Morgunblaðið - 26.06.1999, Blaðsíða 40

\ 40 LAUGARDAGUR 26. JÚNÍ 1999
MORGUNBLAÐIÐ
MENNTUN
Endurmenntun Um 140 manns frá 25 þjóðlöndum eru samankomnir hérlendis á ráðstefnu um endurmenntun
og er þetta fjölmennasta ráðstefna af þessu tagi sem haldin hefur verið. Ragna Sara Jónsdóttir spjallaði við
nokkra sem koma að ráðstefnunni en miklar framfarir hafa átt sér stað á þessu sviði undanfarin ár.
Framsýnir
endumýj a
þekkinguna
• Endurmenntun er mikilvæg brú á milli
rannsókna og vinnumarkaðar
• Fólk á öllum aldri getur valið sér tíma
til að stunda nám
TVISVAR sinnum á hverju
ári koma meðlimir
EUCEN-samtakanna sam-
an og hafa gert frá árinu
1991. EUCEN stendur fyrir
„European University Continuing
Education Network", sem á ís-
lensku þýðir Samtök um endur-
menntun í evrópskum háskólum
sem er sjálfstæð eining og vinnur
m.a. að því að bæta gæði endur-
menntunar. Yfír 160 háskólar og
aðrar stofnanir eru aðilar að sam-
tökunum. I ár er ráðstefna samtak-
% anna haldin hér á landi og taka um
140 manns þátt í henni þar sem hún
fer fram í húsnæði Endurmenntun-
arstofnunar og Háskóla Islands nú
um helgina.
Að sögn Kristínar Jónsdóttur
endurmenntunarstjóra Háskóla Is-
lands er ráðstefnan í ár sú fjöl-
mennasta sem haldin hefur verið af
þessu tagi. Undirbúningur hefur
staðið yfir í rúmt ár en ráðstefnur
af þessu tagi hafa áður verið haldn-
ar í mörgum Evrópulöndum og er
þessi sú sautjánda í röðinni. Yfír-
skrift ráðstefnunnar að þessu sinni
er „Lærum hvert af öðru“ og segir
Kristín að á þessu sviði sé mjög
mikiivægt að ólík lönd læri af
^ reynslu hinna.
Guðrún Yngvadóttir staðgengill
endurmenntunarstjóra tekur undir
þetta með Kristínu og segir að milli-
landasamstarf sem slíkt sé mjög
mikilvægt, sérstaklega í löndum þar
sem stofnanir eru einar á sínu sviði.
„Þetta er gott tækifæri fyrir okk-
ur öll og styrkir samvinnu land-
anna.“ Hún segir að á milli þess að
ráðstefnur séu haldnar sé samt sem
áður mikið samstarf á milii landa.
Til dæmis hafi verið unnið að tólf
verkefnum innan samtakanna í
ákveðnum verkefnaflokkum síðast
liðin þrjú ár sem kallast „The Nuce“
og stendur fyrir „Thematic network
project in University Continuing
^ Education." Þar hafi meðal annars
verið unnið að gerð handbókar fyrir
stjómendur endurmenntunarstofn-
ana og notkun margmiðlunar í end-
urmenntun verið þróuð og er verið
að ljúka vinnu við sum þessara
verkefna á ráðstefnunni.
Þörf fyrir
endurmenntun eykst sífellt
Að sögn Kristínar hefur þróunin
undanfarin ár verið sú að þörfin fyr-
ir og vitundin um endurmenntun
aukist mjög hratt og nauðsynlegt sé
, fyrir starfsfólk að endurmennta sig
til að halda hæfni sinni í starfi. Til
marks um þetta tekur hún dæmi
um fjölgun nemenda hjá Endur-
menntunarstofnun. Nemendafjöld-
inn hefur tvöfaldast fjórða hvert ár
og í fyrra voru þeir 11.600 en End-
urmenntunarstofnun er fjölmenn-
asti skóli landsins.
Frá endurmenntunarstofnuninni
Bosch i Gimpera í Barcelona á
Morgunblaðið/Ásdís
Genevieve Jdn Torfi
Auroi-Jaggi Jónasson
endurmenntun, menn beri saman
bækur sínar og læri mikið hver af
öðrum.
Jákvætt viðhorf til
endurmenntunar hérlendis
Nú sé það orðið miklu ljósara en
áðiu- að endurmenntun sé „alvöru
liður í menntakerfinu“ eins og hann
orðar það. „Endurmenntun er ekki
lengur einhver aukagrein og flestir
eru sammála um að þróunin næstu
fimm til tíu árin verði hröð og að
vægi og vinsældir endurmenntunar
muni enn halda áfram að aukast,"
segir Jón Torfi.
Jón Torfi segir að könnun sem
nýlega var gerð um stöðu endur-
menntunar hérlendis hafi sýnt að
afstaða fólks til endurmenntunar
væri geysilega jákvæð. Fólk væri í
raun áfjátt í að sækja námskeið af
mjög margvíslegum toga. Þá kom í
ljós jákvætt viðhorf atvinnurek-
enda til endurmenntunar, sem
töldu mjög jákvætt að starfsfólk
þeirra sækti námskeið. Jón Torfi
segir að þó hafi komið í ljós nokk-
urt misræmi milli viðhorfa fulltrúa
atvinnulífsins og almennra starfs-
manna um hvað það væri sem skipti
mestu máli. Hann segist þó telja að
á því ætti að vera auðvelt að ráða
bót.
Menntun fyrir allan aldur
Framtíðarsýn viðmælenda Morg-
unblaðsins um þróun endurmennt-
unar á næstu árum er á svipaða
lund. Palomar, Auroi-Jaggi og Jón
Torfi eru sammála um að mynstur
menntunar sé að breytast. Fólki á
öllum aldri gefist tækifæri til að
stunda nám hvenær sem er á lífsleið-
inni og ekki sé lengur miðað við að
ungmenni ljúki allsherjamámi á þrí-
tugsaldri. Tilhneigingin nú sé frem-
ur í þá átt að fólk klári ákveðið nám,
bæti við sig síðar og endumýi þekk-
ingu sína með írekara námi eða
námskeiðum langt fram eftir aldri.
Jón Torfi segist þó helst hafa
áhyggjur af því að kerfið verði of
einsleitt og taki um of mið af hefð-
bundnu háskólanámi. Hann telur gíf-
urlega mikilvægt að viðhalda fjöl-
breytninni, því þannig geri menntun-
in mest gagn.
Spáni er hingað kominn Armando J.
Palomar til þess að taka þátt í ráð-
stefnunni. Hann segir að gífurleg
þróun hafi átt sér stað á sviði end-
urmenntunar á Spáni síðast liðin ár
og sviðið hafi beinlínis blásið út.
Stofnunin sem Palomar starfar hjá
er sjálfstæð stofnun sem starfrækt
er innan Barcelona-háskólans og
var hún stofnuð árið 1983. Þegar
stofnunin hóf starfsemi þá sem hún
rekur í dag árið 1993 vora kennslu-
stundir á ári um 2.000, í fyrra vora
þær komnar upp í 35.000. Fjölgun
nemenda er að auki gríðarleg og
stofnunin er nú með 25 kennslustof-
ur til að mæta eftirspum.
Genevieve Auroi-Jaggi frá End-
urmenntunarstofnun Genfar-há-
skóla getur einnig staðfest mikinn
vöxt og eftirspum eftir endur-
menntun í Sviss á undanfömum ár-
um. Segir hún að þátttakendum á
námskeiðum stofnunarinnar hafi
fjölgað úr 50 manns árið 1992 í
4.000 á síðasta ári. Auroi-Jaggi seg-
Morgunblaðið/Kristinn
„ÞAÐ er mjög nauðsynlegt til að halda gæðum end-
urmenntunar á háu stigi,“ segir Miller.
þegar gert það. Fyrirtæki í Bandaríkjunum eyddu
til dæmis um 58 billjónum dollara í endurmenntun
árið 1997. Af þessum sökum, og þar kem ég að
punkti númer Qögur, þurfa háskólar og endur-
menntunarstofnanir á þeirra vegum að setja gæða-
staðal fyrir slíka menntun. Það er nyög nauðsynlegt
til að halda gæðum endurmenntunar á háu stigi,“
segir Miller.
Milier segir að þetta séu helstu atriðin í sögu end-
urmenntunar í Bandaríkjunum sem Evrópulöndin
geti dregið lærdóm af að sínu mati. Þó bendir hann á
að tæknivæðingin hafi að undanförnu opnað ný svið
á þessum vettvangi. Þær nýjungar feli í sér marga
og í raunf óendanlega möguleika, sem Bandaríkja-
menn hlakki til að taka þátt í í framtíðinni.
UM 140
manns frá 25
þjóðlöndum
eru saman-
komnir hér-
lendis á ráð-
stefnu um
endurmennt-
un sem lýkur
á morgun,
sunnudag.
Kristín
Jónsdóttir
Gudrún
Yngvadóttir
Armando J.
Palomar
ir einnig að í Sviss sé litið á endur-
menntun sem mikilvæga brú milli
rannsóknastarfs og hins almenna
vinnumarkaðar. Nauðsynlegt sé að
bæta og viðhalda sérhæfðri þekk-
ingu og nú sé þörf á starfsfólki sem
er vel að sér um nýja þekkingu í
sínu fagi alls staðar í Evrópu.
Jón Torfi Jónasson, prófessor í
uppeldis- _ og menntunarfræði við
Háskóla Islands, er einn af fyrir-
lesuram ráðstefnunnar. Hann segir
gæði og útbreiðslu endurmenntun-
ar á íslandi býsna góða og við séum
framarlega í flokki meðal ná-
grannaþjóðanna á því sviði. Hann
segir að þessi ráðstefna og aðrar í
sama dúr hafi mikla þýðingu fyrir
Reynslunni
miðlað til
Evrópu
EINN þekktasti endurmenntunarfrömuður heims er
Bandaríkjamaðurinn Harold Miller og heldur hann
erindi á ráðstefnunni sem fer fram nú um helgina.
Miller var formaður NUCEA, „National University
Continuing Education Association" í rúm tuttugu ár
og hlaut m.a. Julius M. Nolte-verðlaun samtakanna
fyrir framlag sitt til sviðsins.
Að sögn Miller má rekja sögu endurmenntunar í
Bandaríkjunum til loka 19. aldar; þó ekki einungis
þar vestra heldur einnig í Bretlandi, en bæði Oxford-
og Cambrídge-háskólarnir buðu upp á endurmennt-
un á þessum tima. í Bandaríkjunum má rekja upphaf
endurmenntunar til átaks ríkisins til þess að mennta
bændur og iðnaðarmenn upp úr aldamótunum 1900.
Síðan þá hefur menntastofnunum Qölgað gífurlega í
Bandarfkjunum, þar með talið þeim sem sjá um end-
urmenntun, en að sögn Millers starfa þær oftast inn-
an háskóla eða samhliða þeim.
Vegna þessarar löngu sögu og þeirrar miklu
reynslu sem Bandaríkjamenn búa yfir var Harold
Miller beðinn um að skýra frá þeim Iærdómi sem
Bandarfkjamenn hefðu dregið af endurmenntunar-
starfi í gegnum tfðina á ráðstefnunni. Miller segir að
fyrst og fremst megi nefna að svið endur- og sí-
menntunar fari sffellt stækkandi og vaxandi.
I öðru lagi segir hann að eftirspum eftir endur-
menntun sé orðin svo mikil að háskólar og stofnanir
á þeirra vegum geti ekki annað henni allri. Því sé
nauðsynlegt fyrir þær stofhanir að taka upp sam-
vinnu við fyrirtæki, aðra háskóla og yfirvöld til að
standa að þessari menntun.
I þriðja lagi segir Miller: „Ef við mætum ekki
þessari eftirspurn, þá munu aðrir gera það og hafa