Morgunblaðið - 13.07.1997, Blaðsíða 29

MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
SUNNUDAGUR 13. JÚLÍ 1997 29
4
■4» Jóakim Hjart-
■ arson fæddist í
Hnífsdal 10. nóvem-
ber 1919 og bjó þar
til 1994 er hann
fluttist til Reykja-
víkur. Hann lést í
Reykjavík 5. júlí
síðastliðinn. For-
eldrar hans voru
Hjörtur Guðmunds-
son, f. 2.2. 1891, d.
4.3. 1967, formaður
í Hnifsdal, og Mar-
grét Kristjana Þor-
steinsdóttir, f. 9.4.
1889, d. 2.8. 1958,
húsmóðir. Margrét var ekkja
Jóakims Pálssonar, f. 16.7.
1879, d. 17.12. 1914, formanns
í Hnífsdal. Systkin Jóakims eru:
Margrét Elísabet, f. 27.4. 1917,
ekkja eftir Bjarna Ingimarsson
skipstjóra; Kristjana, f. 1.7.
1918, gift Karli Kristjáni Sig-
urðssyni skipstjóra; Ingibjörg
Guðríður, f. 20.9. 1923, var gift
Friðrik Mariassyni sjómanni
sem lést 1966. Hálfsystkin Jóa
kims voru Helga, f. 11.8. 1904,
d. 10.3. 1990, var gift Halldóri
Ingimarssyni skipstjóra; Sigríð-
ur, f. 12.4. 1906, d. 9.9. 1986,
var gift Snæbirni Tryggva Ól-
afssyni skipstjóra; Jóakim, f.
5.4.1907, d. 11.4.1913; Guðrún,
f. 21.5. 1908, d. 1.10. 1941, var
Þegar Þorvaldur Thoroddsen,
prófessor, fór um Hnífsdal árið
1887, segir hann svo frá, að þar
sé útræði mikið, eitt snotrasta fiski-
þorp landsins og íbúar efnaðir og
duglegir. Hnífsdælingar hafa átt
því láni að fagna, að þar hafa ávallt
lifað og starfað dugmiklir sjósókn-
arar og athafnamenn, sem lagt
hafa traustan grunn að atvinnulífi
byggðarlagsins.
Með Jóakim Hjartarsyni er geng-
inn einn af síðustu frumkvöðlum
að stofnun og stjórnun þeirra mátt-
arstólpa, sem atvinnulíf Hnifsdæl-
inga hefur byggst á í meira en
hálfa öld. Jóakim hóf þegar um
fermingu sjósókn með föður sínum,
Hirti Guðmundssyni, skipstjóra.
Hann var um skeið á togurum m.a.
hjá mági sínum Bjarna Ingimars-
syni á Júpíter. Bjarni var fæddur
og uppalinn í Hnífsdal og einn afla-
sælasti togaraskipstjóri landsins á
þeim tíma. Eftir nám í Vélskóla
Islands og Stýrimannaskóla íslands
árið 1943, hverfur Jóakim alfarið
til átthaganna. Þar var hans starfs-
vettvangur síðan alla tíð, þar til
hann kenndi þess meins fyrir rúm-
um þremur árum, sem varð honum
að aldurtila. Hann hóf skipstjórnar-
feril sinn árið 1943 og lauk honum
1967, þegar hann hóf störf við
Hraðfrystihúsið h.f. í Hnífsdal.
Hann var kjörinn varamaður í
stjórn þess árið 1951 og sat í aðal-
stjórn 1967-1994. Hann var einn
af stofnendum Miðfells h.f. árið
1964. Það félag gerir út togarann
Pál Pálsson. Þar gegndi hann
lengst af störfum stjórnarform-
anns. Þá átti Jóakim sæti í stjórn
Mjölvinnslunnar h.f. í Hnífsdal
1970- 1994 og í stjórn ísfangs h.f.
árin 1982-1994, en það félag hefur
fengist við útflutning á ferskum
fiski. Rekstur allra þessara fyrir-
tækja hefur byggst á mikilli fyrir-
hyggju og ráðdeild. Samhent
stjórnun stofnenda og aðaleigenda
fram á síðustu ár fór svo vel úr
hendi að eftir því var tekið. Lengst
af hafa þau verið talin með best
reknu fyrirtækjum á Vestfjörðum
og jafnvel á landsvísu.
Jóakim Hjartarson var einn af
stofnendum Slysavamafélagsins í
Hnífsdal árið 1934 og gerður að
heiðursfélaga þess fyrir nokkrum
árum. Hann mat þá viðurkenningu
mikils. Öll þau fyrirtæki, sem Jóak-
im átti aðild að, hafa lagt fram
gift Karli Ingimund-
arsyni; Páll, f. 26.11.
1910, d. 5.1. 1911;
Aðalbjörg, f. 22.1.
1912, ekkja eftir Geir
Ólafsson loftskeyta-
mann; Jóhanna Pál-
ína, f. 22.2. 1913, d.
16.11. 1913; María, f.
7.5. 1914, ekkja eftir
Guðjón Guðjónsson
kaupmann sem lést
1986.
Jóakim kvæntist
9.11. 1947 Ólafíu
Guðfinnu Alfonsdótt-
ur, f. 17.5. 1924, hús-
móður. Hún er dóttir Alfons
Gíslasonar, hreppstjóra og sím-
stöðvarsljóra í Hnífsdal og Helgu
Sigurðardóttur húsmóður. Börn
Jóakims og Ólafiu eru: Gréta, f.
4.9. 1948, sérkennari og ráðgjafi
við skóla heyrnarskertra í Osló,
gift Odd Trygve Marvel hagverk-
fræðingi; Helga Sigríður, f.
20.10. 1949, skrifstofumaður hjá
Hraðfrystihúsinu hf. í Hnífsdal,
gift Sigurði Borgari Þórðarsyni,
vélstjóra og starfsmanni hjá
Orkubúi Vestfjarða og eiga þau
þrjú börn, Helgu, Halldór og
Hildi; Jóakim Gunnar, f. 28.5.
1952, viðskiptafræðingur og
framkvæmdastjóri Síldarútvegs-
nefndar, kvæntur Sólveigu Þór-
hallsdóttur, hjúkrunarfræðingi á
drjúgan skerf til líknar og menn-
ingarmála í sinni heimabyggð.
Ekki var það vegna sérstakra
hæfileika til sjómennsku, sem ég
átti þess kost að gerast háseti hjá
Jóakim, fyrst á m.b. Jóakim Páls-
syni og síðar m.b. Smára. Mun þar
mestu hafa ráðið góðmennska og
að hann hafði þá kvænst systur
minni Ólafíu. Ég er honum ævin-
lega þakklátur fyrir að hafa gefið
mér kost á að kynnast fjölbreyttum
veiðiaðferðum undirstöðuatvinnu-
vegar okkar íslendinga, svo sem
línuveiðum, dragnótarveiðum og
síldveiðum í reknet og hringnót.
Ekki fór á milli mála að þar fór
farsæll og fengsæll skipstjóri.
Reglusemi og agi voru í hávegum
höfð. Hann gerði kröfur til sinna
undirmanna og ekki síður til sjálfs
sín, enda hlífði hann sér ekki við
að ganga í verk á dekki, þegar
þörf krafði. Hann var vel liðinn sem
skipstjóri. Sama ósérhlífni var til
staðar í öllum störfum fyrir þau
fyrirtæki sem hann átti aðild að
og starfaði við, eftir að hann hætti
sjósókn. Einstakt þrek Jóakims
kom svo enn glöggt í ljós, er hann
hóf harða baráttu í veikindum síð-
ustu þijú árin. Hann vildi sem
minnst tala um þá hildi, sem hann
háði. Það var ekki hans háttur að
kvarta.
Á fyrstu hjúskaparárum okkar
Almut voru utanlandsferðir og
sumarleyfisdvalir í bústöðum hér
innanlands lítt tíðkaðar. í fyrstu
sumarfríum okkar og barnanna
lágu leiðir gjarnan til Hnífsdals til
Jóakims og Ólafíu. Þar var okkur
tekið með opnum örmum og af frá-
bærri gestrisni. Jóakim var mikill
höfðingi heim að sækja. Var þá
stundum margt um manninn að
Bakkavegi 6, þar sem fyrir voru
fimm böm og barnabörn tekin að
bætast í hópinn. Börnin okkar þijú
kunnu þá, og ekki síður í dag, að
meta þá tíma þegar þau fengu að
S'óta þess að dvelja hjá Jóakim og
lafíu, bæði við leik og störf, enda
bæði einstaklega bamgóð.
Jóakim Pálsson, sem lést á síð-
asta ári og Jóakim Hjartarson, vom
nánir samstarfsmenn. Báðir voru
þeir farsælir skipstjórnarmenn.
Þegar í land kom tókst þeim ásamt
samstarfsmönnum sínum að stýra
rekstri fyrirtækja sinna svo vel í
ölduróti síðustu ára, að með ein-
dæmum þykir. Þeir eiga báðir því
Heilsugæslustöðinni á Seltjarn-
arnesi, og eiga þau þijú börn,
Dóru, Grétu og Jóakim Þór;
Kristján Guðmundur, f. 19.2.
1958, sjávarútvegsfræðingur,
framleiðslustjóri og stjómar-
maður í Hraðfrystihúsinu hf.
Hnifsdal, kvæntur Sigrúnu Sig-
valdadóttur, meinatækni við
Sjúkrahúsið á ísafirði og eiga
þau þijú böra, Gísla, Ólafíu og
Ingibjörgu; Aðalbjörg, f. 14.11.
1959, viðskiptafræðingur og
fjármálastjóri Kjötumboðsins
hf. í Reykjavík og á hún eina
dóttur, Heiðu.
Jóakim stundaði nám við Vél-
skóla íslands í Reykjavík
1939-40 og Stýrimannaskóla ís-
lands 1942- 43. Jóakim hóf sjó-
mennsku um fermingu. Hann
var skipstjóri á ýmsum bátum á
árunum 1943-67, var síðan verk-
stjóri hjá Hraðfrystihúsinu hf. í
Hnifsdal en þar starfaði hann
til 1993. Jóakim var einn af
stofnendum Hraðfrystihússins
hf. í Hnífsdal 1941, var vara-
maður í stjórn frá 1951 og sat
í aðalstjórn 1967-94. Hann var
einn af stofnendum Miðfells hf.
1964 sem gerir út togarann Pál
Pálsson IS-102 og var þar
stjómarmaður frá upphafi til
1994, lengst af stjórnarformað-
ur, sat í stjóra Mjölvinnslunnar
hf. i Hnífsdal 1970-94, í stjóra
ísfangs hf. á ísafirði 1982-94 og
er einn af stofnendum Slysa-
varnafélagsins í Hnifsdal 1934.
Útför Jóakims fer fram frá
Bústaðakirkju á morgun, mánu-
daginn 14. júlí, og hefst athöfn-
in klukkan 13:30.
láni að fagna að skila góðum afla-
hlut í hendur dugmikilla afkom-
enda.
Jóakim Hjartarson var hlédræg-
ur og barst ekki mikið á. Hann var
með afbrigðum starfsamur og ósér-
hlífinn. Hann var manna fróðastur
um atvinnusögu Hnífsdals á þess-
ari öld og kunni frá mörgu að segja.
Að leiðarlokum er honum þökkuð
vinátta og áratuga ánægjuleg sam-
fylgd. Ólafíu, börnum þeirra og
stórum frændgarði sendi ég og ijöl-
skylda mín einlægar samúðarkveðj-
ur.
Þorvarður Alfonsson.
Fallinn er í valinn kær móður-
bróðir minn, Jóakim Hjartarson,
skipstjóri, frá Hnífsdal. Hann hafði
átt við alvarlegan sjúkdóm að stríða
og gengið í gegnum erfíðar læknis-
meðferðir, sem, því miður, gátu
ekki gefið honum lengri lífdaga. -
Þau voru sammæðra móðir mfn og
hann. Hann var frá seinna hjóna-
bandi ömmu minnar Margrétar
Þorsteinsdóttur, næstyngstur af
Ijórum börnum hennar og Hjartar
Guðmundssonar, útvegsbónda, en
Hjörtur tók við búsforráðum og
varð seinni eiginmaður ömmu er
hún missti afa minn, Jóakim Páls-
son, útvegsbónda í Hnífsdal, frá
stórum bamahópi, aðeins 35 ára
gamlan. - Hjörtur var mikill öðl-
ingsmaður og reyndist stjúpbörn-
um sínum vel og var góður við
okkur bamabömin.
Jóakim Hjartarson ólst upp í
glöðum og fjölmennum systrahópi,
en þær vom átta talsins. Sjálfsagt
hefur hann haft einhverja sérstöu,
að vera eini bróðirinn á lífi, enda
dáðu þær hann allar systurnar.
Áður höfðu látist tveir bræður og
ein systir, ung að árum.
Jóakim var prúðmenni hið mesta
og fas hans og framkoma öll yfir-
veguð. Það lá fyrir honum eins og
öllum hinum ættingjunum í karl-
legg, að stunda sjóinn frá unga
aldri. Hann var lengi skipstjóri á
bátum frá Hnífsdal, hann var lengi
með mb. „Jóakim Pálsson" og einn-
ig mb. „Srnára" og var aflasæll.
Eftir að hann kom í land sinnti
hann störfum og stjórnun Hrað-
frystihússins í Hnífsdal, sat lengi
í stjóm fyrirtækisins og var verk-
stjóri.
Jóakim og nafni hans Pálsson,
yngri, voru einkar samrýndir, sem
sást best á því, að þeir byggðu sér
stór hús yfir fjölskyldur sínar.
Sama teikningin var notuð og hús-
in standa hlið við hlið. Það eru
aðeins 10 mánuðir á milli þeirra
nafnanna, en svo ávörpuðu þeir
hvor annan, yfir á annað tilveru-
stig. Það verða, án efa, fagnaðar-
fundir með þeim sem og öðmm
ástvinum, sem á undan eru gengn-
ir. Það er aðeins rétt vika síðan
ættingjarnir fylgdu Gunnari Páli
Jóakimssyni, Pálssonar, fiskifræð-
ingi í Kiel, til grafar. Svo skammt
er stórra högga á milli í þessari
annars stóm fjölskyldu frá Hnifs-
dal.
Eiginkona Jóakims, Ólafía Al-
fonsdóttir, er einnig borin og bam-
fædd í Hnífsdal. Það kom því af
sjálfu sér, ef svo má að orði kom-
ast, að þau bjuggu lengstan sinn
búskap i Dalnum. Þar eignuðust
þau sín fimm börn, sem öll bera
einkenni foreldra sinna, prúð-
mennskuna og hógværðina. Fyrir
fáeinum ámm seldu þau húseign
sína fyrir vestan og fluttu hingað
til Reykjavíkur þar sem sum af
börnum þeirra em búsett. Elsta
bamið, Gréta, hefur til margra ára
verið búset í Noregi og er gift þar.
Ég, sem og allir ættingjar og vinir
Jóakims, minnast hans með sökn-
uði. Systurnar fimm, sem eftir lifa,
sjá á bak kæram bróður. Sárastur
er þó söknuður eiginkonu, barna
og barnabarna og bið ég algóðan
Guð, að varðveita þau og gefa þeim
styrk og birtu á ný.
Ég sendi öllu þessu frændfólki
mínar innilegustu samúðarkveðjur.
Guðfinna Snæbjörasdóttir.
Ég vil hér minnast Jóakims
Hjartarsonar skipstjóra frá Hnífs-
dal. Kynni okkar hófust þegar ég
fór að vinna við bókhald dóttur-
fyrirtækja Hraðfrystihússins í
Hnífsdal haustið 1964 ogenn frek-
ar, þegar ég réðst til Hraðfrysti-
hússins hf. árið 1973, en hann var
þá verkstjóri hjá frystihúsinu og
auk þess í stjórn þess og dótturfé-
laga þess.
Jóakim Hjartarson stundaði sjó-
mennsku frá unglingsárum, bæði á
bátum og toguram. Hann fór í nám
í Vélskóla íslands og Stýrimanna-
skólann, að því loknu varð hann
skipstjóri á ýmsum bátum frá
Hnífsdal og víðar árin 1943-1967,
er hann varð útiverkstjóri hjá Hrað-
frystihúsinu í Hnífsdal. Jóakim var
einn af stofnendum þess 1941 og
var í stjórn þess um langt árabil,
þá var hann einn af stofnendum
útgerðarfél. Miðfells hf., í stjórn
þess og stjórnarformaður frá
1982-1994 og Mjölvinnslunar hf.
sem stofnuð var 1970, þar var
hann í stjórn til 1994.
Jóakim Hjartarson var mjög
traustur maður í öllum sínum störf-
um, sem hann sinnti af mikilli alúð.
Öll samskipti við hann vom mjög
góð. Hann var léttur í skapi, hress
og kátur í mannfagnaði, en gat
verið mjög fastur fyrir ef honum
mislíkaði.
Jóakim var lengstum heilsu-
hraustur, en fyrir nokkram áram
fór að bera á lasleika sem ágerð-
ist. Hann hætti endanlega öllum
störfum vorið 1994 og flutti þá til
Reykjavíkur, því hann þurfti þá að
vera stöðugt undir læknishendi.
í veikindum sínum sýndi hann
einstakan kjark og æðraleysi, þó
hann vissi að hverju stefndi. Áð
leiðarlokum þakka ég Jóakim langt
og ánægjulegt samstarf og vináttu.
Við Þórleif sendum Ólafíu, börnum
þeirra og öðram aðstandendum
innilegar samúðarkveðjur.
Konráð Jakobsson.
í dag kveðjum við elskulegan
frænda og vin, Jóakim Hjartarson.
Þegar við lítum til baka hrann-
ast minningamar upp, samvera-
stundirnar sem við áttum saman
þegar við bjuggum í Hnífsdal, þær
voru margar og góðar, innan fjöl-
skyldunnar og í þorrablótsnefnd-
inni góðu. í Hnífsdal bjuggu þau
Ólafía og Jóakim þar til fyrir þrem-
ur áram, þá þurftu þau að taka sig
upp og flytja búferlum til Reykja-
víkur.
Það er öllum erfítt að takast á
við illvígan sjúkdóm. Við sem
göngum heil til skógar og fylgd-
umst með því hvernig Jóakim vann
úr sínum málum, getum lært hvem-
ig einstaklingur getur með yfirveg-
un og einstakri hugarró gengið
gönguna á enda með jafnmikilli
reisn og hann gerði.
Við erum þakklát fyrir að hafa
átt kost á því að fylgjast með Jóak-
im þessi síðustu ár, það var alltaf
gaman að koma í heimsókn að
Hæðargarði. Þá leitaði hugurinn
vestur í Hnífsdal, og mikið var
spjallað um gamla tímann og það
sem hefur verið að gerast þar und-
anfarið, útgerðin og fiskvinnslan
voru hans áhugamál.
Við biðjum góðan Guð að geyma
Jóakim og vernda og styrkja Olaf-
íu, börn og barnabörn í sorginni.
Hjördís og Helgi.
i
JÓAKIM
HJARTARSON