Morgunblaðið - 23.12.1998, Blaðsíða 8

8 MIÐVIKUDAGUR 23. DESEMBER 1998
FRETTIR
MORGUNBLAÐIÐ
Alþingi:
ÞÚ verður að afsaka þd hún sé ekki alveg í gangfæru ástandi, Kári minn,
en fjallkonan er þín að eilífu, amen.
Morgunblaðið/Theodór
R I M I N ( . I ( ) N
BAKVÉIAB
Fara vel með þig
Fáanlegar beintengdar,hleðslu
og með rafhlöðum
Fást í raftækjaverslunum,
hársnyrtistofum og
stórmörkuðum um allt land
—DREIFINGARAÐILI
I.GUÐMUNÐSSON ehf.
Sími: 533-1999, Fax: 533-1995
Jólageim-
skip að
setjast
Borgarnesi. Morgunblaðið.
KRÖKKUNUM í Borgarnesi
finnst eins og geimskip með
bláum ljósum sé að setjast á
vatnstankinn í Bjargslandinu
efst í bænum.
Tankurinn var skreyttur í
fyrsta sinn fyrir þessi jól og
þykir bæjarbúum hann ákaf-
lega tilkomumikill að sjá. Mikið
er um jólaskreytingar í Borgar-
nesi að þessu sinni en þó sker
Kveldúlfsgatan sig úr með lang-
flest jólaljósin.
Jólaskreytingum hefur fjölgað
ár frá ári enda þykir Borgnes-
ingum eins og öðrum lands-
mönnum rétt að auka birtuna nú
þegar mesta skammdegið ríkir.
Olíumengaður jarðvegur
Nýjar verklags-
reglur gefnar út
Davíð Egilsson
UT ERU komnar
leiðbeiningar um
meðferð á olíu-
menguðum jarðvegi. Það
er HoUustuvemd ríkisins
sem gaf út leiðbeining-
arnar. Davíð Egilsson er
forstöðumaður mengun-
arvarna sjávar.
„Nýmælin við þessar
leiðbeiningar em að þeir
sem koma að olíumengun,
eins og ríkisvaldið, sveit-
arfélögin og olíufélögin,
hafa komið sér saman um
verklagsreglur. Þessar
reglur era ekki lagalega
bindandi, en í þeim felst
að minnsta kosti siðferði-
leg krafa um að þeim sé
fylgt, enda full sátt um
þær. Allir sem að leiðbein-
ingunum unnu hafa „for-
eldratilfinningu“ gagnvart þeim.
Þá má geta þess að þeir sem
komu að þessu samstarfi bera
kostnaðinn við útgáfu leiðbeining-
anna, en mismildnn þó.“ Davíð
segir að þetta sé talsvert frá-
bragðið því vinnulagi þegar rílds-
valdið er að setja niður einhliða
reglur með boðum og bönnum.
„Hollustuvernd hafði fram-
kvæðið að því að kalla sam-
starfsaðila saman. I framhaldi af
því var settur upp minni starfs-
hópur undir stjórn Lúðvígs
Gústafssonar, sem vann alla
framvinnu. Hún var síðan borin
undir alla samstarfsaðilana."
Davíð segir að leiðbeiningarn-
ar séu fyrst og fremst ætlaðar
þeim sem fást við meðhöndlun,
þar með talda hreinsun, meng-
aðs jarðvegs af völdum olíu.
Markhópurinn er heilbrigðisfull-
trúar, tæknimenn sveitarfélaga,
umsjónarmenn urðunarstaða,
starfsmenn olíufélaga og aðrir
sem málið varða.
- Hver er tilgangurinn með
leiðbeiningum sem þessum?
„Það skiptir miklu máli þegar
menn koma að mengun, hvort
sem það er bráðaóhapp eða
mengun sem hefur orðið á lengri
tíma, að vinna skipulega við að
draga úr áhrifum hennar. Mark-
miðið með þessum leiðbeining-
um er að auðvelda þeim sem
koma að slíkum málum að tak-
marka þann skaða sem getur
hlotist af þegar olíuefni menga
jarðveginn.
Við teljum að hægt sé að ná
þessu fram með því að kynna
hver hættan er þegar jarðvegur
mengast af olíu og skilgreina
ábyrgð og skyldur þeirra sem
málið snertir. Við teljum líka að
takmarka megi skaðann ef settar
era fram ákveðnar leikreglur
eins og gert er í þessum leiðbein-
ingum sem hægt er að
hafa til hliðsjónar við
ákvarðanatöku varð-
andi tilkynningar og
aðgerðir þegar olíu-
mengun uppgötvast. I
leiðbeiningunum era
einnig sett fram við-
mið um hvenær
hreinsun jarðvegs telst lokið.“
- Hver er hættan þegar jarð-
vegur mengast af olíu?
„Það má greina hættur í bráða-
hættu vegna eitrunar og sprengi-
hættu og langtímaáhrif sem helst
era fólgin í minnkun náttúra-
gæða. Olíumengað grannvatn eða
olíumengun í jarðvegi sem kemur
í veg fyrir eða takmarkar eðilega
landnýtingu tiltekins svæðis er
dæmi um langtímaáhrif og
minnkun landgæða."
Davíð segir að öll þessi olíu-
► Davíð Egilsson er fæddur í
Reykjavík árið 1950. Hann
lauk BS-prófí í jarðfræði frá
Háskóla Islands árið 1974 og
MSc-gráðu í mannvirkjajarð-
fræði við Durrham-háskólann í
Englandi árið 1976.
Davíð hefur starfað við
virkjanarannsóknir hjá Orku-
stofnun, unnið hjá verkfræði-
stofunni Vatnaskilum, Nátt-
úruverndarráði og hann var
deildarstjóri mengunardeildar
Siglingastofnunar um árabil.
Davíð varð forstöðumaður
mengunarvarna sjávar þegar
mengunardeild Siglingastofn-
unar fluttist á Hollustuvernd
árið 1995.
Eiginkona hans er Helga
Einarsdóttir meinatæknir og
eiga þau íjögur börn.
efni séu snar þáttur í lífi nútíma-
mannsins, en þau geti verið
hættuleg ef fyllsta öryggis sé
ekki gætt.
-Hvernig berst olíumengun
til manna úr umhverfinu?
„Meðal annars við innöndun á
rokgjörnum olíuefnum eða við
inntöku á jarðvegi eða ryki
menguðu af olíu. Þá getur hún
borist til manna ef borðuð eru
matvæli sem hafa komist í
snertingu við olíumengun eða ef
húð snertir olíumengaðan jarð-
veg. Einnig má nefna að olíu-
mengun getur borist með meng-
uðu drykkjarefni."
- Hafa komið upp alvarleg til-
felli olíumengunar í jarðvegi
hérlendis?
„Nei, stærstu atburðimir
tengjast óhöppum þegar olía í
miklu magni berst skyndilega út
í umhverfið. Þá er það nokkuð
algengt að menn uppgötvi olíu-
mengaðan jarðveg, einkanlega á
þeim stöðum þar sem olía hefur
verið meðhöndluð. í
slíkum tilfellum koma
oft spumingar um
hvað eigi að gera við
jarðveginn. Þessar
leiðbeiningar benda á
leiðir sem auðvelda
mönnum ákvarðanir í
þeim efnum.“
- Verður framhald á samstarfí
sem þessu?
„Þetta verkefni er fyrsti hlut-
inn í stærra ferli, en það hefur
lengi verið á döfinni að gera
sambærilegar leiðbeiningar fyr-
ir aðra jarðvegsmengun, einkum
hvað varðar þungmálma og þrá-
virk efni eins og PCB-efni. Það
stendur til að fá ýmsa til sam-
starfs í þá vinnu það er að segja
sveitarfélög, ríkisvaldið og þá
sem hafa staðið að meðhöndlun
slíkra efna.“
Leiðbeining-
arnar unnar í
samvinnu
þeirra sem
málið varðar