Morgunblaðið - 13.06.1996, Blaðsíða 10

10 FIMMTUDAGUR 13. JÚNÍ 1996
MORGUNBLAÐIÐ
FRETTIR
Ný samantekt Fræðsluskrifstofu Vesturlands
Einn af hverjum fjór
nni fékk talkennslu
Fjöldi grunnskólanemenda með
Fjö,di málvanda á Vesturlandi
350
Framburðar-
gallar

Lestrar-
örðugl.
Ekkert
ath.vert

-^l25Lstafsetn.
Málvandi
Frjómagn í Reykjavík í maí
1988-96
4. t il 10 júní 1996
4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.
Birki 6 3 1 3 3 1 1
Gras 1 3 2 1 4 4 1
Súra 1 2 7 2 3 11 1

BB P
264 Fr]ó/m3
250
1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996
Aldrei mælst jafn-
mörg fijókom í maí
NIÐURSTÖÐUR frjómælinga í
andrúmslofti í maí liggja nú fyrir
og eru frjótölur fyrir maí hærri en
nokkru sinni áður, samkvæmt upp-
lýsingum frá Margréti Hallsdóttur,
jarðfræðingi við Raunvísindastofn-
un Háskóla íslands.
Niðurstöður mælinganna eru
sýndar í töflu ásamt hliðstæðum
gildum fyrir sumur frá 1988 og
tákna tölurnar fjölda fijókorna í
hverjum rúmmetra andrúmslofts á
sólarhring í maímánuði. Þá liggja
fyrir fijótölur 28. maí til 10. júní
fyrir birki, súru og gras, sem eru
þekkt fyrir að valda fijónæmi.
Meira frjó
á hlýjum dögum
Þar kemur fram að puntur gras-
anna sé víða með þroskaða fijó-
hnappa og því megi búast við
meira grasfijói, einkum á hlýjum,
þurrum dögum. Einnig segir Mar-
grét að þar sem gras er látið vaxa
úr sér sé mun meira um fijókorn
í loftinu en þar sem slegið er reglu-
lega.
A Norðurlöndunum telst lítið
vera af fijókornum grasa þegar
fijótala þeirra er lægri en 10. En
mikið þegar hún fer yfir 30.
Gróður er mun fyrr á ferðinni
en undanfarin átta ár, segir Mar-
grét, og er ein afleiðing þess hærri
fijótölur í maí en nokkru sinni
áður. Lyng, víðir, ösp og elfting
voru allar komnar með þroskuð
æxlunarfæri þegar mælingar hóf-
ust 1. maí. í mánuðinum var að-
eins einn dagur laus við fijókorn
samkvæmt mælingum og segir í
niðurstöðu Margrétar að þeir séu
venjulega margir.
„Fyrsta birkifijóið sást hinn 13.
og hafa þau verið nær samfellt í
loftinu síðan. Er það 10-14 dögum
fyrr en mælst hefur til þessa.
Tímabilið sem birkifijó er í loftinu
er jafnan stutt, 2-4 vikur, og gæti
því staðið framundir miðjan júní í
ár.
Algengasta fijónæmið stafar
hins vegar af fijókornum grasa.
Fyrsta grasfijó sumarsins kom í
frjógildruna 27. maí. Grasfijó
koma jafnan stopult fyrir í maí og
júní en vegna góðs árferðis má
búast við þeim stöðugt úr þessu
svo fremi að veður haldist þurrt.“
EINN af hveijum ijórum grunn-
skólanemendum á Vesturlandi
hefur einhvern tímann þurft á tal-
kennslu að halda undanfarin tíu
ár. Þetta kemur fram í nýlegri
samantekt Elmars Þórðarsonar
talkennara og Fræðsluskrifstofu
Vesturlands. Úttektin var gerð
m.a. vegna þess að starfsemi
Fræðsluskrifstofanna hættir í
sumar og við taka skólaskrifstofur
á vegum sveitarfélaganna.
Af 2.524 nemendum við 15
grunnskóla Vesturlands hafa 626
nemendur í 1.-10. bekk grunnskól-
anna fengið tíma hjá talkennara.
Aðeins eru þeir nemendur taldir
sem hafa fengið einstaklings-
kennslu eða mat, en þeir ekki tald-
ir með sem hafa lent í bekkjarat-
hugunum eða „skimun.“ Tilvísend-
ur eru foreldrar, kennarar og
skólastjórar. í nokkrum tilvikum
hefur forskólabörnum verið fylgt
eftir úr leikskóla upp í grunnskóla.
Að sögn Elmars Þórðarsonar
er samantektin 10 ára uppgjör og
hann segir hlutfallið hátt, miðað
við þann tíma sem hún nær til. í
tölunni eru allir þeir nemendur
sem hafa einhvern tímann þurft á
talkennslu að halda á grunnskóla-
aldri á tíu ára tímabili. Talkennari
hafi helst afskipti af yngstu nem-
endunum, enda sé framburðargalli
algengastur meðal þeirra. Elmar
segir að ekki liggi fyrir neinar
rannsóknir frá fyrri tíð né frá öðr-
um landshlutum sem hægt sé að
hafa til samanburðar. Því sé erfítt
að segja til um hvort um óvenju
hátt hlutfall sé að ræða og hvort
einhveijar breytingar hafí orðið á
milli áratuga. Aftur á móti sýni
samantektin dulda þörf sem kem-
ur fyrst fram við greiningu
mat á málvanda.
Færst í vöxt að leitað
sé til sérkennara
Málvandi nemenda er flokkaður
í samræmi við flokkunarkerfi
Heyrnar- og talmeinastöðvar ís-
lands. Nokkur skörun er á milli
flokka þannig að algengt er að
nemendur með lítinn málþroska
lendi síðar í erfíðleikum með lestur
eða stafsetningu. Aðrir nemendur
eru bæði með framburðargalla og
lítinn málþroska. Flestir sem
fengu talkennslu eru með fram-
burðargalla. Þeir sem skilgreindir
eru með lítinn málþroska eru á
eftir í virkum orðaforða eða valda
illa beygingarkerfí málsins.
Hin síðari ár hefur það færst í
og vöxt að leitað hafi verið til sér-
kennara fræðsluskrifstofu um
greiningu á lestrarvanda. Elmar
segir að fjöldi nemenda með lestr-
arvanda hafi hlutfallslega aukist
og megi þar m.a. kenna um minni
áhuga á bóklestri. Rúmlega 100
nemendur hafa fengið tilsögn
vegna lestrarvanda hjá talkenn-
ara. Allstór hluti þeirra hefur ver-
ið greindur með lestrarörðugleika
eða lesblindu. Um 1,6% af núver-
andi grunnskólanemendum Vest-
urlands eða 42 hafa greinst með
stam, flestir nemendur sem
„flokkaðir" eru nefmæltir eru
fæddir holgóma, nokkrir nemend-
ur hafa greinst með tunguhaft án
þess að um framburðargalla hafi
verið að ræða og fimm hafa
greinst með hæsi eða raddveilu.
NY 6 VIKNA
FITUBRENNSLUNÁIiSKiM
HEFJASTIS. JHNÍ
Innritun núna í síma 553 0000
• Mikil frœðsla
• Ráðgjöf og aðhald í matarœði
• Gott aðhald
• Matardagbók og uppskriftir
• íþróttakennarar með reynslu
• Morgun, dag og kvöldtímar
• Barnagœsla
Fellsmúla 24, 108 Reykjavík, sími 553 OOOO
Ársfundur NASCO
í Gautaborg
ÁRSFUNDUR Laxaverndunarstofn-
unar Norður-Atlantshafsríkjanna,
NASCO, stendur nú yfir í Gautaborg
í Svíþjóð og lýkur honum á morgun,
föstudag. Á ársfundinum sem hófst
í fyrradag eru helstu umfjöllunarefn-
in m.a. aðgerðir til vemdunar á laxi,
rannsóknaveiðar, veiðar þjóða utan
NASCO á laxi á alþjóðlegum haf-
svæðum, erfðafræðileg áhrif og áhrif
sjúkdóma o.fl. úr fiskeldi á villta laxa-
stofna og samstarf NASCO og þeirra
sem stunda fískeldi.
Aðild að NASCO eiga Kanada,
Danmörk, Evrópusambandið, ísland,
Noregur, Rússland og Bandaríkin,
og er helsti tilgangur samtakanna
verndun, uppbygging og skynsamleg
stjórnun laxastofna með alþjóðlegri
samvinnu.
EIGNASALAN
símar 551-9540 & 551 9191 fax 551-8585
INGÖLFSSTRÆT112-101 REYKJAVÍK.
HÖFUM KAUPANDA
að góöri 4ra herb. íb. með bílsk. í nýja
miðbænum eða nágr. Góð útb. í boði
fyrir rótta eign.
HÖFUM KAUPANDA
að einbhúsi í Vogahverfi. Bein kaup.
Engin uppítaka. Einnig vantar okkur
einbhús í Þingholtunum eða umhverfis
Skólavörðuholtið.
HÖFUM KAUPANDA
að góðri 4ra-5 herb. íb. í vesturbænum
eða Þingholtunum. Góö útb. í boði.
atvEiúsn. óskast
Vantar 80-100 fm húsnæði fyrir tann-
læknastofu. Æskil. staðsetn. Múla-
hverfi eða nágrenni.
HÖFUM KAUPANDA
Okkur vantar 2ja íbúða hús í Rvik (vest-
an Elliðaáa). Minni íb. má vera 2ja-3ja
herb. BÍIskúr æskilegur.
HÖFUM KAUPENDUR
að 2ja og 3ja herb. íb. í miðbænum og
vesturbænum. Mega í sumum tilf.
þarfnast standsetn. Góðar útb. i boöi.
SELJENDUR ATH.
Okkur vantar allar gerðir fasteigna á
söluskrá. Það er mikið um fyrirspurnir
þessa dagana.
Magnús Elnarson, lögg. fastsali.
Maður féll af
þriðju hæð
MAÐUR um fimmtugt hrapaði niður
af þriðju hæð húss við Eiðismýri á
Seltjarnarnesi um kl. 14:30 í gær.
Hann var fluttur á Sjúkrahús
Reykjavíkur í Fossvogi.
Maðurinn rotaðist við fallið, sem
var u.þ.b. tveir metrar. Hann við-
beinsbrotnaði og hlaut höfuðáverka.
Ekki tókst að afla frekari upplýsinga
um líðan mannsins í gær.
-----♦---------
Slys við Stein-
grímsstöð
MAÐUR á þrítugsaldri lenti í vinnu-
slysi við Steingrímsstöð í gær. Að
sögn lögreglu féll hann um 6 metra
og hlaut opið lærbrot og sár á höku.
Maðurinn var fluttur með þyrlu á
Sjúkrahús Reykjavíkur í Fossvogi
þar sem hann gekkst undir aðgerð
við beinbrotinu. Að sögn lækna er
líðan hans eftir atvikum góð.