Morgunblaðið - 23.12.1998, Blaðsíða 41

MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 23. DESEMBER 1998 4t
AÐSENDAR GREINAR
Sautjánmenningar í glerhúsi!
NOKKRIR stjómarþingmenn
em nú að vakna upp við þann
vonda draum að búsetuþróun á því
kjörtímabili sem þeir hafa haft tögl
og hagldir hefur verið sú erfíðasta
fyrir landsbyggðina á síðari hluta
aldarinnar. Tilefni andfæla stjóm-
arþingmannanna 17 virðist vera
það að yfir eitt hundrað háskóla-
prófessorar blanda sér í umræðuna
um mat á dómi Hæstaréttar í
svokölluðu kvótamáli. Slíka
ósvinnu kalla þeir aðfór að lands-
byggðinni. Augljóst er af ályktun
sautjánmenninganna að skoðanir
prófessoranna ei-u fyrst og fremst
aðfór að viðhorfum þeirra sjálfra,
viðhorfum sem hafa, eins og þeir
orða það sjálfir í ályktun sinni, haft
það í för með sér að „búsetuþróun
er landsbyggðinni óhagstæðari en
áður, þegar mörg byggðai-lög eiga í
vök að verjast og enginn landshluti
býr við vöxt utan höfuðborgar-
svæðisins“. Hvílíkur dómur yfir
eigin stefiiu!
Það er fagnaðarefni að svo
margir skuli taka þátt í umræðunni
um dóm Hæstaréttar og um nýt-
ingu auðlindarinnar, bæði lærðir
og leikir. Það gæti leitt til þess að
sú niðurstaða næðist sem skilað
gæti meiri sátt um fiskveiðistjórn-
unina og skiptingu arðsins, niður-
staða sem gæti ef vel tekst til gert
búsetu á landsbyggðinni fýsilegri
en nú um stundir. En til þess að
slíkt gerist þarf meiri vilja til
breytinga en fram kemur í yfirlýs-
ingu stjórnarþingmannanna 17
sem virðast, þrátt fyrir staðreyndir
um byggðaþróun undanfarinna
ára, haldnir þeirri hugmynd að
óbreytt ástand bæti helst stöðu
landsbyggðarinnar. Og það hlýtur
að vekja umhugsun af
hverju þeir sem
ábyrgð bera reyna að
gera háskólaprófess-
ora að sérlegum óvin-
um landsbyggðarinn-
ar.
Sambærileg
hlutdeild í sameign
Gildandi lög um
stjóm fiskveiða mæta
ekki nema hluta þess
sem þjóðin ætlast til
þegar um er að ræða
nýtingu sameiginlegr-
ar auðlindar hennar.
Og dómur þjóðarinnar
er studdur niðurstöðu
Hæstaréttar sem telur úthlutun
veiðileyfa stríða gegn bæði at-
vinnufrelsis- og jafnræðisreglu
Tilefni andfæla stjórn-
arþingmannanna 17
virðist vera það, segir
Svanfríður Jónas-
dóttir, að yfír eitt
hundrað háskólapró-
fessorar blanda sér í
umræðima um mat á
dómi Hæstaréttar í
svokölluðu kvótamáli.
stjómarskrárinnar. Og hvað felst í
þeirri niðurstöðu Hæstaréttar að
stilla upp hvora á móti öðra at-
vinnurétti í sjávarútvegi og sam-
bærilegri hlutdeild í
þeirri sameign sem
nytjastofnar á Islands-
miðum era?
I umfjöllun um
stjómkerfí fískveiða
þarf að hafa a.m.k.
fjögur meginatriði í
huga. I fyrsta lagi;
hver er réttur þeirra
sjómanna og útgerðar-
manna sem hafa haft
eða hafa nú atyinnu af
fiskveiðum? I öðra
lagi; hvernig á að
mæta ákvæðum lag-
Svanfríður anna um sameign
Jónasdóttir þjóðarinnar á auðlind-
inni? í þriðja lagi;
hvemig á að tryggja það að auð-
lindin, sem er okkar mikilvægasta,
skili sem mestum arði? I fjórða
lagi; að öllu þessu virtu, hvernig á
að haga málum svo sátt náist um
stjómun veiðanna og skiptingu
arðsins af auðlindinni?
Það þarf að nást sátt um nýtingu
sjávarauðlindarinnar milli útgerð-
arinnar sem samkvæmt lögum fer
með nánast einkaeignarrétt á auð-
lindinni og fólksins í landinu, þjóð-
arinnar sem lögum samkyæmt er
eigandi auðlindai’innar. A meðan
sú sátt er ekki fyrir hendi verður
heldur ekki auðvelt, ef það er þá
gerlegt, að þróa kerfið áfram í átt
til frekari hagkvæmni.
Mál allra íslendinga
Hvemig til tekst með stjóm
veiða, nýtingu fiskistofnanna og
arð í greininni er ekki bara mál
landsbyggðarinnar. Undirstaða
efnahagslífsins kemur öllum Is-
lendingum við auk þess sem lög-
gjöfin setur beina hagsmuni allrar
þjóðarinnar í forgrann. Arður í
greininni kemur fólki um land allt
við því þó fyrirtækin séu flest stað-
sett á landsbyggðinni þá eru eig-
endur hinna stærri ekki síst á höf-
uðborgarsvæðinu. Beinir atvinnu-
hagsmunir era hins vegar ríkastir
úti á landi. Þess vegna er það svo
mikilvægt fyrir landsbyggðina að
sæmilegur vinnufriður sé í grein-
inni. Það óöryggi sem fylgir því að
byggja afkomu sína frá degi til
dags á lifandi auðlind er ærið þó
ekki bætist við linnulaus ófriður
vegna deilna um stjómkerfi veið-
anna og skiptingu arðsins. Þeir
sem hafa farið með stjóm landsins
undanfarin fjögur ár eru að kasta
steinum úr glerhúsi þegar þeir
ásaka þá sem vilja koma að um-
ræðunni úr annarri átt um aðför að
landsbyggðinni.
Höfundur er þingmaður í þingflokki
jafnaðarnmnna og situr i
sjávarútvegsnefnd Alþingis.
SOLUKENNSLA GUNNARS ANDRA
Einkaþjálfun • Námskeiö • Ráögjöf • Fyrirlestrar
Viö höfum sameiginlegt markmið -
að þér gangi vel!
Upplýsingar í síma 561 3530 og 897 3167
VAAÁÁÁ!
It
Hátækni
Ármúla 26 • sími 588 5000
Hafðu samband!
Smiðjuvegi 9 • Sími 564 1475 »
Viö gefum þér meira
en góöa £>jón
Jólaglaðningur með gleraugunum
Þeir sem kaupa gleraugu í Gleraugnaverslun Hagkaups frá og
með deginum í dag, 23. desember, til og með 6. janúar fá
skemmtilegan glaðning með hverju pari.
Starfsfólk Gleraugnaverslunar Hagkaups óskar viðskiptavinum gleðilegra jóla
og farsæls komandi árs og þakkar fyrir viðskiptin á árinu sem er að líða.
GLERAUGNAVERSLUN
HAGKAUP
Meira úrval - betri kaup skeifunní Símí 563 5125