Morgunblaðið - 03.03.2000, Síða 12

12 FÖSTUDAGUR 3. MARS 2000
FRETTIR
MORGUNBLAÐIÐ
Morgunblaðið/Golli
Góðviðri notað til
gluggahreinsana
Vegamálastjóri um vetrarumferð
Ekki rétt að Vegagerð-
in fái lögregluvald
Morgunblaðið/Ómar
Umferðin stöðvaðist á sunnudag í Skógahlíðarbrekkunni f Þrengslum.
UM þessar mundir gengur hver
lœgðin á fætur annarri yfir landið,
en þegar styttir upp er upplagt að
ráðast í hreingerningar eins og
gert var í þessari verslun á Lauga-
veginum til þess að kóngur, drottn-
ing og gosi gætu betur fylgst með
umferðinni.
HELGI Hallgrímsson vegamála-
stjóri telur ekki rétt að Vegagerðin
fái lögregluvald og þar með heimild
til að stöðva umferð um þjóðvegi að
vetrarlagi eins og Halldór Blöndal,
forseti Alþingis, leggur til í grein í
Morgunblaðinu, í framhaldi
ástandsins sem skapaðist í Þrengsl-
unum sl. sunnudag.
Tómas Jónsson yfirlögregluþjónn
á Selfossi er sammála vegamála-
stjóra og telur það fráleitt að lög-
reglan framselji lögregluvald til
Vegagerðinnar.
Helgi Hallgrímsson bendir á að í
lögum væri skýrt kveðið á um að
lögregla færi með lokun vega eins
og aðra umferðastjórnun. „Við höf-
um ekki heimild til að loka vegi
nema þegar veginum sjálfum er
hætt,“ sagði hann. „Okkar valdsvið
snertir eingöngu það að vernda
mannvirki eða veginn. Þó að vegfar-
endur séu í vafasömum málum þá
heimila lögin okkur ekki að skipta
okkur af því. Það hefur reynt á það
þegar við höfum talið að nauðsyn
bryti lög eins og t.d. á snjóflóða-
svæðum. Þar höfum við lokað vegi
og fengið bágt fyrir frá vegfarend-
um.“
Margar skoðanir
Sagði hann að mjög erfitt væri að
loka vegi og þá ekki síst þegar um-
ferðin væri jafn mikil og hún var í
Þrengslunum þennan sunnudag.
„Vegfarendur jafn margir og þeir
eru hafa jafn margar skoðanir á
skynsemi þess og láta oft illum lát-
um,“ sagði hann. „Ótrúlegasta fólk
jafnvel með smábörn, illa búið á lé-
legum dekkjum lætur öllum illum
látum. Það að hefta för vegfaranda
er lögreglumál og lögreglan ein hef-
ur til þess vald. Eg sé ekki að al-
mennt sé hægt að breyta þessum
grundvelli."
Helgi sagði að víðtæk samvinna
væri milli Vegagerðarinnar og lög-
reglu og að til væru verklagsreglur
um hvernig standa ætti að málum.
Lögstjórn í
höndum lögreglu
„I stöku tilfellum heimilar lög-
reglan okkur að loka með tilkynn-
ingum og á það fyrst og fremst við
um snjóflóðasvæðin þegar mikið
liggur við og ekki gefst tími til sam-
ráðs,“ sagði hann. „Eg held að það
sé ekki ástæða til að breyta þessum
grunni. Ég sé ekki að það geti geng-
ið að Vegagerðin fái lögregluvald.
Öll lögstjórnun í landinu er í
höndum lögreglunnar og á að vera
þar en ekki hjá einstökum stofnun-
um eða aðilum. Hins vegar er það
jafn ljóst að þeir menn sem moka og
vinna á veginum hafa nánustu snert-
ingu við stöðu mála og í flestum til-
vikum hefur það verið þannig að
tekið er tillit til skoðana þeirra. Það
er auðvelt að segja eftir á að rétt
hefði verið að loka veginum fyrr en
það er ekki auðvelt fyrir lögreglu að
standa fyrir framan kílómetra langa
biðröð og segja að nú verði lokað á
meðan einhver von er til að vel búnir
bílar komist áfram."
Sagði hann að atvikið á Þrengsla-
veginum gæfi tilefni til að Vega-
gerðin og lögreglan færu yfir hvað
þarna gerðist og könnuðu hvort eitt-
hvað hefði betur mátt fara.
Fráleitt að verkefnið
fari frá lögreglu
„Ég tel alveg fráleitt að láta lög-
gæsluvaldið í hendur Vegagerðar-
innar í tilfellum sem þessum, enda
er það ástæðulaust þar sem Vega-
gerðin og lögreglan eru í góðu sam-
bandi,“ segir Tómas Jónsson yfir-
lögregluþjónn.
„Við erum því tilbúnir til að grípa
inn í þegar Vegagerðin ákveður að
loka þurfi vegi. Lögreglan getur
lokað vegum til bráðabirgða og ger-
ir Vegagerðinni þá viðvart umsvifa-
laust, en hún hefur vald til að breyta
þeirri ákvörðun."
Samtökin Réttlát gjaldtaka gagnrýna heilbrigðisráðuneyti
Ráðuneytið byggir ekki
á lagalegum forsendum
SAMTÖKIN Réttlát gjaldtaka gagn-
rýna harðlega vinnubrögð heilbrigð-
isráðuneytisins við að reyna að
hindra samtökin í „að safna umboð-
um einstaklinga til að segja þá úr
gagnagrunninum og semja fyrir
þeirra hönd um gjaldtöku vegna þátt-
töku í miðlægum gagnagrunni á heil-
brigðissviði," eins og segir í tilkynn-
ingu frá samtökunum.
I tilkynningunni segir einnig að
ekki verði betur séð en að ráðuneytið
beiti fyrir sig ósannindum og villandi
upplýsingum til að verja sérhags-
muni bandarísks fyrirtækis,
deCODE genetics móðurfyrirtækis
íslenskrar erfðagreiningar, gegn
hagsmunum íslenskra einstaklinga.
Jón Magnússon hæstaréttarlög-
maður hefur sent heilbrigðisráðun-
eytinu bréf þar sem hann segir ráðu-
neytið ekki byggja á lagalegum
grundvelli í yfirlýsingu sinni um að
Islenskri erfðagreiningu eða öðrum
sambærilegum fyrirtækjum sé ekki
heimilt að greiða einstaklingum fyrir
þátttöku í gagnagrunni á heilbrigðis-
sviði.
í bréfinu segist Jón hafa beðið ráð-
uneytið að upplýsa til hvaða laga og
siðareglna það vísaði varðandi þessa
yfirlýsingu og að ráðuneytið hafi þá
vísað til tilmæla Evrópuráðsins um
vísindarannsóknir á mönnum og
vemd heilbrigðisupplýsinga. Jón seg-
ir þessi tilmæli Evrópuráðsins enga
þýðingu hafa hér á landi og bendir á
7. grein samningsins um Evrópska
efnahagssvæðið því til stuðnings.
Einnig segir hann að tilmæli sem
þessi séu ekki einu sinni bindandi fyr-
ir Evrópubandalagsríkin.
Frjáls fjarskipti kæra íslands-
síma til Samkeppnisstofnunar
FRJÁLS fjarskipti hafa kært
Íslandssíma til Samkeppnisstofnun-
ar vegna meintra rangfærslna í
auglýsingu um verð á símtölum til
útlanda. Halda Frjáls fjarskipti því
fram að þau bjóði mun lægra verð en
Íslandssími á millilandasímtölum og
að þjónusta þeirra hafi aukinheldur
staðið notendum til boða frá áramót-
um, á meðan Íslandssími geti ekki
enn boðið fólki símtöl til útlanda.
Forsvarsmenn Frjálsra fjarskipta
segja í fréttatilkynningu vegna kær-
unnar að eftir að Íslandssími birti
verðskrá sína sé ljóst að verð á sím-
tölum hjá Frjálsum fjarskiptum séu
lægri í öllum helstu viðskiptalöndum
íslands. Því séu staðhæfingar
Íslandssíma í auglýsingum um að fé-
lagið bjóði símtöl til útlanda á allt að
40% lægra verði en nú þekkist rang-
ar.
„Frjáls fjarskipti hafa kært
Íslandssíma til Samkeppnisstofnun-
ar,“ segir í fréttatilkynningu, „vegna
rangfærslna, sem einvörðungu eru
til þess fallnar að kasta ryki í augu
fólks. Rangfærslur á ekki að líða.
Samkeppnisaðili - Frjáls fjarskipti -
býður mun lægri verð, að ekki sé tal-
að um að Íslandssími hefur enga
vöru að bjóða.“
Segir ennfremur að samanburður
á millilandasímtölum leiði í ljós að
Frjáls fjarskipti bjóði ódýrustu sím-
tölin, og skv. auglýstum verðskrám
kostar símtal tíl Bandaríkjanna 23
kr. á mínútuna hjá Frjálsum fjarsk-
iptum á meðan það kostar 29,75 kr. á
dagtaxta hjá Islandssíma og 26,80 á
kvöldtaxta, og 35 kr. hjá Landssím-
anum á dagtaxta en 32 kr. á kvöld-
taxta.
Skv. verðskrám kostar símtal til
Bretlands sömuleiðis 23 kr. á mínút-
una hjá Frjálsum fjarskiptum á með-
an það kostar 26,35 kr. á dagtaxta
Íslandssíma og 23,70 kr. á kvöldtaxta
og 31 kr. á dagtaxta hjá Landssím-
anum og 28 kr. á kvöldin.
í kjölfarið af fréttatilkynningu
Frjálsra fjarskipta gerðist það síðan
í gær að Skíma ehf. vakti athygli
Samkeppnisstofnunar á því að rang-
færslur væru í tilkynningu Frjálsra
fjarskipta um verð á ódýrustu sí-
mtölum á markaðnum til útlanda.
Segir í bréfi Skímu ehf. til Sam-
keppnisstofnunar að rétt sé að stofn-
unin hafi sem gleggstar upplýsingar
um verð á símamarkaði við meðferð
kæru Frjálsra fjarskipta en kveðst
láta stofnuninni eftir að öðru leyti að
ákveða hvort ástæða sé til að ranns-
aka frekar þessar rangfærslur fyrir-
tækisins.
Könnun PriceWaterhouseCoopers
Rúmlega 60%
styðja stjórnina
RÚMLEGA 60% þeirra sem afstöðu
taka í skoðanakönnun PriceWater-
houseCoopers um fylgi við ríkis-
stjómina styðja hana, en tæp 40%
eru andvíg henni. Jafnframt kemur
fram að stuðningur við ríkisstjórnina
er meiri meðal karla en kvenna og er
mestur meðal yngra fólks.
Könnunin var gerð í janúar og
náði til slembiúrtaks 1.130 íslend-
inga á aldrinum 18-75 ára. Nettó-
svarhlutfall var 60%. 61,6% sögðust
styðja ríkisstjórnina en 38,4% voru
andvíg henni. Þá studdu 65,9% kar)-
manna hana en 56,6% kvenna. 69,5%
fólks á aldrinum 18-29 ára studdu
ríkisstjórnina, 60,2% fólks á aldrin-
um 30-49 ára og 58,8% fólks á aldr-
inum 50-75 ára. Þá styðja þrír fjórðu
hlutar hátekjufólks ríkisstjórnina,
63,6% millitekjufólks og 49% lág-
tekjufólks.
Fylgi við flokka
lítið breytt
LITLAR breytingar eru á fylgi
flokkanna samkvæmt nýrri skoðana-
könnun Gallup og er stuðningur við
stjómarflokkanna nánast sá sami og
við ríkisstjórnina eða 60%.
í könnun Gallup í desember
kvaðst 61% aðspurðra styðja stjórn-
ina, en fylgi flokkanna þá var 57%.
46% aðspurðra kváðust myndu
kjósa Sjálfstæðisflokkinn ef nú yrði
gengið til kosninga og er það 3%
meira en í desember. Fylgi Fram-
sóknarflokksins mældist nú 13,8%,
um einu prósentustigi minna en í
desember.
Fylgi Vinstrihreyfingarinnar -
græns framboðs er nú 17%, en flokk-
urinn var í könnunum í nóvember og
desember með um og yfir 20% fylgi.
Fylgi Samfylkingarinnar er nán-
ast óbreytt, 19,4%.
Stuðningur við Frjálslynda flokk-
inn var 2% eins og í desember.
Könnunin var gerð dagana 16. til
29. febrúar. Úrtakið var 1.138 manns
af öllu landinu á aldrinum 18 til 75
ára sem valdir vora með tilviljun úr
þjóðskrá og var svarhlutfallið tæp-
lega 70%.