Morgunblaðið - 11.04.1997, Blaðsíða 34

34 FÖSTUDAGUR 11. APRÍL 1997
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
HALLDORA
RANNVEIG
GUÐMUNDSDÓTTIR
+ Halldóra Rann-
veig Guð-
mundsdóttir var
fædd í Reykjavík
21. júlí 1909. Hún
lést 5. apríl síðast-
liðinn á Elli- og
hjúkrunarheimil-
inu Grund. For-
eldrar hennar voru
Guðmundur Gests-
son, f. 8. maí 1869
á Geitabergi í
Svínadal í Borg-
arfjarðarsýslu og
Vilborg Bjarna-
dóttir, f. 13. sept-
ember 1876, ættuð frá
Þykkvabæ í Landbroti í Skafta-
fellssýslu. Systir Halldóru var
Guðrún, f. 12.4. 1906, d. 2.10.
1971, hún var gift Einari Ást-
ráðssyni, f. 6.2. 1902, d. 6.8.
1967, héraðslækni á Eskifirði.
Halldóra giftist 4. október
1941 Sigurði Magn-
ússyni, f. 16. júní
1905, d. 29. septem-
ber 1982, skipsljóra
og útgerðarmanni
frá Eskifirði. Þau
eignuðust tvö börn,
Vilmund Víði, f. 5.5.
1944, sem kvæntur
er Jóhönnu Ásdídi
Þorvaldsdóttur, f.
30.8. 1944, eiga þau
þijú börn og þijú
barnabörn, og
Björgu, f. 18.4. 1946,
sem gift er Theódóri
Blöndal, f. 22.11.
1946, eiga þau þrjú börn og eru
búsett á Seyðisfirði. Halldóra
og Sigurður bjuggu á Eskifirði
frá 1941 til 1961, er þau fluttu
til Reykjavíkur.
Útför Halldóru fer fram frá
Dómkirkjunni í dag og hefst
athöfnin klukkan 10.30.
Tengdamóður mína, Halldóru
Rannveigu, Dóru, eins og hún var
alltaf kölluð af flölskyldunni, hitti
ég fyrst árið 1963. Þau hjónin höfðu
flutt tveim árum áður frá Eskifirði
til Reykjavíkur og voru búin að koma
sér fyrir á Tómasarhaga 17, þar sem
þau á.ttu heimili meðan Sigurður
lifði. Árin 1964-1967 bjuggum við
hjónin á Tómasarhaga hjá Dóru og
Sigurði og Dóra gætti Sigurðar son-
ar okkar fyrstu tvö árin hans meðan
við foreldrarnir vorum að ljúka námi.
Á þessum árum mynduðust náin
tengsl sem aldrei hafa rofnað og
alltaf var haft nánast daglegt sam-
band. Vinkona sagði einu sinni við
mig, að það væri eins og ég ætti tíu
tengdamömmur, sú heyrði í sinni
tengdamömmu kannski aðra hvora
viku, en ég hefði ekki viljað skipta
við hana. Dóra var mikil nákvæmnis-
kona og fylgin sér. Ef eitthvað var
ákveðið var það framkvæmt strax
og ekki geymt til morguns það sem
hægt var að gera í dag. Meðan heils-
an leyfði var ekkert sem hét að sofa
fram eftir eða leggja sig á daginn.
Hún dreif sig á fætur og yfirleitt
út að ganga eða keyra. Ef snjóaði
mundaði hún skófluna og hreinsaði
tröppurnar og gangstéttina í kring-
um húsið.
Hún hafði gaman af því að vera
innan um fólk, spilaði t.d. brids
nokkrum sinnum í viku, átti fasta
miða í leikhús og einnig á tónleika
hér áður fyrr.
Dóra var á sínum yngri árum
mikil íþróttakona og var m.a. í fim-
leikaflokki Björns Jakobssonar, sem
lagði land undir fót oftar en einu
sinni og sýndi erlendis. Hún var
mikill IR-ingur og var heiðursfélagi
þess félags.
Einu sinni sagði kona við mig að
hún hefði verið að hugsa um hvað
væri sameiginlegt með Dóru og
tveim öðrum hressum fullorðnum
konum sem hún þekkti sem fannst
svo gaman að lifa og máttu helst
ekki missa af neinu. Hún komst að
þeirri niðurstöðu að sem ungar höfðu
BIÚMABÚÐ
MICHELSEN
HÓLAGARÐi. Sírni 557 3460.
AÐEINS ÞAÐ BESTA
í GLEÐJ OG SORG.
36 ÁRA
S'iARl-SEV'NSLA
í ÚTFARAR-
SKREYTÍNCÚM.
MICHELSEN
þær stundað íþróttir og haldið því
við að hreyfa sig alla ævi og allar
spiluðu þær brids nokkrum sinnum
í viku og héldu þar með rökhugsun-
inni við.
Áhugaljósmyndari var hún og tók
ógrynni af myndum og kom þeim
jafnóðum smekklega fyrir í albúm-
um og skráði strax upplýsingar við
hveija mynd. Það hefur oft í gegnum
tíðina verið leitað til hennar til að
fá upplýsingar um ýmsa atburði sem
hún hafði skráð við myndir sínar.
Iþróttaferðalögin frá fyrri tíð voru
t.d. nákvæmlega skráð.
Hún starfaði í Thorvaldsensfélag-
inu í tugi ára og hafði mikla ánægju
af því. Hún var gerð að heiðursfé-
laga þess félags.
Dóra var mikil hannyrðakona og
liggur eftir hana mikil handavinna
sem afkomendur eiga eftir að njóta
í framtíðinni.
Dóra áttaði sig vel á þegar komið
var að kaflaskilum í lífinu. Strax
eftir að Sigurður dó hófst hún handa
við að finna minni íbúð. Þegar hún
fann fyrir óöryggi við að aka bíl
hætti hún umsvifalaust að aka og
þegar henni fannst hún ekki lengur
ráða við að halda heimili vildi hún
fara á Elliheimilið Grund, þar sem
hún naut sín síðustu árin.
Fjölskylda Dóru vili þakka frú
Helgu og starfsfólkinu á Elliheimil-
inu Grund alla huguisemina og
umönnunina við hana þann tíma sem
hún átti I þeirra umsjá. Hjartans
þakkir fyrir góða samfylgd, tengda-
mamma.
Jóhanna Á. Þorvaldsdóttir.
Látin er á 87. aldursári heiðurs-
konan Halldóra Rannveig Guð-
mundsdóttir.
Dóra var fædd í Reykjavík og leit
alla tíð á sig sem barn Reykjavíkur,
þótt hún byggi um skeið fjarri höfuð-
borginni.
Dóra, eins og hún jafnan var köll-
uð, gekk í Kvennaskólann í Reykja-
vík og að því námi loknu, hóf hún
verslunarstörf hjá Jóni Björnssyni &
co, sem þá var ein af glæsiverslunum
bæjarins. Sú verslun var þar sem
Solon Islandus er í dag. Þarna vann
hún í mörg ár og var því miðbærinn
hennar staður, þar sem bæði stóð
heimili hennar og vinnustaður.
Snemma beindist áhugi hennar
að íþróttum og æfði hún fimleika
og stundaði jafnframt útiíþróttir.
Hún var í sýningarflokki íþróttafé-
lags Reykjavíkur í fimleikum, en sá
flokkur gerði garðinn frægan á
þriðja áratugnum, fór í sýningar-
ferðir bæði innanlands og utan. En
hún var einmitt seinna gerð að heið-
ursfélaga ÍR.
Á þessum árum bundust þrjár
stúlkur vináttuböndum, sem hafa
varað óslitið í 70 ár og haldið áfram
með næstu kynslóðum. Þessar stúlk-
ur voru auk Dóru, Hrefna Ásgeirs-
dóttir og Laufey Einarsdóttir. Þótt
höf og lönd skildu þær að um ára-
bil ræktu þær alla tíð þessa vináttu.
Svo mikill var íþróttaáhugi þeirra,
að árið 1936 lögðu þær land undir
fót og fóru á Ólympíuleikana í Berl-
ín sem áhorfendur. Hefur það verið
mikið framtak og kjarkur þriggja
ungra kvenna að drífa sig í þá ferð.
Auk íþróttanna átti Dóra mörg
áhugamál. Hafði hún yndi af ferða-
lögum og Ijósmyndun og lætur eftir
sig afar mikið ljósmyndasafn, vel
skráð og aðgengilegt. Er það hið
mesta heimildasafn. Þá spilaði hún
mikið bridge fram á síðasta ár, bæði
í vinahópnum og oft fór hún í félags-
miðstöðvarnar að spila við „gamla
fólkið". Þá var hún annáluð hann-
yrðakona.
Dóra bjó með foreldrum sínum í
Menntaskólanum í Reykjavík, en þar
var faðir hennar húsvörður í 20 ár,
en 1941 giftist hún Sigurði Magnús-
syni skipstjóra og útgerðarmanni frá
Eskifirði. Hefur það verið mikil
breyting fyrir hana að flytja úr
bænum austur á land í sjávarþorp,
en systir hennar hafði flutt þangað
tíu árum áður og nutu þær samvista
hvor annarrar. Dóra undi sér þarna
vel og ávann sér fljótt vinsældir og
virðingu þorpsbúa, enda sérlega
trygglynd, hjálpsöm og raungóð.
Hún tók mikinn þátt í starfi manns
síns, þar sem hún sá um bókhald
útgerðarinnar og fylgdist því gjörla
með lífi starfsmanna Sigurðar. Þau
áttu þarna rómað glæsiheimili og
eru þeir ófáir, sem þar nutu gistivin-
áttu og rausnarskapar þeirra hjóna,
þeim sjálfum til mikillar ánægju.
Naut Dóra þess jafnan að fá austur
andblæ bæjarins síns með aufúsu-
gestum. Árið 1961 flytja þau til
Reykjavíkur og eignast þar heimili
og búa þar þangað til Sigurður lést
1982, en síðustu árin vann hann hjá
Hafrannsóknastofnun. Þegar Dóra
varð ekkja flutti hún á Flyðru-
granda, var þar oft gestkvæmt sem
fyrr og öllum fagnað. Höfðu börn
okkar og annarra ekki síst gaman
af að heimsækja hana. Það var allt-
af séð fyrir þörfum þeirra, spilað,
leikið bob að ógleymdu kúluspilinu
góða.
Fyrir um fimm árum tók Dóra
þá ákvörðun að flytjast á Litlu-
Grund við Elliheimilið Grund og átti
hún þar góð ár, undi hag sínum hið
besta og naut þar mikillar elsku og
umhyggju. Var hún mjög ánægð þar
og þakklát og fannst henni allir þar
góðir við sig.
Yfirleitt var hún einstaklega já-
kvæð manneskja, trölltrygg vinum
sínum, ættrækin mjög og lét sér
fátt mannlegt óviðkomandi. Hag
bæjarins síns, nú borgarinnar, vildi
hún sem mestan og fylgdist vel með
mönnum og málefnum. Dáðist ég
oft að áhuga hennar, er hún fékk
sér far með strætisvögnunum til
þess eins að skoða nýju hverfin og
fylgjast með framvindu í borginni.
Einnig var hún dugleg við að stunda
leikhús og aðra menningarviðburði
sem á boðstólum voru.
Allt fram á þetta ár var hún
hraust og naut óskertra krafta til
líkama og sálar.
Þegar ég lít yfir lífshlaup hennar
og áðurnefndra vinkvenna hennar,
sýnist mér sem hófleg íþróttaiðkun,
reglusamt líferni og ekki síst já-
kvætt hugarfar sé hið besta vega-
nesti fyrir lífshlaupið. Eru þær vin-
konur skýrasta dæmi þess.
En nú er æviskeiðið á enda og
sendi ég og Ijölskyldan Björgu og
Víði og ijölskyldum innilegar sam-
úðarkveðjur. Segi ég eins og oft
áður: Það er gaman að eiga Ianga
ævi, ef maður eldist á sama hátt og
Dóra frænka.
Blessuð sé minning hennar.
Inga V. Einarsdóttir.
Heiðurskonan Hallaóra Rannveig
Guðmundsdóttir var dóttir Vilborgar
Bjarnadóttur og Guðmundar Gests-
sonar, sem Iengi gegndu störfum
húsvarða í Menntaskólanum í
Reykjavík. Dóra ólst upp í Þingholt-
unum til 12 ára aldurs, en þá flutt-
ist fjölskyldan í Menntaskólahúsið
við Lækjargötu en þar bjuggu þau
í 20 ár. Æskuárin voru skemmtileg
og spennandi. Heimilið í virtasta
skóla landsins, með öllu því félags-
og menningarlífi sem því fylgdi, en
foreldrar Dóru voru ekki aðeins hús-
verðir, heldur rak Vilborg oftast
mötuneyti fyrir skólafólk utan af
landi sem ekki átti í önnur hús að
venda. Vilborg og Guðmundur voru
virt og vinsæl meðal nemenda, kenn-
ara og bæjarbúa í Reykjavík og vina-
og kunningjahópurinn því stór. Art-
arsemi, greiðvikni og frændrækni
ólst Dóra upp við frá blautu barns-
beini og þetta einkenndi hana öðru
fremur allt hennar lífshlaup.
Strax í barnaskóla fékk Dóra
mikinn áhuga á íþróttum. Á þessum
árum gekk _ hún í íþróttafélag
Reykjavíkur, ÍR. Stúlkur lögðu helst
stund á fimleika. Fimleikaflokkur ÍR
gat sér gott orð langt út fyrir land-
steinana, og undir stjórn Björns Jak-
obssonar íþróttakennara fóru ÍR-
stúlkurnar í sýningarferð árið 1927
til Noregs og Svíþjóðar, sýndu á
Eskifirði, í Bergen, Ósló og Gauta-
borg og á Seyðisfirði í bakaleiðinni.
Árið eftir fer fimleikaflokkurinn til
Englands og Frakklands. Svo góðar
voru stúlkurnar að til stóð að þær
færu á Ólympíleika en til þess fékkst
ekki opinbert fé. Þijár af þessum
fimleikastúlkum bundust vináttu
öðrum fremur, vináttu sem enst hef-
ur í yfir 70 ár, þótt búseta í ijarlæg-
um löndum og heimsstyijöld gerði
dagleg samskipti erfið á stundum.
Þær Dóra, Laufey Einarsdóttir og
Hrefna Lang-Jensen létu ekki skort
á opinberu fé aftra sér frá Ólympíu-
leikum, heldur fóru á eigin vegum
á leikana í Berlín 1936. Sú ferð var
í orðsins fyllstu merkingu ævintýra-
ferð sem aldrei féll þeim úr minni
og oft var rifjuð upp á góðum stund-
um. Eftir skólagöngu í Kvennó,
stundaði Dóra verslunarstörf í
Reykjavík.
Dóra var mikill náttúruunnandi.
Hún hafði yndi af að ferðast, og á
sínum yngri árum ferðaðist húm
mikið með Ferðafélagi íslands, var
meðal annars með í för þegar fyrst
var farið á bílum í Herðubreiðarlind-
ir. Hún og Hrefna vinkona hennar
hjóluðu eitt sinn yfir Uxahryggi úr
Borgarfirði til Þingvalla.
Á þessum ferðum sínum tók Dóra
mikið af myndum, og síðar urðu
merkisatburðir í þjóðlífinu og fjöl-
skyldan hennar aðal myndefni. Oll-
um sínum myndum, sem í dag fylla
á áttunda tug albúma, hélt hún til
haga, með texta og í tímaröð. í
mörgu er hér um ómetanlegar heim-
ildir að ræða. Hún var afburða hann-
yrðakona, og útsaumsperlur eftir
hana má í dag finna á heimilum
vina og vandamanna.
Dóra var Reykjavíkurmær eins
og þær bestar geta orðið. Það hafa
því efalaust verið mikil viðbrigði að
flytjast til Eskifjarðar haustið 1941.
Hinn 4. október sama ár giftist
Dóra Sigurði Magnússyni skipstjóra
og útgerðarmanni á Eskifirði. Sig-
urður átti vélbátinn Víði SU 175.
Þau keyptu fallegt hús í miðju kaup-
túninu sem þau nefndu Víðivelli. Á
Eskifirði bjó þá systir Dóru, Dadda,
eiginkona Einars Ástráðssonar hér-
aðslæknis. Þær systur voru alltaf
miklir og nánir vinir. Dadda hafði
þegar skipað sér í forystusveit í
menningar- og félagslífi á Eskifirði,
og ekki sló Dóra slöku við eftir að
hún bættist í hópinn. Víðivellir urðu
í mörgu tilliti miðpunktur menning-
ar- og félagslífsins á þessum árum.
Vissulega urðu hér mikil kaflaskipti
í lífi Dóru. Hér var hún orðin sjó-
mannskona, húsmóðir, móðir og út-
gerðarmaður. Þá fóru austfirskir
bátar á vertíð suður með sjó, voru
að heiman frá því í janúar til loka
maí og á síld á sumrin. Úthöldin
voru því löng. Árið 1946 er keyptur
nýr Víðir, frá Svíþjóð. Á þessum
árum sá Dóra ekki aðeins um börn
og bú heldur einnig um útgerðarmál
þau sem vinna varð í landi og sinna
frá degi til dags.
Á Eskifirði fæddust börnin. Vil-
mundur Víðir, f. 1944, kennari við
Stýrimannaskólann í Reykjavík.
Hann er kvæntur Jóhönnu Ásdísi
Þorvaldsdóttur frá Fáskrúðsfirði.
Börn þeirra eru Sigurður íþrótta-
kennari og nemi í hagfræði við HÍ,
í sambúð með Jónu Hildi Bjarnadótt-
ur. Þau eiga eina dóttur, Ágústu
Ýr; Vilborg, danskennari, hún á son,
Viktor; og Þorvaldur nemi í guð-
fræði við HÍ, í sambúð með Sólveigu
Jónsdóttur. Þau eiga son, Jón Víði;
Björg, f. 1946, verslunarstjóri á
Seyðisfírði, gift Theodór Blöndal.
Þau eiga þrjú börn, Halldóru Rann-
veigu nema við kennaraháskóiann í
Elverum í Noregi, Pétur, nema í
Stýrimannaskólanum í Reykjavík, í
sambúð með Eyrúnu Einarsdóttur,
og Andra Má, nema í menntaskólan-
um á Egilsstöðum.
Á Eskifirði áttu þau góð ár." Út-
gerðin gekk vel og Víðir SU 175 var
eitt af flaggskipum íslenska fiski-
skipaflotans.
Árið 1961 markar ný tímamót í
lífi Dóru, þá flyst fjölskyldan til
Reykjavíkur, og hér var Dóra á
heimavelli á ný. Heimili þeirra var
á Tómasarhaganum, í göngufæri frá
átthögunum.
En Dóra gerði sér ekki að góðu
að ganga. Hennar Reykjavík var
orðin stærri en svo að komast mætti
á tveimur jafnfljótum um bæinn.
Hún lærði á bíl og tók bílpróf, hún
vildi komast sinna ferða án þess að
vera upp á aðra komin. Hér tók hún
til við félagsstörfin á ný þótt vett-
vangurinn væri annar en áður. Hún
gekk í Thorvaldsensfélagið og starf-
aði þar ötullega í áraraðir. Það var
Ijúft að líta inn á Thorvaldsensbas-
arnum hjá Dóru og vinkonum henn-
ar og þiggja kaffisopa. Dóra var
kjörinn heiðursfélagi bæði í íþrótta-
félagi Reykjavíkur og í Thorvalds-
ensfélaginu.
Árið 1966 varð Dóra tengdamóðir
mín. Frá þeim degi að við kynnt-
umst hef ég verið einn af hennar
og aldrei fallið þar skuggi á. Þeir
voru ófáir snúningar hennar fyrir
fjölskylduna á Seyðisfirði og þær
hópast að minningarnar um heim-
sóknir okkar á Tómasarhagann.
Sigurður afi dó árið 1982, eftir
það bjó Dóra á Flyðrugrandanum,
en frá 1993 á dvalarheimilinu Litlu-
Grund. Þar naut hún sín í hárri elli.
Hún naut félagsskaparins, þess sem
boðið var upp á í menningu, listum
og stuttum ferðum í og við Reykja-
vík. Hún naut ekki síst þeirrar góðu
umönnunar sem vistmenn fá.
Um Dóru má með sanni segja að
lengi býr að fyrstu gerð. Hún var
alla tíð vel á sig komin og heilsu-
hraust. Vafalítið má það þakka
íþróttaiðkun á yngri árum og heilsu-
samlegu líferni.
Það kom því á óvart þegar hún
skyndilega veiktist fyrir um mánuði.
Fljótlega varð séð að hún ætti ekki
afturkvæmt til fyrra lífs. Það hefði
ekki verið henni að skapi að vera
rúmliggjandi og upp á aðra komin.
Ég bið góðan Guð að blessa minn-
ingu Halldóru Rannveigar Guð-
mundsdóttur.
Theodór Blöndal.
Það er skrítið að hugsa til þess
að þú, amma mín, sért farin frá mér
fyrir fullt og allt. Þegar ég kvaddi
þig fyrir tæplega ári til að fara til
Noregs til náms hvarflaði aldrei að
mér að ég myndi skrifa minningar-
grein um þig núna. Þú sem alltaf
varst svo hress og kát. En fljótt
skipast veður í lofti. í febrúar veikt-
ist þú skyndilega og núna ert þú
dáin. Ég er ákaflega glöð yfir þvi
að hafa komið heim um páskana og
fengið að hitta þig og kveðja.
Á stundum sem þessum rifjast
minningarnar upp ein af annarri.
Alltaf var jafn gaman að koma í
heimsókn á Tómasarhagann á sumr-
in. Ein fyrsta minning mín þaðan
er af ykkur afa að spila rommí við
borðstofuborðið, enda lærði ég ung
spilið. Það voru ófáar stundirnar sem
við spiluðum. Eins allar búðaferðirn-
ar og sunnudagsbiltúrarnir á Þing-
völl, eða um nágrennið. Amma,
manstu eftir fyrstu leikhúsferðinni
minni þegar ég var fimm ára og við
fórum að sjá „Karlinn á þakinu"
(Fiðlarann) í Þjqðleikhúsinu? Það var
ógleymanlegt. í kjölfarjð fylgdu fleiri
leikhúsferðir og listaviðburðir. Þú
kenndir mér að þekkja og meta borg-
ina mína, Reykjavík. Éftir að ég
flutti í bæinn héldum við áfram að
kynna okkur hvað borgin þín hefði
upp á bjóða.
Þetta er aðeins brot af öilum þeim
góðu minningum sem ég á um þig.
Þú munt alitaf eiga stóran hluta í
hjarta mínu.
Elsku amma, núna er þín góða