Morgunblaðið - 17.04.1999, Qupperneq 6

T *M!t !!'!'!/, .?! SI'1!>ACTííAjVJA.I
6 LAUGARDAGUR 17. APRÍL 1999
UIGA.I8UD0H0M
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Morgunblaðið/ÁsdLs
SÝNINGIN Byggingadagar ‘99 hófst í dag en þar sýna um 80 fyrir-
tæki afurðir sínar.
Byggingadagar ‘99 standa yfír um helgina
Búist
þúsund
GERT er ráð fyrir að um 20.000
gestir sæki sýninguna Bygginga-
daga ‘99, sem hófst í dag og
stendur þar til á morgun. Þetta
er sjötta árið í röð sem Bygg-
ingadagar eru haldnir, en um 80
fyrirtæki taka þátt í sýningunni.
Byggingadögum ‘99 er ætlað
að höfða til almennings, einstak-
linga og fjölskyldna, húseigenda
og húsbyggjenda. Á sýningunni
munu fyrirtæki, félög og stofnan-
ir kynna starfsemi sína og veita
ráðgjöf varðandi húsbyggingar,
innréttingar, hönnun og garð-
rækt auk nýjunga á sviði heimil-
istækja og hátækni á heimilum
framtíðarinnar svo eitthvað sé
nefnt,.
í fréttatilkynningu segir að á
sýningunni verði fjölbreytt og lif-
andi dagskrá í samvinnu við
sýnendur og samstarfsaðila. Sem
við 20
gestum
dæmi má nefna sviðssýningu
„Lífsstíll iðnaðarmannsins" en
þar kynna fyrirtæki nýjungar og
nýjustu tísku t.d. í vinnufatnaði,
öryggisbúnaði, áhöldum, tækjum
og tólum fyrir fagmanninn og
heimilisfólkið. Þá mun sérstök
dómnefnd velja „Besta sýningar-
básinn“ og „Athyglisverðustu
nýjungina" á sýningunni og
munu handhafar þess hljóta sér-
staka viðurkenningu á Bygginga-
dögum.
Eins og áður sagði stendur
sýningin yfir í dag og á morgun,
frá kl. 10 til 18, en aðgöngumið-
inn kostar 200 krónur og segir í
fréttatilkynningu að tekjur af
miðasölu muni renna til styrktar
góðu málefni.
í tilefni af sýningunni verður
gefið út veglegt sýningarblað í
um 50.000 eintökum og dreift um
land allt.
Friðrik Hansen Guðmundsson verkfræðingur
Tæknilega mögulegt að
flytja fhigvöllinn í Engey
ENGIR tæknilegir þættir koma í
veg fyrir að mögulegt sé að byggja
flugvöll í Engey. Þetta kom fram í
viðtali Morgunblaðsins við Friðrik
Hansen Guðmundsson verkfræðing,
sem kannað hefur þann möguleika
að gera flugvöll í eyjunni, en hann
sagði að verkefnið yrði af svipaðri
stærðargráðu og gerð flugvallar út í
Skerjafirði.
Júlíus Vífíll Ingvarsson, borgar-
fulltrúi Sjálfstæðisflokksins, lagði á
fimmtudag fram tillögu, á fundi
borgarstjómai-, um að kannað yrði
hvort hægt væri að flytja Reykjavík-
urflugvöll út í Engey. Hann sagði að
sú hugmynd, sem menn hefðu verið
að velta fyrir sér að undanfórnu
varðandi framtíðarstaðsetningu flug-
vallarins á landfyllingum í Skerja-
firði væri um margt athyglisverð, en
á henni væru samt gallar.
Júlíus sagði að vegtengingar frá
flugvelli í Skerjafirði yrðu ekki góðar
vegna þess að tengja yrði flugvöllinn
við Suðurgötu eða leggja aðrar
stofnbrautir, sem færu í gegnum nú-
verandi byggð. Þá sagðist hann enn
ekki hafa séð hvernig hægt væri að
gera þetta þannig að vel færi gagn-
vart Bessastöðum og annarri byggð.
Júlíus sagðist hafa beðið Friðrik
Hansen Guðmundsson verkfræðing
að skoða möguleikann á því að byggja
flugvöll út í Engey og komið hefði í
ljós að hún hentaði ágætlega. Hann
sagði að grynningar væru langleiðina
út í eyjuna og hún stæði þannig að að-
flug yrði yfir sjó og utan byggðar.
Þá sagði Júlíus að vegtengingar
flugvallarins við meginlandið yrðu
mjög góðar, þar sem tengt yrði á
grynningum við Laugarnes, á mót-
um Sæbrautar og Kringlumýrar-
brautar. Eyjan er einnig það stór að
allar byggingar og þjónusta við flug-
völlinn kæmust fyrir á henni, en
beina yrði skipaumferð til Sunda-
hafnar út fyrir og í kringum hana
vegna landfyllingarinnar.
Landfyllingar við Engey myndu
veita höfnum skjól
Friðrik sagði að landfyllingar við
Engey myndu veita bæði Reykjavík-
ur- og Sundahöfn skjól og lægja
öldugang. Hann sagði að hins vegar
mætti gera ráð fyrir meiri öldugangi
við flugvöllinn í Engey en í Skerja-
fh-ði því eyjan stæði fyrir opnu hafí,
en úti fyrir Skerjafirði væri svokall-
að Valhúsagrunn, sem tæki af mesta
ölduganginn í fn-ðinum. Hann sagði
ennfremur að Engey myndi að
mestu leyti fara undir flugvöllinn og
byggingar tengdar honum, en samt
yrði suðausturströndin áfram óspillt.
Júlíus sagði það hagsmunamál
fyrir Reykjavíkurborg að halda flug-
vellinum innan borgarinnar og því
væri sjálfsagt að borgarstjórn skoð-
aði þennan möguleika. Hann sagði
að yrði flugvöllurinn færður út fyrir
borgina, t.d. til Keflavíkur, hefði það
veruleg áhrif til óþæginda fyrir
landsbyggðarfólk sem leitaði til
Reykjavíkur og einnig gæti það orð-
ið til þess að innanlandsflug til ým-
issa staða legðist af.
Formaður samtakanna Heimili og skóli telur breytingar tímabærar á vinnufyrirkomulagi í skólum
Brýnt að breyta
vinnutíma kennara
Kennarar hafa í nokkur ár staðið
frammi fyrir kröfum frá sveitarfélögum
um breytingar á vinnutíma kennara. Gild-
andi kjarasamningur leiðir til þess að lítið
svigrúm er til breytinga á skólastarfí
vegna þess hvað vinnutími kennara er
þröngt skilgreindur. Egill Olafsson skoð-
aði kjarasamninginn og ræddi við formann
landssamtakanna Heimili og skóli.
UNDANFARIN ár hefur hart verið
þrýst á Kennarasamband íslands að
fallast á breytingar á vinnutíma
kennara. í núgildandi kjarasamningi
er vinnutími kennara nokkuð ná-
kvæmlega skilgreindur, en það þýð-
ir að margra mati að of lítið svigrúm
er til að þróa breytingar á skóla-
starfínu. Jónína Bjartmarz, formað-
ur landssamtakanna Heimili og
skóli, er t.d. þeirrar skoðunar að
samstarf kennara og foreldra líði
fyrir þetta.
Samkvæmt kjarasamningi kenn-
ara skiptist vinnutími kennara í
kennslu (K-tíma), undirbúning fyrir
kennslu (U-tíma) og önnur störf (Ö-
tíma). Samkvæmt þessu á kennari
sem hefur 28 tíma kennsluskyldu á
viku að verja 18,67 klukkutímum á
viku í kennslu. 13,27 klukkutímar
fara í undirbúning kennslu, greidd-
ir eru 2,80 tímar fyrir frímínútur,
2,95 tímar fara í kaffitíma, önnur
störf í skólanum eru 5,11 stundir og
að síðustu eru 3 tímar sérstaklega
skilgreindir sem önnur störf (Ö-
tímar).
60 ára kennarar kenna í 19 tíma
og undirbúa sig í 19,27 tíma
Samkvæmt kjarasamningi á
kennari með 28 stunda kennslu-
skyldu að vinna 32,5 klukkustundir á
viku í skólanum, en hann má sinna
undirbúningi kennslu heima eða
samtals í 13,27 klukkutíma á viku.
Samtals á hann að vinna í 45,77
klukkutíma á viku og vinna umfram
þetta er skilgreind sem yfirvinna.
Kennarar fá afslátt af kennslu-
skyldu eftir því sem starfsaldur
þeirra lengist. Á fyrsta starfsári
hafa þeir 27 tíma kennsluskyldu, en
á öðru ári eykst kennsluskyldan upp
í 28 tíma. Þegar 15 ára starfsaldri er
náð minnkar kennsluskyldan aftur
niður í 27 tíma á viku. Við 55 ára ald-
ur minnkar kennsluskyldan niður í
24 tíma og við 60 ára aldur minnkar
hún niður í 19 stundir á viku.
Margir kynnu að álykta að kenn-
ari sem er orðinn 60 ára og er búinn
að kenna í yfir 30 ár þyrfti að verja
minni tíma til undirbúnings kennsl-
unni en hinir sem skemmri starfs-
aldur hafa. Sú er hins vegar ekki
raunin því að samkvæmt kjarasamn-
ingi kennara þui-fa sextugir kennar-
ar að verja 19,27 klukkutímum á
viku til undirbúnings kennslu í viku
hverri, en kennari á fyrsta ári þarf
hins vegar aðeins að undirbúa
kennslu í 13,27 tíma á viku. Sextug-
ur kennari ver því ívið meiri tíma í
undirbúning kennslunnar en sjálfa
kennsluna ef marka má kjarasamn-
ing kennara.
Hluti af tímum sem skilgi’eindir
eru til kennslu fer í að sinna sam-
starfí við foreldra. Til viðbótar fá
kennarar starfsdaga, sem þeim er
heimilt að verja til bundinnar eða
óundinnar viðveru eins og segir í
kjarasamningnum, þ.e. í skóla eða
utan hans.
Tímabært að breyta
vinnutímanum
Jónína Bjartmars, formaður
Landssamtakanna Heimili og skóli,
sagðist vera þeirrar skoðunar að
það hafi verið löngu tímabært að
gera breytingar á vinnufyrirkomu-
lagi í skólum. Skólastjórar þyrftu
að fá aukið svigrúm til að stjórna í
skólunum m.a. að skipuleggja
vinnutíma kennara. I dag hefðu
þeir sáralítið vald til að stjórna
vinnu kennara í skólunum.
Jónína sagði einnig mikilvægt að
kennslumagn í skólum yrði aukið
þannig að það yrði fullt starf fyrir
umsjónarkennara að kenna einum
bekk. Við einsetningu grunnskólans
hefði það gerst að umsjón með og
kennsla eins bekkjar væri ekki fullt
„starf vegna þess að kennsluskyldan
væri meiri en sá fjöldi kennslu-
stunda serh nemendum væri ætlað-
ur samkvæmt grunnskólalögum.
Jónína sagði að þetta ætti stóran
þátt í slæmum kjörum kennara. Áð-
ur hefðu kennarar kennt einum
bekk fyrir hádegi og öðrum eftir
hádegi og þá að hluta til í eftir-
vinnu. Nú væru kennarar aðeins
með einn bekk og þyrftu að taka að
sér ýmis önnur störf til að ná fullri
kennsluskyldu. Möguleikar þeirra á
að vinna yfirvinnu væru því miklu
minni en áður. Á þessu þyrfti að
taka.
Jónína sagði að það væri tíma-
skekkja að njörva niður vinnu
kennara eins og gert væri í kjara-
samningi þeirra. Foreldrar væru
stöðugt að gera meiri kröfur til
nánara samstarfs kennara og for-
eldra, en kjarasamningurinn væri
viss hindrun í því að þetta samstarf
gæti aukist og þróast. Skynsamleg-
ast væri að láta kennurum eftir að
meta hversu mikinn tíma þeir
þyrftu til undirbúnings kennslu og
hversu mikinn tíma þeir notuðu til
samstarfs við foreldra eða í önnur
störf.
Jónína sagði að í Svíþjóð hefði
þegar verið stigið það skref í kjara-
samningi að gefa kennurum fullt
frelsi til að skipuleggja vinnu sína.
Hún sagðist vita til þess að forystu-
menn Kennarasambandsins hefðu
aflað sér upplýsinga um þetta nýja
fyrirkomulag þar í landi og sagðist
því vonast eftir að kennarar sæju
sér hag í að breyta vinnuskipulagi
sínu. Hún sagðist geta tekið undir
með þeim sem segðu að gildandi
kjarasamningar kennara kæmu í
veg fyrir eðlilega þróun á skóla-
starfi í grunnskólum.
Deilur um afslátt
frá kennsluskyldu
í viðræðum um gerð síðustu
kjarasamninga var talsvert rætt
um breytingar á vinnutíma kenn-
ara. Kennarar höfnuðu hins vegar
að gera breytingar á vinnutímanum
fyrr en búið væri að hækka laun
kennara. Það var gert en viðræður
um breytingar á vinnutíma kennara
voru teknar upp aftur í vetur. Sem
kunnugt er strönduðu viðræður í
vikunni, fyrst og fremst vegna
deilna um kröfu sveitarfélaganna
um að horfið yrði frá afslætti á
kennsluskyldu.
Þess má geta að í janúar 1997
fóru forystumenn kennara og full-
trúar í launanefnd sveitarfélaganna
sérstaka ferð til Noregs, Svíþjóðai’
og Danmerkur til að kynna sér
sameiginlega kjör kennara, vinnu-
tímamál kennara og skipulag í skól-
um. í þessari ferð var aflað upplýs-
inga sem nota átti til að byggja upp
nýtt fyrirkomulag á vinnu kennara í
grunnskólum. í þeirri hörðu deilu
sem varð um kjaramál kennara síð-
ar á þessum sama ári slitnaði upp
úr’ viðræðum um þessi vinnutíma-
mál. Kennarar hafa hins vegar bæði
þá og eins nú sýnt vilja til að breyta
vinnutíma kennara.
Það sem virðist vera erfiðast í
þessum viðræðum núna er ágrein-
ingur um afslátt á kennsluskyldu til
kennara sem náð hafa 55 og 60 ára
aldri. Þarna er um að ræða réttind
sem margir kennarar horfa fast á.
Launanefndin hefur boðist til að
kaupa þessi réttindi af kennurum,
en andstaða er í þeirra hópi við að
láta þau af hendi og eins hefur ekki
tekist samkomulag um verðmæti
réttindanna.

í:
I