Morgunblaðið - 28.01.1999, Blaðsíða 43

MORGUNBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 28. JANÚAR 1999 43,
Á SÍÐASTA kjör-
tímabili þegar jafnað-
armenn fóru með mál-
efni barna í félagsmála-
ráðuneytinu þá tvöföld-
uðust framlög til þess
málaflokks. Komið var
á fót umboðsmanni
bama og lagður grunn-
ur að heildarendur-
skipulagningu í mála-
flokknum m.a. með
stofnun Barnavemdar-
stofu. Þetta er dæmi
um þann forgang sem
jafnaðarmenn vilja
hafa í þjóðfélaginu. Á
þeim tíma voru efna-
hagsþrengingar.
Framlög til málefna barna hafa
staðið í stað í góðærinu í tíð þessar-
ar ríkisstjórnar.
Málefni barna er því málaflokkur
sem þarf að setja í forgang og efla
þar forvarnir, einkum að því er
varðar varnir vegna vaxandi slysa-
tíðni barna og fíkniefnaneyslu ung-
linga. Það skilar sér bæði í minni út-
gjöldum til heilbrigðis- og félags-
mála um leið og það tryggir meiri
velferð barna og fjölskyldna.
Staðan í málefnuin barna
Samanburðm- á útgjöldum til
málefna barna og bamafjölskyldna
sýnir að við erum langt á eftir hin-
um Norðurlandaþjóðunum. Þrátt
fyrir að börn séu hlutfallslega fleiri
hér á landi en annars staðar á Norð-
urlöndum eru útgjöld vegna mál-
efna barna og barnafjölskyldna
langlægst hér á landi, - eða um
helmingi lægri hér en á
hinum Norðurlöndun-
um. Ymis dæmi má
nefna. Þegar gerður er
samanburður á rétti
foreldra vegna veik-
inda barna á Norður-
löndum kemur í ljós að
Island sker sig mjög
úr. Þannig hafa for-
eldrar íslenskra bama
nánast hverfandi rétt
samanborið við rétt
foreldra á hinum Norð-
urlöndunum. Á íslandi
em veikindadagar 7 að
hármarki á ári, án til-
lits til alvarleika sjúk-
dómsins, fjölda barna
eða hjúskaparstöðu. í Svíþjóð era
greidd 90% laun í 120 daga á ári
fyrir hvert bam 0-16 ára og í Finn-
Langsjúk börn, segir
Jóhanna Sigurðardótt-
ir, þurfa margháttaða
og sérhæfða þjónustu.
landi era greidd 66% af launum í
60-90 daga og 90% laun í Dan-
mörku á meðan á veikindum barna
stendur.
Fyrir Alþingi liggur tillaga um að
tryggja betur rétt foreldra til launa
í fjarvera vegna veikinda barna,
sem undirrituð hefur flutt og á þar
að hafa hliðsjón af fjármögnun, fyr-
irkomulagi og réttindum sem gilda
um bætur vegna launataps aðstand-
enda sjúkra barna á hinum Norður-
löndunum.
í þessu sambandi er nauðsynlegt
að benda á að þegar meðferð barns,
t.d. með krabbamein, lýkur lækka
umönnunarbætur verulega án tillits
til þess hvort foreldrið sem hætti að
vinna þegar barnið veiktist geti haf-
ið störf að nýju. Umrædd börn
þurfa oft langa aðlögun áður en þau
geta lifað því sem kallað er eðlilegt
líf eftir meðferðina og sum þeirra
búa við varanlegar afleiðingar sjúk-
dómsins. Hjá Tryggingastofnun rík-
isins er litið á þetta tímabil sem
létta umönnun og því era greiðslur
lágar. Við þessar aðstæður verður
hvað mest þörf á bótum vegna
tekjutaps.
Stefnumótun í málefnum lang-
veikra barna heyrir undir mörg
ráðuneyti. Á margan hátt þurfa
langsjúk börn og aðstandendur
þeirra ekki ósvipaða þjónustu og
fatlaðir. Engu að síður er staða
þeirra sú að þeir njóta langt í frá
sömu réttinda og fatlaðir og falla
ekki undir hinar margvíslegu rétt-
arbætur sem felast í lögum um mál-
efni fatlaðra.
Réttarstaða þeirra er því mjög
óljós og alla lagasamræmingu vant-
ar til að tryggja sjúkum börnum og
aðstandendum þeirra fullnægjandi
og samræmda þjónustu, t.d. á sviði
félags-, heilbrigðis,- dagvistar- og
skólamála. Samkvæmt tillögu sem
ég flutti á Alþingi og samþykkt hef-
ur verið er heilbrigðisráðherra ætl-
að að leggja fram úrbætur í málefn-
um langveikra barna á yfirstand-
andi Alþingi. Eftir því verður geng-
ið þegar Alþingi kemur saman um
mánaðamótin.
Höfundur er alþingismaður.
Byrjendanámskeið
í karate að hefjast.
Upplýsingar í síma 551 4003
www.itn.is/thorshamar
_________UMRÆÐAN/PRÓFKJÖR
Gerum betur í
málefnum barna
Jóhanna
Sigurðardóttir
■■■rnrnfTf
( prófkjörinu á laugardaginn veljum
við þá sem duga best í kosninga-
baráttunni í vor, - fólk með ferskar
hugmyndir f anda slgildrar
jafnaðarstefnu.
ið eieum Islan
Hádegisfundur í Múlakaffi
Mörður Árnason heldur i dag
almennan umræðufund f hádeginu
í Múlakaffi við Hallarmúla.
• Þjóðareign á miðunum
• Gætum hálendisins
• Gegn fátækt og eymd
• Menntir og menning <
• Reykvísk viðhorf
Allir velkomnir til hádegisumræðu
í Múlakaffi.
Fjölmennum í prófkjörið
á laugardaginn.
Mörður
2.-3. sætl
Tökurn . ‘
slaginnt
Símar: 551 1385 • S15 2555 • 698 1385
netfang: moerdur@mm.is
Heldur þú að
Hvítlaukur sé ttóg ?
NATEN
- er nóg l
OKKAR MARKMIÐ ER AÐ ÞU NAIR ÞINU
Það krefst sérstakrar þekkingar og tækni að búa til þægilegan en jafnframt kraftmikinn fjölskyldubíl.
Við nýtum reynslu okkar úr kappaksturskeppnum víða um heim til að gera spræka og kraftmikla
vél, þjált gírakerfi og sportlega fjöðrun. Við nýtum áratugalangt þróunarstarf okkar færustu
vísindamanna til að tryggja hámarks öryggi ökumanns og farþega. Við nýtum rannsóknir NASA á
líkamsstuðningi og plássþörf við hönnun innra rýmis til
að ná hámarksþægindum og nýtingu. Frá 1.459.000 kr.
Takmark okkar er að búa til bíl sem þjónar þér betur.
Prófaðu Honda Civic - og þú finnur
um leið að okkur hefur tekist það býsna vel.
- hér eru gæði á ferðinni
Honda á íslandi • Vatnagörðum 24 • Sími 520 I 100
Opið virka daga kl.9-18 og ki. 12-16 á laugardögum
r
»