Morgunblaðið - 21.10.1997, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR 21. OKTÓBER 1997 11
FRÉTTIR
Úthlutun aflaheimilda á úthafskarfa á Reykjaneshrygg og rækju á Flæmingjagrunni
Verðmæti afsalaðra afla-
heimilda innan við 4%
Miklu munar á verð-
mæti þeirra aflaheim-
ilda sem úthlutað var á
úthafínu fyrr á þessu
ári og þeim aflaheimild-
um sem þeim skipum
sem fengu úthlutun var
gert að skila innan ís-
lensku lögsögunnar í
staðinn, eins og fram
kemur í umfjöllun
Hjálmars Jónssonar.
GANGVERÐ á varanlegnm
aflakvóta úthafskarfa á
Reykjaneshrygg og rækju á
Flæmingjagrunni var í kringum 200
krónur kílóið eftir að veiðiheimildum
íslendinga á stofnunum var úthlutað
fyrr á þessu ári. Um er að ræða
varanlega aflahlutdeild sem úthlutað
er á einstök skip í samræmi við afla-
reynslu undanfarinna ára. Úthlutað
var 45 þúsund tonna heildarkvóta á
úthafskarfa til 51 skips og 6.800
tonna rækjukvóta til 42 skipa. Hvor-
ugur kvótinn hefur náðst allur í ár,
en áætia má að verðmæti heildark-
vótans sem úthlutað var miðað við
þessi jaðarverð sé í kringum 10
milljarðar króna.
Samkvæmt lögum um úthafs-
veiðar sem sett voru á Alþingi milli
jóla og nýárs í vetur getur sjávarút-
vegsráðherra sett það skilyrði fyrir
úthlutun aflahlutdeildar á einstök
skip að þau afsali sér aflaheimildum
innan lögsögu íslands á móti sem
nemi allt að 15% af þeim aflaheim-
ildum sem úthlutað er reiknað í
þorskígildum. Þær útgerðir sem
ekki geta uppfyllt þessi skilyrði, til
dæmis vegna þess að þær eiga ekki
aflaheimildir innan íslensku lögsög-
unnar, skulu samkvæmt lögunum
sæta skerðingu á úthlutuðum afla-
heimildum sem þessu nemur.
Sjávarútvegsráðherra ákvað að
þau skip sem fengju úthlutað karfa-
heimildum þyrftu að skila inn sem
næmi 8% af úthlutuðum aflaheim-
ildum og vegna rækjunnar þurfti
að skila 4% af úthlutuðum aflaheim-
ildum. Þorsteinn Pálsson sjávarút-
vegsráðherra sagði í samtali við
Morgunblaðið í síðustu viku að það
hefði verið mat á aðstæðum og
hvernig þessar veiðar hefðu komið
til og þróast sem hefði ráðið því
að þetta var niðurstaðan. „Það var
auðvitað alveg ljóst að það voru
engin nákvæm vísindi þar á bak
við,“ sagði hann ennfremur.
300 milljónir vegna ufsans
Samanlagt afsöluðu skip sér
veiðiheimildum á nærfellt tvö þús-
und þorskígildistonnum innan ís-
lensku lögsögunnar vegna þessa.
Langmest var um það að ræða að
skip afsöluðu sér veiðiheimildum á
ufsa eða sem nemur um 7,5% af
heildarveiðiheimildum á þeim
stofni. Það jafngildir um 3.600
tonnum af óslægðum fiski, en tæp-
um 2.900 tonnum af slægðum. Al-
gengt verð á varanlegum veiðiheim-
ildum á ufsa á síðasta fískveiðiári
var ekki fjarri 100 krónum og má
því lauslega áætla að verðmæti af-
salaðra veiðiheimilda á ufsa nemi
tæplega 300 milljónum króna vegna
úthlutunar úthafskarfans og rækj-
unnar. Einnig afsöluðu sum skip
sér veiðiheimildum í öðrum tegund-
um, svo sem skarkola, grálúðu,
steinbít og ýsu, en þar var um mjög
lága aflahlutdeild að ræða í öllum
tilvikum. Má því gera ráð fyrir að
verðmæti afsalaðra aflaheimilda
vegna úthlutunar varanlegs kvóta
á úthafskarfann á Reykjaneshrygg
og rækjuna á Flæmingagrunni nemi
innan við 350 milljónum króna.
Samkvæmt þessum útreikning-
um er því verðmæti úthlutaðra afla-
heimilda innan við 4% af þeim veiði-
heimildum sem úthlutað var á út-
hafinu á þessar tvær fisktegundir.
Rétt er að leggja áherslu á að svona
útreikningar eru háðir takmörkun-
um af ýmsu tagi og ætti fremur
að taka sem vísbendingu um verð-
mæti en nákvæmt mat. Verðið verð-
ur til í viðskiptum með lítinn hluta
þeirra aflaheimilda sem úthlutað
er í heildina og er iðulega um að
ræða skipti á veiðiheimildum. Þá
má nefna að þær útgerðir sem
fengu úthlutað kvótanum hafa á
undanförnum árum í mörgum til-
vikum lagt í mikinn kostnað til að
afla sér aflareynslu vegna þessara
veiða, en þær hafa líka notið ávaxt-
anna af því að afli á þessum miðum
hefur jókst mikið í kjölfarið vegna
frumkvæðis þeirra.
Standa undir veiðieftirliti
Eins og fyrr sagði hefur allur
kvótinn sem úthlutað var í ár á
Reykjaneshrygg og Flæmingja-
grunni ekki náðst og útseð er með
að hann náist allur. Úthlutaður
heildarkvóti á karfa var 45 þúsund
lestir og hafa nú veiðst um 33 þús-
und tonn. Fimm þúsund tonn hafa
veiðst af rækju á Flæmingjagrunni
af 6.800 tonna heildarkvóta. Ekki
er hægt að færa aflaheimildir milli
ára á þessum stofnum og þvi fellur
sá kvóti niður sem ekki næst fyrir
áramót.
Veiðarnar á þessum stofnum eru
háðar samningum við aðrar þjóðir.
Fundur í NEAFC-nefndinni sem
hefur með veiðar á karfanum að
gera verður haldinn í næsta mánuði
og þar skýrist hver heildarkvótinn
verður og hversu mikið kemur í
hlut íslendinga. Heildarkvótinn á
þessu ári var ákveðinn 158 þúsund
tonn og skiptist kvótinn þannig
milli ríkjanna að Evrópusambandið
er með 23 þúsund tonn, Rússar
með 41 þúsund tonn, Norðmenn
með 6 þúsund tonn, Pólveijar með
1.000 tonn og Grænlendingar og
Færeyingar eru sameiginlega með
40 þúsund tonn. Ekki hefur verið
ákveðinn heildarkvóti á rækju á
næstu ári, en líkur eru taldar til
þess að hann verði svipaður og í ár.
Á Flæmska hattinum verða út-
gerðir að standa straum af kostn-
aði af því að veiðieftirlitsmaður sé
um borð og greiða þær 15 þúsund
krónur á hvern úthaldsdag. Það
gjald á að standa undir kostnaði
vegna eftirlitsins, en gerir það ekki
fyllilega, samkvæmt upplýsingum
Fiskistofu. Kostnaður vegna eftir-
litsins þar var mjög mikill á síðasta
ári. Þá nam hann 95 milljónum
króna, en kostnaðurinn í ár er áætl-
aður 35 milljónir króna.
Útgerðum er einnig gert að
standa undir kostnaði vegna veiði-
eftirlits Fiskistofu almennt og
greiddi útgerðin um 110 milljónir
króna á síðasta almanaksári vegna
þess. Áætlað er að veiðieftirlits-
gjaldið verði liærra í ár eða sem
nemur 120 til 130 milljónum króna.
Gjaldið er í tvennu lagi í aðalatrið-
um. Annars vegar eru greiddar
14.135 krónur vegna leyfis til veiða
í atvinnuskyni og síðan eru greidd-
ar 155 krónur vegna hvers úthlut-
aðs þorskígildistonns.
Þá er útgerðinni gert að greiða
gjald til Þróunarsjóðs sjávarútvegs-
ins. Gjaldið nam samanlagt um 560
milljónum króna á síðasta fiskveiði-
ári og áætlað er að gjaldið skili
Þróunarsjóði um 600 milljónum
króna á yfírstandandi fiskveiðiári.
I reglugerð segir að gjaldið skuli
nema 1.160 krónum vegna hvers
úthlutaðs þorskígildistonns. Út-
gerðinni er einnig gert að greiða
fleiri gjöld til Þróunarsjóðs sjávarút-
vegsins samkvæmt lögum um sjóð-
inn, eins og til dæmis fast gjald sem
miðast við brúttórúmlestaíjölda
skipa. Þá er eigendum flskvinnslu-
húsa gert að greiða gjald til sjóðs-
ins í samræmi við fasteignamat.
Andlát
KRISTJÁN
SIGUR-
MUNDS-
SON
KRISTJÁN Sigurmundsson, fram-
kvæmdastjóri sælgætisgerðarinnar
Crystal, lést í Landspítalanum í
Reykjavík föstudaginn 17. október
sl. eftir skamma sjúkdómslegu.
Kristján var á 93. aldursári.
Kristján var fæddur að Fossá á
Barðaströnd 3. september árið
1905. Hann var sonur Sigurmundar
Katrínusar Guðmundssonar og
Kristínar Kristjánsdóttur. Kristján
var ekki orðinn tvítugur þegar hann
hélt til Reykjavíkur og hóf sölu-
mennsku og stundanði hana þar til
hann stofnaði sælgætisgerðina
Crystal við Víðimel í Reykjavik.
Kristján rak sælgætisgerðina méð
nokkru umfangi í mörg ár en síð-
ustu árin vann hann einn og fram-
leiddi konfekt og páskaegg fram
yfir áttrætt. Margir Reykvíkingar
og þá sérstaklega vesturbæingar
minnast þess að hafa komið til
Kristjáns í sæigætisgerðina fyrir
páska og keypt hjá honum páska-
egg-
Kristján var þekktur laxveiði-
maður og stundaði laxveiðar fram
á níræðisaldur. Var hann um tíma
leigutaki Laxár í Leirársveit og
hafði einnig Svartá í Svartárdal og
Laxá í Dölum til leigu og endur-
leigði þær útlendingum.
Eiginkona Kristján var Guðný
Jóhannsdóttir en hún lést árið 1993.
Kristján lætur eftir sig tvo upp-
komna syni.
IÐNAÐARHURÐIR
Rýminiarðalá
vegna breytinga
10-40% afsláttur
Fataskápar, skenkar, borðstofuborð, rúm, stólar,
myndir, kistur, borðbúnaður o.fl.
Anttfebú&ín
^— Ai iQti irQtræti
*Jor

/t