Morgunblaðið - 20.02.1999, Qupperneq 10

10 LAUGARDAGUR 20. FEBRÚAR 1999
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Verulegar breytingar á þingstörfum Alþingis samkvæmt frumvarpi forsætisnefndar
Ræðutími styttur og
nefndum fækkað úr
VERULEGAR breytingar eru boð-
aðar á þingsköpum Alþingis í fmm-
varpi um endurskoðun á þingskap-
alögunum sem þingmenn forsætis-
nefndar Alþingis hafa lagt fram á
Alþingi. Frumvarpið er árangur
starfs sem fram hefur farið á veg-
um forsætisnefndar og formanna
þingflokka. Meðal fjölmargi-a
breytinga sem frumvarpið kveður á
um er fækkun þingnefnda úr þrett-
án í sjö og bætt er við nýrri nefnd,
stjórnlaganefnd, sem á að styrkja
eftirlitshlutverk þingsins, ræðutími
þingmanna verður takmarkaður en
þess í stað verður komið á því fyrir-
komulagi að þingmenn og ráðherr-
ar geti talað svo oft sem þeir vilja
en ekki eins lengi og þeim sýnist.
Þá verða fyrirspurnir þingmanna
leyfðar í þinghléum skv. frumvarp-
inu.
Starfstími þingsins
verði lengdur
Gert er ráð fyrir að frumvarpið
öðlist gildi sem lög við upphaf
næsta Iqörtímabils, þ.e. á vorþingi
að loknum þingkosningum í vor. í
greinargerð segir að breytingarnar
miði m.a. að því að gera þinginu
betur kleift að rækja hlutverk sitt
samkvæmt stjórnskipuninni, vanda
sem mest löggjafarstörf þingsins
og styrkja eftirlitshlutverk þess og
forystu, gera skoðanaskipti í um-
ræðum skarpari og tryggja betur
skipulag þingstarfanna.
„Samhliða þessum breytingum á
þingsköpum Alþingis stefnir for-
sætisnefnd að því að leggja fyrir
þingflokkana nýjar tillögur um
ýmsa starfshætti þingsins sem ekki
hafa verið festir í þingsköp. Er þar
veigamest annars vegar að draga
úr kvöldfundum og almennt að
reyna að stytta þingfundatímann
frá því sem nú er og hins vegar að
lengja raunverulegan starfstíma
þingsins án þess þó að fjölga þing-
fundadögum. Felst það í því að
þingið komi eitthvað fyrr saman er
nú er og standi að jafnaði fram til
maíloka en þinghléum verði fjölgað.
Byggt verði á því að þingið starfi í
lotum þar sem skiptast á þing-
fundavikur, nefndavikur og kjör-
dæmavikur, auk jólahlés og lengra
hlés en verið hefur í kringum
páska,“ segir í greinargerð.
Stytta umræðutíma
Frumvarpið kveður á um all-
miklar breytingar á ræðutíma
þingmanna og ráðherra frá því
sem nú er. Er markmiðið að gera
umræður markvissari og fjörugri
en nú er en draga úr
löngum ræðum og jafn-
framt stytta umræðu-
tímann frá því sem ver-
ið hefur, að þvf er segir
í greinargerð. „Mark-
miðið er ekki að setja
takmarkanir á mál-
frelsi þingmanna né
hindra það að hver og einn þing-
maður geti á eðlilegan hátt gert
grein fyrir sjónarmiðum sínum við
meðferð þingmála. Þannig verður
meginreglan sú við 2. umræðu um
lagafrumvörp að þingmenn og ráð-
herrar mega tala eins oft og þeim
þykir þurfa - í stað þess sem nú
er, að tala eins lengi og þeim þykir
hæfa, tvisvar sinnum,“ segir í
greinargerð. Gert er ráð fyrir að
flutningsmaður frumvarps megi
tala í 30 mín. í fyrsta sinn við 1.
umræðu um lagafrumvarp og í 15
mín. í annað sinn en í 5 mín. í önn-
ur skipti og má þá taka
til máls eins oft og hann
vill. Ráðherra má tala í
15 mín. í fyrsta sinn, 10
mín. í annað sinn og 5
mín. í hvert skipti þar á
eftir. Talsmaður þing-
flokks má tala í 20 mín. í
fyrsta sinn og 10 mín. í
annað sinn og aðrir þingmenn í 15
mín. í fyrsta sinn og 5 mín. í annað
sinn. Svipaðar takmarkanir eru
settar við aðra umræðu en skv. nú-
gildandi reglum er ræðutími þing-
þing-
13 í 7
manna og ráðherra ótakmarkaður
við aðra umræðu um frumvörp.
Auk þessa eru settar nákvæmar
reglur um ræðutíma og mismun-
andi tímamörk vegna umræðna um
önnur mál á þinginu. Skv. þessum
breytingum geta þingmenn eða
ráðherrar aldrei talað lengur en í
30 mín. í hvert sinn, en það er
lengsti ræðutími sem heimilaður
er skv. reglunum og þá aðeins við
umræður um frumvörp og skýrsl-
ur.
Skv. frumvarpinu falla óafgreidd
þingmál ekki niður við lok vorþings
eins og verið hefur. „Staða hvers
þingmáls er þá óbreytt eins og við
það var skilist að vori, hafi almenn-
ar kosningai- til Alþingis ekki farið
fram í millitíðinni. Þingmál, sem
lögð voru fram, þarf þá ekki að end-
urflytja, og - svo dæmi sé tekið -
hafi 2. umræðu lokið að vori um
lagafrumvarp þarf á næsta þingi
aðeins að ljúka 3. umræðu til þess
að frumvarpið hljóti lokaaf-
greiðslu," segir í skýringum með
ákvæðum frumvarpsins.
Verði frumvarpið að lögum tekur
gildi sú breyting á fyrirkomulagi
stefnuræðu forsætisráðherra að
hún verði framvegis flutt á þing-
setningarfundi en umræða um
stefnuræðuna í'ari fram á næsta
þingfundi á eftir.
Þá er gerð sú breyting að fellt er
úr lögunum ákvæði um „vítur“ sem
forseti skal beita ef þingmenn bera
ráðherra eða þingmenn brigslyi’ð-
um eða tala óvirðulega um forseta
Islands. Þess í stað er sett inn nýtt
ákvæði um að forseti megi áminna
þingmann.
Meðal annarra breytinga er að
heimilað verði að þingmál gangi
beint til þingnefndar áður en um-
ræða fer fram, ný ákvæði eru sett
um meðferð íýrirspurna og
skýrslna, forseti þingsins og vara-
forsetai' verða kjörnir íyrir allt
kjörtímabilið, þingflokkar fá aukið
hlutverk en til að teljast þingflokk-
ur þarf hann að vera skipaður
þremur þingmönnum hið fæsta í
stað tveggja eins og nú er og breyt-
ingar verða á útvarpi umræðna,
skv. frumvarpinu.
Kristín Halldórsdóttir
Kaflanum
um Kvenna-
lista lokið
KRISTÍN Halldórsdóttir sagði við
upphaf þingfundai- á Alþingi í gær
að þingflokkur Kvennalistans hefði
nú verið lagður niður eftir 16 ára
starf á Alþingi með stofnun þing-
flokks Samfylkingarinnar en Guð-
ný Guðbjömsdóttir hefur gengið til
liðs við hinn nýstofnaða þingflokk.
Kiástín sagði að þar með væru
brostnar forsendur fyrir samstai'fí
í þingflokki Kvennalistans.
„I upphafí þess kjörtímabils sem
nú er senn á enda vorum við þrjár
þingkonur í þingfiokki Kvennalist-
ans, síðan tvær og nú stend ég hér
ein og get ekki annað, eins og
frægui' maður sagði forðum. Það er
ljóst að ein get ég ekki verið þing-
flokkur Kvennalistans en það hefur
nú þegar sannast, sem annar fræg-
ur sagði forðum, að alltaf má fá
annað skip og annað fömneyti.
Þannig lýkur þessum kafla í sögu
íslenskra stjórnmála, kaflanum um
Kvennalistann, sem sérstaks
stjómmálafls á Alþingi,“ sagði
Kristín.
Stofnun þingflokks
Samfylkingar mikið heillaskref
Kom til nokkurra orðaskipta á
milli Kristínar og Guðnýjar Guð-
bjömsdóttur, sem kom í ræðustól
og sagði að Kristín hefði gengið úr
Samtökum um kvennalista fyrir
nokkm til liðs við annan stjóm-
málaflokk. „Það var auðvitað illþol-
andi fyrir samtökin að formaður
þingflokksins væri ekki lengur í
samtökunum og því var það mikið
heillaskref sem tekið var í gær að
stofna þingflokk Samfylkingarinn-
ar, sem ég taldi langeðlilegustu
leiðina fyrir mig, sem einu eftir
sitjandi þingkonu Kvennalistans,
þar sem Kvennalistinn hefur
ákveðið að ganga til liðs við Sam-
fylkinguna," sagði hún.
Kristín kom aftur í ræðustól og
sagði að þegar hún hefði upplýst
um þá ákvörðun sína að standa að
stofnun nýs stjórnmálaflokks, hefði
orðið að samkomulagi á milli sín og
Guðnýjar að þær sætu saman í
þingflokki Kvennalistans út þetta
kjörtímabil. „Það hefur nú bragðist
og því em kaflaskipti í sögu
Kvennalistans,“ sagði Kristín.
Forsætisráð-
herra flytji
stefnuræðu
við þing-
setningu
Deilt um svar
fj ármálaráðherra
ÖGMUNDUR Jónasson gagnrýndi
Geir H. Haarde fjármálaráðherra á
Alþingi í gær fyrir að hafa ekki
veitt umbeðnar upplýsingar í skrif-
legu svari við fyrirspum Ögmund-
ar, sem dreift var á þinginu í gær. I
fyrirspuminni fór þingmaðurinn
fram á að fá upplýsingar um hvaða
verkefnum VSÓ-verkfræðistofan
hefði sinnt fyrir opinberar stofnan-
ir frá 1991 og um upphæðir
greiðslna fyrir verkin. I svari fjár-
málaráðherra er vitnað til ákvæða
upplýsingalaga um upplýsingar
sem takmarkaður aðgangur er að
og til 5. greinar sömu laga varðandi
einka- og fjárhagsmálefni einstak-
linga og fyrirtækja og segir í svar-
inu að því telji ráðneytið ekki rétt
að afhenda Alþingi umbeðnar upp-
lýsingar sundurgreindar á einstaka
aðila.
I svarinu era birtar upplýsingar
um heildarkostnað ríkisins vegna
aðkeyptrar sérfræðiþjónustu frá
1991-1997. Á árinu 1995 nam
kostnaðurinn um 2.801 millj. kr.,
1996 2.947 millj. kr. og 1997 3.264
millj. kr. í svarinu segir að ríkis-
stjómin hafí stefnt að því að færa
ALÞINGI
ýmsa þjónustu sem til þessa hafi
verið unnin af ríkinu yfir til einka-
aðila með útboðum. Hafí það skilað
ríkissjóði umtalsverðum spamaði.
I gær var einnig birt efnislega
samhljóða svar fjármálaráðherra
við fyrirspum Guðmundar Hall-
varðssonar sem óskað hafði eftir
upplýsingum um hvaða verkfræði-
stofur hefðu unnið fyrir opinberar
stofnanir frá 1991 og hvernig þær
fjárhæðir skiptast á milli verk-
fræðistofa.
Forsætisnefnd fjalli um málið
Ögmundur gagnrýndi harðlega
að fá ekki sundurgreindar upplýs-
ingar eins og beðið hefði verið um
og beindi því til forsætisnefndar
þingsins að hún fjalli um málið og
greini Alþingi frá því í upphafí
næstu viku.
Steingrímur J. Sigfússon, Mar-
grét Frímannsdóttir, Rannveig
Guðmundsdóttir og Kristín Hall-
dórsdóttir tóku undir gagnrýni
Ögmundar, lögðu áherslu á upp-
lýsingarétt Alþingis og sögðu að
hér væri stóralvarlegt mál á ferð-
inni.
Geir H. Haarde sagði að eftir
mjög ítarlega lögfræðilega athug-
un í fjármálaráðuneytinu, hefði
niðurstaðan orðið sú að ekki væri
heimilt skv. ákvæðum upplýsinga-
laganna að veita þessar upplýs-
ingar um þá einkahagsmuni sem
um ræðir. „Ég geri mér grein fyr-
ir því að þetta er ekki óumdeild
túlkun en þetta er sú niðurstaða
sem við komumst að, að þraut-
skoðuðu máli. Við værum komnir
út á mjög hálar brautir að fara að
veita í svöram til Alþingis upplýs-
ingar um viðskipti einstakra fyrir-
tækja við hið opinbera," sagði
Geir.
Lætur af störfum
sem yflrmaður
Námsráðgj afar
MORGUNBLAÐINU hefur borist
eftirfarandi fréttatilkynning frá
Háskóla Islands:
„Ásta Kr. Ragnarsdóttir, sem
starfað hefur sem yfínnaður
Námsráðgjafar Háskóla íslands
síðastliðin 18 ár, hefur ákveðið að
láta af störfum við skólann og
starfrækja eigið fyrirtæki á sviði
ráðgjafar fyrir náms- og vinnu-
markað.
Ásta var fyrsti námsráðgjafínn
sem ráðinn var við Háskólann.
Hún vann sem upphafsmaður
Námsráðgjafar Háskóla íslands
brautryðjendastarf við skólann og
starfaði þar sem eini námsráðgjaf-
inn fyrstu sex árin. Ásta tók virkan
þátt í mótun náms í námsráðgjöf
innan félagsvísindadeildar og lagði
grunninn að nánu sambandi Náms-
ráðgjafar við námsbrautina, ekki
síst með starfsþjálfun nemenda við
Námsráðgjöf HI.
Auk þess að efla starfsemi
Námsráðgjafar HÍ vann Ásta um
langt árabil að kynningarmálum
Háskólans m.a. með því að skipu-
leggja Opið hús Háskóla íslands,
en því starfí tengdust síðan aðrir
skólar. Málefni fatlaðra stúdenta
hafa verið á verksviði Námsráð-
gjafai' en þeim hefur fjölgað mjög
hin síðari ár. Þar hefur Ásta unnið
ötullega að þróun stuðningskerfis
þeim til handa og lagt mikið af
mörkum til að auka skilning á sér-
þöi-fum og möguleikum þessa vax-
andi námsmannahóps.
Á sínum tíma tók Ásta þátt í að
þýða og þróa hina kunnu áhuga-
sviðskönnun Strong Interest In-
ventory, sem þúsundir nemenda
hafa notfært sér á undanförnum
áram. Ásta hefur frá upphafi borið
ábyrgð á rekstri könnunarinnar
fyrir hönd Háskólans. Hún mun
áfram hafa yfíramsjón með áhuga-
sviðskönnuninni gagnvart erlenda
rétthafanum og annast þjónustu
við framhaldsskóla og almenning.
Háskóli íslands færir Ástu Kr.
Ragnarsdóttur þakkir fyrir vel
unnin störf síðastliðin 18 ár og
væntir góðs samstarfs við hana á
nýjum vettvangi."