Morgunblaðið - 28.01.1999, Blaðsíða 40

40 FIMMTUDAGUR 28. JANÚAR 1999
UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ
Valdafýsn
flokkaflakk-
aranna
Sameiningardraumur vinstri manna
kristallast í valdajysn flokkaflakkara, en
þeim erþab sameiginlegt ab finnast
allir flokkar vondir þar sem þeir sjálfir
eru ekki í forystu.
Þeir sem staðið hafa
fremstir í flokki að
samfylkingu vinstri
manna hér á landi
segja fullum fetum að
fall SovétiTkjanna hafi skipt
sköpum í sextíu ára sögu hins
svokallaða „sameiningarferils"
þeirra á íslandi. Pá loksins hafi
sósíalski draumurinn verið úti -
þótt enn sé raunar til fólk sem
fer í pílagrímsferðir til harð-
stjórans á Kúbu - og vinstri
menn hafi þar með getað farið að
hrista af sér hlekki fortíðarinnar
og séu nú, í aldarlok, loks í stakk
búnir að ganga í takt, sameinaðir
og smælandi framan í heiminn,
inn í nýja öld. En stefnan - hvað
á að gera þegar undirstöður mái-
staðarins eru
VIÐHORF
Eftir Jakob F.
Ásgeirsson
hrundar? Pá er
að gera það
sem vinstri
flokkarnir í
Evrópu hafa gert, hrifsa til sín
undirstöðurnar frá andstæðingn-
um, klæða þær í búning sem er
líklegur til að falla í kramið og
heyja síðan kosningabaráttu með
því að afflytja málstað hægri
manna - ekki ósvipað og Sverrir
karlinn Hermannsson er nú að
reyna með fáránleikatali sínu um
Sjálfstæðisflokkinn sem and-
stæðing velferðarríkisins.
Svo kaldrífjaðar aðfarir kalla á
kaldrifjaða forystumenn. Og á
þeim er enginn hörgull í bræðra-
lagsflokkunum.
Hingað til hefur forystumönn-
um í röðum vinstri manna, sem
átt hafa sér drauminn stóra um
samfylkingu, fundist það væn-
legast til árangurs að kljúfa
flokk og annan. Þessi sérkenni-
lega aðferð á sér þær mannlegu
skýringar að á bak við drauminn
stóra, sem hentugt var að tala
fjálglega um á fundum, bjó ann-
ar draumur og persónulegri -
nefnilega að flokkaflakkararnir
sjálfir væru í forystuhlutverki.
Sameiningardraumurinn hefur
um tíðina verið skálkaskjól
óseðjandi valdafýsnar - og er
nema von að skrykkjótt hafi
gengið.
Holdgervingur flokkaflakksins
er stjórnmálamaðurinn Olafur
Ragnai- Grímsson. Olafur Ragn-
ar barðist hart fyrir málstað
þriggja ólíkra flokka á stjórn-
málaferli sínum. En það kostaði
hann ekki andvökunætur að
skipta um flokk. Hans keppikefli
í pólitík sýnist fyrst og fremst
hafa verið að koma sjálfum sér í
forystuhlutverk og flokkaflakkið
leiddi því aldrei til málefnalegs
uppgjörs. Og þess vegna var það
honum lítið mál að leggja niður
stríðsöxina þegar honum bauðst
óvænt aðalhlutverk á stóra svið-
inu utan pólitíkur.
Lærisveinn Olafs Ragnars í
pólitík, Össur Skarphéðinsson,
gerir nú tilkall til forystusætis á
lista Samfylkingarinnar í
Reykjavík. Össur hefur verið
málsvari a.m.k. fjögurra ólíkra
fylkinga í pólitík. Hann byrjaði
sem róttæklingur í stúdentapóli-
tíkinni, varð talsmaður æstustu
Alþýðubandalagsmanna, en skip-
aði sér síðai’ í fylkingu með hóf-
sömum allaböllum, áður en hann
gekk til liðs við Alþýðuflokkinn
þar sem þingsæti var í boði.
Margir láta vel af Össuri,
finnst hann líflegur og skemmti-
legur og jafnvel skæður í kapp-
ræðu þótt hann risti ekki djúpt.
En veit nokkur í rauninni fyrir
hvað hann stendur í pólitík?
Varla er hægt að segja að Öss-
ur hafi verið sjálfum sér sam-
kvæmur um dagana (að öðru
leyti en því náttúrlega að hlæja
alltaf hæst að eigin fyndni). Jú,
rétt eins og lærifaðirinn hefur
Össur verið sjálfum sér sam-
kvæmur í því að stjórnmálabar-
átta hans hefur fyrst og fremst
snúist um að tryggja honum
sjálfum aðalhlutverk á stjórn-
málasviðinu. Þess vegna hefur
það verið honum áreynslulaust
að ganga á milli flokka og flokks-
fylkinga - hans pólitíski drif-
kraftur er ekki málefnastefna
heldur fýsnin til valda. Og þess
vegna hefur hann aldrei talið sig
þurfa að gera sérstaka grein fyr-
ir kollsteypunum sem óhjá-
kvæmilega hafa fylgt málflutn-
ingi hans á fylkingaflakkinu, þótt
þar hafi það vissulega hjálpað
honum að hann heldur sig jafnan
við yfirborðið í stjórnmálaum-
ræðu.
Össur blaðabani, eins og hann
er stundum nefndur (hann rit-
stýrði tveimur blöðum í þrot en
var látinn fara frá þriðja blaðinu
þegar illa horfði), hefur nú
gengið í fóstbræðralag með
gömlum samherja af Þjóðviljan-
um, flokkaflakkaranum Merði
Ámasyni. Mörður byrjaði sem
froðufellandi Alþýðubandalags-
maður, varð síðan ráðsettur alla-
balli, en bauðst aldrei þingsæti
og hoppaði því vongóður á Þjóð-
vaka-skútuna þegar hún sigldi
þöndum seglum með 30% fylgi í
skoðanakönnunum, og býður sig
nú fram sem Alþýðuflokksmað-
ur.
Það er athyglisvert að þessir
flokkaflakkarar reyna allir að
telja okkur trú um að undir niðri
hafí þeir alltaf talað einni tungu
þótt þeir af ýmsum ástæðum
hafí neyðst til þess opinberlega
að tala tungum þrem (eða fjór-
um).
Fróðlegt verður að fylgjast
með hvernig þeim Þjóðvilja-
mönnum reiðir af í hinu hólfaða
girðingaprófkjöri Samfylkingar-
innar. Sagt er að mikil herferð
sé nú í gangi meðal Alþýðu-
bandalagsmanna að telja menn á
að kjósa í hólfí Alþýðuflokksins,
eins og það er kallað, þvi Össur
eigi talsvert fylgi meðal núver-
andi flokkssystkina í Alþýðu-
flokknum og ef gamlir samherj-
ar hans úr Alþýðubandalaginu
leggi sitt lóð á vogarskálina megi
hugsanlega tryggja hinum gamla
ritstjóra Þjóðviljans forystusæt-
ið á listanum.
En þar er við ramman reip að
draga. Tveir harðskeyttir flokka-
flakkarar standa í veginum: 2ja
flokka flakkarinn Jóhanna og 3ja
flokka flakkarinn Asta Ragn-
heiður!
Skíðagöngnkennsla
fyrir almenning
ÍSLENDINGAR
hafa gengið á skíðum
síðan land byggðist.
Upphaflega voru
gönguskíðin notuð til
þess að auðvelda fólki
að komast ferða sinna
á vetuma og voru því
mikilvæg samgöngu-
tæki í þá daga. Með
breyttum tímum hafa
gönguskíðin öðlast nýtt
hlutverk. Sífelld um-
ræða um mikilvægi lík-
amlegrar hreyfingar
hefur orðið til þess að
skíðagangan hefur orð-
ið að almenningsíþrótt.
Rík hefð er fyrir skíða-
göngu á fjölmörgum stöðum á ís-
landi. Stafai- það einkum og sér í
lagi af því að snemma var farið að
keppa á skíðum á þessum stöðum.
Þar er aðsókn almennings yfirleitt
góð og eykst stöðugt. En skíða-
gangan á ekki að vera einskorðuð
við nokkra staði. Iþróttin á alls
staðar við svo fremi sem einhver
snjór er fyrir hendi. Undanfarin
fimm ár hefur Skíðasamband Is-
lands (SKI) staðið fyrir útbreiðslu-
átaki sem ber yfirskriftina „skíða-
göngukennsla fyrir almenning".
Markmið þessa átaks er að bjóða
almenningi um land allt upp á
kennslu í gi-unnatriðum skíðagöng-
unnar sér að kostnaðarlausu.
Skíðasambandið hefur til umráða
skíðaútbúnað fyrir um 65 manns
sem lánaður er út án endurgjalds
við kennsluna.
Þátttakan hefur verið framar öll-
um vonum þau ár sem átakið hefm-
verið starfrækt, en því miður hefur
Vetur konungur ekki alltaf verið
okkur hagstæður. Það er þó von
okkar að vel muni viðra á nýju ári
til skíðaiðkana og að við munum sjá
sem flesta á gönguskíðum í vetur.
Skíðaganga er ein besta alhliða
hreyfíng sem völ er á. Hreyfing-
arnar eru mjúkar og eðlilegar og
meiðsli eru sjaldgæf, því líkaminn
verður ekki fyrir neinum höggum
sem geta verið slæm fyrir vöðva-
festingar, hné og aðra liði. Auk
þess er fitubrennslan mikil og við
reynum á flesta vöðva líkamans.
Þeir sem stíga í fyrsta skipti á
gönguskíði tala oft um það hve
erfitt er að ná jafn-
vægi á þeim. Vissu-
lega eru það töluverð
viðbrigði fyrir einstak-
ling sem er vanur því
að vera á svigskíðum
sem eru mun breiðari
og skíðaklossinn er
fastur í bindingunum.
En hvað sem því líður
þá er það staðreynd
að jafnvægið er ótrú-
lega fljótt að koma.
Það er líka einn kost-
ur við skíðagönguna
að hver og einn ræður
hve mikið hann vill á
sig leggja. Það er al-
gerlega undir einstak-
lingnum sjálfum komið hve hratt
hann vill fara yfir, hraðanum
stjómar hann alfarið sjálfur.
Norrænugreinanefnd SKÍ og að-
ildafélögin hafa kappkostað að
færa skíðaíþróttina nær almenn-
Heilsuefling
Markmið átaksins er,
segir Bjarni Friðrik
Jdhannesson, að bjóða
almenningi upp á
kennslu í grunnatriðum
skíðagöngunnar sér að
kostnaðarlausu.
ingi með því að gera troðnar
göngubrautir við þéttbýlisstaði og
á veðursælum stöðum. Góð aðstaða
er í Bláfjöllum til að ganga á skíð-
um og eru göngubrautir troðnar
þar nánast daglega. Mikill fjöldi
fólks nýtir sér þá aðstöðu og hefur
staðarhaldari í Bláfjöllum sagt að
helmingur allra þeirra sem koma í
Bláfjöll á skíði, fari á gönguskíði.
Mikil uppbygging hefur átt sér
stað í Heiðmörk sem er í senn
mjög fallegt og skemmtilegt skíða-
land. Þar eru troðnar brautir sem
lagðar eru eftir afmörkuðum
göngustígum um skóglendið.
Einnig hafa Akureyringar komið
upp frábærri aðstöðu í Kjarna-
skógi og í Hlíðarfjalli og sömu sögu
er að segja af mörgum öðrum stöð-
um á landinu.
Skíðagangan þarfnast ekki flók-
innar aðstöðu. Göngubraut er hægt
að leggja með snjóplóg sem dreg-
inn er á eftir snjósleða, sem er þó
ekki skilyrði. Það er jafnvel alveg
jafn gott að ganga utan slóðar ef
svo ber undir. Utbúnaðurinn er
heldur ekki fjárfrekur. Skíðabúð-
imar hafa verið að bjóða skíða-
pakka sem inniheldur skíði, skó,
bindingar og stafi frá 15.000 krón-
um auk þess sem hægt er að leigja
búnað víða um land, eða fá lánað
hjá vinum og kunningjum. Síðan er
að finna næsta sléttlendi og drífa
sig af stað! Það er fátt sem jafnast
á við að ganga á skíðum í glamp-
andi sól og logni þegar fer að vora.
Hringferð skíðagönguátaksins
um landið hófst þann 7. janúar sl.
og hefur gengið ágætlega til þessa.
Þessa dagana erum við á Norður-
landi og verðum þar til mánaða-
móta. Um síðustu helgi var skíða-
helgin á Akureyri haldin í Hlíðar-
fjalli og var aðsókn góð. Alls mættu
yfir 200 manns í _ skíðagöngu-
kennslu þessa helgi. Á þeim þrem-
ur vikum sem liðnar eru síðan
átakið fór af stað, hafa yfir 1.000
manns tekið þátt, sem er framar
okkar björtustu vonum. Við verð-
um á Austfjörðum í byrjun febrúar
og munum dvelja þar í hálfan mán-
uð. Efth' það munum við heim-
sækja höfuðborgarsvæðið, Vest-
firði, Suðurland og Vesturland.
Dagskrá átaksins verður kynnt
með ýmsum hætti. Auglýsinga-
veggspjöldum verður dreift á alla
kennslustaði og hægt verður að
nálgast upplýsirigar á síðu 379 á
textavarpi RUV. Auk þess verður
fjallað um átakið á íþróttasíðum
DV á hverjum fimmtudegi í vetur.
Við viljum því biðja fólk um að
fylgjast vel með því dagskráin get-
ur breyst með stuttum fyrirvara.
Það er ánægjulegt að sjá að sí-
fellt fleiri bætast í þann vaxandi
hóp sem stunda skíðagöngu sér til
ánægju og heilsubótar. Eg vil
hvetja alla til að vera með, því góð
heilsa er gulli betri.
Höfundur situr í norrænugreinn-
nefnd SKÍ
Bjarni Friðrik
Jóhannesson
Fiskveiðar
VEGNA skrifa Sig-
urbjöms Svavarssonar
í Mbl. 21. janúar sl. þar
sem til mín er vitnað
vegna brottkasts á fiski
síðustu tíu ár. Gott er
að reikningsglöggur
maður sem þú ert,
skulir vera búinn að
reikna út þau ósköp af
fiski sem hent hefur
verið síðustu tíu árin.
Það er ekki rétt hjá
þér, Sigurbjörn, að
nota alla sjómanna-
stéttina sem blóra-
böggul í máli þessu.
Þar þarf nú meira til.
Þú sem útgerðarstjóri
hjá Granda og formaður Útvegs-
mannafélags Rvíkur, ættir nú að
vita betur. Eða ætlar þú að segja
mér, að þú vitir ekki um, hver það
er um borð í verksmiðjuskipi með
26 manna áhöfn, sem tekur ákvörð-
un um hvað gera skal. Auðvitað er
það enginn annar en skipstjórinn
sjálfur. Það er mikil ábyrgð, sem á
honum hvílir að velja eða hafna
þeim afla sem í veiðarfærin kemur.
Þegar útgerðin tekur um það
ákvörðun hvaða tegund af fiski skal
veiða og hverju skal
hafnað. Þeh- skipstjór-
ar sem nú þurfa að búa
við núverandi fiskveiði-
stjórnkerfi eiga alla
mína samúð og dettur
mér ekki í hug að væna
þá um einhliða ákvörð-
un um brottkast á afla.
Ef þeir fara ekki að
vilja útgerðarinnar þá
er eins víst, að þeir
geta misst atvinnuna.
Að þessu sögðu vísa ég
til þín sem útgerðar-
stjóra Granda hf. hver
það í rauninni er, sem
ræður mestu um
brottkast á fiski, það
eru ekki þeir fimm þúsund sjómenn
sem þú nefnir í grein þinni sem
settu þær leikreglur, sem þeir hafa
þurft að vinna eftir undanfarin ár,
og eru neyddir til að henda afla sé
tegundin ekki rétt, eða fiskurinn
ekki í þeim gæðaflokki sem gefur
besta verðið. Séu þeir samvisku-
samir og komi með allan aflann að
landi er eins víst að nánast öll sjó-
mannastéttin sæti í fangelsi vegna
samvisku sinnar. En þeir útgerðar-
menn sem heima sitja og bera
Það er mikil ábyrgð
sem á skipstjóranum
hvílir, segir Hrólfur S.
Gunnarsson, að velja
eða hafna þeim afla sem
í veiðarfærin kemur.
ábyrgð á ósómanum t.d. hjá því fé-
lagi sem þú ert í forsvari fyrir geta
brosað að öllu saman því ekki verða
þeir sóttir til saka fyrir athæfið. Þú
nefnir að ekki ætti að vera erfitt að
benda á þá seku í máli þessu. Þú
nefnir ennfremur að Fiskistofa sé
með hundruð dæma sem sanni
brottkast á fiski og er það vel, en
ekki nóg því örlagavaldurinn, sjálft
stjórnkerfið, er sem öllu þessu veld-
ur og þeir sem þú vinnur fyrir halda
hvað fastast í, sjálft kvótakerfið.
Mér finnst ég vera búinn að benda á
þá seku í mál þessu, og óska ég eftir
því að þú, sem ekki notar gífuryrði
og kjaftasögur máli þínu til stuðn-
ings, komir með hverjir eru þeir
saklausu í málflutningi þínum.
Hendi þeir nú fyrsta steininum sem
í glerhúsi búa.
Höfundur er skipsijóri.
Fiski hent
Hrólfur S.
Gunnarsson