Morgunblaðið - 21.08.1998, Qupperneq 11

MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 21. ÁGÚST 1998 11
FRÉTTIR
Urður Verðandi Skuld undirbýr rannsóknir á erfðafræðilegum forsendum krabbameina
Áhersla á krabba-
mein í brjóstum og1
blöðruhálskirtli
STOFNAÐ hefur verið rannsókn-
arfyrirtækið Urður Verðandi
Skuld og verður megináhersla í
upphafi lögð á að finna erfðafræði-
legar forsendur fyrir tvenns konar
krabbameini, í blöðruhálskirtli og í
brjóstum. Tryggð hefur verið
þriggja milljóna dollara fjármögn-
un, um 216 milljónir íslenskra
króna, og þar með rekstrargrund-
völlur í hálft annað ár. Gert er ráð
fyrir að starfið hefjist 1. október
næstkomandi og að starfsmenn
verði 18 eftir ár.
Nokkrir forsvarsmenn Urðar
Verðandi Skuldar, UVS, kynntu
fyrirtækið á blaðamannafundi í
gær. Þeir ena Bernharð Pálsson
lífefnaverkfræðingur, Snon-i Þor-
geirsson, sérfræðingur í krabba-
meinsrannsóknum, en þeir starfa
báðir í Bandaríkjunum, Tryggvi
Pétursson vélaverkfræðingur og
Gunnlaugur Sævar Gunnlaugsson
lögfræðingur. Tilgangur fyrirtæk-
isins er í upphafi að finna erfða-
fræðilegar forsendur fyrir krabba-
meini í blöðruhálskirtli og í brjóst-
um, tveimur algengustu krabba-
meinum sem herja á karla og kon-
ur. Síðan verður lögð áhersla á að
nota aðferðir til að skilgreina mis-
munandi áhrif lyfja á heilbrigðar
og sjúkar frumur sem hafa verið
erfðafræðilega greindar.
Forsvarsmenn UVS vildu ekki
greina hverjir væru helstu fjár-
festar í fyiirtækinu né heldur
hvort þeh- væru innlendir eða er-
lendir. UVS er hins vegar með
heimili og varnarþing á Islandi og
er ekki dótturfyrirtæki annars.
Með þremur milljónum dollara er
starfsemin tiyggð í hálft annað ár.
Fyrsta verkefnið er að koma starf-
seminni á laggirnar og koma á fót
rannsóknarsamvinnu við leiðandi
rannsóknarstofur á Islandi.
Nefndu þeir í því sambandi rann-
sóknarstofur Háskólans, Krabba-
meinsfélagsins og Landspítalans.
Næsta skref er að koma upp að-
stöðu til rannsókna og ættfræði-
iðkana í húsnæði UVS, sýna fram
á árangur fyrirtækisins og þróa
sambönd við alþjóðleg lyfjafyrir-
tæki. Þriðja stigið er síðan að
treysta þessi sambönd og koma af
stað sameiginlegri starfsemi um
rannsóknir á ákveðnum sjúkdóm-
um. Áður en svo langt er komið
þarf jafnframt að tryggja fram-
haldsfjármögnun sem gæti orðið
allt að 10 milljónum dollara til
næstu þriggja ára.
Kjöraðstæður hérlendis
Bernharð Pálsson segir kjörað-
stæður hérlendis til erfðafræði-
legra rannsókna. Hann sagði skiln-
ing á tengslum milli sjúkdóms og
erfðaeiginleika hafa aukist mjög
Morgunblaðið/Þorkell
ÍSLAND býður upp á einstök tækifæri til genaleitar, segir Bernharð
Pálsson, formaður stjórnar Urðar Verðandi Skuldar.
síðustu ár vegna framfara í grein-
ingu á DNA-mólikúlinu. Vandi við
slíkar rannsóknir væri mjög
blandað mannkyn og að gríðarleg-
an fjölda erfðamengja þyrfti til að
ákvarða lítinn genamismun. Hér á
landi væru hins vegar kjöraðstæð-
ur fyrir hendi, einsleit þjóð, ættar-
skrár nákvæmar og aðgangur að
lífsýnum auðveldur. Til að nýta
þessa sérstöðu þarf að fá færustu
vísindamenn sem völ væri á, nýta
bestu tækni og hraða framkvæmd.
Snorri Þorgeirsson segir fyrir-
hugaða starfsemi ekki skarast við
aðra slíka sem fyrir er hér á landi.
Segir hann vilja til samstarfs við
UVS af hálfu þeirra rannsóknar-
stofa sem nefndar voru að framan,
hér hafi verið unnið merkt starf á
þessum sviðum af íslenskum lækn-
um og vísindamönnum. Forráða-
menn UVS kváðust hafa orðið var-
ir við mikinn áhuga hérlendis sem
erlendis á fyrirtækinu og greini-
legt væri að utan úr heimi væri
fylgst með því sem gerðist hér-
lendis á þessum sviðum.
Tal kvartar til Póst- og
fjarskiptastofnunar
Segir Landssím-
ann brjóta gegn
rekstrarleyfí
TAL hf. hefur sent Póst- og fjar-
skiptastofnun kvörtun þar sem fé-
lagið fer fram á tafarlaus afskipti
stofnunarinnar vegna neitunar
Landssíma Islands hf. á staðfest-
ingu leigusamnings vegna fyrir-
hugaðrar uppsetningar Tals á
fjarskiptamannvirkjum á fjallinu
Þorbirni í nági-enni Grindavíkur.
Málavextir eru þeir að forsvars-
menn Tals höfðu samið við land-
eigendur Þorbjarnar og bæjaryf-
irvöld í Grindavík um uppsetningu
sendibúnaðar á fjallinu sem taka
átti í notkun í haust og er verkefn-
ið liður í stækkun þjónustusvæðis
Tals samkvæmt þeim skilyrðum
sem kveðið er á um í rekstrarleyfi
félagsins. Leigusamningurinn var
undimtaður 21. júlí sl. með fyrir-
vara um samþykki Landssímans,
en Landssíminn (og Póstur og
sími áður) hefur haft afnot af fell-
inu frá 1951.
Nýtanlegt landsvæði
takmarkað
Tals-menn fóru þess á leit við
samkeppnisaðilann 22. júlí, að
leigusamningurinn yrði sam-
þykktur en í svarbréfi 7. ágúst var
því hafnað. I svarinu er m.a. bent
á það að nýtanlegt landsvæði sé
mjög takmarkað á Þorbirni og að
þær hugmyndir sem Landssíminn
hafi um nýtingu á því takmarkaða
landsvæði leyfi ekki þá skerðingu
sem búnaður Tals hefði í för með
sér og því sjái fyrirtækið sér ekki
fært annað en að hafna beiðninni.
Tal fór þá fram á það 17. ágúst að
Landssíminn samþykkti aðra
staðsetningu fjarskiptabúnaðar
félagsins á fjallinu og óskaði skrif-
legs svars frá Landssímanum í
síðasta lagi á hádegi 19. ágúst.
í ljósi þess að formlegt svar
hafði ekki enn borist í gær, sendi
Tal fyiTgreinda kvörtun til Póst-
og fjarskiptastofnunar þar sem
fai-ið er fram á að stofnunin beiti
sér þegar í málinu.
Augljós
viðskiptahindrun
Þórólfur Árnason, forstjóri
Tals, sagði í samtali við Morgun-
blaðið að hér væri um augljósa
viðskiptahindnm að ræða og að
sínu mati skýlaust brot á nýlegu
rekstrarleyfi Landssímans: „Þar
segir orðrétt í 19. gr., að ef það er
mögulegt tæknilega skal leyfishafi
leyfa öðrum rekstrarleyfishöfum
afnot af rörum sínum og möstrum,
svo og vegum sínum fyrir eðlilegt
leigugjald enda eigi aðrir rekstr-
arleyfishafar ekki kost á að
byggja upp eigin aðstöðu sem
þjónar sama tilgangi. Fjallið Þor-
björn er eini staðurinn á þessu
svæði sem gerir okkur kleift að
uppfylla þær kröfur sem notendur
gera til GSM þjónustu. Hér er því
að okkar mati um augljóst brot að
ræða og þ.a.l. hljótum við að gera
kröfu um að sá aðili sem gefur út
leyfið, þ.e. Póst- og fjarskipta-
stofnun, sjái til þess að því sé
framfylgt. Til viðbótar má benda á
að byggingamefnd Grindavíkur
leggur áherslu á að ekki komi til
greina að reisa möstur á öðrum
stöðum í nágrenni bæjarins en
Þorbjarnarfjalli og að eitt fjall
skuli nægja undir þessi loftnet,“
segir Þórólfur.
Ekki um samkeppnis-
brot að ræða
Hrefna Ingólfsdóttir, blaðafull-
trúi Landssímans hf., segist hissa
á ásökunum Tals. Hún bendir á að
sú staðsetning sem Tal óskaði upp-
Á MYNDINNI má sjá nýtt mastur lengst t.v., sem Landssíminn hefur
reist á þeim stað sem Tal óskaði eftir að fá afnot af á Þorbirni.
haflega eftir undir búnað sinn á
fjallinu hafi legið mitt á milli loft-
neta Landssímans sem gerði þann
möguleika óframkvæmanlegan
m.a. vegna þrengsla: „Landssím-
inn hafði gert ráðstafanir um að
nota svæðið undir eigin búnað sem
tengist sjálfvirkri tilkynninga-
skyldu skipa og tekinn verður í
gagnið um næstu áramót. Auk
þess er svæðið viðkvæmt vegna
þeirrar starfsemi sem við innum af
hendi í tengslum við flug yfir
Norður-Atlantshafi. Málið er ein-
faldlega þannig að Landssíminn er
með fjallið á leigu og við höfðum
þegar ráðstafað þvi svæði sem Tal
leitaði upphaflega eftir undir bún-
að sinn. Þar hefur nýlega verið
reist 17 metra trémastur sem mun
í framtíðinni bera tækjabúnað sem
þjóna á sjálfvirku tilkynninga-
skyldunni og er liður í að bæta ör-
yggismál skipa. Við vísum því al-
farið á bug að við séum að brjóta í
bága við 19. gr. rekstrarleyfísins,
því þrátt fyrir að við getum ekki
orðið við upphaflegri beiðni Tals,
þá höfum við verið tilbúin að ræða
alla aðra möguleika í stöðunni um
hvar hægt er að setja upp aðstöðu
félagsins á Þorbimi. Seinni beiðni
Tals kom ekki fram íyrr en á
mánudag og við höfum skoðað
hana með jákvæðum augum.“