Morgunblaðið - 03.07.1999, Qupperneq 42

42 LAUGARDAGUR 3. JÚLÍ 1999
UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ
Handtaka í boði
Eimskips eða Coke?
VEGNA ummæla
Kristins H. Gunnars-
sonar, þingflokksfor-
manns Framsóknar-
flokksins, í umræðu-
þættinum Fimmtu-
dagsumræðan hinn 24.
júní 1999 um stöðu
mála í fíkniefnaheimin-
um, vil ég upplýsa
bæði Kristin og aðra
um eftirfarandi. Það
skal tekið fram að
fréttastofa sjónvarps-
ins sá ekki ástæðu til
að leyfa mér að svara
ummælum Kristins.
Ljóst er að við sem
erum að sinna alla
daga vikunnar börnum og ungling-
um sem hafa orðið illa fyrir barð-
inu á eiturlyfjum og dreifingaraðil-
um eiturlyfja fáum upplýsingar um
stöðu mála í fíkniefnaheiminum
beint frá unglingum sem lifa og
hrærast í þeim heimi. Það var að
heyra á Kristni að hann teldi að
þær upplýsingar sem
ég lét frá mér fara í
einum af fjölmörgum
fréttatímum sem ég
hef komið í og tjáð mig
um mína reynslu af
stöðu mála í fíkniefna-
heiminum, bæði varð-
andi aldur þeirra sem
neyta sterkra fíkni-
efna og lækkun á sölu-
verði fíkniefna, væru
ekki á rökum reistar.
Hann sagðist hafa leit-
að sér álits sérfræð-
inga á þessu sviði. Mér
þætti gaman að vita
hvaða sérfræðingar
það eru og hvort það
séu þá „sérfræðingarnir" sem
aldrei komast raunverulega í
snertingu við vandann.
Hægt er að nefna nokkur dæmi
um hvernig komið er fyrir íslensku
þjóðinni í þessum málum. Við sem
vinnum í þessum málaflokki vitum
vel hverjir standa að innflutningi
Vímuefni
Við, sem vinnum í þess-
um málaflokki, segir
Davíð Bergmann
Davíðsson, vitum vel
hverjir standa að inn-
flutningi og sölu fíkni-
efna og það veit lög-
reglan einnig.
og sölu fíkniefna og það veit lög-
reglan einnig. Margir þeirra aðila
sem eru orðnir hvað stærstir í
fíkniefnaheiminum eiga sér þá for-
tíð að hafa áður verið góðkunningj-
ar lögreglunnar í mörg ár. Þessir
aðilar hafa verið látnir óáreittir í
alltof langan tíma vegna getuleysis
lögreglunnar. Svo virðist vera sem
fullur vilji sé hjá hinum almenna
Davíð Bergmann
Davíðsson
Ljósmyndasýning Morgunblaðsins
á Blönduósi ,
Islands er það lag
Okkar menn, félag fréttarítara Morgunblaðsins, og Morgunblaðið
efndu til samkeppni um bestu Ijósmyndir fréttaritara frá árunum
1997 og 1998.
í kaffihúsinu við Árbakkann á Blönduósi hefur verið komið upp
sýningu á þeim myndum sem dómnefnd taldi bestar.
Myndefnið erfjölbreytt og gefst því kostur á að sjá brot af viðfangsefnum
fréttaritara Morgunblaðsins sem eru um 100 talsins og gegna mikilvægu
hlutverki í fréttaöflun blaðsins á landsbyggðinni.
Sýningin stendur til fimmtudagsins 15. júlí og eru myndirnar
á sýningunni til sölu.
1
.i.yoii'OJiitií iiiiovsiíii .
V:rN<{ 'g(l ,11195!^ ,iUV l'.K--------------------------------------------------------------------------------------------------------UIS ÍHV'IIJB OITJi IMIOII IJia.'J .KIIUJIO'
lögreglumanni í að gera eitthvað í
málinu og flestir virðast þeir vera
álíka þreyttir á þessu vinnuum-
hverfi og ég. Astæðan fyrir að-
gerðarleysi lögreglunnar er sögð
vera fjárskortur og mann-
aflaskortur.
Eins og áður sagði voru flestir
þessara fíkniefnasala góðkunningj-
ar lögreglunnar á yngri árum og
áttu margir hverjir mjög erfitt
uppdráttar í þjóðfélaginu. Nú á
dögum lifa margir þeirra eins og
kóngar, keyra um á þriggja millj-
óna króna BMW og/eða Bensum og
eiga dýrar eignir hér og þar um
landið, jafnvel utan landsteinanna.
Þessir menn borga auðvitað engan
skatt því þeir hafa „engar tekjur“
þar sem fíkniefnagróðinn er að
sjálfsögðu ekki gefinn upp. Eignir
þeirra eru gjarnan skráðar á ein-
hverja ættingja eða aðra. Aðgerð-
arleysi lögreglunnar er óhugnan-
legt og ljóst að það er tilgangslítið
að rembast við að halda uppi lögum
og reglu þegar ekki er meira að-
hafst til að spoma við dreifingu
fíkniefna.
Ég vil þó meina að við búum í
það fámennu landi að það eigi að
vera hægt að gera líf þessa fólks,
þ.e. dreifíngaraðila fíkniefna,
óbærilegt með stöðugu eftirliti lög-
reglunnar og klókum lagasetning-
um. Það fer ekki hver sem er út í
að selja fíkniefni og nokkuð ljóst að
nánast alltaf er um að ræða sama
fólkið yfir langan tíma. Það era
annars vegar þeir sem hafa ánetj-
ast fíkniefnum og haldast innan
undirheimanna í nokkur ár og hins
vegar kóngarnar sem áður voru
„smákrimmar" en hafa unnið sig
upp í að flytja inn og dreifa efnun-
um með hjálp þeirra sem hafa
ánetjast þeim. Éf það er fjár-
magnsskortur sem veldur því að
við getum ekki tekið á þessum mál-
um eins og vera ber, þá held ég að
það sé kominn tími til að endur-
skoða það mál kyrfílega.
Ég hef oft lent í því að foreldrar
hringja áhyggjufullir vegna neyslu
barna sinna, sem eru komin á kaf í
afbrot. Þessir foreldrar spyrja ým-
issa spurninga, spurninga sem fólk
virðist aðeins spyrja sig þegar
vandamálið byrjar að snerta það
persónulega. Hverjir eru það sem
selja börnum þeirra eiturlyf? Þetta
er góð spuming en mér hefur
reynst erfítt að útskýra fyrir þess-
um foreldrum að það eru meðal
annars börnin þeirra sem fjár-
magna lífsstíl þessara kónga og ég
viti vel hverjir þeir eru. Næsta
spurning er þá jafnan: Er ekki
hægt að koma þessum mönnum á
bak við lás og slá? Nei, það er ekki
hægt vegna fjárskorts.
Mörg dæmi eru úr fíkniefna-
heiminum og ætla ég að segja ykk-
ur, lesendur góðir, frá einu dæmi
af mörgum og mun ég stikla á
stóru. Drengur nokkur sem ég er
búinn að þekkja til lengi hóf sölu
ólöglegra efna þegar hann var 18
ára. Fyrst seldi hann landa í smá-
um stíl en í dag er hann 21 árs og
þénar um 450.000 kr. á viku að eit-
urlyfjasölu undanskilinni. Það er
vitað að hann notast við hlaupatík-
ur, þ.e.a.s. krakka sem hafa land-
ann í umboðssölu. Þessi drengur
selur um 300 lítra á viku og er hrá-
efniskostnaður þar af talinn vera
um 30.000 krónur. Síðan selja
bömin okkar landann og fá 200 kr.
á hvem lítra. Þessi útreikningur
miðast við götuverð á landa sem er
1.500 krónur. Miðað við þessa út-
reikninga er ljóst að hann fær
390.000 kr. í skattfrjálsar tekjur á
viku ef hann fær 1.300 kr. fyrir
hvern seldan landabrúsa. Hann er
með margföld mánaðarlaun for-
sætisráðherra, en á skattaskýrsl-
um virðist hann lifa á loftinu.
Margir eiturlyfjasalar og landasal-
ar hafa vit á því að fela illa fenginn
gróða, en ég vil meina að með rétt-
um vinnubrögðum, breyttum laga-
setningum (t.d. eignaupptöku) og
fjármagni sé hægt að koma upp um
þá allflesta. Á sama tíma þurfum
við að gera þeim lífið leitt, til að
fólk sjái að það borgar sig ekki að
standa í þessu.
Þar sem lögreglan virðist ekki
hafa fjármagn til að stöðva þetta
fólk og skattpeningar okkar virðast
allaf fara í eitthvað annað, þá lang-
ar mig að reifa snjallt ráð sem vini
mínum datt í hug. Eins og flestir
vita sem fylgjast með taka einkaað-
ilar og fyrirtæki virkan þátt í
allskyns uppákomum og eru að
styrkja hina og þessa þætti í sjón-
varpinu. Því ekki að styrkja lög-
regluna, t.d. „Þessi handtaka var í
boði Eimskips eða Coke?“
Það er von mín að þessi ítrekuðu
blaðaskrif mín megi verða til þess
að menn, sem takmarkað vit hafa á
þessum málum, hætti að trúa í
blindni fólki sem af einhverjum
ástæðum neitar að viðurkenna
vandann. I dag er kominn tími til
að gera eitthvað af viti gegn dreif-
ingaraðilum fíkniefna, hætta að
gera lítið úr vandanum, heldur
leggjast öll á eitt og láti verkin
tala.
Höfundur er unglingaráðgjafí.
Ný náttúruverndar-
lög taka gildi
NÝ lög um náttúruvemd nr.
44/1999 taka gildi 1. júlí. Þau taka
við af lögum sem að stofni til era frá
1971. Samkvæmt fréttatilkynningu
umhverfisráðuneytisins era helstu
nýmæli og breytingar samkvæmt
hinum nýju lögum þessar:
„1. Réttur manna til umferðar um
landið og dvalar, svokallaður al:
mannaréttur, er rýmkaður mjög. í
lögunum er að finna sérstök ákvæði
um umferð gangandi, hjólandi og
ríðandi manna, svo og um heimild
manna til að slá upp tjöldum og um
tínslu beija, sveppa, fjallagrasa og
jurta.
2. Skýrar reglur era í lögunum
um bann við akstri utan vega.
3. Sérstakur kafli laganna fjallar
um landslagsvemd og fleira henni
tengt. Þar eru m.a. tilgreindar
landslagsgerðir sem njóta skulu
sérstakrar vemdar. Ennfremur er
þar að finna ákvæði um vemd
steina og fjallað um innflutning,
ræktun og dreifingu framandi líf-
vera.
4. Nýjar og hertar reglur eru um
nám jarðefna, þar sem m.a. eru
ákvæði um heimildir til efnistöku,
áætlun framkvæmdaraðila, frágang
efnistökusvæða og tryggingu fyrir
honum. Náttúravemd ríkisins mun
gera tillögur um frágang efnistöku-
svæða sem hætt er að nota og hafa
umsjón með frágangi og skal því
verki lokið eigi síðar en árið 2003.
5. Mælt er fyrir um að umhverfis-
ráðherra skuli leggja sérstaka nátt-
úravemdaráætlun fyrir Alþingi
fimmta hvert ár, í fyrsta sinn árið
2000, og skal hún vera hluti af nátt-
úraminjaskrá.
6. ákvæði um friðlýsingar eru ein-
földuð og endurbætt. Sérstaklega
er kveðið á um friðlýsingu náttúra-
myndana í hafi.
7. Ábyrgð heimamanna á fram-
kvæmd náttúraverndarlaga er auk-
in, svo og vægi og hlutverk náttúra-
vemdamefnda sveitarfélaga.
8. Kveðið er á um aðkomu nátt-
úravemdaryfírvalda að gerð skipu-
lagsáætlana og breytinga á þeim,
svo og við úrskurði um mat á um-
hverfisáhrifum.
9. Stjóm Náttúravemdar ríkisins
yerður lpgíl ni(fur,“ K (