Morgunblaðið - 16.12.1998, Blaðsíða 28

28 MIÐVIKUDAGUR 16. DESEMBER 1998
MORGUNBLADIÐ
LISTIR
KAMMERSVEIT Reykjavíkur flytur alla Brandenburgarkonserta Bachs á
tvennum tónleikum í Áskirkju, annað kvöld og á sunnudag.
Hátíðartónleikar Kammersveitar Reykjavíkur í Áskirkju
Brandenburgarkonsert-
arnir fluttir í heild sinni
ALLIR Brandenburgarkonsertar
Bachs verða fluttir á tvennum
jólatónleikum Kammersveitar
Reykjavíkur í Áskirkju annað
kvöld, fimmtudagskvöld, og á
sunnudag, en tónleikai-nir marka
upphaf tuttugasta og fímmta starfs-
árs sveitarinnar.
Að sögn Rutar Ingólfsdóttur
fiðluleikara, sem er listrænn stjórn-
andi Kammersveitar Reykjavíkur,
mun þetta vera í fyrsta sinn sem
staðið er að heildarflutningi þessara
frægu verka hér á iandi. Þar sem
það þótti of mikið að flytja alla
konsertana sex á einum tónleikum
var ákveðið að hafa tvenna tónleika
og flytja konserta nr. 1-3 á þeim
íyrri og 4-6 á hinum seinni. „Strax á
fyrstu jólatónleikum kammersveit-
arinnar var fluttur Brandenburgar-
konsert, sá nr. 2, og síðan hafa þeir
allir verið fluttir margoft nema nr.
Aóventa
á Skólabrú
Jolamdtseðxll með
STEXKARHLflÐBORÐX
f HRDEGINU
2.15o
fl KVÖLDIN
Skókbrú
BoRÐfiPflNTHNIR
í SÍMfl 5 ó 2 4 4 5 5
6, sem verður nú í fyrsta sinn á tón-
leikum hjá okkur,“ segir Rut.
„Við höfum alltaf haft þann sið að
spila konserta frá barokktímanum á
jólatónleikunum og ef við teljum
það saman í gegnum öll árin hefur
Bach líklega verið spilaður oftast,“
segir Rut og bætir við að fast á
hæla Bachs fylgi Vivaldi, Telemann
og Corelli.
„Vegna þess að nú er hátíðarár
hjá okkur ákváðum við að hafa
þetta með glæsibrag," segir hún.
Um það bil tvö ár eru síðan ákveðið
var að flytja Brandenburgar-
konsertana á þessum tónleikum. Og
ástæðan er einfóld: „Þetta fínnst
okkur hljóðfæraleikurunum vera
hápunkturinn á tónlist frá þessum
tíma, a.m.k. okkur sem spilum á þau
hljóðfæri sem Bach notar í þessum
konsertum. Svo við þurftum eigin-
lega ekki að ræða það hvað ætti að
flytja á jólatónleikum á afmælisár-
inu.“
í góðum höndum Jaaps
Schröders
Kammersveitin hefur fengið hol-
lenska fíðluleikarann Jaap Schröder
til að leiða flutninginn en hann er ís-
lenskum tónlistarunnendum að
góðu kunnur, bæði fyrir þátttöku
sína í Skálholtstónleikum mörg
undanfarin sumur og fyrir ótal
plötuupptökur. „Við erum mjög
þakklát og ánægð að hafa fengið
þennan frábæra listamann til þess
að leiða okkur og leiðbeina. Mörg
okkar hafa unnið með honum í Skál-
holti og við þekkjum hann af góðu
þaðan og vitum að við erum í góðum
höndum," segir Rut.
Jólatónleikarnir verða haldnir í
Askirkju, eins og verið hefur allt frá
því að sú kirkja reis. „Við vorum
með fyrstu tónleikana okkar þar í
byrjun árs 1984, þegar kirkjan var
nývígð og Kammersveitin hélt upp
á tíu ára afmæli sitt,“ segir Rut.
Einleikarar á tónleikunum verða
fiðluleikaramir Rut Ingólfsdóttir og
Hildigunnur Halldórsdóttir, víólu-
leikarnir Þórunn Ósk Marinósdóttir
og Guðrún Hrund Harðardóttir,
óbóleikaramir Daði Kolbeinsson,
Eydís Franzdóttir og Peter Tompk-
ins, hornleikararnir Jósef Ognibene
og Þorkell Jóelsson, flautuleikar-
amir Bernharður Wilkinson, Marti-
al Nardeau og Guðrún S. Birgis-
dóttir, Rúnar H. Vilbergsson
fagottleikari, Asgeir H. Steingríms-
son trompetleikari, og Helga Ing-
ólfsdóttir semballeikari.
I framhaldi af tónleikunum í Ás-
kirkju verða Brandenburgar-
konsertarnir allir teknir upp og
gefnir út á geislaplötu á vori kom-
anda. „Við tökum upp þrjá konserta
núna fyrir jól og hina þrjá í febrúar,
þá kemur Jaap Schröder aftur til
landsins,“ segir Rut. Á afmælisár-
inu stendur reyndar til að út komi
alls fímm geislaplötur með leik
Kammersveitar Reykjavíkur á veg-
um útgáfufyrirtækisins Arsis í
Hollandi. Áuk Brandenborgar-
konserta Bachs koma út Kvartett
um endalok tímans eftir Messiaen
og kammerverk eftir Mozart, Bra-
hms, Dvorák og Saint-Saéns. Þá er
enn ótalin útgáfa á tónbálkinum
Tímanum og vatninu eftir Atla
Heimi Sveinsson við ljóð Steins
Steinars, sem hljóðritaður var á 20
ára afmæli Kammersveitarinnar ár-
ið 1994 og er væntanlegur á geisla-
plötu á árinu 1999.
Tónleikamir annað kvöld hefjast
kl. 20.30 og þeir seinni verða nk.
sunnudag kl. 17.00. Forsala að-
göngumiða er í verslun Máls og
menningar, Laugavegi 18.
Að endurvekja
fortíðina
„ÞARNA er að fínna uppáhalds
smáverkin okkar frá rómantíska
tímanum, verk sem okkur þykir
ákaflega skemmtilegt að spila og
eru fyrir vikið líklegii til að gleðja
aðra,“ segir Steinunn Birna Ragn-
arsdóttir píanóleikari um geislaplöt-
una Con Espressione, þar sem hún
leikur ásamt litháska fíðluleikaran-
um Martynas Svégzda von Bekker.
„Expressjón-rómantísk músík
með dansívafí," eru orðin sem
Steinunn velur þegar hún er beðin
að lýsa innihaldi plötunnar betur.
„Kreisler er til dæmis mjög
dansvænn, þó maður myndi örugg-
lega fótbrotna ef maður dansaði
lengi við tónlist hans.“
Auk Kreislers eiga Tsjajkovskíj,
Bruch, Schumann, Brahms, Marie,
Benjamin, Rimskíj-Korsakov, Gru-
odis, Schubert, Dvorák og de Falla
verk á plötunni en Steinunn segir
markmið hennar öðrum þræði vera
að endurvekja stemmningu fyrri
hluta þessarar aldar - endurvekja
fortíðina. „Þessi stemmning má
ekki líða undir lok - stemmningin í
kringum brautryðjendurna í ís-
lensku tónlistarlífi. Þeim eigum við
mikið að þakka. Oft og tíðum þurftu
þeir að spila við fáránlega erfíðar
aðstæður, með vindinn í fangið, en
af djúpri lotningu fyrir viðfangsefn-
inu - af lífi og sál.“
Segja má að Steinunn og Mar-
tynas hafi byi-jað á öfugum enda því
þau héldu „útgáfutónleika“ áður en
þau fóru í hljóðver. Fóru þeir fram í
Iðnó 7. júlí síðastliðinn og flutt voru
svo að segja sömu verk og eru á
plötunni. „Ástæðan fyrir þessu er
landfræðileg,“ segir Steinunn.
„Martynas býr í París og þar sem
hann er á ferð og flugi allt árið um
kring verður maður að nýta tæki-
færið þegar hann hefur tíma.“
Steinunn segir ekki miklar líkur á
því að þau Martynas geti fylgt plöt-
unni eftir með tónleikum nú fyrir
jólin, vegna anna fiðluleikarans, en
er þó ekki búin að gefa upp alla von.
Eftir á að hyggja segir Steinunn
það mjög góða leið að leika efni sem
taka á upp fyrst á tónleikum. „Þeg-
ar í hljóðver er komið verður verk-
efnið að vera pottþétt annars er
erfítt að fanga „mómentið" með
heillegum flutningi."
Andrúmsloftið fangað
Steinunn segir markmiðið hafa
verið að fanga andrúmsloft tónleik-
anna, þess vegna hafi þau reynt að
hafa heilar tökur eins margar og
unnt var - lítið um klippingar.
Hlustendur eigi að geta lygnt aftur
augunum og finnast þeir vera
staddir á tónleikum. „Auðvitað er
tvennt ólíkt að spila á tónleikum og í
Morgunblaðið/Kristinn
„VIÐ fúndum strax þessa sam-
eiginlegu taug.“ Steinunn Birna
Ragnarsdóttir og Martynas
Svégzda von Bekker.
hljóðveri. Maður fær enga svörun í
hljóðverinu. Á móti kemur að það
hlýtur að vera draumastaða að geta
tekið efni upp aftur og aftur, ef með
þarf. Samt er það mín reynsla að
maður notar yfirleitt fyrstu tökum-
ar. Þess vegna beiti ég jafnan
gömlu aðferðinni, klippi sem
minnst, til að ná heildaráhrifunum -
augnablikinu. Ég er á móti dauð-
hreinsuðum upptökum. Þær vekja
aðdáun en enga gleði - það er klippt
á lífþráðinn."
Steinunn og Martynas kynntust
óvænt fyrir um þremur árum - eins
og vera ber, eins og píanóleikarinn
kemst að orði. „Martynas var stadd-
ur hér á landi til að búa sig undir
tónleika í Þýskalandi og sameigin-
legur vinur kynnti okkur. Skömmu
síðar prófuðum við að vinna saman
og fundum strax þessa sameigin-
legu taug - það var virkilega gaman
því það er alls ekki sjálfgefið að fólk
stemmi saman. En það er eins með
þetta og flest annað gott í lífinu -
það gerist fyrir tilviljun."
Steinunn og Martynas hafa hug á
að halda samstarfinu áfram og bíða
þeirra þegar nokkur verkefni. í
febrúar koma þau fram á alþjóð-
legri tónlistarhátíð í París og næsta
sumar verður Martynas aftur gest-
ur Steinunnar á Reykholtshátíð.
„Hann vakti svo mikla hrifningu
síðast að fólk krafðist þess hrein-
lega að honum yrði boðið aftur.“
Með Con Espressione vilja flytj-
endurnir heiðra leiðbeinendur sína
og helstu áhrifavalda á tónlistarferl-
inum, Steinunn Árna Kristjánsson
og Martynas ömmu sína Elenu Str-
azdas Bekeriene.
Reuters
Gert við Vorrar frúar kirkju
TÍMI er kominn til að hreinsa
styttur og veggskreytingar á
Vorrar frúar kirkju í París.
Bera forverðir sérstaka lausn á
verkin til að ná af þeim mengun
og óhreinindum sfðustu
árhundraða. Verið er að laga
vesturhlið kirkjunnar en það
verk hófst árið 1993 og lýkur
árið 2000.