Morgunblaðið - 31.05.1996, Blaðsíða 8

8 FÖSTUDAGUR 31. MAÍ 1996
MORGUNBLAÐIÐ
I
FRÉTTIR
ísland í 13. sæti i Eurovision:
Gæti hugsað mér'
__að keppa aftur/
USS, þetta var enginn vandi, herrar mínir, það vildi enginn þetta númer.
Laxveiði hefst í Norðurá og Þverá í Borgarfirði í fyrramálið
Lax byrj-
aður að
ganga af
krafti
LAXVEIÐIVERTÍÐIN hefst í
Norðurá og Þverá í Borgarfirði
í fyrramálið og eftir hádegið
hefst veiðiskapur í Laxá á Ásum
í Húnaþingi. Horfur á góðum
göngum eru góðar að mati fiski-
fræðinga og veiðimenn hafa séð
laxa i mörgum ám síðustu daga.
Er mál manna að hagstætt ár-
ferði í vor valdi því að meira
er af laxi svo snemma vertíðar
en venjulegt er. í gærdag var
Norðurá t.d. 8 gráður neðan við
Laxfoss og stjórnarmenn úr
Stangaveiðifélagi Reykjavíkur,
sem eru á staðnum að búa sig
undir veiðar, segja ástand ár-
innar vera líkt og í júlíbyrjun.
Þetta lofar svo
sannarlega góðu.
Friðrik Þ. Stefánsson, for-
maður SVFR, sagði í samtali við
Morgunblaðið á bökkum Norð-
urár, að mikill lax væri genginn
í ána, sjálfur hefði hann séð
marga fiska á Brotinu og Eyr-
inni og bæði hann og fleiri
hefðu að auki séð laxa stökkva
á svokölluðum Bryggjum og í
Munaðarnesi. „Þetta lofar svo
sannarlega góðu. Það er ekki
langt í að áin nái því hitastigi
að laxinn renni af stað og fari
stigann í Laxfossi. Hann verður
farinn að dreifa sér um alla á
fyrr en varir,“ bætti Friðrik við.
Sáu þá marga
laxa í Kvíslafossi
„Það er langt síðan við sáum
fyrstu laxana í Laxá í Kjós og
nú koma inn fiskar á hverju
AXEL Jóhannsson veiðivörður við Laxá í Kjós telur laxana í
Kvíslafossi sunnanverðum.
Morgunblaðið/gg
FRIÐRIK Þ. Stefánsson, formaður
SVFR, og Jón G. Baldvinsson, fyrrver-
andi formaður, mæla hitastig Norðurár.
flóði,“ sagði Karl
Björnsson, leiðsögu-
maður við Laxá, en
veiði hefst í ánni 8.
júní. Axel Jóhanns-
son veiðivörður og
fleiri skoðuðu ána
eftir síðdegisflóðið
í gær og sáu þá
marga laxa í Kvísla-
fossi o g einnig voru
fiskar í fossinum að
norðanverðu, í
Höklunum, undir
brúnni og í Laxfossi
að sunnanverðu.
Athygli vakti að all-
margir þessara laxa
voru smálaxar, en
þeir byija varla að
sjást í ánum fyrr en
síðla í júní í venju-
legu árferði.
Veiðimenn hafa
víða séð þann silfr-
aða á þessu milda
vori, í Laxá á Ásum,
Laxá í Aðaldal,
Blöndu, Víðidalsá,
Langá, Þverá, Ell-
iðaánum, auk Lax-
ár í Kjós og Norð-
urár.
Operan Galdra-Loftur frumsýnd

Astríðufull
tónlist
Garðar Cortes
GARÐAR Cortes
mun hinn 1. júní
nk. stjórna heims-
frumsýningu á nýrri óperu
eftir Jón Ásgeirsson,
Galdra-Lofti, í Islensku
óperunni. Þessi ópera er
byggð á samnefndu leik-
verki eftir Jóhann Sig-
uijónsson en einnig eru
nokkur ljóð hans felld inn
í óperuna. Jón Ásgeirsson
á hluta af textanum og
leikgerðin er hans verk.
Hvernig tónlist er þetta?
— Tónlistin er í raun-
inni mjög einlæg og hrein-
skilin mynd af Jóni Ás-
geirssyni og öllum hans
tónlistarferli frá upphafi.
Hann er sjálfum sér mjög
trúr í því að hann skrifar
góðar laglínur, fer hvergi
út í framúrstefnu, enda
hefur hann aldrei duflað
við framúrstefnu i tónsmíðum.
Það er mikill íslenskur undirtónn
í verkinu öllu. Tónlistin er mjög
ástríðuþrungin, dramatísk og
krafturinn er nærri yfirþyrmandi
á stundum. En á milli eru svo
fallegar og hugljúfar laglínur að
í rauninni situr maður eftir með
sömu áhrif og þegar hæst lætur.
Hann málar textann og atburða-
rásina mjög vel með þeirri hljóð-
færaskipan er óperan saman-
stendur af, sem er í rauninni full-
skipuð hljómsveit án básúnu og
túbu.
Er þetta erfítt verk í flutningi?
— Eg mundi ekki segja að
þetta væri flókin músik. Kostur-
inn við nútímaóperu er sá að
hægt er að ráðgast við tónkskáld-
ið beint og fá að vita t.d.hvað það
meinar með þessu og/eða hinu. Á
hinn bóginn þarf maður þá að
þola það að kraftmiklir menn eins
og Jón Ásgeirsson gíni yfír hljóm-
sveitargryfjunni og stynji þungan
og hrópi upp yfir sig ef ekki fer
allt eins og hann vili eða að eitt-
hvað sé ekki í lagi. En það er lít-
ill „prís“ að greiða fyrir þau for-
réttindi fá að heyra af tónskálds-
ins vörum hvernig það hafi hugs-
að sér hitt og/eða þetta. Sam-
starfið við Jón hefur verið einstak-
lega gott.
Hvernig er háttað samstarfi
hljómsveitarstjóra og leikstjóra
við svona óperuflutning?
— Hlutverk hljómsveitarstjór-
ans er að glæða lífi þær nótur sem
tónskáldið hefur skráð sem sitt
hugverk í kringum tiltekna sögu.
Þess vegna er samstarfið milli
tónskáldsins og hljómsveitarstjór-
ans nánast í upphafi æfingatíma-
bilsins. Á hinn bóginn er á sama
tíma jafn náið samstarf með leik-
stjóra og leiksviðs-, búninga- og
ljósahönnuðuðum. Þegar þeirra
samkrulli um söguna,
tímasetningu og gerð
er lokið og farið er að
vinna að sýningunni
sjálfri þá kemur til
náin samvinna milli
leikstjórans og hljóm-
sveitarstjórans. Leikstjórinn og
búningahönnuðurinn voru fyrstu
fastráðnu listamenn við íslensku
óperuna, en við réðum þau Hall-
dór E. Laxness og Huldu Kristínu
Magnúsdóttur til þess að taka að
sér allar sýningar síðasta árs.
Tekist hefur einstaklega vel til
og við vonumst til þess að geta
haldið þeirri stefnu að ráða leik-
stjóra og einn eða fleiri hönnuði
til eins árs í senn í framtíðinni.
Leikmyndahönnuður sýning-
arinnar er Axel Hallkell og ljósa-
hönnuður er David Walters. Þessi
„kvartett" sem íslenska óperan
hefur til þess að koma sýningunni
►Garðar Cortes er fæddur 24.
september 1940 í Reykjavík.
Hann lauk gagnfræðaprófi frá
Hlíðardalsskóla, fór að því búnu
til guðfræðináms í Newbold
College í Englandi. Þar hóf
hann söngnám og hélt áfram
alhliða tónlistarnámi við Wat-
ford School of Mucik og lauk
þaðan prófi. Að því loknu tók
hann Licentia og associate
gráður sem kennari og sóló-
söngvari frá Royale Academi
of Mucik í London. Garðar hef-
ur starfað að tónlistarmálum
síðan hann kom heim árið 1969.
Nú er hann óperustjóri Islensku
óperunnar og skólastjóri Söng-
skólans í Reykjavík. Hann er
kvæntur Krystinu Cortes píanó-
leikara og eiga þau þrjú börn,
eina dóttur til á Garðar.
á svið er einstaklega samstilltur
og hæfileikaríkur. Þegar starfi
„kvartettsins" lýkur að morgni
frumsýningardags tekur Kristín
S. Kristjánsdóttir við sýningar-
stjóm.
Fjallar óperan um tortímingu
Lofts eins og leikritið?
— Já, hún gerir það, en Jón
hefur betrumbætt söguna og leik-
gerðin er að mínu viti skynsamari
og skýrari heldur en upphaflega
sagan. Sagan fjallar um Loft,
metnaðarfullan ofurhuga og leit
hans að almætti — öllu valdi og
allri þekkingu. Til þess að fá þessa
þekkingu þarf hann' að komast
yfir bókina Rauðskinnu. Það vill
svo til að bókin er til í raun og
vem. Hún var þó aldrei nein „al-
mættisviskubók" heldur einfald-
lega jarðabók, þar sem eignir
kirkjunnar og ábúendur jarða
voru skráð en Gottskálk biskup
hinn grimmi gekk hart eftir eigum
kirkjunnar og fékk
þess vegna viðurnefn-
ið. Loftur svífst einsk-
is til þess að ná
markmiði sínu og
fórnar til þess öllum
þeim nánustu sem
hann á. Þeir verða að peðum sem
skipt er út í þessu örlagatafli sem
hann teflir til þess að nálgast
bókina. Þetta er saga af metnað-
arfullum manni sem kmkkar í það
óþekkta til þess að öðlast mátt
og völd en tapar leiknuni á hálum
brautum mannshugans, verður
viti sínu fjær og því nær sem
dregur takmarkinu og deyr við
snertingu almættisins. Siðfræði
sögunnar er í raun að maðurinn
á ekki að seilast í það sem honum
er hulið heldur vera ánægður með
tilveruna eins og hún er. Þetta
er dæmigerð saga um mann sem
gengur of langt.
Saga um
mann sem
gengurof
langt.