Morgunblaðið - 17.04.1999, Blaðsíða 43

MORGUNBLAÐIÐ VIKI m
\im
\m
lesa greinar um þessa deilu í tímarit-
inu The Spectator.
Pað var ekki nema von að margir
spyrðu sig hvort skýringuna væri
kannski að finna í bragðlauksmun
austan Atlantshafs og vestan. Niður-
stöður Decanter benda sterklega til
að svo sé.
Settir voru saman tveir hópar,
annar í Bretlandi, hinn í Bandaríkj-
unum, sem bragðaði samtímis á tíu
vínum. Níu kalifomískum
Chardonnay-vínum og einu hvítu
Búrgundarvíni. Bretamir vom sí-
gildir í vali sínu og var Búrgundar-
vínið, Clos de Mouche frá Joseph
Drouhin, það vín sem fékk flest at-
kvæði í þeirra hópi. Bandaríkja-
mennimir vom hins vegar lítt hrifnir
af hinum sýmmikla Frakka og
vermdi hann botnsætið þegar ein-
kunnir höfðu verið teknar saman.
Bandaríkjamennimir hrifust hins
vegar af Shafer Red Shoulder
Ranch, stóm, feitu víni, sprengfullu
af hitabeltisávöxtum, og settu það í
efsta sæti. Shafer-vínið fór hins veg-
ar þveröfugt í Bretana, sem settu
það í sjöunda sæti og hafði einn
smakkaranna orð á því að það væri
jafnyfirdrifið og barmurinn á Pa-
melu Anderson.
Hins vegar vom báðir hópamir
sammála um ágæti „ódýmstu“ vín-
anna í smökkuninni, Beringer
Chardonnay og Kendall-Jackson
Vintner’s Reserve, og settu þau í
allra efstu sætin. Einnig vora hóp-
amir sammála um að vínin í smökk-
uninni stæðu vart undir verði, en
flest kostuðu þau rúmlega tvö þús-
und krónur.
Að sama skapi má eflaust færa rök
íyrir því að smekkur Frakka sé sér á
báti, að ekki sé minnst á smekk
Þjóðverja eða Spánverja. Og að öll-
um líkindum byggist þessi munur
íyrst og fremst á venjum og hefðum
en ekki erfðum. Smekkmuninn má
líka ekki síður sjá þegar kemur að
mat. Vestanhafs em menn hrifnir af
því að marinera kjöt í grillsósum og
drekkja fæðu í tómatsósu, sem þykir
hin mesta villimennska á meginlandi
Evrópu. Og hver sá sem hefur
bragðað indverskan eða kínverskan
scheschuan-mat af fullum styrk veit
að kryddþol vestrænna bragðlauka
er annað en þessara þjóða.
Þetta vekur hins vegar jafnframt
upp þá spumingu, hvemig þessum
málum er háttað á íslandi. Hvernig
er smekk okkar háttað? Líklega er-
um við líkt og í öðmm málum stað-
sett á milli Bandaríkjanna og Evr-
ópu og ennþá gætir auðvitað hinna
dönsku áhrifa. Dönsku áhrifin sjást
ekki síst í því hversu vinsælt er að
blanda sætum bragðþáttum inn í
rétti. Við notum mun meira salt en
t.d. Frakkar við eldamennsku en
jafnframt er það stöðugt umkvörtun-
arefni veitingahúsagesta að matur sé
of bragðmikill og kryddaður. Aust-
urlenskur og mexíkóskur matur er
því yfirleitt borinn fram á íslenskan
máta, það er að segja bragðdaufur.
Jafnvel þeir frönsku og ítölsku
gestakokkar, sem hingað hafa komið
á síðustu ámm, hafa orðið að „að-
laga“ rétti sína íslenskum bragðlauk-
um eftir að hafa fengið kvartanir
fyrsta kvöldið, sem þeir reyndu að
elda mat sinn líkt og á veitingahús-
inu heima.
Það einkennir hins vegar einnig ís-
lenska smekkinn að hann er í örri
þróun, hann er ekki fasti líkt og í
mörgum öðram ríkjum. Þetta sést
einnig á vínum, þótt vissulega megi
sjá ákveðnar meginlínur. íslendingar
em ekki mjög hrifnir af sýramiklum
vínum og lengi vel urðu hvítvín að
vera sæt. Það hefur breyst mikið en
smekkiuinn á móti færst yfir í eikuð
og exótísk nýja-heimsvín. I rauðum
vínum vilja íslendingar margir hverj-
ir „bragðmiki]“ vín og því kannski
ekki að furða að Chateauneuf-de-Pa-
pe-vín hafa notið mikilla vinsælda
hér í gegnum árin. Rétt eins og í
hvítvínum vilja íslendingar hins veg-
ar vín sem em að sama skapi bragð-
mikil og mjúk og er þar með líklega
komin skýringin á hinum gífiirlegu
vinsældum betri Rioja-vína og Ca-
bemet Sauvignon-vína úr nýja heim-
inum. Sýrumeiri hvítvín, t.d. frá Bo-
urgogne og Sancerre, hafa átt erfið-
ara með að hasla sér völl en þróun
síðustu ára bendir þó til að það kunni
að vera að breytast.
Ef skilgreina á íslenska smekkinn
verður því líklega að grípa til þess
hugtaks sem nú er mikið notað yfir
eldamennsku sem er sambland af
austri og vestri: „fusion" eða sam-
mna.
LAUGARDAGUR 17. APRÍL 1999 43

9Sð/stk.
Gullpálmi
Fíkus Daníelle
Fíkus Benjamini
Drekatré
Bergpálmi
Ljón með gullið stýril Peugeot 206 sigraði alla kcppinauta sína í verði, útliti, aksturseiginlcikum, innra rými, vélarafli og öryggi og hlaut hin virtu verðlaun Cullna stýrið.
PEUGEOT

Opia laugardag kl. 13*17
og sunnudag kl. 13-16
6n 4 vejinutyi