endurkjöri til forseta ASÍ,“ sagði
Benedikt Davíðsson, fráfarandi forseti
ASÍ. „Ég hef lagt áherslu á að skapa
samstöðu um að vinna að þeim verk-
efnum sem framundan væru og sam-
stöðu í stóru samböndunum um for-
ystuvalið. Það er ekkert launungarmál
að ég vildi að það yrði gert með þeim
hætti að Verkamannasambandið,
verslunarsambandið og iðnaðar-
mannasamböndin ynnu þetta saman.
Ég hef sagt að ég myndi styðja þann
sem þau kæmust að sameiginlegri nið-
urstöðu um. Samstaða skapaðist í
kjörnefnd um eina tillögu og ég styð
hana eindregið."
Benedikt sagðist telja að samstaðan
um kjörið núna væri meiri en á síð-
asta þingi, en þá klofnaði kjörnefnd.
Benedikt sagðist telja að ASÍ hefði
tekist á síðustu fjórum árum að vinna
vel úr erfíðri stöðu. „Við höfum verið
að ganga í gegnum mikið erfíðleika-
tímabil efnahagslega og atvinnulega
án þess að verða fyrir stóráföllum. Eins
og kemur fram í þeim skýrslum, sem
lagðar hafa verið fram á þinginu um
kjaramálin á síðustu fjórum árum, höf-
um við ekki í annan tíma staðið uppi
eftir eitt kjörtímabil með ávinning fýrir
fólk í sama mæli og nú. Þetta hefur
tekist að mínu mati vegna þess að
meginhluta tímabilsins tókst mjög breið
samstaða um stefnuna. Það var ekki
fyrr en á síðustu mánuðum sem sam-
staðan rofnaði og það gerðist vegna
aðgerða sem að okkur beindust."
Benedikt sagðist telja að framundan
væru sóknarfæri fyrir launafólk til betri
lífskjara. Eina sem gæti komið í veg
fyrir að sóknarfærin nýttust væru
ákvarðanir stjórnvalda um lögþvinganir
á samskiptareglum á vinnumarkaði.
Sótt að verkalýðshreyfingunni
„Framundan er það verkefni að
gera nýja kjarsamninga. Hvort sem
Alþýðusambandið kemur beint að því
eða ekki þá snertir þetta okkur. Við
erum hins vegar núna í slag við ríkis-
stjómina og honum er engan vegin
lokið. Hann stendur sem hæst. Það er
að okkur sótt úr öllum áttum og við
eigum harða baráttu eftir,“ sagði Ingi-
björg R. Guðmundsdóttir, 2. varafor-
seti _ASÍ.
„Ég er að vona að Alþingi segi ekkj
eins og Páll Pétursson, það verður
bara að hafa það þó að þið séuð á
móti okkur. Þetta er einstakt andsvar
við mótmælum 65 þúsund manna
hreyfingar. Við munum beijast gegn
þessu með öllum ráðum. Menn þurfa
líka að átta sig á að það er sótt að
okkur á fleiri sviðum, en þama birtist
afstaðan til verkalýðshreyfíngarinnar
með skýmm hætti. Það er höfuðverk-
efni forystu ASí að mæta þessu.“
Ingibjörg sagðist telja að góð sam-
staða hefði tekist um kjör nýrrar for-
ystu ASÍ. Grétar hefði fengið góða
kosningu sem forseti ASÍ.
Þurfa að vinna
heimavinnuna betur
„Þama mætast þessi þijú sambönd
sem ég tel að eigi að stýra Alþýðusam-
bandinu. Það var sátt um þessa menn,“
segir Halldór Bjömsson, formaður
Dagsbrúnar, sem kveðst vera ánægður
með niðurstöðu forsetakjörsins,-
Halldór sagðist hafa verið inn í
myndinni um tíma til 1. varaforseta,
„og var nánast búinn að fallast á þá
niðurstöðu en svo þegar lá á borðinu
að Hervar drægi sitt framboð til for-
seta til baka, þá dró ég mig til baka,“
sagði Halldór.
Hann sagðist einkum hafa óttasí
að framboð Hervars leiddi til þess að
þijú stærstu landssamböndin næðu
ekki saman um forsetaembættin.
Aðspurður um áhrif niðurstöðunnar
á stöðu VMSÍ sagði Halldór: „Ég held
að þetta sýni okkur að við þurfum að
vinna betur að þeim málefnum sem
við ætlum að koma fram. Eitt sam-
band getur ekki valtað yfir önnur
sambönd í Alþýðusambandinu. Menn
þurfa að vinna heimavinnuna sína
betur,“ segir Halldór.
Styð kjörna forystu
„Það var ákvörðun Hervars að sætt-
ast á þessa lendingu þegar málin
höfðu þróast. Ég styð Hervar í öllum
hans ákvörðunum í þessu máli. Eirks
og ég hef sagt treysti ég Hervari
manna best til að veita ASÍ forystu,
en niðurstaðan er þessi og ég styð
þá forystu sem kjörin hefur verið,"
sagði Bjöm Grétar Sveinsson, formað-
ur Verkamannasambands íslands.
Fyrir þingið var lögð mikil áhersla
á það af hálfu Verkamannasambands-
ins að næsti forseti ASI kæmi úr röð-
um ófaglærðs verkafólks. Björn Grét-
ar sagðist telja að fulltrúar Verka-
mannasambandsins á þingi ASÍ hefðu
staðið við bakið á Hervari eins og
hægt var. VMSÍ væri hins vegar stórt
samband með mörgum félögum og
því væri eðlilegt að skoðanir manna
á kjöri nýrrar forystu ASÍ væru að
einhveiju leyti mismunandi. Þingið
hefði tekið lýðræðislega ákvörðun sem
menn myndu standa saman um.
Tillaga um
aðildarkönn-
un felld
FULLTRÚAR á þingi ASÍ felldu
tillögu um að skora á ríkisstjórn
íslands að hefja athugun á kostum
og göllum aðildarumsóknar að
Evrópusambandinu. 129 studdu
tillöguna en 184 voru henni and-
vígir.
Hafnkell A. Jónsson, formaður
Verkalýðsfélagsins Arvakurs á
Eskifirði, flutti tillögu á þinginu
um að skora á ríkisstjórnina að
undirbúa aðildarumsókn að ESB
og að hún yrði lögð fram á þessu
ári. Ekki var samstaða um tillög-
una í nefnd. Meirihluti nefndar-
innar lagði þá fram nýja tillögu.
í tillögunni segir: „38. þing Al-
þýðusambands íslands skorar á
ríkisstjórn íslands að hefja athug-
un á kostum og göllum aðildarum-
sóknar að Evrópusambandinu,
þannig að hægt verði að leggja
mat á málið út frá íslenskum hags-
munum. Þing ASI hvetur ríkis-
stjórnina til þess að tryggja að
aðilar vinnumarkaðarins komi að
undirbúningsvinnunni."
Ekki reyndist stuðningur við
tillöguna.
Tillaga um
skattbreyt-
ingar felld
UMDEILD tillaga miðstjórnar
ASÍ um fyrirkomulag skatt-
greiðslna til sambandsins, sem
gerði ráð fyrir að teknar verði
upp hlutfallsgreiðslur í stað
höfðatöluskatts, var felld á þing-
inu í gær eftir miklar umræður
á þingi ASI.
Samþykkt var að kjörnefnd
geri tillögu um skipan nefndar til
að skoða núverandi fyrirkomulag
skattgreiðslna.
Einnig var felld tillaga fjár-
hags-, laga og skipulagsnefndar
um að framboð til forseta ASÍ
skuli liggja fyrir eigi síðar en 14
dögum fyrir reglulegt sambands-
þing.
Þá var tillögu miðstjórnar um
að einstökum aðildarfélögum sem
eiga beina aðild að ASÍ verði skyH
að finna sér landssamband fyrir
árið 2000 breytt á þinginu í gær
og samþykkt að aðild þeirra að
ASÍ skuli vera óbreytt. Stefnt
skuli hins vegar að því að þau
félög sem hafa beina aðild að ASÍ
fái aðild að landssamböndum eftir
því sem við verði komið.