Morgunblaðið - 09.03.1997, Blaðsíða 32

32 SUNNUDAGUR 9. MARZ 1997
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
RAGNAR
INGÓLFSSON
+ Ragnar Ingólfs-
son skrifstofu-
stjóri var fæddur á
Ólafsfirði 26. maí
1925. Hann lést á
Landspítalanum
hinn 27. febrúar síð-
astliðinn. Foreldrar
hans voru séra Ing-
ólfur Þorvaldsson, f.
1896, d. 1968, sókn-
arprestur á Ólafs-
firði, og kona hans
• Anna Nordal, f.
1897, d. 1986. Bræð-
ur Ragnars voru Vil-
hjálmur sem er lát-
inn, kvæntur Alf-
heiði Jónsdóttur, og Sigurður,
kvæntur, Jóhönnu Guðmunds-
dóttur. Fyrir hjónaband átti
hann Hrafnhildi, f. 18.3. 1959.
Maður hennar er Helgi Hilmars-
son og börn þeirra eru: Stígur,
f. 1984, Heiður Anna; f. 1991,
og Brynja, f. 1993. Arið 1966
kvæntist Ragnar Sigurborgu
Sigurjónsdóttur, f. 5.11. 1933,
d. 28.1. 1986. Synir hennar frá
fyrra hjónabandi
voru: Karl Sighvats-
son, tónlistarmaður,
f. 8.9. 1950, d. 2.6.
1991, sonur hans er
Orri, f. 1984; Sigur-
jón Sighvatsson,
kvikmyndaframleið-
andi, f. 15.6. 1952,
kvæntur Sigríði
Jónu Þórisdóttur og
börn þeirra eru:
Þórir Snær, f. 1973,
og Sigurborg
Hanna, f. 1994. Kona
Ragnars síðustu árin
var Björg Ingólfs-
dóttir, f. 3.10. 1936.
Ragnar var félagi í Karlakór
Reykjavíkur frá 1951, í stjórn
kórsins frá 1957, formaður hans
1963-1976 og formaður Sam-
bands íslenskra karlakóra 1972-
1975 og 1977. Hann starfaði hjá
Erni Clausen hrl. frá árinu 1960.
Útför Ragnars fer fram frá
Dómkirkjunni mánudaginn 10.
mars og hefst athöfnin klukkan
13.30.
Nú er hann allur hann „Raggi
stjúpi", eins og við bræðumir köll-
uðum hann alltaf. Ragnar kom til-
tölulega snöggt inn í líf okkar
bræðranna, þegar móðir okkar
ákvað að gifta sig aftur árið 1966,
og við vorum þrettán og fimmtán
ára gamlir. Öllu var pakkað saman
og flutt frá Akranesi til Reykjavík-
ur.
Móðir mín Sigurborg heitin Sig-
uijónsdóttir og Ragnar Ingólfsson
voru glæsipar. í brúðkaupsför sinni
sem þau fóru með skemmtiferða-
'^skipinu Baltíku um Miðjarðarhafs-
löndin, var til þess tekið hversu
glæsileg þau voru bæði og hversu
vel þau virtust eiga saman.
Baltíkuferðin var upphafið á
mörgum „heimsreisum“ Karlakórs
Reykjavíkur, og skipulagði Ragnar,
sem var formaður kórsins í meira
en tuttugu ár, margar þeirra. Meðal
annars var farið til Kína árið 1979
og var það líklega eitt af fyrstu
skiptunum sem vestrænir tónlistar-
menn heimsóttu Kína.
Ragnar var lífslistamaður en að
mínu mati fer þeim ört fækkandi
sem hægt er að kalla slíka. Hann
var einn af þessum mönnum sem
eru hámenntaðir án þess að hafa
ifcjþáskólagráðu, enda fluggreindur.
Kímnigáfa hans var með eindæmum
og aldrei varð honum svarafátt.
Ragnar var hagmæltur og var ekki
í vandræðum með að henda saman
vísukomi ef svo bar við og oft orti
hann ljóð og kvæði þegar sérstök
tilefni gáfust. Sönghæfíleikar hans
nutu sín vel í Karlakór Reykjavíkur,
og þar starfaði hann í hátt á fimmta
áratug af einstakri ósérhlífni. Þar
að auki var hann gífurlega vel les-
inn og vel að sér á öllum sviðum.
Á meðan ég var í námi í kvik-
myndagerð hér í Los Angeles fylgd-
ist hann náið með því sem ég var
að vinna hveiju sinni. Þegar ég sagði
honum að ég væri að leita að efni
~ 1 lokahandrit mitt, benti hann mér
á meistaraverk Guðmundar Kam-
bans, Vítt sé ég land og fagurt, sem
fjallar um landnám Víkinga í Vest-
urheimi og segir meðal annars sög-
una af Leifi Eiríkssyni. Þegar ég
kvaddi Ragnar í síðasta skipti í
byijun ársins, dró hann mig afsíðis
og rétti mér bók eftir Thomas Hardy
og sagði. „Jonni minn, ég held að
þessi sé gott efni í alþjóðlega bíó-
mynd.“ Þetta var bókin „Jude the
Obscure". Eins og svo oft áður hafði
Raggi einstakt innsæi. Aðeins
»Jlíiokkrum mánuðum áður hafði ein-
mitt verið lokið við kvikmyn byggða
á þessari bók.
Heimili móður minnar og Ragn-
ars í Ljósheimunum var hvorki stórt
né ríkulegt. Samt var erfitt að finna
fallegra heimili, því hver hlutur
hafði á sér persónulegan stíl
mömmu og Ragga, og hafði verið
H^safnað af kostgæfni víðsvegar um
heim á hinum ýmsu ferðalögum
þeirra. Hver þeirra átti sér sína
sögu. Oft var glatt á hjalla í Ljós-
heimunum enda fáir sem kunnu að
veita betur og taka á móti fólki en
Ragnar og Sigurborg. Einn af mörg-
um hæfileikum Ragnars var sá að
hann var listakokkur. Jólakalkúns-
uppskrift hans var vel þekkt og
sjaldan var Raggi meira í essinu
sínu en í eldhúsinu með svuntuna
framan á sér, hellandi dýrindis rauð-
víni út í sósuna til bragðbætis.
Það var ekki algengt á þessum
árum að karlmenn sæju um elda-
mennskuna og er ég ekki í nokkrum
vafa um að eldamennskuhæfni Þór-
is Snæs sonar míns megi rekja beint
til Ragnars. Frá unga aldri var hann
með Ragnari í eldhúsinu, sullandi
með potta og pönnur, meðan Raggi
setti saman hvern eðalréttinn á eft-
ir öðrum. Þórir var fyrsta bamabam
mömmu og Ragnars og varð strax
augasteinn afa síns og fram til síð-
asta dags voru þeir með eindæmum
samrýndir.
Ragnar hóf störf á lögfræðiskrif-
stofu Arnar Clausen um 1960 og
starfaði þar allt til ársins 1996.
Barónsstígur 21 þar sem skrifstofa
Amar er til húsa, stenst líklega
ekki samanburð við þær fínu og
nýtískulegu lögmannsskrifstofur
með dýrum parketgólfum og leður-
sófasettum sem hafa sprottið upp á
síðasta áratug eða svo. Þar er eng-
inn íburður eða yfirdrifni. Baróns-
stígurinn er í rauninni miklu fremur
í stíl við einkaspæjaraskrifstofu
Philip Marlowe, söguhetju reyfara-
höfundarins Raymond Chandlers.
Reykmettað loft og rimlaglugga-
tjöld. Og persónurnar sem þar komu
litríkar að sama skapi. Fólk úr öllum
stéttum þjóðfélagsins sem leitaði
ásjár hjá Erni og Ragnari. Engum
var vísað frá og sannfærður er ég
um að mafgir greiddu aldrei fyrir
ráðgjöf þá og vinnu sem þeim var
lögð til. Peningasjónarmiðin réðu
aldrei ferðinni á Barónsstígnum,
mannlegi þátturinn var meira virði.
Það kom sér vel að Barónsstígur-
inn var aðeins steinsnar frá Lána-
sjóði íslenskra námsmanna, því er
fram liðu stundir, voru það ófáar
ferðirnar sem Ragnar þurfti að fara
okkar vegna niður í Lánasjóð. Á
tímabili vorum við bræðurnir báðir
í námi, eiginkonur okkar beggja og
Habbó dóttir Ragnars. Sennilega
hefur það verið fullt starf að sjá um
að útfylla öll þau skjöl og pappíra
sem þurfti til að halda okkar málum
í lagi en ekki taldi Raggi þá vinnu
eftir sér og skrifaði að sjálfsögðu
persónulega upp á allan pakkann
og þegar upp á vantaði greiddi hann
úr eigin vasa.
Það var mikið áfall fyrir alla en
einkum Ragnar þegar móðir mín
dó skyndilega úr krabbameini árið
1986. Hann og mamma höfðu verið
einstaklega samstíga alla sína hjú-
skapartíð og vart fallið skuggi á
samband þeirra í tuttugu ár. Það
var því mikil gæfa fyrir Ragnar að
kynnast Björgu Ingólfsdóttur sem
hann bjó með í næstum áratug.
Allir vissu að Raggi var smekkmað-
ur en fágaðri og glæsilegri konu en
Björgu er erfitt að finna. Björg og
fjölskylda hennar tóku Ragga af-
skaplega vel. Hann flutti inn á hlý-
legt heimili og fyrir okkur hefur
verið gleðilegt að fá að kynnast
Björgu og hennar fjölskyldu.
Um áratuga skeið var líf Ragnars
samtvinnað Karlakór Reykjavíkur.
Sem formaður til margra ára var
hann ein helsta driffjöðrin í starfi
kórsins, löngu áður en sú gífurlega
söngmenning sem er til staðar á
íslandi í dag varð almenn. Áhugi
hans og umhyggja fyrir velferð
kórsins entist fram til dauðadags.
Þegar Ragnar og Björg heimsóttu
okkur hér í Los Angeles í fyrra var
eitt hans helsta hugðarefni hvort
ég gæti ekki fengið einhveija söng-
elska og efnaða menn af norrænum
uppruna hér vestra til að leggja
kómum lið við uppbyggingu félags-
heimilis þeirra í Oskjuhlíðinni.
Eins og oft áður fengum við
bræðumir að njóta góðs af tengslum
Ragnars við kórinn. Þegar Karl
bróðir minn æfði með Þursaflokkn-
um var félagsheimili Karlakórsins á
Freyjugötu 14 fengið að láni og
sama átti við þegar ég undirbjó
uppsetningu á Litlu hryllingsbúð-
inni, upphaflegu æfíngarnar vom
allar á Freyjugötunni.
í fyrstu var langt á milli poppar-
anna Karls og Siguijóns Sighvats-
sonar og klassíkersins Ragnars Ing-
ólfssonar á tónlistarsviðinu. En þeg-
ar fram liðu stundir held ég að um
gagnkvæma tónlistarmenntun hafí
verið að ræða. Fordómar Ragnars
á popp og dægurtónlist hurfu, þegar
hann kynntist tónlistinni og tónlist-
armönnunum betur og sá hversu
mikið var um hæfileikaríkt fólk í
þeim heimi. Og heldur betur var
bleik bmgðið eitt skiptið þegar ver-
ið var að tala um stórsöngvara þessa
lands og Ragnar lagði nöfn Egils
Ólafssonar og Björgvins Halldórs-
sonar í púkkið. Á sama hátt víkkaði
Ragnar sjóndeildarhring okkar
bræðranna á sígildri tónlist, kynnti
Karl fyrir Wagner og Pílagríma-
kórnum og hvatti hann og studdi
til orgelnáms í Vínarborg á sínum
tíma.
Raggi átti fjölmarga vini og
kunningja en fyrir utan kórfélagana
held ég samt að sterkustu böndin
hafí verið tengd „Hótel Borgar-
genginu", en það var hópur manna
sem borðaði í næstum þijá áratugi
á Hótel Borg og svo hin síðari ár á
Hótel Sögu. Guðmundur Ottósson,
Öm Clausen, Albert Guðmundsson,
Haukur Jacobsen og Haukur Ósk-
arsson vom þar helstu liðsmenn.
Þar vom rædd landsins gagn og
nauðsynjar og snarpar orðahnipp-
ingar algengar. Engu að síður hélt
hópurinn saman gegnum þykkt og
þunnt, þetta var þröngur hópur sem
erfítt var að komast inn í. Ég var
orðinn fullorðinn maður þegar
Raggi bauð mér fyrst að koma á
Borgina og snæða með þessum heið-
ursmönnum. Tilfinningin var svipuð
því og þegar maður var tekinn inn
í leynifélag pottormanna á Skagan-
um í gamla daga. En ekki var það
síður sú tilfínning að Raggi leit nú
á mig sem hluta af sínu eigin holdi
og blóði.
Seinni árin eftir að ferðum mínum
til íslands fækkaði var það árviss
hefð að við feðgarnir fómm með
Ragga á Skrúð í skötu með „Borgar-
genginu". í ár var tveggja ára dótt-
ir mín Sigurborg með í hópnum.
Raggi hafði verið ansi veikur fram-
an af vetri en vildi engu að síður
að við drifum okkur á Skrúð í sköt-
una. Þótt hann væri máttfarinn og
þreyttur gaf hann sér samt tíma til
að spjalla við gömlu félagana og
sýna nýjasta barnabarnið fullur af
stolti.
Sumir segja að örlög okkar séu
skráð í stjörnurnar og sannarlega
tel ég það enga tilviljun að Ragnar
Ingólfsson kom inn í líf mitt. Þó
upphafið hafí verið dálítið óvænt og
aðlögunartíminn langur, þá hefur
það verið eitt það farsælasta sem
fyrir mig hefur komið að hafa Ragn-
ar Ingólfsson mér til leiðarljóss á
lífsleiðinni og njóta þeirra einstöku
forréttinda að fá að kalla hann
„stjúpa".
Hvíli hann í friði.
Sigurjón Sighvatsson.
Elsku Ragnar.
í upphafí kynna okkar voru sam-
skipti okkar stundum stormasöm.
Við höfðum ólíkar skoðanir á ýmsum
málum og gátum bæði verið þver.
En með tímanum mynduðust með
okkur tengsl sem lifa í minning-
unni. Ljúfar stundir með þér og
mömmu. Alltaf stutt í fimmaura-
brandarana. Hlýhugur þinn í garð
okkar mæðgina.
Ég og Einar Alexander erum
þakklát fyrir að hafa fengið að verða
þér að nokkru leyti samferða. Hvíldu
í friði.
Soffía Haraldsdóttir.
Við Ragnar kynntumst skömmu
eftir seinni heimsstyijöldina, eða
fyrir rúmum 50 árum. Mig minnir
að leiðir okkar hafí fyrst legið sam-
an úti á Melavelli, þar sem við lögð-
um stund á íþróttir. Ragnar, sem
var rúmlega þremur árum eldri, var
efnilegur millivegalengdahlaupari og
sömuleiðis mjög góður skíðamaður,
enda fæddur og uppalinn í Ólafs-
fírði. Þótt Ragnar væri í KR en ég
í ÍR kom það ekki í veg fyrir að
með okkur tækist vinátta sem hélst
meðan hann lifði.
Ragnar lauk prófi frá Samvinnu-
skólanum, sem þá starfaði í Reykja-
vík, og það má með sanni segja að
hann hafí verið gott dæmi um hversu
góður sá skóli í raun var.
Ragnar var mikill hæfileikamaður
á mörgum sviðum, enda hafði hann
mjög góða þekkingu á bókhaldi og
öllum greinum er snerti skrifstofu-
störf og verslunarrekstur.
Á þessum árum eftir að námi lauk,
vann Ragnar á nokkrum stöðum,
m.a. hjá Pósti og síma, Búnað-
arbanka íslands og Ford-umboðinu
Kr. Kristjánssyni. Það kann að hafa
ráðið nokkru um að Ragnar vann
ekki lengi á sama stað, að hann
átti það til að vera skapstór og lynti
því ekki við hvern sem var.
Eftir að ég opnaði mína eigin lög-
mannsstofu árið 1958, lágu leiðir
okkar Ragnars fljótlega saman, enda
þurfti ég á aðstoð að halda. Ragnar
fór að vinna hjá mér hluta úr degi,
þótt hann ynni einnig að hluta m.a.
hjá Heildverslun Péturs Péturssonar
og svo síðar hjá Guðbirni Guðjóns-
syni, sem flutti inn fóðurvörur frá
Danmörku. Að því kom síðan, að
Ragnar fór að vinna fulla vinnu á
lögmannsstofu minni fyrir um 30
árum og allt þar til hann hætti að
eigin ósk af heilsufarsástæðum í lok
mars 1996.
Þótt Ragnar væri eins og áður
greinir skapstór, get ég með sanni
sagt að aldrei hafi í raun slegist upp
á vinskapinn hjá okkur öll þessi 50
ár, einnig þau 40 ár sem við unnum
saman. Þetta byggðist að sjálfsögðu
á því að báðir urðu að gefa eftir ef
á reyndi, en þar sem um mjög ein-
læga vináttu var að ræða, reyndist
þetta báðum auðvelt.
Ragnar var ákaflega músíkalskur
maður. Hann hafði frábæra ten-
órrödd, enda var hann meðlimur í
Karlakór Reykjavíkur í áratugi og
formaður kórsins um margra ára
bil. Ragnar tók oft lagið á góðri
stund í góðra vina hópi og ég minn-
ist þess, að það kom fyrir að við
Ragnar syngjum saman hinn fræga
dúett úr Valdi örlaganna, ef við vor-
um í því stuðinu.
Ragnar átti ekki langt að sækja
músíkgáfuna, enda hafði faðir hans,
séra Ingólfur Þorvaldsson frá Ólafs-
fírði, samið afar skemmtilegt tón-
verk, sem Páll Pampichler stjórnaði
á konsert í Áusturbæjarbíói,
skömmu áður en séra Ingólfur lést.
Þá má geta þess, að frú Anna
Nordal móðir Ragnars, var systir
Sigurðar Nordal prófessors, föður
Jóns Nordal tónskálds, svo músík-
gáfuna erfði hann úr ættum beggja
foreldra.
Ég minnist þess með þakklæti
þegar Anna Nordal bauð mér og
Hauki bróður mínum í sjósiginn fisk,
sem vinir hennar frá Ólafsfirði höfðu
sent henni. Þetta voru vel þegin og
hátíðleg tækifæri. Þess ber nefnilega
að geta, að það er ekki alltaf auð-
sótt mál að fá að sjóða siginn físk
eða skötu á venjulegum heimilum.
Ragnar vinur minn var mestan
hluta ævinnar við góða heilsu, þótt
heldur sigi á ógæfuhliðina hin síð-
ustu ár. í einkalífínu var hann á
margan hátt mikill gæfumaður.
Fyrri kona Ragnars vaf Sigurborg
Siguijónsdóttir, ættuð frá Austfjörð-
um. Sigurborg hafði í fyrra hjóna-
bandi eignast tvo syni, þá Karl og
Siguijón Sighvatssyni, sem ólust upp
á heimili þeirra Ragnars og Sigur-
borgar. Ragnari þótti afar vænt um
drengina og því varð það honum
mikið áfall þegar sá eldri, Karl, fórst
skyndilega af slysförum fyrir nokkr-
um árum.
Stærsta áfallið í lífi Ragnars var
þó þegar Sigurborg veiktist skyndi-
lega af krabbameini og dó eftir til-
tölulega stutta legu í janúar 1986.
Næstu árin voru Ragnari erfið, enda
hafði hjónaband þeirra Sigurborgar
verið ákaflega hamingjusamt og þau
samrýndari en almennt gerist hjá
hjónum.
Þegar lífíð virtist ekkert nema
svartnætti og heilsu Ragnars var
tekið að hraka, birtist skyndilega á
ný sólargeisli í lífi hans. Sólargeisli
þessi var Björg Ingólfsdóttir, sem
Ragnar kynntist um fjórum árum
eftir að Sigurborg lést, eða árið
1990. Frá þeim degi má segja að
Björg hafí annast Ragnar og stutt
til hins síðasta, þótt heilsu hans
hrakaði stöðugt. Miklir kærleikar
voru með þeim Björgu og Ragnari.
Ég get ekki kvatt kæran vin og
samstarfsmann án þess að þakka
honum fyrir alla samvinnuna á skrif-
stofunni. Fram eftir öllu, meðan
Ragnar hélt fullri heilsu, var hann
með flinkustu starfsmönnum sem
ég hef kynnst. Hann gat framan af
unnið sjálfstætt öll helstu störf og
leyst lögfræðileg vandamál, sem
venjulega eru aðeins á færi lögfræð-
inga, en ekki ólöglærðs skrifstofu-
fólks.
Til að undirstrika álit mitt á hæfni
Ragnars sem starfsmanns, langar
mig að lokum til að segja eina sögu
úr samstarfí okkar. Eitt sinn, er ég
var vant við látinn, þurfti ég að
mæta við uppboðsfyrirtöku vegna
skjólstæðings, hjá Sigurgeiri Jóns-
syni, þáverandi bæjarfógeta í Kópa-
vogi (síðar hæstaréttardómara).
Einnig voru nokkrir lögmenn, þar á
meðal minn ágæti vinur Guðmundur
Pétursson hrl. (eldri), mættir þama,
svo sem algengt var við slíkar færi-
bandafyrirtökur. Ég sendi Ragnar
fyrir mig. Þegar Sigurgeir sá Ragn-
ar í hópi lögmannanna (Sigurgeir
og Ragnar þekktust vel), kallaði
hann til hans og sagði: „Ragnar
minn! Hvað get ég gert fyrir þig?“
Ragnar sagði Sigurgeiri erindið og
Sigurgeir sagði að bragði: „Komdu
hingað fram fyrir, við skulum bara
afgreiða þetta." Ragnar sagði mér
síðar, að skrítinn svipur hefði komið
á kollega mína, sem biðu í hóp fyrir
framan. Síðar þennan sama dag
hringdi Guðmundur Pétursson hrl.
til mín og sagði: „Örn! Hvað mein-
arðu með því að senda Ragnar, ólög-
lærðan mann, til að mæta fyrir þig
í Fógetarétti í Kópavogi?" Ég svar-
aði að bragði: „Guðmundur minn!
Þú ættir að vita allra manna best,
að það verður hver lögmannsskrif-
stofa að hafa sinn Guðlaug Þorláks-
son.“ Þetta svar skildi Guðmundur,
því hann starfaði sem einn af með-
eigendum á lögmannsskrifstofu í
Morgunblaðshúsinu í Aðalstræti,
ásamt Einari Baldvin Guðmundssyni
o.fl., meðal annars Guðlaugi Þor-
lákssyni, sem var ólöglærður.
Um leið og ég kveð hinn látna
vin minn, óska ég öllum hans nán-
ustu aðstandendum alls góðs og
megi guð styrkja þa í sorginni.
Örn Clausen.
Kveðja frá
bekkjarsystkinum
Kveðjustundir verða ekki um-
flúnar. Að heilsast og kveðjast, það
er lífsins saga. Og við þessi þátta-
skil sem nefnd eru dauði býr sökn-
uður um sig í hugans ranni. Við
Ragnar Ingólfsson hittumst fyrst í
Samvinnuskólanum þar sem við vor-