Morgunblaðið - 31.05.1996, Blaðsíða 37

MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 31. MAÍ1996 37
AÐSENPAR GREIMAR
„Iþróttir og listir
án tóbaks“
ÁRLEGA beinir alþjóðaheilbrigðis-
stofnunin (WHO) augum fólks um
allan heim að viðfangsefnum sem
tengjast „tóbaki eða heilsu". Til
þess er valinn þessi sérstaki dagur,
31. maí, sem Alþjóðaheilbrigðis-
þingið hefur lýst alþjóðlegan tób-
aksvarnadag. Markmiðið með því
að halda slíkan dag er að hvetja
stórnvöld, byggðarlög, hópa og ein-
staklinga til að opna augun fyrir
þeim vandamálum sem tóbaksnotk-
un fylgja, sérstaklega hjá ungu
fólki, og til að beita viðeigandi ráð-
um til að vinna gegn þessu skað-
lega atferli, jafnframt notar WHO
þennan dag til að skora á hvern
þann sem notar tóbak að láta af
þeim vana.
Á þessu ári er alþjóðlegi tóbaks-
varnadagurinn helgaður viðfangs-
Boðskapur Alþjóðaheil-
brigðisstofnunarinnar í
tilefni af alþjóðlegum
tóbaksvarnadegi,
31. maí 1996
efninu „íþróttir og listir án tóbaks“.
í því felst einstætt tækifæri til að
fylkja íþróttafólki, listamönnum og
fjölmiðlamönnum, svo og öllum al-
menningi, um það markmið WHO
að stuðla að mótun samfélags og
mannlífs þar sem ekki sé lengur
viðtekið sem eðlilegt að fólk neyti
tóbaks.
Að alþjóðlega tóbaksvarnadegin-
um 1996 standa, ásamt WHO,
Menningarstofnun Sameinuðu þjóð-
anna (UNESCO) og Alþjóða-
ólympíunefndin. Hvor tveggja þessi
samtök hafa fagnað því frumkvæði
WHO að taka listir og íþróttir sam-
eiginlega fyrir í sambandi við tób-
aksvarnir. Að benda á íþróttamenn
og listamenn sem fyrirmyndir að
„reyklausum" og þar með heilnæm-
um lífsstíl getur verið áhrifarík leið
til að koma á framfæri við allan
almenning, og þá sér í lagi æskulýð-
inn, boðskap okkar um „tóbak eða
heilsu". Það fer líka saman við
hugsjónir ólympíuhreyfingarinnar
um heilbrigði og umhverfisvernd.
Þessi sömu samtök styðja skiln-
ing WHO á „íþróttum fyrir alla“,
er felur í sér rétt hvers manns til
að leggja stund á íþróttir og hreyf-
ingu til að efla allar hliðar hreysti
sinnar og vellíðunar. Dr. H. Nakaj-
ima, aðalframkvæmdastjóri WHÖ,
hefur komist svo að orði: „Reglu-
bundin hreyfing er nauðsynleg fyrir
góða heilsu, enda bægir hún frá
margs kyns kvillum sálar og lík-
ama. En tóbaksnotkun getur bæði
spillt líkamlegri hæfni og heil-
brigði. Afleiðingar tóbaksnotkunar
eru ekki til að spauga með. Áætlað
er að af þeim, sem reykja sígarett-
ur frá unglingsárum til æviloka,
muni helmingur deyja úr sjúkdóm-
um sem tengjast tóbaki. Og þótt
ekki sé um reykingar að ræða, er
öll önnur tóbaksnautn mjög var-
hugaverð.“
Það gerir sig ekki sjálft að fá
fólk til að leggja eyrun við boðskap
um betri heilsu og fylgja honum í
framkvæmd. Með því að standa
fyrir tóbakslausum íþrótta- og

menningarviðburðum má stuðla að
því að þessi boðskapur, með áherslu
á að fyrirbyggja sjúkdóma og út-
breiða heilbrigði, fái jákvæða
ímynd. Reynslan hefur sýnt að boð-
skapur hefur þá fyrst áhrif að hon-
um sé miðlað við réttar aðstæður
pg til móttækilegra viðtakenda.
íþróttir og afþreying geta mótað
hinar æskilegustu aðstæður til að
miðla til almennings boðskap okkar
um heilbrigði.
Þessu hafa tóbaksfyrirtækin gert
sér fulla grein fyrir, enda hafa þau
leitast við að móta sér og afurðum
sínum jákvæða ímynd með því að
kosta einstaklinga og viðburði á
sviði íþrótta og menningar. í mörg-
um löndum hafa þessi fyrirtæki
nýtt sér til fulls afreksmenn og ein-
staklingsfýrirmyndir meðal íþrótta-
og listamanna og þannig fengið
fólk til að tengja í huga sér íþróttir
og listir við sígarettureykingar.
Til stofnana á sviði íþótta og
lista, svo og þeirra sem standa fyr-
ir afþreyingarviðburðum, ætti að
miðla staðreyndum um viðfangsefn-
ið „tóbak eða heilsa“. Þessa aðila
þarf að vekja til vitundar um að
rangt sé að tengja mikils metin við-
fangsefni þeirra við vörur sem spilla
heilsu og leiða fólk að óþörfu í dauð-
ann fyrir aldur fram. Þegar stofn-
anir og samtök á sviði íþrótta og
lista gera sér ljóst að tóbak á enga
samleið með gildum þeirra og við-
horfum, geta þau orðið ómetanlegir
bandamenn og tekið upp virka bar-
áttu fyrir lífsstíl án tóbaks.
vandaður
vindþéttur
þægilegur
vatnsvarinn,
útöndunar-
efnið
ENTRANT G II
15% afsláttur
af útivistarfatnaði frá
VANGO
®LA©1F®IN
Eyjaslóð 7 Reykjavík S.SII 2200
Þar sem ferðalagið byrjar
- kjarni raálsins!