Morgunblaðið - 19.12.1998, Page 68

68 LAUGARDAGUR 19. DESEMBER 1998
MORGUNBLAÐIÐ
GUÐSÞJÓNUSTA
Vertu hjartanlega velkomin(n)
á guðsþjónustu sunnudaginn
20. desember kl. 11.00.
Wilhelm Leber svæðispostuli
frá Bremen í Þýskalandi
POSTULAKIRKJAN, ^ónar
Ármúla 23, 108 Reykjavík.
Jólaqjöf
Vari hefur opnað verslun og ráðgjafaþjónustu
Kringlunni og býður mikið úrval af
viðurkenndum öryggisbúnaði
fyrir heimili og fyrirtæki. l|||
Öryggiskerfi, þráðlausir öryggishnappar,
myndavélakerfi, peningaskápar, slökkvi-
tæki reykskynjarar, eldvarnarteppi o.fl. III ÆÆÆ
ORYGGIS
HNAPPUR
HEIMILIS
Jólagjöf sem veitir öryggi
VERSLUN I KRINGLUNNI
SÍMI: 533 6390
AÐSENPAR GREINAR
Fjórða leiðin
HAFT er eftir sjáv-
arútvegsráðherra og
utanríkisráðherra
Morgunblaðinu 15.
desember sl. að til að
útdeila veiðirétti og
veiðikvóta skv. rýmstu
túlkun nýgengins
hæstaréttardóms í
kvótamálinu séu þrjár
slæmar leiðir þekktar.
Ég vil með grein
þessari benda á fjórðu
leiðina, sem ég tel vera
bæði réttláta og sann-
gjarna, auk þess að
uppfylla öll skiljrði um
fiskveiðistj ómun,
sóknarþunga með
ákveðnum veiðarfærum, fjölda
veiðiskipa og fullnægja jafnræðis-
reglu stjórnarskrárinnar.
Fjórða leiðin er þannig: Reynsla
síðustu ára ákvarði veiðikvóta og
fjölda eða heildarburðargetu þeirra
Með þessari grein
bendir Guðlaugur R.
Jóhannsson á leið sem
hann telur vera bæði
réttláta og sanngjarna
við úthlutun veiðiréttar
og kvóta.
skipa sem veiða eiga tilteknar fisk-
tegundir með ákveðnum veiðarfær-
um. Þannig gætu t.d. 10.000 tonn af
þorski komið í hlut 200 handfæra-
báta, 50.000 tonn í hlut 150 línubáta,
200.000 tonn í hlut 700 netabáta
o.s.frv. Veiðirétturinn væri síðan
boðinn út og hæstbjóðendur í hverj-
um hópi fengju veiðiréttinn til eins
árs í senn að hámarki. Einungis
skip, sem fullnægðu útboðinu,
mættu taka þátt í því. Eftir lokun
útboðsins væri meðaltal hæstu til-
boðsgjafa, sem ættu að fá veiðirétt-
inn, reiknað og þeim sem væru und-
ir meðaltalinu boðið að hækka sig
upp í meðaltalið. Þeir sem væru
hins vegar yfir meðaltalinu þyrftu
einungis að greiða meðaltalsgjaldið
og því greiddu allir jafnt að lokum.
Gjald fyrir veiðirétt ætti að greiðast
áður en veiðar hæfust.
Til að skýra þessar tillögur nánar
gæti auglýsing um útboð á veiðirétti
til handfæraveiða á þorski verið
þannig:
„Sjávarútvegsráðuneytið auglýsir
eftir tilboðum í veiðirétt til hand-
færaveiða á þorski á tímabilinu 1.
september 1999 til 31. ágúst 2000.
Réttinn fá 200 hæstbjóðendur og fá
þeir að veiða samtals 10.000 tonn á
tímabilinu. Einungis eigendur skipa
með burðargetu 1-6 tonn geta tekið
þátt í útboðinu. Eftir lokun útboðs-
ins verður meðaltal 200
hæstbjóðenda reiknað
og þeim sem eru þá
undir meðaltalinu boð-
ið að hækka tilboð sitt
upp í meðaltalið en
þeir sem eru yfir því
þurfa einungis að
greiða meðaltalsgjald-
ið.“
Sambærileg útboðs-
aðferð væri við útboð
allra veiðiréttinda. I
flestum tilfellum væri
eðlilegast að miða við
burðargetu skipanna
fremur en fjölda
þeirra. Þetta á t.d. við
um loðnuveiðar en þar
mætti ákveða í útboðinu heildar-
burðargetu veiðiflotans, sem mætti
veiða, og menn byðu þá ákveðið
gjald pr. tonn miðað við burðargetu
skipa sinna.
Handhafi veiðiréttar mætti selja
hann hvenær sem væri á veiðitím-
anum til sambærilegs skips en
þyrfti hins vegar að tilkynna söluna
til sjávarútvegsráðuneytisins eða
þess eftirlitsaðila sem væri ákveð-
inn. Ef álitið væri æskilegt að auka
veiðikvóta á miðju veiðitímabili
þyrfti að fara fram viðbótarútboð og
gætu þá allir sem uppfylltu útboðs-
skilsmálana tekið þátt í því. Um
meðafla, þ.e. afla sem fengist við til-
teknar veiðar án þess að veiðiréttur
væri fyrir hendi, mætti ákveða tvær
leiðir. Annaðhvort að allur meðafli
að ákveðnu marki, sem byggðist á
reynslu fyrri ára, væri eign veiði-
rétthafa eða að skylt væri að selja
allan meðafla á fiskmarkaði og
veiðirétthafi og ríkissjóður skiptu
söluverði t.d. til helminga.
Helstu kosti þessa kerfis tel ég
vera:
Réttlátt og sanngjarnt kerfi, sem
uppfyllir jáfnræðisákvæði stjómar-
skrárinnar. Fullkomin fiskveiði-
stjórnun með tilliti til heildarveiði
og fjölda veiðiskipa. Heildarafli
eykst því brottkast afla verður úr
sögunni. Hið sanna veiðieðli fær að
njóta sín því samkeppni verður um
að fá sem mest sem fyrst. Eðlileg
nýliðun útgerðarmanna því kvóta er
ekki úthlutað á ákveðið skip. Út-
gerðarmenn endurnýja skip sín
þegar þeir vilja því ekkert úrelding-
arbull er til. Verð fiskiskipa verður
eðlilegt því enginn kvóti eða veiði-
réttur fylgir þeim. Byggðavænt því
útgerð smábáta verður hag-
kvæmust frá stöðum í nálægð við
fiskimiðin. Sveigjanleiki því auka
má sókn á veiðitímanum ef það er
talið æskilegt. Auknar tekjur ríkis-
sjóðs sem þá gæti t.d. greitt þeim
bætur sem verst verða úti vegna úr-
eldingar eða kvótakaupa á síðustu
2-3 árum.
Höfundur er löggiltur endurskoð-
an di.
Guðlaugur R.
Jóhannsson
f ® ® /M» Enn eigum við eftir marga fallega hluti tilvalda til jólagjafa.
\jlŒSll€2UF lOlaZiatir í Heimsækiðokkurað Laufásviw; 17. Ennig agum við gullMleg
'v-p ■'vv j v | jólatre i ameriskum stil. 123 og 153 cm, a frabæru verði
Opnumkl. 11.00
alla daga - 30% - 50% afsláttur.
Sendum heiml
COLONY
Laufásvegi 17
Sími 893 8100
og 562 4513