Morgunblaðið - 04.07.1997, Síða 38

38 FÖSTUDAGUR 4. JÚLÍ 1997
MINNINGAR
MORGUNBL/ÆIÐ
MAGNÚS
GUÐMUNDSSON
+ Magnús Guð-
mundsson bóndi
var fæddur á Blesa-
stöðum í Skeiða-
hreppi 17. sept-
ember 1912. Hann
lést í Sjúkrahúsi
Reykjavíkur 29.
júní síðastliðinn.
Foreldrar hans
voru Guðmundur
Magnússon, f. á
Votumýri 11. maí
1878, d. 20. október
1972, og Kristín
Jónsdóttir frá
Vorsabæ, f. 16. maí
1886, d. 2. september 1971.
Magnús var næstelstur 15
systkina, en tvö þeirra dóu í
æsku. Af þeim sem upp komust
lifa nú öll nema þrjú. Þá átti
hann eina hálfsystur.
Hinn 13. júní 1941 kvæntist
Magnús Önnu Stefaníu Berg-
sveinsdóttur, f. 17.
janúar 1919 í Ara-
tungu í Steingríms-
firði. Börn þeirra
Magnúsar og Önnu
eru fjögur: 1)
Hrafnhildur, f. 11.
apríl 1942, gift Sva-
vari Jóni Arnasyni
og eiga þau þrjá
syni. 2) Guðmundur
Haukur, f. 20. des-
ember 1944, kvænt-
ur Jónu Guðbjörgu
Sigursteinsdóttur og
eiga þau tvö börn.
3) Tryggvi Karl, f.
12. ágúst 1949, kvæntur Berthu
Sigurðardóttur og eiga þau þijú
börn. 4) Ragnhildur, f. 5. nóvem-
ber 1954, gift Árna Amasyni og
eiga þau fjögur böm.
Utför Magnúsar fer fram frá
Ólafsvallakirkju í dag og hefst
athöfnin klukkan 14.
Þeir falla nú hver af öðrum gömlu
bændurnir, menn hins nýja tíma sem
breyttu sveitum landsins til nútíma
hátta, frá handverki til véiarinnar
og frá þrotlausu striti til mannsæm-
^ andi starfa og lífsgæða. Einn af
þessum mönnum, Magnús á Blesa-
stöðum, er kvaddur í dag.
Hafði hann lengi mátt þola syk-
ursýki þótt annað mein yrði honum
að aldurtila að lokum. Magnús var
fæddur og alinn upp á Blesastöðum,
en þar höfðu foreldrar hans búið
alla tíð. Guðmundur faðir hans var
annálaður dugnaðarmaður og Krist-
ín móðir hans myndarleg húsmóðir
og góður uppalandi. Þau hjónin voru
samhent og komu upp stórum barna-
> hópi og er mikill ættbogi frá þeim
kominn á Skeiðum og víðar. Magnús
fékk venjulega barnafræðslu í æsku
en vann svo á búi foreldra sinna
fram á fullorðinsár. Haustið 1939
settist hann í Bændaskólann á Hól-
um og lauk þar tveggja ára námi
vorið 1941, útskrifaður sem búfræð-
ingur. Á Hólum kynntist hann ungri
og glæsilegri stúlku norðan af
Ströndum, henni Önnu, og giftist
henni þá um vorið. Hermann, yngri
bróðir hans, hafði einnig lokið bú-
fræðimenntun á Hólum og stofnað
heimili þá um vorið.
Foreldrar þeirra voru þá farin að
reskjast og sáu að framtíð jarðarinn-
ar yrði vel borgið í höndum þessara
sona sinna og tengdadætra. Skiptu
þau jörðinni milli þeirra og sín, þann-
ig að hver þeirra fékk þriðjung.
Hermann stofnaði þá nýbýli á aust-
urhluta jarðarinnar en Magnús sett-
ist í bú föður síns. Guðmundur hafði
áfram nokkurn ijárstofn, en alls var
hann við búskap í 64 ár, og áður
en hann var allur hafði hann skipt
jarðarparti sínum milli bræðranna.
Ungu hjónin fluttu nú inn í hús for-
eldra sinna og bjuggu því þtjár fjöl-
skyldur í húsinu allt til ársins 1947,
þegar Hermann hafði byggt íbúðar-
hús og flutt í það. En húsið var stór
og hafði Guðmundur byggt það af
mikilli framsýni sem tvíbýlishús.
Gömlu hjónin voru þar, meðan þau
lifðu, og síðan bjuggu Magnús og
Anna þar með sína fjölskyldu en
létu endurbyggja húsið.
Blesastaðir eru mikil kostajörð.
Landið er grasgefíð, ræktunarland
var mikið og gott, þurrir valllend-
ismóar og all góð engjalönd. Á þess-
um tíma voru bændur á Skeiðum
að breyta um búskaparhætti.
Skeiðaáveitan, sem komst í gagnið
árið 1923 og hafði verið undirstaða
heyöflunar, var að byija að hopa
fyrir nýjum tíma með ræktun og
vélvæðingu í heyskap. Engjalöndin
höfðu dugað vel en voru ekki örugg
— og menn kepptust við að stækka
túnin. Búnaðarfélag sveitarinnar átti
jarðvinnslutraktor sem fór á milli
bæja og fylgdu honum jarðvinnslu-
tæki. Ræktunaraldan var hafin. Hin-
ir ungu bændur á Blesastöðum sáu
manna best að hveiju stefndi og
hófust þegar handa um jarðabætur,
fullir áræði og bjartsýni, og brátt
breiddi úr sér víðáttumikill töðuvöll-
ur, stærsta tún jarðarinnar á einni
jörð. Man ég að margir undruðust
þessi umsvif bræðranna og sumum
þótti jafnvel nóg um. Þeir bræður
ræktuðu og heyjuðu í félagi allt fram
á árið 1960, en þá voru þeir báðir
komnir með stórbú. Þá tóku þeir upp
á ýmsum nýjungum, m.a. reyndu
þeir kornrækt.
Magnús kom fljótt upp góðu búi
og búnaðist vel, enda fæddur bóndi.
Hann hugsaði vel um gripi sína og
fékk af þeim góðan arð. Hafði hann
bæði kýr og kindur og var með eitt
stærsta bú sveitarinnar.
Vorið 1977 urðu enn umskipti í
vesturbænum á Blesastöðum en þá
komu í búskapinn með Magnúsi og
Önnu Ragnhildur dóttir þeirra, sem
gifst hafði Árna Árnasyni frá Sel-
fossi haustið áður. Nú var byggt
nýtt og stórt fjós og aðrar bygging-
ar í kjölfarið og búið stækkaði enn.
Þá byggðu ungu hjónin íbúðarhús
og er nú á Blesastöðum eitt glæsileg-
asta býli sveitarinnar. Enn urðu ábú-
endaskipti á Blesastöðum, þegar
Magnús, dóttursonur þeirra Magn-
úsar og Önnu, tók við búi þar í vor.
Magnús á Blesastöðum var í eðli
sínu hlédrægur maður en var glaður
og reifur í vinahópi. Hann var söng-
maður góður og söng í kirkjukór
Ólafsvallakirkju í ein 40 ár. Hann
hafði sig lítið í frammi út á við en
var samt settur til ýmissa trúnaðar-
starfa, sat í hreppsnefnd um tíma,
lengi eftirlitsmaður Nautgriparækt-
arfélagsins við skýrslugerð og fitu-
mælingar og í stjórn Hrossaræktar-
félagsins, enda hestamaður eins og
hann átti kyn til. Heimilið og búið
áttu hug hans allan. Hann var tengd-
ur jörð sinni órofa böndum og hefði
getað sagt eins og skáldið Guðmund-
ur Ingi:
Sérðu hve varpinn er veitull,
er vorsólin skín?
Hér er þinn hamingjusproti
og hjartarót þín.
Ég held að Magnús hafi haft í
hendi sinni þann hamingjusprota að
búa á Blesastöðum. Þar fékk hann
að lifa og starfa og eignaðist góða
Qölskyldu. Samt er alltaf sárt að
missa og því sendi ég aðstandendum
hans samúðarkveðjur.
Jón Eiríksson.
Við viljum með nokkrum línum
minnast föðuibróður okkar, Magn-
úsar Guðmundssonar.
Maddi var í raun mikið meira en
frændi, sumir eru einhvern veginn
skyldari manni en aðrir. Hann var
í ákveðnu föðurhlutverki þar sem
við krakkarnir á hlaðinu á Blesastöð-
um vorum börn Blesastaða og bræð-
urnir á Blesastöðum feður okkar
allra. Maddi er samofinn öllum minn-
ingum úr æsku, uppvexti og hefur
fylgst vel með öllu okkar lífi.
Við hrópuðum nú ekki alltaf húrra
þegar þeir bræður á Blesastöðum,
pabbi og Maddi, völdu mjaltatímann
til að leysa lífsgátuna. Það var
ósjaldan að skotist var milli Ijósa
og komið til baka við mjaltalok og
svo var endað undir íjósvegg eða í
kjallaratröppunum og málinu lokið.
Samband þeirra bræðra var ein-
stakt, þeir voru samrýndir og.miklir
vinir alla tíð. Það varð Madda mikið
áfall þegar pabbi lést. Þrátt fyrir
að Maddi gengi með sjúkdóm sl. 30
ár var hann ímynd hreysti og heil-
brigðis. Hann var áhugasamur og
vakandi fyrir öllu sem var að ger-
ast. Ekkert var honum óviðkom-
ELVAR
ÞÓRODDSSON
Mig langar að lokum að kveðja
góðan dreng með hluta úr Ijóði eftir
Gísla Sigurgeirsson sem mér finnst
svo vel lýsa hvemig mér er innan-
bijósts nú:
+ Elvar Þóroddsson fæddist á
Selfossi 27. febrúar 1980.
Hann lést af slysförum 22. júní
síðastliðinn og fór útför hans
fram frá Selfosskirkju 28. júní.
Sunnudaginn 22. júní, þegar ég
var á leið í vinnu, heyrði ég í útvarp-
inu að banaslys hefði orðið heima á
Selfossi. Mín fysta hugsun var að
vonandi væri þetta ekki einhver sem
ég þekkti, eigingjörn hugsun en lík-
lega mannleg í hæsta máta. En því
miður varð mér ekki að ósk minni,
ég var vart komin inn þegar síminn
hringdi og mér var sagt að Elvar
* væri dáinn. Sigfríður litla dóttir mín
sagði: „Mamma, hann Elvar vinur
minn, er dáinn, hann fór til Guðs í
nótt.“ Mér var allri lokið, Elvar var
einn þeirra úr vinahópi elstu dóttur
minnar sem mér þótti hvað vænst
um, strákurinn sem ætlaði alltaf að
vera tengdasonur minn hvað sem
yrði um konuefnið, af því ég væri
svo góð tengdó.
Elvar var heimagangur hjá mér í
vetur, hjálpaði Maríönnu dóttur
minni að passa systkini sín og var
svo natinn við litlu börnin að þau
smelitu honum umsvifalaust í sinn
vinahóp og lét hann sér það vel líka.
Það var ekki tiltökumál í hans huga
að svæfa litlu börnin, lesa fyrir þau
eða spjalla við þau áður en þau fóru
að sofa og fannst mér það sýna hvern
mann hann hafði að geyma. Við sát-
um oft og spjölluðum saman á kvöld-
in eftir að ég kom heim af æfingum
hjá leikfélaginu og bar þá margt á
góma, framtíðardraumar okkar allra,
bílprófið sem Elvar var að taka þá,
flutningur minn til Reykjavíkur og
hve mikið ég kveið þeim umskiptum.
Elvar hughreysti mig með því að
krakkahópurinn yrði svo oft í heim-
sókn að ég myndi varla taka eftir
breytingunum. Hann kom líka stund-
um áður en hann fór út að skemmta
sér til að sýna mér hvað hann væri
fínn, það var ekki ofsagt, glæsilegri
og ljúfari drengur var varla til.
Að liðnu hausti og löngum vetrarbyl
þá lifnar vor með fuglasöng og unað.
Frá geislum sólar sálin finnur yl
og syngja lækir það sem verður munað.
Þá bruma tré og blómin verða til
í bijóstum kviknar ást og friður.
En vanmáttupr aldrei það ég skil
hví eitt blómið blítt er fallið niður.
Það blómgast ei né ber sín sætu fræ
hver stjórnar þessum þunga dómi?
Þar lífsins ljóma kastað er á glæ
þó leiki þar um mildur æskuljómi.
Við grátum þetta litla lífsins blóm
sem aldrei getur fræ sín borið.
Og tárin tjá þar fölskvalausan hljóm
með tregasöng er ómar inn í vorið.
Kæru Ella, Þóroddur, Tommi,
Kristján og fjölskyldur, Guð gefi
ykkur styrk. Minningin um góðan
dreng lifir.
Elvar minn, þakka þér allar góðu
stundirnar.
Guðrún Halla og fjölskylda.
andi. Búskapur var hans ævistarf
og áhugamál. Hann var góður bóndi
og lagði metnað sinn í að sinna því
lífsstarfi vel.
Maddi var gæfusamur í sínu
einkalífi. Hann og Anna voru alltaf
nefnd í sömu setningu. Þau voru
mjög samhent og samtaka í öllu.
Það var eins og aldur og elli hefðu
misst tenginu í þeirra tilfelli. Þau
eiga að baki mörg ár, en hafa aldrei
orðið gömul Maddi lá á sjúkrahúsi
sl. jól en 17. janúar voru þau hjónin
mætt á þorrablót sveitarinnar. Eftir
að við systkinin uxum úr grasi hefur
alltaf verið gaman að fara vesturí
og spjalla. Það var svolítið eins og
að ganga til skrifta að heimsækja
Önnu og Madda. Maddi settist í
hornið sitt við enda borðsins og
Anna kom með kaffi. Maddi tróð í
pípuna og sagði gjarnan að nú ætl-
aði hann að yfirheyra okkur og
bætti við „þú ræður alveg hvort þú
svarar þessu“. Hann vildi vita um
allt það sem okkur viðkom. Maddi
hafði ákveðnar skoðanir á hlutunum
og lét þær óspart í Ijós, en gaf manni
samt alltaf leyfi til að hafa sínar
skoðanir í friði. Þessi áhugi stafaði
ekki af forvitni eða afskiptasemi,
heldur af umhyggju fyrir okkur,
þessum frændsystkinum hans.
Þessar stundir eru okkur dýrmæt-
ar, hlýjar og verða alltaf ógleyman-
legar. Að heilsast og kveðjast er lífs-
ins saga. Okkur finnst erfitt að
kveðja hann frænda okkar. Við erum
forsjóninni þó þakklát að hann fékk
að halda andlegri og líkamlegri reisn
til enda. Með Madda fer svo mikið
sem tengist öllum góðu æskuminn-
ingunum.
Elsku frændi. Við þökkum þér
fyrir allar góðu minningamar sem
þú skilur eftir í huga okkar og hjarta.
Við erum auðugri vegna þess að við
fengum að alast upp í nálægð við þig.
Elsku Anna, og flölskylda. Þeir
einir sem mikið hafa átt geta mikið
misst. Við vonum að minningarnar
um elskulegan eiginmann, góðan
föður, tengdaföður, afa og langafa
geti létt ykkur sorgina. Við vottum
ykkur öllum dýpstu samúð.
Systkinin,
austurbænum Blesastöðum.
Deyr fé,
deyja frændur,
deyr sjálfur ið sama.
En orðstír
deyr aldregi,
hveim er sér góðan getur.
(Úr Hávamálum.)
Hann Maddi okkar hefur kvatt
þennan heim og verður jarðsunginn
frá Ólafsvallakirkju í dag. Á slíkri
stundu hrannast upp minningarnar.
Efst í huga okkar er þó hinn sanni
bóndi og hversu gott var að koma
á heimili ykkar Önnu. Þar ríkti svo
mikil starfsgleði og lífskraftur. Okk-
ur var mikils virði að fá að kynnast
þér, kæri Maddi. Við vonum að við
eigum eftir að mæta fleiri manneskj-
um á lífsleiðinni með þína mann-
kosti. Blessuð veri minning þín.
Þú barst með þér sólskin og svalandi blæ,
það sáu víst flestir er komu á þinn bæ.
Þó harmandi væru og hryggir í lund
þá hressti og nærði þín samverustund.
Með ástkærri þökk fyrir umliðna tíð,
örugga vináttu og orðin þín blíð.
Við kveðjum þig vinur sem fórst okkur frá
og framar á jarðríki megum ei sjá.
(Agúst Jónsson.)
Elsku Anna, börn, tengdabörn og
barnabörn og aðrir aðstandendur,
við hjónin sendum ykkur okkar inn-
legustu samúðarkveðjur.
Ágúst og Bryndís.
Það var vor í iofti og náttúran
skartaði sínu fegursta. Austan skóg-
argötuna á Reykjum kom ríðandi
maður og fór hratt yfir jörð. Hann
staðnæmdist heima á hlaði á Reykj-
um, hesturinn var jarpur, hann titr-
aði í nárum og froðan vall um mél
og nasir. Á baki sat dökkhærður
strákur, reið berbakt og var á sund-
skýlu einni fata. Þetta var Maddi á
Blesastöðum á Prata en Prati var
þekktur gæðingur. Mikið var ég hrif-
inn af þessum strák á þessum fal-
lega hesti. Þetta er fyrsta minning
mín af Madda á Blesastöðum. Ég
var þá lítill patti því Maddi var níu
árum eldri en ég. Samt er þessi
minning greypt í huga minn. Seinna
áttum við eftir að verða nánir vinir
og störfuðum saman um áratuga
skeið að ýmsum málum í sveitinni.
Maddi var einstaklega félagslynd-
ur og opinn fyrir öllum málum sem
til heilla horfðu landi og lýð. Hann
starfaði í áratugi í Ungmennafélagi
Skeiðamanna og var einn af þeim
er þakka mátti að Skeiðamenn héldu
Skarphéðinsskildinum um áraraðir.
Hann var afreksmaður í íþróttum og
hefði með góðri þjálfun náð langt á
því sviði. Maddi hafði mjúka og fal-
lega tenórrödd og hafði gaman af
söng. Hann söng m.a. í kirkjukómum
í áratugi. Hann var sannkallaður
gleðimaður eins og reyndar öll þau
systkini. Upp úr 1940 urðu miklar
breytingar hér í sveitinni eins og
reyndar víðar í öðram sveitum. Það
var að byija að rofa til og menn fóra
að sjá peninga sem ekki var áður.
Árið 1940 fóru Blesastaðabræður
Hermann og Magnús á Hólaskóla
til að afla sér menntunar í landbún-
aði því þangað stefndi hugurinn.
Um vorið koma þeir heim en þeir
komu með meira en þekkinguna,
þeir komu báðir með ungar og glæsi-
legar konur. Þetta vakti mikla at-
hygli í sveitinni. Þá þegar breyttist
margt í sveitinni, jörðum var skipt,
ungir menn stofnuðu nýbýli og tóku
við búi af feðrum sínum. Auðvitað
voru Blesastaðabræður fyrstir, þeir
vora alltaf fyrstir. Það er erfitt að
tala um þá Hermann og Magnús
sitt í hvoru lagi svo samhentir voru
þeir. Þeir voru bændur af guðs náð,
þeim þótti vænt um jörðina sína og
nýttu hana af hyggindum og skyn-
semi. Þeir voru ekkert að rækta einn
eða tvo hektara í einu, þeir ræktuðu
tugi hektara og á mjög stuttum tíma
voru þeir komnir með stærstu túnin
í sveitinni og stærstu búin. Allt sem
þeir gerðu gerðu þeir strax, ekkert
hik eða vandræðagangur. Hermann
stofnaði nýbýli en Maddi tók við búi
af föður þeirra Guðmundi. En gamli
maðurinn var nú ekki á því að gef-
ast upp, hann byggði sér lítið fjós
og kindakofa og var um nírætt þeg-
ar hann hætti búskap.
Eins og áður er getið átti Maddi
alltaf góða hesta enda hafði hann
gaman af hestum og hann reið hratt,
allt sem Maddi gerði varð að ganga
hratt, manngerðin var þannig. Það
voru ófáar fjallferðir sem við fórum
saman og oft „Undir Klett“ með
Gauja í Arakoti. Það voru forréttindi
að fá að ríða með þessum kempum
upp Hreppinn. Það voru vinir og
frændfólk á hveijum bæ og víða
þurfti að koma við enda viðtökur
góðar. Alltaf var endað á því að
koma til Dísu á Skriðufelli, þar voru
varmar viðtökur og fastir kossar.
Þannig streyma upp í hugann
endalausar minningar um hann
Madda, allar eru þær ljúfar og um-
fram allt skemmtilegar. Það hefur
áreiðanlega ríkt mikil gleði og kátína
á Blesastöðum þegar systkinin voru
að alast upp. Níu systur og fjórir
bræður, auk þess ein hálfsystir sem
ekki ólst upp heima. Systurnar allar
kátar og skemmtilegar og öll voru
þau systkinin eftirsóttir félagar.
Um miðjan aldur fékk Maddi syk-
ursýki og varð eftir það að sprauta
sig daglega, lifa við strangt matar-
æði. Þá var gott að eiga góða konu,
hún tók í sínar hendur að sjá um
mataræði og var honum ómetanleg
hjálparhella í þessum veikindum. En
Maddi tók þessu ótrúlega létt og lét
sem ekkert væri og hann átti eftir
að lyfta mörgu grettistaki eftir það.
Maddi var mikill gæfumaður, hann
lifði og starfaði á sínu æskuheimili
alla tíð sem hann þráði svo mjög.
Hann eignaðist góða konu sem stóð
fast við hlið hans alla tíð. Þau eign-
uðust fjögur elskuleg börn og fjölda
afkomenda. Hvers er hægt að krefj-
ast meir.
Kæri vinur, ég þakka þér fyrir sam-
fylgdina og tel það mikinn ávinning
að hafa lifað lífinu með þér svo langa
tíð. Anna mín, þú hefur misst góðan
lífsföranaut en ég veit að allar góðu
minningamar eiga eftir að fyigja þér
um ókomin æviár. Við Fríða og fjöl-
skylda okkar vottum ykkur dýpstu
samúð. Guð blessi minninguna um
Madda á Blesastöðum.
Ingvar Þórðarson.