Morgunblaðið - 10.12.1996, Side 18

18 ÞRIÐJUDAGUR 10. DESEMBER 1996
ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ
Verðsamkeppni milli kjötverslana
Mesta verðlækkun á
jólasteikinni um 50%
NEYTENDUR

Morgunblaðið/Ásdís
MIKILL titringur er á kjötmarkaðnum um þessar mundir.
Lægsta verð í verslunum á hamborgarhrygg og hangikjöti
Svínahamborgarhryggur Nóatún MM- búðir Fjaröar- kaup Þín verslun Bónus Hagkaup
698 777 698 777 524 698
Hangilæri heilt 699 746 695 746 541 669
Hangilæri úrbeinað 795 798 728 798 524 747 :
Hangiframpartur ) 449 498 385 479 ekki til 677 :
Hangiframpartur úrbeinað 495 698 630 698 521 647 í
VERÐ á kjötvörum hefur lækkað
að undanförnu og segja kaupmenn
samkeppni milli verslana sjaldan
eða aldrei hafa verið harðari. Tilboð
á hamborgarhryggjum og jóla-
hangikjöti eru algeng í verslunum
og er afslátturinn yfirleitt á bilinu
15-30%. Bónus býður lægsta verð-
ið af þeim verslunum sem verðkönn-
un neytendasíðunnar náði til, um
50% afslátt af hamborgarhryggjum
og hangikjöti. í verðkönnuninni er
einungis tekið mið af lægsta verði
en ekki tekið tillit til mismunandi
gæða vörunnar.
Kaupmenn eru almennt sammála
um að lækkunin stafi að þessu sinni
af harðri samkeppni í smásölu frek-
ar en milli sláturleyfishafa og kjöt-
vinnslustöðva. „Baráttan á kjöt-
markaðnum er að harðna og hefur
sennilega aldrei verið eins mikil og
í dag, “ segir Pálmi Pálmason fram-
kvæmdastjóri Þinnar verslunnar.
Hann segir samkeppnina stafa af
því að verslunarkeðjur eru orðnar
færri og stærri en fyrir tveimur
árum en hins vegar hafi minni versl-
unum fækkað. Hjá 18 útibúum
Þinnar verslunar hefur verð á ham-
borgarhryggjum og hangikjöti
lækkað um 30% frá í fyrra, að sögn
Pálma.
I MM verslununum þremur sem
voru opnaðar sl. föstudag eru ein-
göngu seldar vörur frá Meistaran-
um. „Viðbrögðin frá því að við hóf-
um að heija á markaðinn, sýna að
það er enn mikið svigrúm til lækk-
unar,“ segir Guðrún Björnsdóttir
framkvæmdastjóri. Hún segir tilboð
í öðrum verslunum yfirleitt gilda í
stuttan tíma og einungis lítið magn
á boðstólum. „Það er því ekki sam-
bærilegt við okkar verð sem er til
frambúðar."
Jón Ásgeir Jóhannesson fram-
kvæmdastjóri Bónus segir sam-
keppni í smásölu óvenju mikla. Frá
því á miðvikudag hefur Bónus selt
hamborgarhrygg frá Búrfelli á 524
kr. og úrbeinað hangilæri frá
Kjötmiðstöðinni á sama verðj sem
er um 50% afsláttur. Jón Ásgeir
segir tilboðin standa á meðan birgð-
ir endast.
Júlíus Þór Jónsson verslunar-
stjóri hjá Nóatúni segir verðstríðið
árlegan viðburð fyrir jólin en nýju
verslanir Meistarans eigi sinn þátt
í titringi á markaðnum um þessar
mundir. Lægsta verð Nóatúnsbúð-
anna á hamborgarhryggjum og
jólahangikjöti er frá Goða. Júlíus
segir kjötvinnsluhætti vera mjög
mismunandi. „Sumir selja á tilboði
ódýrt vatnsblásið kjöt sem fólk
kaupir sjaldnast oftar en einu
sinni.“
Hjá Hagkaupi og Fjarðarkaupum
nemur lækkunin um 15% frá því í
fyrra. Örn Kjartansson rekstrar-
stjóri Hagkaups segir sölu hafa
gengið vel og vera mun meiri en á
sama tíma fyrir ári.
Lesendur spyrja
Hvað merkja E-
efni í matvælum?
LESANDI hringdi og vildi fá upp-
lýsingar um hvað bókstafurinn E
merkir í innihaldslýsingum á mat-
vælum.
Kristberg Kristbergsson, dósent
í matvælafræði við Háskóla ís-
lands, segir að merking matvæla
með E-númeri sé trygging fyrir að
fjallað hafí verið um hlutaðeigandi
efni með tilliti til eiturefnafræði-
legra þátta.
Evópusambandið setti fyrst regl-
VEGNA umfjöllunar neytendasíð-
unnar fyrir nokkru um jólahlaðborð
veitingastaða vill Stefán Stefánsson
framkvæmdastjóri hjá veitingahús-
inu Potturinn og pannan vekja at-
hygli á jólahlaðborði sem þar er í
boði, föstudags-, laugardags- og
ur um notkun slíkra efna í matvæl-
um að sögn Kristbergs. „Efnin eru
kölluð einu nafni E-efni en bókstaf-
urinn E merkir Evrópusambandið
og þýðir að viðkomandi efni er við-
urkennt til notkunar í löndum
ESB.“ Fyrstu efni sem fjallað var
um voru litarefni, sem fengu númer
á bilinu 100-199 með bókstafnum
E fyrir framan. „Síðar voru rotvarn-
arefni, þráavarnarefni og bindiefni
flokkuð á sama hátt.“
sunnudagskvöld. Á jólahlaðborðinu
hjá Pottinum og pönnunni eru bæði
heitir og kaldir réttir og kostar
máltíðin 1.790 krónur. Innifalið í
því er eftirréttur og kaffi. Verð jóla-
vínsins fylgir ártalinu og er á 1.996
krónur.
Rjúpan
ódýrari en
ífyrra
FRAMBOÐ af rjúpum hefur ekki
verið meira um árabil í verslunum
Hagkaups, að sögn Árni Ingvars-
sonar innkaupamanns. „Við lukum
innkaupum um síðustu mánaðamót,
sem er óvenju snemmt og ennþá
eru veiðimenn að hringja, oft fímm
á dag og bjóða okkur ijúpur til sölu.
Hjá Hagkaupi kostar rjúpan í
fíðri kr. 609, sem er um 6% ódýr-
ara en í fyrra. Hamflett kostar ijúp-
an 709 kr., sem er einnig betra
verð en í fyrra fyrir jólin.
Í Nóatúnsbúðunum er ijúpan
aðeins ódýrari en hjá Hagkaupi. í
fiðri kostar hún kr. 599 en kr. 699
hamflett.
Hjá Fjarðarkaupum kostar ijúp-
an í hamnum 620 kr. en 720 krón-
ur án hans.
Jólahlaðborð
Verð vínsins
fylgir ártalinu
Ekkert lát á mótmælum stjórnarand-
stæðinga í Belgrad
Hæstiréttur Serbíu úr-
skurðar sósíalistum í vil
Kjörstjórnin áfrýjar málinu til æðsta
dómstóls Júgóslavíu
Belgrad. Reuter.
HÆSTIRÉTTUR Serbíu úrskurðaði SP
á sunnudag að Sósíalistaflokkur
Slobodans Milosevic forseta hefði
fengið meirihluta í borgarstjórn
Belgrad í kosningunum í síðasta
mánuði. Kjörstjórnin í borginni
kvaðst ætla að áfrýja úrskurðinum
til æðsta dómstóls Júgóslavíu, sam-
bandsríkis Serbíu og Svartfjalla-
lands. Leiðtogar Zajedno, kosninga-
bandalags stjórnarandstöðuflokka,
sökuðu serbneska dómstólinn um
hlutdrægni og sögðu að mótmælun-
um í Belgrad, sem hafa staðið í
tæpar þijár vikur, yrði haldið áfram.
Talsmenn Zajedno sögðu að sú
ákvörðun kjörstjórnarinnar að
áfrýja úrskurði hæstaréttar Serbíu
gæti bent til þess að Milosevic kynni
að efna til nýrra borgarstjórnar-
kosninga í Belgrad. Rúmlega
100.000 manns efndu til mótmæla
í borginni á sunnudag, 19. daginn
í röð, sökuðu dómstólinn um að
hafa látið undan þrýstingi stjórnar-
flokksins og kröfðust þess að Milo-
sevic segði af sér.
Hlutdrægni fjölmiðla mótmælt
Allt að 50.000 manns efndu einn-
ig til mótmæla í iðnaðarborginni
Nis og eyðilögðu meðal annars sjón-
varpstæki til að mótmæla hlut-
drægni ríkisrekinna fjölmiðla í deil-
unni. Um 10.000 háskólanemar
mótmæltu í borginni Novi Sad,
kröfðust þess að yfirvöld viður-
kenndu kosningasigra stjórnarand-
stöðunnar og að ríkisfjölmiðlarnir
hættu að draga taum stjómar-
flokksins.
Serbneska ríkissjónvarpið hélt þó
áfram að gagnrýna mótmælin og
sakaði stjórnarandstöðuna um að
æsa til ófriðar og reyna að blekkja
almenning í Serbíu.
Goran Draganic, einn af leiðtog-
um Zajedno, sagði ljóst að úrskurð-
ur hæstaréttar Serbíu væri byggður
á þrýstingi stjórnarflokksins og ekki
lögum landsins. Dómstóllinn úr-
skurðaði að sósíalistar og banda-
menn þeirra hefðu fengið 66 sæti
af 110 í borgarstjórn Belgrad.
Óttast að Milosevic beiti valdi
Margir stjórnarandstæðingar ótt-
ast að Milosevic reyni að leiða deil-
una til lykta með því að beita valdi
eins og árið 1991 þegar skriðdrek-
um var beitt til að kveða niður
mótmæli gegn sósíalistum.
„Ég býst við að Milosevic beiti
lögreglunni og jafnvel hernum á
Reuter
UNGUR Serbi, Dejan Bul-
atovic, heldur á stórri brúðu
í fangaklæðum og í líki Slobo-
dans Milosevic Serbíuforseta
á mótmælafundi í Belgrad í
vikunni sem leið. Lögfræðing-
ar Zajedno, bandalags stjórn-
arandstöðuflokka, segja að
Bulatovic hafi verið handtek-
inn og pyntaður.
næstu dögum, en við gefumst ekki
upp,“ sagði Vuk Draskovic, einn af
leiðtogum Zajedno. Forystumenn
bandalagsins hafa gert ráðstafanir
til að hafa hemil á æstum mótmæl-
endum og afstýra óeirðum, sem
gætu orðið tilefni harkalegra lög-
regluaðgerða.
Lögreglan hefur lítið skipt sér af
mótmælunum en serbneskir fjöl-
miðlar segja að nokkrir stjórnarand-
stæðingar hafi verið handteknir og
sætt barsmíðum lögreglumanna.
Þrír kostir
Fréttaskýrendur segja að allt að
vika geti liðið áður en hæstiréttur
Júgóslavíu taki málið fyrir og á
meðan fái Milosevic ráðrúm til að
vega þijá kosti sem hann eigi í stöð-
unni. Hann gæti beitt lögreglunni
og hemum til að kveða mótmælin
niður, eða beðið í von um að stjórn-
arandstæðingamir þreytist og mót-
mælin lognist út af, eða viðurkennt
sigra stjómarandstöðunnar í
Belgrad og fleiri borgum.
Með því að velja þriðja kostinn
gæti forsetinn bætt áróðursstöðu
sína fyrir þingkosningarnar í Serbíu
á næsta ári og sakað stjórnarand-
stöðuna um allt sem miður fer í
borgunum, sem eiga við mikinn fjár-
hagsvanda að etja.
Leiðrétting
í GREIN sem birtist í sunnudags-
blaði Morgunblaðsins og nefndist
„Gamall draumur um tunglstöðvar
vakinn“ var að frnna rangar upp-
lýsingar, sem hér með skulu leið-
réttar.
Það er alls staðar dagur og nótt
á tunglinu og því er rangt að tala
um skuggahlið þess, þar sem ríki
myrkur að staðaldri, eins og gert
var í greininni. Nálægt heimskaut-
um tunglsins er sól hins vegar svo
lágt á lofti að djúpir gígar geta
verið alveg í skugga og hafa menn
lengi viljað kanna hvort þar gæti
leynst ís, að sögn Þorsteins Sæ-
mundssonar stjömufræðings.
Frá jörðu sést alltaf sama hlið
tunglsins. Um þá hlið sem og hina,
bakhlið tunglsins, gildir að þar
getur ýmist verið myrkur eða bjart
eftir því hvar tunglið er á braut
umhverfis jörðu og hvemig það
snýr við sólu. Á nýju tungli getur
næturhlið tunglsins hins vegar ver-
ið sýnileg héðan vegna endurkasts
sólarljóss frá jörðu eða svokallaðs
jarðskins.
Hitastigið á þeirri hlið, sem
snýr að sólu hveiju sinni, getur
náð yfír 100°C, en farið niður
fyrir -150°C, þar sem er myrkur
eða nótt á tunglinu. í Schrödinger-
skálinni, þar sem sagt er að ís
hafi fundist, er hins vegar talið
að hitastigið gæti verið um -230°C
að staðaldri.
Mælingar geimfarsins Ciement-
ine bentu til þess að ísinn væri í
Schrödinger-skálinni, sem er um
350 km í þvermál, að sögn Þor-
steins Sæmundssonar. Schrödin-
ger-skálin er í Suðurpóls-Aitken-
dældinni, sem nær frá suðurpól
tunglsins að Aitken-gígnum, nærri
miðbaug.
Morgunblaðið harmar þessi
mistök og biður lesendur velvirð-
ingar á þeim. Orðalag í einni af
heimildum blaðsins gaf tilefni til
þessa misskilnings sem hér hefur
verið rakinn.
i
)
I
)
i
i