Morgunblaðið - 20.07.1999, Qupperneq 20

20 ÞRIÐJUDAGUR 20. JÚLÍ 1999
NEYTENDUR
MORGUNBLAÐIÐ
Framleiðsluár nýrra bfla ekki skráð í skráningarskírteini
FÍB telur að aldri
bfla sé leynt
,;ENGINN innflytjandi nýrra bíla á
Islandi skráir lengur árgerð eða
framleiðsluár í skráningarskírteini
bíla sem þeir flytja inn. Sumir fram-
leiðendur eru hættir að setja fram-
leiðsluár í framleiðslunúmerið.
Fyrir nokki-u gekk í gildi ný evr-
ópsk reglugerð um skráningu bfla,
sem gildir einnig hér á landi. Sam-
kvæmt henni er ekki skylda að skrá
árgerð eða framleiðsluár bíla, aðeins
skal við skráningu framvísa sam-
ræmingarvottorði (COC-vottorði)
þar sem hvorki kemur fram árgerð
eða framieiðsluár," segir Björn Pét-
ursson hjá Félagi íslenskra bifreiða-
eigenda, en hann segir marga bíleig-
endur hafa leitað til FIB vegna
vandkvæða sem upp hafa komið
vegna þessara nýju reglna.
Bogi Pálsson, formaður Bflgreina-
sambandsins, segir að allar nauðsyn-
legar upplýsingar um nýja bfla komi
fram í evrópska samræmingarvott-
orðinu COC.
„Á grundvelli gildandi EES-samn-
ings um að aðildarlöndum beri að ný-
skrá nýjar fólksbifreiðar með sam-
bærilegum hætti vai- tekin sú ákvörð-
un hér á landi að hætta að krefjast
árgerðarskráningar. Þó er hverjum
innflytjanda frjálst að fá árgerð
skráða eftir sérstökum reglum.“
Stuðlaði að
óeðlilegu verðfalli
„Það hefur á hinn bóginn lengi verið
baráttumál innflytjenda að hætta ár-
gerðarskráningu", segir Bogi. „Við
teljum að hún hafi haft í för með sér
óeðlilega söludreifíngu, það er óeðli-
legt verðfall á bflum. Málum var
þannig háttað að þegar ný árgerð
kom á markaðinn féllu bflar í verði
um eitt ár, jafnvel þótt nýja árgerðin
væri nákvæmlega eins og sú gamla í
útliti. Þetta átti jafnvel við um bíla í
sömu sendingu. Hluti var framleidd-
ur fyrir árgerðarbreytingu og hluti
eftir. Bflarnir litu eins út en það
munaði 10-12% í verði.“
Bogi segir að þetta hafi bílainn-
flytjendum þótt óeðlilegt og bendir á
að neytendur fái ekki upplýsingar
um árgerðir þvottavéla eða hús-
gagna. „Notkun hefst við sölu og
einnig ábyrgðin. Því er eðlilegast að
allar viðmiðanir varðandi verðmæti
séu frá þeim tíma er varan er tekin í
notkun.“
Bogi segir að framleiðendur breyti
E-vítamín eflir
varnir líkamans
IMJheilsuhúsið
Skólavörðustíg, Kringlunni, Smáratorgi
og Skipagötu 6, Akureyri
mjög ört útliti bfla og því sé lítil
hætta á að verið sé að kaupa gamla
bfla sem nýja. Þegar hann er spurð-
ur hvort hann viti þess dæmi að slík
tilfelli hafí komið upp hér á landi
segist hann hafa heyrt af einstak-
lingum sem hafi fundið nokkra eftir-
legubfla og selt hérlendis. „Þetta eru
í mesta lagi örfáir bflar á ári sem um
er að ræða en á ári er verið að flytja
til landsins á bilinu 15.000-16.000
nýja bfla. I ljósi þessara upplýsinga
finnst okkur ekki grundvöllur fyrir
að allir skrái árgerð bílanna til að
verja markaðinn fyrir því að 10-20
bflar séu kannski fluttir inn með
þessum hætti. Það kostar hinn al-
menna neytenda of mikið með hárri
afskrift einu sinni á ári.
Neytendur
leyndir aldri bfla
V
„Við teljum að verið sé að leyna
neytendur aldri bflanna sem þeir eru
að kaupa,“ segir Björn. „Það er hægt
að flytja til landsins nokkurra ára
gamla bfla og selja þá sem nýja. Við
vitum nokkur dæmi um að slíkt hafi
verið gert,“ segir Björn. Hann bend-
ir á að reglugerðin heimili að bfll sé
skráður nýr þótt hann sé nokkurra
ára gamall svo framarlega að hann
sé ónotaður, þ.e. hefur ekki verið
skráður hér eða í öðru landi. Hafi út-
lit bflanna ekki tekið breytingum
getur verið erfitt að greina aldur
þeirra.“
Hann segir að FÍB hafi varað við
þessum breytingum bifreiðainnflytj-
enda en talað fyrir daufum eyrum
yfirvalda. „Þegar þessar tilskipanir
EES gengu í gildi í Svíþjóð var tekið
upp að skrá framleiðsluár og mánuð
í skráningarskírteini bifreiða og
kemur þetta fram í fréttatilkynningu
frá sænsku neytendastofnuninni
Konsumentverket-KO. Þar er líka
bent á þýðingu þessa fyrir sölu á
notuðum bflum.“
Bogi segir að árið 1990 hafi verið
prófað að taka upp skráningu á
framleiðsluári en segir það hafa
valdið verulegum misskilningi á
markaðnum og því var fallið frá
slíkri skráningu eftir stuttan tíma.
Hann bendir á að ef einhver vafi rísi
upp um árgerð bflsins sé hægt að
fínna út árgerðina í verksmiðjunúm-
eri bflsins. „Við teljum að þessar
upplýsingar ;séu óþarfar og trufli
markaðinn. I stað þess að nú sé
verðfall á bflum einu sinni á ári þeg-
ar ný árgerð kemur þá afskrifast bfl-
ar nú um 1.12 ársafskrifar í hverjum
mánuði. Þessi breyting hefur því
komið neytendum mjög til góða og
það er skref aftur á bak að neita að
taka þátt í þessari þróun samfélags-
Morgunblaðið /Golli
ins. Gjaldið er hærra en hugsanlegir
vankantar á þessu kerfi.“
Hreyfing-arleysi
getur skemmt bfla
Þegar Bjöm er spurður hvort
neytendur hafi leitað til FIB með
mál af þessu tagi segir hann marga
hafa leitað til þeirra. „Þeim er bent á
gildandi reglugerð og einnig þann
siðferðislega rétt að fá upplýsingar
um uppruna og framleiðsluár þegar
verið er að kaupa hlut á hundrað
þúsunda eða milljónir króna.
Hann segir mörg dæmi um að ef
bflar seljist ekki þá safnist upp lager
erlendis og hægt sé að kaupa slíka
bfla á góðum kjörum. „Þetta eru
kannski bflar sem hafa staðið svo
mánuðum skiptir óhreyfðir. Það er
mjög slæmt að láta bfl standa hreyf-
ingarlausan langtímum saman.“
Hann bendir á umfjöllun í Ökuþór,
blaði FÍB, þar sem m.a. kemur fram
að saggi myndast í bflnum jafnt í vél
sem farþegarými. Þar kemur fram
að rakinn geti jafnvel skaðað við-
kvæman rafbúnað í tölvubúnaði sem
stýrir gangi vélarinnar. Hann hefur
líka haft skaðleg áhrif á klæðningu
og getur valdið ryðskemmdum.
Pakkningar og fóðringar kunna að
skemmast af hreyfingarleysi og
gúmmíhlutir þorna og springa. I
sumum tilvikum hafa bflar staðið á
hafnarbakka og verið lítt varðir gegn
salti frá sjó. Saltið getur skaðað
málma, lakk og rafbúnað.
Við hvað eru bætur miðaðar?
Björn segir ennfremur að þegar
upplýsingar um rétta árgerð vanti
geti neytendur t.d. lent í vandræðum
ef þeir ætla að kaupa svokallaða
„standard" vai’ahluti í bílinn sinn.
„Margir hafa orðið undrandi þeg-
ar þeir fá vátryggingaskírteini fyrir
nýja bílinn. Þar er árgerð skráð ári
fyrr en kaupin áttu sér stað og þá
vaknar spurningin við hvað bætur
verða miðaðar ef altjón yrði á bfln-
um.“
Ekkert sem
bannar skráningu
- En hvað geta neytendur gert til
að komast að árgerð bfls sem þeir
hyggjast kaupa?
„Þeir geta krafist þess að seljand-
inn skrái framleiðsluár og mánuð því
það er ekkert sem bannar það. Regl-
urnar heimila aðeins að sleppa megi
skráningunni. Ef eitt bflaumboð ríð-
ur á vaðið og gefur upp þessar upp-
lýsingar þá fylgja önnur á eftir. Bfla-
innflytjendur eiga ekki að komast
upp með að selja eldri bfla með þess-
um hætti.“
FERÐALÖG
FRÁ Akranesi.
Morgunblaðið/RAX
Akranes
Byggingasaga
í útivistarbæ
MEÐ því að ganga eftir Vestur-
götu á Akranesi, sem er 2 km löng,
geta menn lesið alla byggingasögu
Islands á þessari öld,“ segir Björn
S. Lárusson, atvinnu- og markaðs-
fulltrúi Akraness. „Þetta er elsta
sjávarpláss á landinu. Fólk getur
t.d. séð gamlar minjar um sjávar-
útveg niðri á Breiðunni.“
Nú á dögum er Akranes kannski
þekktast fyrir frækna íþróttamenn
og Björn S. Lárusson, atvinnu- og
markaðsfulltrúi á Akranesi, segir
að bærinn hafi á sér þá ímynd að
vera útivistarbær. I samræmi við
það er bærinn nú að búa sig undir
að taka á móti útivistarfólki í hópi
ferðamanna með því að gefa út
kort af gönguleiðum í bænum og
nágrenni hans. Vinsælar göngu-
og hlaupaleiðir eru m.a. á Langa-
sandi, Garðalundi, í grennd við
Akranesvita, „og svo er það Akra-
fjallið“, segir Björn. Þá leita
golfiðkendur mikið á golfvöllinn á
Akranesi.
Bjöm segir ennfremur að marg-
ir ferðamenn virði líka fyrir sér
nýja steinasafnið, sem er líka safn
um Hvalfjarðargöngin. Göngin
hafa fært Akranes nær hringiðu
ferðaþjónustunnar hér á landi. „Nú
koma hingað á hverjum degi rútur
með hópa í óvissuferðir, sauma-
klúbba, starfsmannahópa og
fleira," segh' Björn.
Okuferð um
Rangárþing
Morgunblaðið/Árni Sæberg
FERÐAMENN á Sprengisandsleið.
HÉR fer á eftir tillaga
frá Óla Má Aronssyni,
ferðamálafulltrúa í
Rangárþingi, að 70 km
skoðunarferð um hérað-
ið:
Ekið er til norðurs við
Landvegamót, sem eru
11 km austan við Þjórs-
árbrú. Eftir um 7 km
akstur er komið að
Laugalandi, menningar-
miðstöð í Holtum, þar
sem rekið er sumarhótel,
íþróttahús, sundlaug og
tjaldstæði. Laugaland er
skólasetur svæðisins á
vetrum. I nágrenni Laugalands er
heitt vatn í jörðu, þar eru helstu
vatnslindir Hitaveitu Rangæinga.
Rétt norðan Laugalands er Mar-
teinstunga sem er kirkjustaður.
Þegar komið er enn norðar er kom-
ið að vegamótum til hægri sem er
Árbæjarvegur, þar er hægt að fara
niður á Suðurlandsveg rétt vestan
við Hellu. Á þein-i leið er Austvaðs-
holt, gisti- og ferðaþjónusta, þaðan
sem farnar eru reglulega ferðir á
hestum inn á hálendið í nágrenni
Heklu. Ef áfram er haldið til norð-
urs, 20 km frá hringveginum er
komið að Brúarlundi, félagsheimili
Landmanna. Þar er sýning á sumr-
in um eldfjallið Heklu og nágrenni
þess. Þar er einnig kaffisala og list-
sýningar á ferðamannatíma. Frá
þessu svæði sést mjög vel til
Heklu.
Áfram er ekið til norðurs að
Skarðsfjalli og Skarði, sem er mik-
ið stórbýli að fornu og nýju. Þar
stendur Skarðskirkja. Komið er að
Leirubakka 5 km norðar, þar sem
undanfarin ár hefur verið að byggj-
ast upp öflug ferðaþjónusta. Þar er
gistiaðstaða, söluskáli gufubað og
heitir pottar, reiðhöll, hestaleiga,
tjaldstæði, sönghús o.fl.
Bærinn Galtalækur er rétt ofan
við Leirubakka, þar fást veiðileyfi í
Tangavatn, þar sem er sleppt eldis-
fiski. Galtalækjarskógur er 35 km
frá Suðurlandsvegi. Þar við rætur
Heklu eru ótal skemmtilegar
gönguleiðir og útivistarsvæði.
Sé haldið áfram norður Landveg
nr. 26, er hægt að fara inn að
Dómadalsleið eða áfram að virkj-
anasvæðinu við Sigöldu og Hraun-
eyjafoss, áleiðis í Veiðivötn eða inn
á Sprengisandsleið, þar sem rekin
er ferðaþjónusta að Versölum.
Einnig má fara til baka niður
Hreppa og Skeið frá Hrauneyjum.
I Hrauneyjum er hálendismiðstöð
með gisti-, veitinga- og bensínsölu.
Frá Landvegi er einnig hægt að
fara yfir á Rangárvelli á brú yfir
Ytri Rangá, 1 km innan við Galta-
lækjarskóg og þaðan niður á Suð-
urlandsveg.