Morgunblaðið - 11.04.1997, Blaðsíða 36

36 FÖSTUDAGUR 11. APRÍL 1997
MINIUINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
+ Sigurður Sig-
urðsson var
fæddur í Hafnar-
firði 27. janúar
1920. Hann lést á
heimili sínu 3. apríl
síðastliðinn. For-
eldrar hans voru
hjónin Sigurður
Sigurðsson, f. 17.
! júní 1891, d. 12. júní
1951, og Elísabet
Böðvarsdóttir, f.
20. apríl 1896, d. 3.
mars 1993. Fóstur-
foreldrar hans voru
hjónin Þórður
Gunnlaugsson, kaupmaður, f.
30. október 1889, d. 21. febrúar
1943, og Ólafía Ingibjörg Þor-
láksdóttir, f. 13. desember
1895, d. 18. mars 1975. Uppeld-
issystir Sigurðar var Arndís
Margrét Þórðardóttir, f. 1. júní
1923, d. 12. september 1996.
Alsystkini Sigurðar voru Böð-
var og Hrefna, sem bæði eru
látin, og Sigfús Bergmann,
Guðný Sigríður og Bryndís
Elsa. Sigurður gekk að eiga
• Sigríði Sigurðardóttur frá
Vestmannaeyjum hinn 28. apríl
1944. Börn þeirra eru: 1) Ingi-
björg, f. 7. september 1945.
Dóttir hennar er Sigríður Hall-
dórsdóttir, f. 10. ágúst 1971.
2) Hrafnhildur, f. 17. júní 1948.
Eiginmaður hennar er Baldur
Már Arngrímsson, f. 30. nóv.
1943. Dætur þeirra eru Silja
Björk, f. 2. mars 1975, og Snæ-
dís, f. 25. október 1979. 3) Sig-
urður Örn, f. 27. september
í 1957. Eiginkona hans er Linda
Metúsalemsdóttir, f. 31. ágúst
1963. Synir þeirra eru Sigurður
Fyrst kom forleiksstef úr Silki-
stiganum eða Rakaranum eftir
Rossini og svo á feidinu: Komiði-
sæl. Þannig hófust íþróttaþættir
Sigurðar Sigurðssonar í Útvarpi
Reykjavík um miðja öldína og þeir
urðu fastir liðir eins og venjulega
næstu áratugi. Þessi dagskrárgerð
fór í gang á Ólympíuleikunum í
Lundúnum sumarið 1948 þegar
fréttastofa Ríkisútvarpsins sendi
pkkur þangað báða með landsliði
íslendinga í fijálsum íþróttum, og
> tryggði þar með að háttvirtir hlust-
endur fengju nákvæmar fréttir og
frásagnir af sigrum kappanna og
nýjum heimsmetum þeirra á hveij-
um vettvangi jafnóðum og afrek
voru unnin. I úrslitum 800 metranna
á Wembleyleikvangi tók okkar mað-
ur forustuna og var langfyrstur og
ég orðinn næstum eins móður og
hann í sigurvissu lýsingar og más-
andi. En þegar 400 metra bjallan
glumdi ruku allir hinir hlaupararnir
fram úr piltinum og ég missti mál-
ið. í lamandi örvæntingu minni greip
Siggi míkrófóninn og lýsti seinni
400 metrunum sallarólegur og dá-
samaði fótaburð sigurvegaranna á
lokasprettinum. Gat þess svona auk-
í reitis að okkar maður hefði orðið
síðastur eins og það skipti engu
máli.
Ekki vannst Sigga tími til að
ávarpa hlustendur í þetta sinn -
kannski var hann ekki búinn að
móta komiðisælið - en þegar ávarp-
ið kom var það upp á 10 og alla tíð
síðan aðalsmerki íþróttafrétta-
manns sem hafði allt í hendi sér, -
rólega hlýju raddarinnar með per-
sónulegum blæ og jafnvægi hugar-
ins, en einhversstaðar á bak við
leynileg spenna eftirvæntingar sem
. hlýtur að fylgja kappleikjum. Svo-
leiðis á að gera það. Andríkir út-
varpsfræðingar sem hugðust bæta
dagskrána með látlausu spiii undir
talað orð voru á einu máli þegar
kom að fótboltalýsingum Sigga, -
þar kæmi ekki til greina neitt annað
en Egmontforleikur Beethovens. En
Siggi átti fleiri uppáhaldstónskáld,
_ eitt þeirra Paganini og tók vinurinn
því gjarnan smellin stef fiðlusnill-
Atli, f. 31. mars 1988
og Arnar, f. 3. októ-
ber 1991. Sigurður
lauk verslunarprófi
frá Verslunarskóla
íslands 1938 og var
við nám í fiðluleik
við Tónlistarskól-
ann í Reykjavik
1940-44. Hann var
við skrifstofustörf
hjá I. Brynjólfsson
& Kvaran frá 1938.
Árið 1943 réðst
hann til ríkisút-
varpsins og vann
þar í 37 ár. Fyrst
var hann fulltrúi í innheimtu-
deild og innheimtusljóri en síð-
an fréttamaður frá árinu 1964
og aðstoðarfréttastjóri frá 1974.
Hann var jafnframt íþrótta-
fréttamaður á árunum 1948 til
1971, þar af að aðalstarfi hjá
útvarpi og sjónvarpi árin 1966
til 1971. Sigurður lét af störfum
1980. Hann var um skeið for-
maður Samtaka íþróttafrétta-
manna og formaður Starfs-
mannafélags Ríkisútvarpsins og
sat í varastjóm BSRB. Sigurður
var sæmdur riddarakrossi Hinn-
ar íslensku fálkaorðu fyrir
brautryðjendastörf á sviði
íþróttafréttamennsku og hlaut
fjölda annarra viðurkenninga
fyrir störf sín. Þar má nefna
gullmerki Alþjóðasambands
íþróttafréttamanna og Sam-
bands íþróttafréttamanna í
Finnlandi og á íslandi. Einnig
gullmerki Vals og heiðursmerki
FRÍ og KSÍ.
Útför Sigurðar fer fram frá
Dómkirkjunni í dag og hefst
athöfnin klukkan 13.30.
ingsins mikla á fíólínið sitt þegar
svo bar undir. En ævinlega Vorsó-
nötu Beethovens á sumardaginn
fyrsta. Vera má að einhveijum hér
við Faxaflóa hafí tekist að spila
betur á fíðlu, það er ekki gott að
segja því aldrei var keppt í þeirri
íþrótt á héraðsmótum. En hitt er
víst að enginn fiðlari hafði á valdi
sínu aðra eins tækni í fasi og list-
rænum tilburðum á konsertpalli, og
mátti hveijum áhorfanda vera ljóst
að hér brá sá boga er hafði allt til
að bera í þeirri kúnst. Og skemmti-
legri fiðlari fyrirfannst hvergi.
Þegar Sigurður gekk í þjónustu
Ríkisútvarpsins á fimmta tug aldar-
innar kom hann beint úr Verslunar-
skólanum með ágætiseinkunn upp
á vasann, og þar að auki verðlauna-
skjal og premíu fyrir vélritun. Vita
menn ekki til að met hans á þeirri
braut hafi enn verið slegið. Hann
hafði og með viðskiptanáminu geng-
ið á Fiðluskóla Björns Ólafssonar
og spilað í Æskulýðs- og nemenda-
hljómsveit hans, en var nú settur í
rukkunarbréfaskriftir afnotagjalda,
og dygði það ekki þá hótanir um
innsigli og eignarnám, - þar með
orðinn ógnvaldur blankra vanskila-
manna. Þótti Sigurði þau skrif
næstu ómúsíkölsk og leiddist starf-
ið, en þraukaði þó af samvisku-
semi, var brátt skipaður innheimtu-
stjóri. En vegna afburðaleikni í vél-
ritun höfðu hlaðist á hann aðrar
skriftir á viðamiklum plássum stofn-
unarinnar, þar á meðal allur jóla-
kveðjubisnisinn. Þar kallaði hann til
fluglæsa prófarkalesara á loka-
sprettinum og voru vandvirkir þulir
efstir á blaði. Æðstu unnendum
talaðs máls þótti lítið tii koma og
kölluðu það að fara á Eyrina. Okkur
hinum fannst gaman á eyrinni og
djobbið þar að auki gefandi, ekki
bara eins og segir í nýmóðins list-
vinaspjalli, heldur líka hinsegin - í
aðra hönd. Og þá var ekki síður
gaman að vinna með Sigga þegar
hann var að lokum kominn á sinn
stað á fréttastofunni. Þar var líka
stundum stillt upp í pásunum, en
Siggi var fínn skákmaður og tefldi
oft á fyrsta borði Riddaraliðs Ríkis-
útvarpsins á skákmótum opinberra
stofnana.
Allmargir útvarpsgaurar urðu um
árabil sambýlismenn þegar stofnun-
in fékk inni í viðskiptahöll Silla og
Valda á Klapparstíg 26 upp úr 1950.
Fréttastofa Jóns Magnússonar og
Leiklistardeild Þorsteins Ö. Steph-
ensen áttu heima á fjórðu hæð, en
allt um kring og uppi á hinni fímmtu
húsnæðislausir fjölskyldumenn, -
þeirra á meðal fréttamenn, þulir,
tónlistarfulltrúar, magnaraverðir og
fleiri sem lent höfðu á götunni fyrir
óheppni og klaufaskap, - eða voru
að byggja stórt. Sigurður hafnaði á
fimmtuhæð með Sigríði konu sinni
og dætrum þeirra hjóna. Og nýja
útvarpsgrammófóninum með hljóm-
burðarvídd sem áður var óþekkt
innan bylgjulengdarmarka Útvarps
Reykjavík. Fengum við nábúamir
þá að kynnast fiðlukonsertum Pag-
aninis, Beethovens og Mendelsohns
beint í æð úr höndunum á ísak Stern
og Adolf Busch ásamt óperum Ver-
dis, og ekki laust við að viðkvæmum
listamannseyrum hússins þætti
meira en nóg um hljómgæðin og
tæknin ónærgætin. En þess ber og
að geta að ekki var ónýtt að skutla
sjöinu beint í hornið á snókerborðum
Bjössa og Kela á billjarðinum í kjall-
aranum í takt við Sigurmarsinn úr
Aidu á Scalaóperunni í Mílanó. A
hljóðlátari stundum var músíkin al-
þýðlegri og frú Sissa söng Mambó
Italíano við undirleik Malandóhljóm-
sveitarinnar, en litlu dæturnar
Imma og Habídú dönsuðu rondóið
úr Sólskinsrapsódíu Húgós Alvéns.
Þegar fram liðu stundir sundrað-
ist sambýlisfólkið á Klapparstíg út
og suður um alla borg. Sigurður
Sigurðsson lét ekki þar við sitja,
heldur kvaddi gamla Gufuradíóið
og sigldi inn í Sjónvarp. Það þótti
sumum ekki mjög gott og jöfnuðu
brotthlaupinu við lausung og heitrof
og nefndu stundum drottinssvik í
hita umræðunnar. En skapanornir
höfðu ekki sagt sitt síðasta og einn
góðan veðurdag hvarf Sigurður Sig-
urðsson íþróttafréttamaður heim úr
útlegðinni og ætlaði fagnaðarlátum
seint að linna á höfuðbóli Ríkisút-
varpsins á Skúlagötu 4 þegar glat-
aði sonurinn settist þar við skrif-
borðið á ný.
Svo fór maður að heyra ekki alls
fyrir löngu að heilsan væri farin að
bila, en pensjónistinn var þá samur
við sig: - Blessaður góði, læknirinn
sem skoðaði mig um daginn sagði
að ég væri með tandurhrein barnsi-
ungu, og. gerðu ekki aðrir betur
eftir allar reykingamar í sextíu ár,
- og hló að öllu saman. En nú er
Siggi Sig. farinn og búinn að kveðja
upp á gamla móðinn í rólegri hlýju
útvarpsraddarinnar: Veriðisæl - og
sjálfur kann maður ekki aðra siði
betri og svarar í sama dúr: Vertu
sæll og þakka þér fyrir komuna,
gamli vinur.
Jón Múli Árnason.
Ætli séu ekki liðnir hátt í ljórir
áratugir. Rúta, þéttsetin kátum
skátum, var stöðvuð skammt frá
Skarði á Landi. Hekla blasti við og
hafði varpað af sér hvíta herðaskjól-
inu því að sólin skein og hlýtt í
veðri þótt komið væri fram á haust.
Skátahópnum lá á. Ætlunin var að
komast inn í Eldgjá, tjalda og njóta
blíðviðrisins. Samt var ákveðið að
tefja förina í meira en klukkustund
og hlusta á útvarpið. Viðtæki voru
nýjung í rútubílum Kjartans og Ingi-
mars en erfitt að hlusta þegar bíll-
inn hossaðist á þvottabretti og út-
sendingin frá gömlu gufunni í dauf-
ara lagi þegar komið var langleiðina
inn í óbyggðir. En það sem í vænd-
um var á öldum ljósvakans þótti svo
spennandi að unglingarnir ætluðu
ekki að missa af einu orði. Þess
vegna var rútan stöðvuð, drepið á
vélinni og svo var kveikt á viðtæk-
inu. Allir héldu niðri í sér andanum,
líka Ingimar bílstjóri, og biðu eftir
að rödd heyrðist og kastaði kveðju
á hlustendur, stuttri látlausri og
þjóðlegri kveðju en með sérstökum
blæ og hljómfalli sem aðeins einn
maður átti. Sigurður Sigurðsson.
„Komiði sæl! Við erum stödd hér
á . . .“
Ætli það hafi ekki verið gamli
Melavöllurinn. Landsleikur var það
en hvaða þjóð mörlandinn atti kappi
við er löngu gleymt, hvað þá marka-
fjöldinn. En eftirvæntingin í rútunni
er ógleymanleg. Jafnvel fólk sem var
bólusett fyrir íþróttum hlustaði á
fótboltalýsingar Sigurðar sér til ág-
nægju en hefur aldrei fylgst með
neinni keppni frá því að hann sagði
í síðasta sinn: „Leiknum er lokið.“
Hlustandinn sá allt fyrir sér, leik-
mennina, mörkin, framhjáspörkin,
honum var ýmist hlýtt í sólinni eða
hann skalf í strekkingnum, hann
skynjaði hraðann og vissi upp á hár
hvemig stemmingin var. Munurinn
á því að vera á vellinum og við tæk-
ið var sá að það gat verið hundleiðin-
legt að horfa á daufan leik en alltaf
skemmtilegt að hlusta á Sigurð.
Um daginn var ég spurð að því
hvort Sigurður hefði í raun verið
eins alúðlegur og hann kom fyrir á
skjánum og í útvarpinu og því var
fljótsvarað. Hann var einstaklega
hlý manneskja og lét lítið yfir sér.
Trúlega áttaði hann sig aldrei til
fulls á þvý hvað hann var vinsæll
og dáður. í rauninni var hann hlé-
drægur, jafnvel feiminn. Hann var
óskaplega samviskusamur, undirbjó
sig af nákvæmi fyrir lýsingar og
ef útlent lið átti að keppa lagði
hann nöfn allra leikmanna rækilega
á minnið og setti framburð vel á sig.
Það var enginn hversdagsvið-
burður að byija að vinna á frétta-
stofunni sumarið 1962, kynnast
„röddunum" sem hvert mannsbarn
í landinu þekkti. Svona leit þá Jón
Magnússon fréttastjóri út. Hann
þekktu allir úr viðtölum og erlendum
fréttapistlum. Og Thorolf Smith sem
hafði sagt frá tunglskinsbjörtum
nóttum þegar hann sigldi um Suður-
höf á Stellu Polaris. Og þarna var
Hendrik Ottósson, biblíufróðari en
nokkur prestur og samt bolsi. Og
Margrét Indriðadóttir, hún var alveg
jafnfalleg og röddin. Ekki má
gleyma séra Emil Björnssyni sem
forframaðist í fréttamennsku í
sjálfri Lundúnaborg og hafði sent
heim pistla um landhelgisdeiluna -
eða þá Stefáni Jónssyni, þessum
sem var alltaf að tala við karla og
kerlingar úti á landi. Hann mælti í
bundnu máli á fréttastofunni. Fræg-
astur í hópnum og sá sem kom
mest á óvart var þó Sigurður Sig-
urðsson. Aldrei hefði mann órað
fyrir að sá sem legði það fyrir sig
að lýsa íþróttaleikjum hefði lært að
spila á fiðlu og vissi heilmikið um
tónlist! Svo var hann líka prýðilegur
skákmaður og ótrúlega fljótur að
vélrita.
Sigurður var ekki titlaður frétta-
maður á þessum tíma heldur inn-
heimtustjóri því að íþróttafréttum
sinnti hann í aukavinnu. Þær þóttu
ekki nógu merkilegar fyrir fullt
starf. Allir fréttamenn urðu því að
geta hlaupið í skarðið. Þegar minnst
varði hringdi bjallan á gamla AP-
prentaranum því að Valerí Brúmmel
hafði sett nýtt heimsmet í hástökki
eða þá að Stefán Jasonarson var á
línunni, staddur á móti hjá Héraðs-
sambandinu Skarphéðni. Sigurður
tók að sér að segja nýgræðingum
til svo að þeir rugluðust ekki í sek-
úndubrotum og millimetrum og
kappar færu ekki að skríða 100
metrana og klofa yfir stöngina á
alþjóðamótum. Hann gerði þetta
með glöðu geði og af stakri um-
hyggju, bæði fyrir nýliðanum og
fréttastofunni.
Upphafíð að ferli Sigurðar í al-
mennum fréttum má rekja til Surts-
eyjargossins. Allir á stofunni voru
á kafi og enginn mátti vera að því
að skreppa upp á Landsbókasafn til
að útvega fróðleik um eldsumbrot.
Fréttastjórinn leitaði á náðir inn-
heimtustjórans og íþróttafrétta-
mannsins. Fyrst komu vöflur á Sig-
urð og hann brá fingrunum upp í
óstýrilátt hárið en fyrr en varði var
hann farinn og kominn aftur með
allt sem beðið var um og meira til.
Starfsaldur Sigurðar hjá útvarp-
inu var óheyrilega langur þegar allt
var lagt saman, árin á auglýsinga-
deildinni, innheimtunni og á frétta-
stofunni. Hann kaus að hætta föstu
starfi strax og tækifæri gafst. Mikl-
ar breytingar voru þá að ganga í
garð. Honum fannst ekki taka því
að læra ný vinnubrögð og hann hefði
SIGURÐUR
SIGURÐSSON
aldrei getað hugsað sér annað en
vera fullgildur og fær í flestan sjó.
í mörg ár eftir að hann iét af starfi
varafréttastjóra skrifaði hann út-
drátt úr forystugreinum landsmála-
blaða. Stundum voru handritin fima-
löng, einkum ef kosningar vom
framundan en aldrei var svo mikið
sem ein villa í þeim, sögðu þulirnir.
Þannig var Sigurður í öllu sem þann
lét frá sér fara og gamla gufan hef-
ur aldrei orðið söm eftir að rödd
hans hætti að hljóma í henni.
Margrét E. Jónsdóttir.
Sigurður Sigurðsson var braut-
ryðjandi. Hann ruddi braut nýrra
tíma í íslenskri fjölmiðlun. Á þeim
grunni sem hann reisti hafa eftir-
menn hans byggt. Þess vegna verð-
ur hans minnst meðan menn tala í
útvarp og sjónvarp á íslandi.
Einhver mesta gæfa lífs míns var
að fá að starfa í áratug undir hand-
aijaðri Margrétar Indriðadóttur
fréttastjóra og varafréttastjóra
hennar, Sigurðar Sigurðssonar, á
fréttastofu útvarpsins. Þar þurfti
ungur og uppreisnargjarn maður að
beygja sig undir aga, heiðarleika
og nákvæmni og temja sér hið meitl-
aða málfar sem einkenndi þá kyn-
slóð fjölmiðlamanna sem þetta ein-
staka fólk tilheyrði. Það er óttalegt
til að hugsa hversu arfur þessa fólks
er lítils metinn í fjölmiðlum nú á
dögum, þar sem oft gætir óná-
kvæmni í meðferð staðreynda og
móðurmálsins.
Fjölmiðlavinna er þess eðlis að
menn þurfa að geta haldið ró sinni
á hveiju sem gengur. Þetta á ekki
hvað síst við um útvarp og sjón-
varp. Útvarps- og sjónvarpsmenn
þurfa að geta tjáð sig við hlustend-
ur á yfirvegaðan hátt, hvort sem
um er að ræða gleðiboðskap eða
þungbær tíðindi. Þetta fólk hjúpar
sig gjarnan hörðum skráp, slær um
sig með gálgahúmor og virðist til-
fínningalaust á yfirborðinu. Þannig
var Sigurður Sigurðsson. Við sem
þekktum hann vissum hins vegar
betur. Þar fór afar tilfinninganæm
manneskja. Tilfinningum sínum
fann hann útrás í einstökum lýsing-
um sínum á íþróttum og ekki síður
í samskiptum við konu sína og börn.
Sigurði var afar umhugað um
fágaða framkomu í útvarpi og sjón-
varpi og lýtalausa meðferð íslenskr-
ar tungu. Þau eru ófá nýyrðin sem
hann bryddaði upp á í íþróttalýsing-
um sínum og hafa reynst góð og
gild fram á þennan dag. Eftir að
Sigurður sagði skilið við íþróttirnar
og sneri sér að almennum frétta-
störfum, var köllun hans hin sama.
Enn skyldu áherslumar vera á höf-
uðdyggðimar. Þannig var það ómet-
anlegt ungum cg óreyndum manni
að fá tilsögn í fræðunum, þó að oft
væri fmmkvæði hins reynda manns
tekið með óþolinmæði og skilnings-
leysi nýliðans, sem óð fram af meira
kagpi en forsjá.
Ég kveð nú einn af örfáum mönn-
um sem ég með sanni hef viljað
nefna vin minn. Hinstu spor hans í
þessu lífi voru erfið og sársauka-
full. Þegar hann steig þau naut
hann, eins og ávallt, stuðnings kon-
unnar sem hann elskaði; konunnar
sem elskaði hann. Mér er minnis-
stæð hin djúpa ást og virðing sem
einkenndi sambúð Sigga og Sissu.
Þess vegna er hugur minn hjá henni
í dag.
Vilhelm G. Kristinsson.
Vinur minn Siggi er dáinn. Hann
var einn örfárra manna sem voru
goðsögn á íslandi í lifanda lífi og
sú goðsögn mun lifa. Ég stóð vart
út úr hnefa, þegar seiðmögnuð rödd
hans dró mig að útvarpstækjum,
hvar og hvenær sem því varð við
komið. Já, hann varð mitt fyrsta
átrúnaðargoð og síðar fyrirmynd,
enda algjör brautryðjandi á sviði
íþróttafréttamennsku og það starf
hans verður vart metið að verðleik-
um. Lýsingar hans voru svo lifandi,
hreinar og tærar, fullar af spennu
og skemmtilegum augnablikum, að
hlustendum fannst þeir hreinlega
vera á leikvanginum hveiju sinni.
Iþróttaáhugi hans var ekki eðlislæg-
ur í upphafi og því var árangur