Morgunblaðið - 07.03.1998, Blaðsíða 10

10 LAUGARDAGUR 7. MARZ 1998 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Félagsmálaráðherra mælir fyrir frumvarpi til laga um húsnæðismál
Stjórnarandstæðingar segja
Lögregla
fylgist með
loðnuflutn-
frumvarpið meingallað
ÞINGMENN stjórnarandstöðu
gagnrýndu harðlega fruinvarp fé-
lagsmálaráðherra til húsnæðismála
er hann mælti fyrir því á Aiþingi í
gær. Töldu þeir að fi-umvarpið væri
meingallað og að með því væri verið
að umturna félagslega íbúðakerfinu.
Þeir töldu ennfremur fráleitt að
stefna að afgreiðslu þess á vorþingi.
Stjóimarliðar fögnuðu hins vegar
frumvarpi ráðherra og sögðu m.a.
að það félagslega íbúðakerfi sem nú
væri við lýði væri baggi á sveitarfé-
lögunum.
Félagsmálaráðherra, Páll Péturs-
son, fór í framsöguræðu sinni yfir
tilurð og helstu atriði frumvarpsins
um húsnæðismál. Meginbreyting-
arnar sem lagðar eru til í frumvarp-
inu, að sögn ráðherra, eru þær að
félagslega húsnæðiskerfið verður
lagt af um næstu áramót, en þá
verður jafnframt tekið upp nýtt fé-
lagslegt lánakerfi. í því felst að sá
sem er innan skilgreindra marka
um tekjur, eignir, skuldir og fram-
færsluþörf og stenst ekki greiðslu-
mat almenna kerfisins með 25 ára
endurgreiðslutíma og húsbréf fyrir
65 eða 70% getur snúið sér til hús-
næðisnefndar síns sveitarfélags og
óskað eftir viðbótarláni sem Ibúða-
lánasjóður veitir fyrir milligöngu
sveitarfélags.
Húsbréfalán auk viðbótarláns
verða þó aldrei hærri en 90% af
kaupverði íbúðarinnar. í máli ráð-
herra kom jafnframt fram að í nú-
gildandi kerfi fælist félagsleg jöfn-
un einkum í vaxtabótum og niður-
greiðslu vaxta, en samkvæmt frum-
varpinu færðist hin félagslega að-
stoð frá niðurgreiddum vöxtum yfir
í vaxtabætur, auk hagræðis af 40
ára lánstíma og viðbótarláni.
Ráðherra rakti einnig ástæður
þess að verið væri að breyta núgild-
andi lögum og sagði að fyrsta
ástæðan væri sú að mjög margir
íbúar í félagslega
eignaríbúðakerf-
inu væru óánægð-
ir. Margir þeirra
hefðu misst íbúðir
sínar og stæðu
uppi með miklar
skuldir, auk þess
sem þeir teldu að
eignamyndun
hefði ekki verið
með þeim hætti
sem þeir töldu að
hún hefði átt að vera. Ennfremur
væri félagslega íbúðakerfið orðið
mikill baggi á sveitarfélögunum. Þá
sagði ráðherra að Byggingarsjóður
verkamanna stefndi í greiðsluþrot
yrði ekkert að gert og að rekstur
Húsnæðisstofnunar væri mjög dýr.
Að lokum kvaðst ráðherra telja
að þama væri um mjög mikilvæga
og brýna löggjöf að ræða sem yrði
þjóðfélaginu til farsældar, sérstak-
lega hinum tekjulægri og þeim sem
væru verr settir. Kvaðst hann vona
að frumvarpið yrði afgreitt á vor-
þingi, en lögin eigi að taka gildi um
næstu áramót.
Gróf atlaga að láglaunafólki
Jóhanna Sigurðardóttir, þing-
maður þingflokks jafnaðarmanna,
sagði að sú stefna sem kynnt væri í
frumvarpi félagsmálaráðherra væri
andstæð hagsmunum iáglaunafólks.
„Þetta er grófasta atlaga að lág-
launafólki sem við höfum séð um
áratugaskeið og ekki er hægt að
kalla það annað en hreint skemmd-
arverk að ganga milli bols og höfuðs
á félagslegri aðstoð láglaunafólks í
húsnæðismálum," sagði hún.
Jóhanna sagði ennfremur að
þessi atlaga að félagslega kerfinu
hefði verið lengi í undirbúningi og
fullyrti m.a. að það væri félagsmála-
ráðherra sjálfum að kenna að Bygg-
ingarsjóður verkamanna væri á
hausnum. Þegar
hann hefði sest í
stól félagsmála-
ráðherra hefði
ríkisframlag til
Byggingarsjóðs-
ins verið skorið
grimmilega niður.
Jóhanna gagn-
rýndi einnig að
það ætti að keyra
frumvarp í gegn-
um þingið á ein-
um mánuði og kvaðst tilbúin til að
standa í ræðustólnum fram á sumar
til að koma í veg fyrir að frumvarpið
næði fram að ganga. Kom síðar
fram í máli hennar að hún vildi að
unnið yrði að frumvarpinu í sumar í
samráði við verkalýðshreyfinguna
og það lagt fram að nýju næsta
haust.
ísólfur Gylfi Pálmason, þingmað-
ur Framsóknarflokks, lagði í máli
sínu áherslu á að félagslega hús-
næðiskerfið sem nú væri við lýði
virkaði alls ekki. Kvaðst hann
þekkja það vel úr fyrra starfi sínu
sem sveitarstjóri að í kerfinu væri
lítill sveigjanleiki og það væri enn-
fremur orðið ákveðinn baggi á sveit-
arfélögunum, óháð því hvort þau
væru vel eða illa rekin. Sagðist
hann fagna þeim breytingum sem
frumvarpið boðaði á núgildandi
kerfi.
Steingrímur J. Sigfússon, þing-
maður Alþýðubandalags og óháðra,
gagnrýndi það m.a. að ekki hefði
verið haft samráð við verkalýðs-
hreyfinguna við undirbúning frum-
varpsins, heldur hefði verið hringt í
hana korteri áður en gera átti frum-
varpið opinbert. Sagði hann slík
vinnubrögð ríkisstjórnarinnar fyrir
neðan allar hellur.
Steingrímur kvaðst ennfremur
telja að þetta frumvarp væri mein-
gallað og stórhættulegt að mörgu
leyti. Meðal þeirra atriða í frum-
varpinu sem Steingrímur gagnrýndi
einna helst var sú ákvörðun að
leggja niður Byggingarsjóðs verka-
manna. Sagði hann að með því væri
verið að afnema áratugalanga sögu
félagslegs húsnæðiskerfis og íbúða-
lánakerfis. Að síðustu lagði Stein-
grímur áherslu á að það væri frá-
leitt að láta sér detta í hug að frum-
varpið yrði afgreitt á þessu vor-
þingi.
Breytingar frumvarpsins miklar
Arnbjörg Sveinsdóttir, þingmað-
ur Sjálfstæðisflokks, taldi m.a.
mikilvægt að benda á að tillögur
frumvarpsins kæmu til með að ein-
falda og samræma húsnæðislög-
gjöfina þannig að þeir sem þyrftu á
félagslegri aðstoð að halda til þess
að afia sér húsnæðis gerðu það
með aðstoð skattkerfisins, þ.e.
vaxtabótanna, en ekki í formi nið-
urgreiddra vaxta. Sagði hún að
breytingar frumvarpsins væru gíf-
urlega miklar fyrir þá sem þyrftu
að leita eftir félagslegri aðstoð til
þess að eignast íbúðarhúsnæði.
„Nú verður í raun ekki um félags-
lega aðstoð að ræða í skilningi þess
orðs, heldur er þarna um að ræða
leiðir til að koma á jöfnunaraðgerð-
um í gegnum skattkerfið. Þetta tel
ég vera af hinu góða og það tengist
því að fólk geti valið sitt eigið hús-
næði á eigin forsendum," sagði
hún.
Fleiri þingmenn stjórnarandstöð-
unnar tóku til máls í gær og gagn-
rýndu frumvarpið. Þar á meðal voru
Kristín Astgeirsdóttir, þingmaður
utan flokka, Rannveig Guðmunds-
dóttir, þingflokki jafnaðarmanna,
og Svavar Gestsson, þingmaður Al-
þýðubandalags og óháðra. Umræð-
um um frumvarpið lauk ekki í gær
og verður þeim því fram haldið á
mánudag.
ALÞINGI
Utandagskrárumræða á Alþingi í
Stjórnvöld beiti
sér í þágu mann-
réttinda
BRYNDÍS Hlöðversdóttir, þing-
maður Alþýðubandalags og óháðra,
hóf máls á kúgun kvenna í Afganist-
an í utandagskrárumræðu á Alþingi
í gær. Tilefni umræðunnar, að sögn
Bryndísar, var sú að fyrir skömmu
hrinti hópur fimmtíu heimsþekktra
kvenna undir forystu Emmu Bon-
ino, sem fer með mannúðarmál í
framkvæmdastjóm Evrópusam-
bandsins, af stað herferð til stuðn-
ings konum í Afganistan í tilefni af
alþjóðlegum baráttudegi kvenna 8.
mars nk. Herferðinni hefur verið
gefin yfirskriftin „Blóm fyrir konur
I Kabúl“ og er ætlað að hvetja til
þess að stjóm Talebana verði beitt
alþjóðlegum þrýstingi til að endur-
reisa réttindi kvenna í landinu.
Bryndís lýsti kúgun kvenna í
Afganistan og sagði m.a. að eftir
valdatöku Talebana árið 1996 hefðu
konur þar í landi hvorki mátt vinna
né mennta sig. „Konur era grýttar
og þær era skotnar fyrir að vera á
ferli fylgdarlausar eða í fylgd karla
sem era þeim óskyldir,“ sagði Bryn-
dís og bætti við að mannréttinda-
samtök hefðu bent á að glæpir gegn
konum í Afganistan væru ekki
grandvallaðir á íslamskri trú. Bryn-
dís spurði utanríkisráðherra i fram-
haldi af þessu m.a. af því hvort ríkis-
stjómin hygðist beita sér á einhvern
hátt gegn kúgun kvenna í Afganist-
an.
Halldór Asgrímsson utanríkis-
ráðherra sagði að enginn þyrfti að
efast um vilja íslenskra stjórnvalda
til að beita sér í þágu mannréttinda
í Afganistan, enda hefðu þau tekið
þátt í margvíslegum málflutningi í
gær um kúgun kvenna í Afganistan
Reuter
EMMA Bonino, sem fer með mannúðarmál í framkvæmdastjórn Evr-
ópusambandsinsO, á blaðamannafundi í Brussel í byrjun febrúar
ásamt afganskri konu, sem er læknir. Fundurinn var haldinn til að
vekja athygli á kúgun kvenna í Afganistan, en það mál var til umræðu
á Alþingi f gær.
þá vera. ísland hefði til dæmis á
vettvangi Sameinuðu þjóðanna tek-
ið þátt í alþjóðlegu samstarfi sem
miðar að því að bæta hag íbúa í
Afganistan og tryggja mannréttindi
þar. Þau mál hefðu einnig verið til
umfjöllunar á vettvangi utanríkis-
ráðherra Norðurlandanna, m.a. að
frumkvæði íslands. „Auðvitað er
erfitt að segja til um það á hverjum
tíma hvemig við getum barist gegn
þessu. En ég er sannfærður um það
að Island gerir það best í samstarfí
við aðrar þjóðir," sagði hann
Fjölmargir aðrir þingmenn tóku
til máls í utandagskráramræðunni
og fordæmdu meðferð Talebana á
konum og stúlkum í Afganistan.
mgirni
LÖGREGLULIÐ á Suðvesturlandi
hafa ákveðið að í tengslum við um-
ferðarátak frá 10. til 17. mars næst-
komandi verði athygli lögreglu
beint sérstaklega að frágangi bif-
reiða við loðnuflutning, ásamt
ástandi snjósleðakerra og eftir-
vagna, ásamt ökuréttindum þeima
sem aka með kerrar.
Karl Hermannssonar, aðstoðaryf-
irlögregluþjónn í Keflavík, segir að
fiskflutningar hafi oft og tíðum
valdið erfiðleikum og ef lögregla
myndi beita ýtrastu hörku í því
sambandi væra margir í vanda
staddir. Það standi hins vegar ekki
til, heldur aðeins að herða eftirlitið.
Hætta og óþrifnaður
,Á loðnuvertíð er verið að bjarga
miklum verðmætum og þá er til-
hneiging til að nota öll ökutæki til
að flytja loðnuna milli staða án þess
að alltaf sé farið eftir þeim kröfum
sem gerðar er. Sérstakan frágang
þarf vegna fiskflutninga, m.a. á
strangt til tekið að flytja fisk í lok-
uðum bflum eða tankbflum. Oft og
tíðum skilja menn eftir fiskslóða í
kjölfarinu við vegamót og í beygj-
um. Við ætlum að fylgjast með að
menn gangi frá þessum flutningum
eins vel og hægt er,“ segir Karl.
Hann segir að fylgst verði með að
farmar séu yfirbreiddir og að ekki
sé verið að flytja of mikinn afla á
vörabflspöllum í von um að minnka
sóðaskap og hættu af völdum þeirr-
ar loðnu sem fer niður.
„Við höfum sektað menn fyrir að
ganga ekki nægjanlega vel frá farmi.
Nýlega féll t.d. lifur af vörabflspalli
við Grindavíkurafleggjara með þeim
afleiðingum að óþrifnaður skapaðist
af og ákveðin hætta. Við sektuðum
viðkomandi ökumann fyrir að hafa
ekki gengið nægjanlega tryggilega
frá farminum," segir hann.
-----------------
Rafmagns-
leysi stöðvaði
stólalyftu
ÞRETTÁN krakkar á aldrinum 12-
13 ára máttu dúsa í allt að eina
klukkustund í 14 gráða frosti í stóla-
lyftu á skíðasvæðinu í Bláfjöllum í
fyrrakvöld. Ástæðan var sú að raf-
magn fór af á svæðjnu en bilunin
náði einnig til hluta Ái’bæjarhverfis
og Seljahverfis.
Bilunin varð á milli dreifistöðva í
háspennustreng við Elliðaárnar.
Um eina klukkustund tók að laga
bilunina, samkvæmt upplýsingum
frá Rafmagnsveitu Reykjavíkur.
Þorsteinn Hjaltason, umsjónar-
maður skíðasvæðisins í Bláfjöllum,
sagði að fáir hefðu verið á svæðinu.
Stjórnbúnaður lyftunnar hefði verið
tengdur yfir á varavél og með henni
er hægt að keyra lyftuna lúshægt til
að tæma hana. Vélin fór hins vegar
ekki strax í gang og tafði það menn
um hálfa klukkustund. Teppum
hefði verið komið til þeirra sem í
lyftunum vora og síðasti maður var
kominn niður úr lyftunni klukku-
stund eftir að rafmagnið fór af. Þor-
steinn segir að krökkunum hafi orð-
ið kalt en ekki orðið meint af þessu
að öðru leyti.