Morgunblaðið - 03.03.2000, Side 39

MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 3. MARS 2000 39
----------------------
LISTIR
Fortíð og
nútíð í Kína
ERLENDAR
BÆKUR
Spcimusaga
„DEATH ON BLACK
DRAGON RIVER“
eftir Christopher West. Berkley
Prime Crime. 1999. 193 síður.
CHRISTOPHER West heitir
spennusagnahöfundur sem fundið
hefur ákaflega áhugavert sögusvið
fyrir glæpasögur sínar en það er Kína
nútímans. Hann skrifar í bókum sín-
um um lögreglufulltrúann Wang
Anzhuang hjá rannsóknarlögregl-
unni í Peking og þótt sögurnar gerist
í nútímanum fjalla þær að talsverðu
leyti um sögu Kína og fortíð. Ein af
bókum hans heitir „Death on Black
Dragon River“ en hún kom nýlega út
í vasabroti hjá Berkley Prime Crime-
útgáfunni og er mjög forvitnileg
skoðun á sögu Kína síðustu sex ára-
tugina eða svo og í leiðinni spennandi
glæpasaga um leitina að morðingja.
Minningar úr
menningarbyltingunni
Og ekki er nóg með að West hafi
fundið þetta áhugaverða sögusvið, að-
alpersóna hans, Wang fúlltrúi, er ekki
síður spennandi karakter. Hann á sér
að vísu fjölmargar fyrirmyndir í
spennusagnabókmenntunum sem
húmanískur og sífellt leitandi lög-
reglumaður en hann hefur skemmti-
leg sérkenni sem mótast af umhverf-
inu sem hann er sprottinn úr og þeim
breyttu tímum sem nú ríkja í Kína frá
því sem var þegar Maó var við völd.
Hann er ekki viss um ágæti breyt-
inganna og hefur áhyggjur af því að
saga og fortíð og menning og menn-
ingararíúr Kínverja eigi á hættu að
glatast með þeim breytingum sem
Kína gengur í gegnum. Hann óttast
hálfpartinn nútímann án þess þó að
leggjast beint í fortíðardýrkun. Hann
er hollur hinum allsráðandi Flokki en
hefur efasemdir eigi að síður. Bróðir
hans er ekki sama sinnis. Honum
gæti ekki staðið meira á sama um
sögu Kína og fortíð enda farið miklu
mun verr út úr þeim átökum sem átt
hafa sér stað í landinu á undanförnum
ái-atugum.
Og það er að hluta til það sem
Wang lendir í að rannsaka þegar
hann fer með eiginkonu sinni í stutt
frí út á land til fæðingarbæjar síns,
Nanping. Hann ætlar fyrst og fremst
að taka það rólega og skoða fornar
slóðir ásamt ástkærri eiginkonu sinni,
Rosina, en áður en hann veit af er
hann lentur í viðkvæmri morðrann-
sókn sem tengir hann og aðra, sem að
málinu koma, hi-yllilegum minningum
úr menningarbyltingunni.
Draugar fortíðar
Wang Anzhuang hefur ekki dvalið
lengi í bænum þegar æðsti opinberi
embættismaðurinn á svæðinu, ritari
flokksins í Nanping, finnst myrtur á
heimili sínu. Frá honum hefur verið
stolið talsverðu af verðmætum lista-
verkum og svo virðist við íyi'stu sýn
sem þjófur hafi verið að verki. Þegar
Wang tekm' að athuga málið betur
reynist það miklum mun flóknara en
svo og hann kemst að því að það á
rætur sínar í átakamikilli og oft
skelfilegri fortíð, sem mjög hefur
mótað lífið í litla bæjarfélaginu fram á
þennan dag.
West segir frá átökum fortíðarinn-
ar og hvemig þau hafa áhrif inn í nú-
tímann í formi mjög hefðbundinnar
lögreglusögu þar sem Wang talar við
eitt vitnið á fætur öðru og raðar
smám saman púslinu í eina heild.
Hins vegar tekst honum kannski
best upp þegar hann lýsir því litla og
bláfátæka samfélagi sem sagan gerist
í og er mótað af áralangri kúgun og
ofsóknum á hendur ákveðnum ein-
staklingum sem „rétta“ fólkið, Flokk-
m-inn, hefur dæmt allt að því réttlaust
af minnsta tilefni. Úr því hefur hann
íléttað saman góða sögu um þolraunir
og missi og hefnd, sem óhætt er að
mæla með.
Arnaldur Indriðason
Morgunblaðið/Silli
Ingimundur Jónsson og Sigurður Hallmarsson á söngskemmtun í Safnahtísinu á Húsavík.
Tónlistarkvöld á Húsavík
Húsavík. Morgunblaðið.
Á AFMÆLISDAGSKRÁ Húsavík-
urbæjar í Safnahúsinu á dögunum
fór fram fjölsótt tónlistarkvöld, en
þetta var þriðja hátíðardagskrár-
atriðið sem fram fer í Safnahúsinu
af þessu tilefni.
Áðalsteinn Isfjörð, harmónikku-
leikari, hóf tónlistarflutninginn. Þá
var samleikur þeirra Láru Sóleyjar
Jóhannesdóttur fiðluleikara og Að-
alheiðar Þorsteinsdóttur píanóleik-
ara. Þá söng Baldur Baldvinsson
við undirleik Aðalheiðar, Aldár
Rácx lék einleik á píanó, Oddur
Bjarni Þorkelsson og Sigurður 111-
ugason, söngur og gítarleikur, Þor-
valdur Guðmundsson gítarleikari
og Aðalheiður Þorsteinsdóttir
píanóleikari. Skemmtuninni lauk
með samleik þeirra Ingimundar
Jónssonar á gítar og Sigurðar
Hallmarssonar á harmóniku, en
Sigurður stjórnaði fagnaðinum.
Sumir þessara listamanna hafa
skemmt bæjarbúm allt frá stofnun
bæjarfélagsins og þeir yngri munu
meira láta til sín heyra og setja
svip sinn á næstu hálfu öldina Ji
Húsavík.
Kúb-
verskur
Churchill
KÚBVERSKI listamaðurinn Janio
Nunez, leggur hér lokahönd á *
skúlptúr af fyrrverandi for-
sætisráðherra Breta, Winston
Churchill.
Skúlptúrinn er unninn úr tóbaks-
laufum og verður til sýnis á vindla-
kaupsýningu í borginni Havana á
Kúbu sem stendur yfir þessa dag-
ana. En Churchill var einmitt
þekktur fyrir vindlareykingar sín-
ar og sást sjaldan án þess að vera
með vindil við hönd.
Sannar hvunn-
dagshetjur
N áttúrlífsmyndir
á hlemmur.is
TONLIST
Laugarásbíó
MAGNOLIA
★ ★★%
Leiksljórn og handrit: Paul Thom-
as Anderson. Aðalhlutverk: Juli-
anne Moore, Jason Robards, Tom
Cruise, Philip Seymour Hoffman,
John C. Reilly, William H. Macy,
Philip Baker Hall, Jeremy Black-
man og Melora Walters. New Line
Cinema 1999.
FYRIR nokkrum árum sagði ég
leigubílstjóra í Marseille að ég væri
að læra um bíómyndir í háskólanum,
og brást hann sérlega glaður við;
„Þvílík tilviljun. Ég líka!“ Ég hváði.
„Á hverjum degi kynnist ég nýju fólki
sem kemur inn í bílinn minn, allt með
sín vandamál og sínar væntingar. Og
þegar bíllinn er auður keyri ég um og
skoða lífið sem umlykur mig. Það er
besta bíómynd í heimi. Mín bíófræði í
skóla lífsins." Ég hef alltaf geymt
þessa skemmtilegu speki á bak við
eyrað, en óneitanlega rifjaðist hún
upp fyrir mér þegar ég sá kvikmynd-
ina Magnolia.
Hún segir á þremur klukkutímum
sögu nokkurra persóna og fléttast
leiðir þeiiTa saman að mismiklu leyti,
og lýsir myndin örlögum fólksins á
mjög einfaldan og áhrifaríkan hátt.
Aðgát skal höfð í nærveru sálar,
gæti verið það sem Anderson er að
segja með þessari mynd, (hversu vel
sem það nú hljómar í eyrum íslenskra
harðnagla), og það á við hvemig mað-
ur kemur fram við aðra, við sjálfan
sig eða leyfir öðrum að koma fram við
sig. Virtu sjálfan þig og aðra.
Tveir eldri menn (Jason Robarts
og Philip Baker Hall) era að berjast
við krabbamein. Þetta eru vondu
karlarnii' í myndinni; þeir hafa hagað
sér illa í lífinu; verið sjálfselskir, svik-
ið og komið illa fram við ástvini sína,
sem flestir em illa farnir vegna
þeirra. Ekki síst hafa þeir valdið
hjartakvölum hjá börnunum sínum
(Melora Walters og Tom Cruise) sem
ná misjafnlega að vinna úr því; fara í
eiturlyfjaneyslu eða búa sér tO nýjan
veruleika. Ung kona (Julianne
Moore) er gift öðram deyjandi mann-
inum og er við það að fremja sjálfs-
morð vegna samviskubits yfir að hafa
ekki elskað hann og haldið framhjá
honum. Fyi-rverandi barnastjai'na
(William H. Macy) hefur alltaf látið
aðra nota sig, og nafnið sitt, og gerir
enn í vanmáttugri tilraun til að öðlast
virðingu annaiTa og sjálfs síns. Og
svo eru það lögregluþjónninn um-
burðarlyndi og tilfinninganæma
hjúkkan (John C. Reilly og Philip
Seymour Hoffman), en þeir era þeir
einu sem virðast í andlegu jafnvægi
enda er hlutverk þeirra í lífinu að
hugsa um velferð annarra.
En það er von. Spurningaþátta-
snillingurinn ungi, Stanley (Jeremy
Blackman), sem lætur fóður sinn fé-
gráðuga troða á sér, er nógu klár til
að gera sér grein fyrir því, og reyna
að spyma á móti. „Pabbi, þú verður
að koma betur fram við mig.“
Við neyðumst til að taka tillit hvort
til annars í lífinu. Við getum ekki gert
það sem okkur sýnist eða hentar okk-
ur best þá stundina, því við við eram
líf hvers annars. Það er drama hvers-
dagsins. Það er bíómyndin sem við
eram öll að leika í. Og í Magnolia
kristallast það á svo yfirmáta falleg-
an hátt í því mikla drama að lítill
strákur þarf á klósettið, en kemst
ekki. Anderson tekur á þessu efni af
innsæi og dýpt, mikilli smekkvísi og
án þess að dæma einn né neinn.
Þótt ég sjái þennan ki'istilega boð-
skap í myndinni, þá er hún engin
venjuleg sunnudagsmessa. Myndin
er mjög lifandi, frumleg, íúll af húm-
or, súrrealisma og mannlegum átök-
um. Persónurnar era allar mjög
áhugaverðar, og rista djúpt, þótt sög-
ur þeirra haldi misvel allan þennan
tíma. Sjálfsagt er það misjafnt eftir
áhorfendum hvaða persónur þeim
finnst skemmtilegastar eða áhuga-
verðastar, hvar hver sér sjálfan sig
eða einhvern nákominn.
Anderson ber augljóslega mikla
virðingu fyrir fólki, og ég held að það
sýni sig m.a. í frammistöðu leikar-
anna, sem flestir unnu einnig með
honum í seinustu mynd hans, Boogie
Nights. Þeir era allii' hreint út sagt
frábærir, og þá koma nýliðarnir í
hópnum; Tom Craise og Jeremy
Blackman ekki síst á óvart.
Já, það er víst sama hvað gengur á
í henni veröld, hversdagslegustu
mannlegu athafnir og tilfinningar eru
sannarlega bíó. Það vita leigubílstjóri
í Marseille og Paul Thomas Ander-
son.
Hildur Loftsdóttir
NÁTTÚRULÍFSMYNDIR heitir
sýning Eirúnar Sigm'ðardóttiu’ sem
opnuð verður á galleri@hlemmur.is á
morgun, laugardag kl. 20.
Eirún Sigurðardóttir útskrifaðist
úr Myndlista- og handíðaskóla ís-
lands 1996 og nam í 2 ár við
Hochschule der Kúnste Berlín. Hún
er búsett í Reykjavík og starfar sem
1/4 af Gjömingaklúbbnum/The Ice-
landic Love Corporation.
I fréttatilkynningu segir að Eirún
hafi þetta um náttúralífsmyndir sín-
ar að segja: „Eftir að hafa búið í Berl-
ín innan um dýragarðsbörnin, vinnu-
kranana o.s.frv. langaði mig að
hverfa inn í mjög einfalt líf án alls
tæknivesens eða vandamála. Þessar
myndir sýna m.a. veikburða tilraunir
Kyrjurnar
syngja í
Neskirkju
KVENNAKÓRINN Kyrjurnar
heldm- góu-tónleika í Neskirkju nk.
sunnudag 5. mars kl.l7:00.
Á efnisskránni er lagaval eftir ís-
lenska og erlenda höfunda, m.a. Sig-
fús Halldórsson. Einsöngvari með
kórnum er Sigurbjörg Hvanndal
Magnúsdóttir, mezzó-sópran, sem er
jafnframt stjórnandi kórsins. Undir-
leikari er Helga Laufey Finnboga-
dóttir.
Aðgangseyrir er kr. 1.000, en frítt
fyrir 12 ára og yngri.
nútímamannskepnu til að komast
nær upprunanum."
Gallerí@hlemmur.is er rekið jafnt
á Netinu sem í raunrými við Hlemm,
Þverholti 5, Reykjavík. Þar er ungum
listamönnum boðið að sýna og era
kynntir á vefsíðunni www.hlemmur,-
is. Sýningu Eirúnar lýkur 26. mars.
--------------------
Ljósmynda-
sýning
Ljósálfa
LJÓSMYNDASÝNING ljósmynda-
félagsins Ljósálfa, verður opnuð í
Norðurlandahúsinu í Þórshöfn í
Færeyjum í dag, föstudag, kl. 16.
Meðlimir Ljósálfa era Lars Björk,
Vilmundur Kristjánsson, Svavar G.
Jónsson, Einai' Óli Einarsson og
Friðrik Þorsteinsson.
Á sýningunni era myndir sem
teknai' era á tveggja vikna tímabili í
maí 1999, en þá gerðu Ljósálfar víð-
reist um Færeyjar og tóku tæplega
200 filmur og yfir 6.000 myndir.
Meðal staða sem heimsóttir vora
Sandoy, Nolsoy, Vágar, Mykines,
Kalsoy, Bordoy og fjölmargir staðtr
á Eysturoy og Streymoy. Hver Ljós-
álfur sýnir 15 myndir sem saman
mynda 75 mynda sýningu.
Eftir sýninguna í Færeyjum er
ætlunin að fara með hana um hin
Norðurlöndin og e.t.v. víðar um
heiminn. Ljósálfar hafa einnig gefið
myndirnar út á geisladiski. ■