Morgunblaðið - 20.07.1999, Qupperneq 27

MORGUNBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR 20. JÚLÍ 1999 27
LISTIR
Yfirþyrm-
andi vold-
ugur leikur
TÓrVLIST
Hallgrfmskirkja
ORGELTÓNLEIKAR
Jennifer Lucy Bate flutti verk eftir
Mendelssohn, J.S. Bach, Liszt,
Berkeley, Whitlock og eigin tón-
smíð.
JENNIFER Lucy Bate er víð-
frægur orgelsnillingur og auk
tónleikanna í Hallgrímskirkju, sl.
sunnudagskvöld, mun hún halda
námskeið fyrir hérlenda org-
anista. Það er sannarlega fengur
að slíkri heimsókn og samkvæmt
því sem stendur í efnisskrá hefur
Jennifer Lucy Bate nýlega flutt
hið tveggja tíma langa orgelverk,
„Bók hins helga sakramentis“,
eftir Oliver Messiaen og hefði
verið stórkostlegt að heyra það
meistarverk verk flutt á Klais
orgel Hallgrímskirkju, af orgel-
snillingnum, Jennifer Lucy Bate.
Auk þess að vera sérstaklega
fræg íyrir flutning á rómantískri
og nútímatónlist, hefur Bate
fengist við tónsmíðar og meðal
verka eftir hana, auk tokkötunn-
ar, sem hún lék í lok tónleikanna,
má geta ínngangs og tilbrigða yf-
ir frönsk jólalög og fjögur verk,
sem hún nefnir „Reflections“.
Fyrsta verkið á efnisskránni
var orgelsónata, í A-dúr, þriðja
af sex, sem eru merktar op. 65,
eftir Mendelssohn. Tónmál
verksins vegur salt á tónferlis-
hugmyndum, sem sóttar eru í
vinnutækni J.S. Bachs og róman-
tískrar lagsmíði, í anda „ljóða án
orða“, píanóverka sem Mendels-
sohn var frægur fyrir. Fyrsti
kaflinn er stórbrotinn að gerð en
sá seinni rómantískt sönglag,
sem mikið hefur verið leikið við
almennar kirkjuathafnir. Að
formi til er verkið hvorki sónata
né barokkverk og eiga þessir
tveir kaflar verksins lítið sameig-
inlegt, mynda ekki samfellu, því
sem lokakafli, er Andante-kafl-
inn of veikur og form verksins
því eins og það vanti tilþrifamik-
inn finale. Bate lék fyrsta kafl-
ann af glæsibrag og með sterk-
um andstæðum í raddvali og svo
ljóðræna kaflann einstaklega fal-
lega.
Prelúdía og fúga í D-dúr BWV
532, eftir meistara J.S. Bach,
sem var einnig á efnisskrá hjá
Martin Haselböck, 20. júní sl.,
var næsta verkefni Bate og það
verður að segjast eins og er að
þrátt fyrir afburða góðan leik var
notkun hennar á djúpregistrum
(16 og 32 fóta röddum í pedal )
orgelsins á köflum of mikil, fyrir
smekk undirritaðs en þrumu-
hljómur slíka radda yfirskyggir
oft raddir á efra tónsviðinu, auk
þess sem hraðar sólóstrófurnar í
pedal urðu allt of loðnar. Þrátt
fyrir þetta var leikur Bate tign-
arlegur og jafnvel á köflum yfir-
þyrmandi voldugur og helst til of
nærri rómantískum hugmyndum
um hljómskipan, sem ekki á al-
farið við um raddferlislist
barokkmanna.
Jennifer Lucy Bate er frábær
orgelleikari og það sýndi hún
rækilega í Fantasíu og fúgu, um
stef eftir Meyerbeer, eftir Franz
Liszt, sem einnig er til í umritun
tónskáldsins fyrir píanó, „fjór-
hent“. Þá er og vitað, að Liszt
endursamdi verkið en sú gerð
þess er glötuð. Þetta er rismikið,
langt og leiktæknilega erfitt verk
en á köflum mjög sundurlaust,
þó einstaka kaflar þess séu
glæsileg tónlist. Það sem vó þar
á móti var frábær og stórbrotinn
leikur Bate og ljóst að henni læt-
ur vel að túlka rómantíska tónlist
og þótt notkun hennar á hinum
þrumandi 16 og 32 fóta röddum
væri stundum fullmikil, átti það
oft vel við í skrúðmiklum tón-
bálki Liszts.
Eftir stókostleg átökin við
Liszt, lék Bate tvö smálög eftir
ensku tónskáldin Berkeley og
Whitlock, elskulegar tónsmíðar,
sem voru einstaklega vel leiknar
með fallegri og ómblíðri radd-
skipan. Tónleikunum lauk með
Tokkötu eftir orgelleikarann,
sem ofin er um tema eftir Martin
Shaw. Þetta er stutt en skemmti-
leg tónsmíð, eins konar hugleið-
ing um aðfengið stef, uppfull með
leiktæknileikur, sem var afburða
vel flutt. Það sem ráðið verður af
tokkötunni, svo stutt sem hún er,
væri skemmtilegt að heyi'a önn-
ur verk hennar.
Jón Asgeirsson
Söngur
og píanó
í Seyðis-
fjarðar-
kirkju
NÆSTU flytjendur í tónleikaröð-
inni „Bláa kirkjan“, miðvikudags-
kvöldið 28. júlí kl. 20.30 í Seyðis-
fjarðarkirkju, eru Helga Kolbeins-
dóttir sópran og Loftur Eriingsson
baríton með píanóundirieikaranum
Olafi Vigni Albertssyni. Á efnis-
skránni eru verk eftir Jón Ásgeirs-
son, Jórunni Viðar og atriði úr óp-
erunni Porgy og Bess eftir Gers-
hwin.
Helga Kolbeins hóf nám við
Söngskólann í Reykjavík 1994 og
lauk þaðan 8. stigi í söng. Hún hef-
ur verið félagi í kór Islensku óper-
unnar frá 1994 og tekið þátt í
konsertuppfærslu á Otello og
nokkrum óperusýningum, m.a.
Carmina Burana, Madame Butter-
fly; Kátu ekkjunni og síðasta vetur
á Ástardrykknum.
Loftur Erlingsson frá Árnesi
hefur m.a. sótt námskeið hjá Eu-
gene Ratti, Sherill Milnes og Ric-
hard Van Allen og einkatíma hjá
Sigurði Demetz. Meðal óperuhlut-
verka Lofts má nefna Marullo
(Rigoletto), Sögumann (Töfraflaut-
an) og Marcello (La Boh'eme).
Hann er einnig á geisladisk sem
einsöngvari tónlistar eftir Jórunni
Viðar og með Sinfóníuhljómsveit
Islands í „Dettifossi" eftir Jón
Leifs.
Auk ótal tónleika á Islandi hefur
Ólafur Vignir Albertsson leikið í
mörgum löndum í Evrópu, í
Bandaríkjunum og Kanada, einnig
í útvarpi, sjónvarpi og á hljómplöt-
ur og geisladiska. Ölafur Vignir
hefur um árabil starfað sem píanó-
leikari við Sönskólann í Reykjavík
og víðar.
Aðgangseyrir er 500 kr. Ókeypis
er fyrir 6 ára og yngri. Tónleika-
röðin „Bláa Kirkjan - sumartón-
leikar" verður öll miðvikudags-
kvöld í sumar kl. 20.30 í kirkjunni á
Seyðisfirði.
Island er svona
og svona í dag
KVIKMYNDIR
Háskólabfó
(Ó)EÐLI
Lciksljóri og handritshöfundur:
Haukur M. Aðalleikendur: Haukur M
og Helga Ágústsdóttir. 80 mín. ís-
lensk. 1999.
EKKI hefur verið mulið undir
nýjasta afkvæmi „íslenska kvik-
myndavorsins" margfræga, sú árs-
tíð reyndar fyrir löngu afstaðin.
(O)eðli hóf göngu sína án lúðraþyts
og söngs og ugglaust verður engin
erfidrykkja heldur. Það var á
mörkunum að tilurðar hennar væri
getið í fjölmiðlaflórunni og sjálf
geldur hún fyrir vanefni á flestum
sviðum. Ekki síst hljóðupptöku,
SNJÓLAUG Guðmundsdóttir,
Brúariandi, heldur sýningu á vefn-
aði og flóka í Listahorninu, Kirkju-
braut 3, Akranesi, dagana 13.-26.
júlí.
Á sýningunni eru landslags-
myndir unnar í flóka og ofin vegg-
stykki. Ennfremur eru sýnishorn
af skartgripum unnum úr skeljum.
sem er svo skelfileg að ekki hefði
veitt af að texta myndina. Það eitt
er yfrið nóg til að fólk missi al-
mennt áhugann á því sem fram fer
á tjaldinu.
(O)eðli fjallar um nokkra daga í
lífí Ebba (Haukur M), ungs
Reykvíkings og harðjaxls sem lifir
á landasölu og annarri vafasamri
iðju. I myndarbyrjun er hann súr
og svekktur því Sóley (Helga
Agústsdóttir), kærastan hans, er
nýfarin frá honum. Svo er
strákkvölin að horfa á Island í dag,
og hverjir eru þá að kyssast á miðj-
um Laugaveginum nema gamla
kærastan og Hjalli, besti vinur
hans. Ljótt er það og að hætti for-
feðranna, (kannski er kvikmynda-
gerðarmaðurinn undir áhrifum Is-
lendingasagna einsog frægustu
Snjólaug er vefnaðarkennari frá
Myndlista- og handíðaskóla Is-
lands. Hún hefur haldið tvær
einkasýningar ásamt nokkrum
samsýningum. Snjólaug býr á Brú-
arlandi á Mýrum þar sem hún
starfrækir vinnustofu og gallerí.
Sýningin er opin alla virka daga
frá kl. 11-17.
leikstjórar heims), hyggur Ebbi á
hefndir.
Sem fyrr segir er hljóðið slæmt.
Að auki er tónlistin hávær og talið
óskýrt. Kvikmyndataka er í sama
gæðaflokki, og þegar á heildina er
litið má segja að afraksturinn sé á
svipuðum nótum og meðaltilþrif
áhugamanna í heimamyndagerð.
Þá er efnið mótsagnakennt. Ebbi
er hrikaleg sukkpadda sem drekk-
ur tekíla einsog Gvendarbrunna-
vatn, reykir dópið einsog vinston-
læt, sýgur spítið upp í nasirnar af
sömu áfergju og A1 Pacino í
Scarface. Sprautar að auki í sig
óþverra. Þó er Ebbi svo hraustleg-
ur, sléttur, strokinn og geislandi af
heilbrigði að heilsuræktar-
stöðvafíklar gætu sáröfundað
hann. Verið að reyna að gera úr
honum gallharðan nagla (á tímabili
virðist Ebbi vera að ummyndast í
Robert De Niro í Taxi Driver) og
Haukur M er greinilega hrifinn af
Tarantino, en inn við beinið er
Ebbi meinleysingi, það skín í gegn;
brambolt á öldurhúsum breytir
engu um það.
Hauki er ekki alls varnað. Þetta
er myndin hans, hann fjármagnaði
(Ó)eðli, skrifaði handritið, leik-
stýrði og leikur Ebba, sem er eina
umtalsverða persónan. Haukur er
skemmtilega óheflaður, hefur til að
bera durgslegan sjarma sem minn-
ir ofboðlítið á Depardieu. Staffírug-
ur og fylginn sér, gæti hugsanlega
borið uppi mynd ef hann fengi
betri tæki, handrit, leikstjóra, með-
leikara, peninga, osfrv., osfrv...
Sæbjörn Valdimarsson
Sýning á vefnaði á Akranesi
EPTA-píanóráð-
stefna í Noregi
EVRÓPUSAMBAND
píanókennara (EPTA)
hélt sína 21. píanóráð-
stefnu í Tromso í Nor-
egi 2.-5. júlí sl. Þátttak-
endur frá 25 löndum
sátu ráðstefnuna en
fulltrúi Islands var
Edda Erlendsdóttir pí-
anóleikari. Ráðstefnan
samanstóð af íyrh’lestr-
um og tónleikum en
Edda hélt tónleika með
íslenskum verkum eftir
þá Sveinbjöm Svein-
bjömsson, Pál Isólfsson
og Jón Leifs. Mjög góð-
ur rómur var gerður að
flutningi Eddu sem og
íslensku tónverkunum, segir í frétta-
tilkynningu frá íslandsdeild EPTA.
Edda Erlendsdóttir lauk einleik-
araprófi frá Tónlistar-
skóla Reykjavíkur og
hlaut styrk til náms við
Conservatoire National
de Musique de Paris.
Hún hefur haldið ein-
leikstónleika og komið
fram sem einleikari
með hljómsveitum víða
um Evrópu og í Banda-
ríkjunum. Hún er
frumkvöðull að kamm-
ermúsíkhátíð sem hald-
in er árlega á Kirkju-
bæjarklaustri og hefur
gert fjölda hljóðritana
fyrir hljóðvarp og sjón-
varp og leikið inn á
geisladiska. Edda
gegnir nú prófessorsstöðu í píanó-
leik við tónlistarskólann í Versölum
og er búsett í París.
Edda
Erlendsdóttir
15 A R M A I | Ö I. S K Y 1. I) 11
LJÓSMYNDIR
Núpaiind 1 - sími 564 6440
rétt við Smáran!