Morgunblaðið - 28.05.2000, Blaðsíða 30

30 SUNNUDAGUR 28. MAÍ 2000
MORGUNBLAÐIÐ
Morgunblaðið/Arni Sæberg
Hansína B. Einarsdóttir er stofnandi, eigandi og forstjóri starfsþróunarfyrirtækisins Skref fyrir skref ehf.
A HRAÐRISIGLINGUINNI
ALÞJÓÐLEGT UMHVERFI
VIÐSKIPnAIVINNULÍF
Á SUNNUDEGI
► Skref fyrir skref (Sfs) er eitt fárra fyrirtækja sem sér-
hæfa sig í starfsþróunarverkefnum; að þjálfa starfsfólk og
þjónusta fyrirtæki á þekkingarsviðinu. Fyrirtækið hefur
vaxið mjög að undanförnu, fyrir rúmum ellefu árum var
stofnandi þess og eigandi Hansína B. Einarsdóttir stjórnar-
og afbrotafræðingur ein að störfum en nú starfa hjá Sfs
sextán manns. Hansína er Cand. polit. í afbrotafræði og
stjórnunarfræðum frá háskólanum í Osló og hefur mikla
reynslu af rannsóknar- og þróunarverkefnum innanlands
sem erlendis. Hansína er fædd og uppalin í Kópavogi elst 8
alsystkina auk tveggja hálfsystkina. Eftir stúdentspróf hóf
hún nám við HÍ en fór tveimur árum síðar til náms í Noregi.
Hún á fimmtán ára son. Fyrst var fyrirtækið til húsa í einu
herbergi á heimili hennar á Hjarðarhaga 56. Árið 1997
flutti fyrirtækið að Suðurlandsbraut 12 - þá voru
starfsmenn orðnir níu, en nú eru starfsmenn 16 og
fyrirtækið er rekið í Armúla 5 í Reykjavík. Fyrirmynd að
fyrirtækinu sótti Hansína upphaflega að hluta til til
stjórnunardeildar háskóians í Osló og þar kynntist hún
mikilvægi tengsla atvinnulífs og háskóla.
Starfsmenn hjá Skrefi fyrir skref leggja á ráðin.
eftir Guðrúnu Guðlougsdóttur.
KREF fyrir skref heitir íyr-
irtæki sem rekið er á
fimmtu hæð í Armúla 5.
Þegar inn er komið rekur
aðkomumaður fljótlega augun i skilti
og alls kyns muni sem fá hann til að
bjóða í grun um að hann sé kominn
um borð í veglegt fley sem siglir
hraðbyri í ölduróti hins íslenska at-
hafnalífs. Á „dekkinu“ er fólk að
störfum, þar fer m.a. móttaka fram.
Jakkinn er hengdur upp þar sem
stendur: „fatan“. „Káetan" er ekki
langt frá, það er undirbúningsher-
bergi starfsmanna, t.d. fyrir nám-
skeið og fyrirlestra. „Stefni" heitir
næsta herbergi, það ber nafn með
rentu, þar er oftar en ekki mótuð
stefna í hinum aðskiljanlegustu mál-
um og teknar ákvarðanir. I „vélinni“
pakka menn í töskur áður en haldið
er til starfa utan fyrirtækisins, í hill-
um þar eru fjölmargar möppur sem
hafa að geyma skjöl sem tengjast
ýmsum stórfyrirtækjum sem sækja
þjónustu til Sfs.
Lýsispillur og bækur
um vinnumarkaðsþróun
í bókasafni fyrirtækisins eru fjög-
ur hundruð titlar, efni bókanna teng-
ist vinnumarkaðsþróun, starfs-
mannastjómun, breytingastjórnun
og rannsóknavinnu - auk alls kyns
tímarita. Þegar sverfa tekur að fólki
við lesturinn getur það stungið upp í
sig lýsispillum eða leyst upp C-víta-
mín-töflur, eða þá bara fengið sér
kaffi eða te upp á gamla móðinn.
„Karlinn“ í „brúnni" stendur við
hlið mér - hann er reyndar kvenkyns
og heitir Hansína B. Einarsdóttir.
Hún er stofnandi, eigandi og for-
stjóri starfsþróunarfyrirtækisins
Skref fyrir skref ehf., sem stofnað
var árið 1989 og hefur starfað við
rannsóknir, starfsþróun og stjórnun
fyrir fyrirtæki og stofnanir um allt
land síðan. Hansína býður aðkomn-
um blaðamanni að skoða „messann",
þar sem bryti ræður ríkjum. „Auk
þess að annast allar veitingar og
matseld fyrir fundi og ráðstefnur hjá
okkur sér brytinn um okkur öll
sextán sem hér vinnum saman, hann
eldar mat fyrir starfsfólkið og vandar
um við það ef umgengni er ekki í
lagi,“ segir Hansína. Á veggjum
„messans“ eru myndir af starfsfólk-
inu og skírteini um hæfni þess - ekki
hvað varðar háskólamenntun, sem
flestir hafa aflað sér sem hér vinna,
heldur hvað varðar ýmislegt annað,
svo sem sundskírteini, bólusetning-
arvottorð, myndir úr fegurðarsam-
keppni, viðurkenningar frá golfmót-
um og margt fleira.
í „kompásnum" er rannsóknar-
skrifstofa fyrirtækisins, en í „kilin-
um“ sitja fjármálastjóri og gæða-
stjórí. Að lokinni þessari vettvangs-
skoðun vísar Hansína blaðamanni
inn í „brúna“, þar sem hún ræður
ríkjum.
Eg byrja á að spyrja hvers vegna
allar þessar tilvísanir séu innandyra
hjá fyrirtækinu í skip og sjó-
mennsku. „Nú, þetta er útgerð, það
þarf gott skip og góða áhöfn,“ svarar
Hansína að bragði. „Þegar fyrirtæk-
ið flutti í þetta 600 fermetra húsnæði
var haldinn fundur og þingað um
hugsanlegt þema í innréttingum
þess. Ymsar hugmyndir komu fram
en vísun í sjómennsku og skip varð
ofan á. Mér fannst það skemmtilegt
því árið 1974 sótti ég um að komast í
Stýrimannaskólann, ég ætlaði alltaf
að verða skipstjóri, en ég komst ekki
inn því að ég hafði ekki nema 60%
sjón. Það er ekki hægt að hafa karl-
inn í brúnni sjónlausan. Eigi að síður
er ég nú komin í „brúna“. Raunar er
ég ekki óvön sjómennsku, ég sigldi
t.d. með mörgum skipum Eimskipa-
félagsins á árabilinu 1994 til 1997
þegar ég var að þjálfa skipstjóra, vél-
stjóra og bátsmenn í stjómun."
Kynnumst innviðum -
greinum aðstæður
„Liðsheild starfsfólks Skref fyrir
skref er lykillinn að allri vinnu sem
fram fer í fyrirtækinu. Allt okkar
starfsumhverfi miðar að sveigjanleg-
um og persónulegum samskiptum og
störf okkar felast í að veita viðskipta-
vinum okkar innsýn í nýja þekkingu
og kynna fyrir þeim ný vinnubrögð
með velgengni þeirra að leiðarljósi.
Þetta fyrirtæki vinnur þannig; við
kynnumst innviðum hjá viðskiptafyr-
irtækjum, ræðum við stjómendur og
starfsmenn, greinum aðstæður á
hverjum stað, komumst að hvemig
fólk starfar og hvemig því líður -
hvernig samskiptin em. Síðan hönn-
um við verkefni til þjálfunar sem m.a.
miða að því að fólk undirbúi sig undir
breytingar í starfi.
Það em gríðarlegar breytingar
framundan á vinnumarkaði. Áfdrifa-
ríkasta breytingin er vafalaust sú að
starfsmenn hvar sem er á vinnu-
markaði þurfa í ríkari mæli að bera
ábyrgð á sínu eigin starfsöryggi. Það
er liðin sú tíð að menn geti bara farið
í ævistarfið eftir nám. Við emm á
hraðri siglingu inn í alþjóðlegt um-
hverfi sem krefst þess að það séu
stöðugar breytingar á umhverfinu.
Það er verið að breyta verkefnum,
vinnuferlum - fram fer sameining,
hagræðing, fyrirtæki stækka eða
minnka, ný tækni, aukinn hraði og
gríðarleg samkeppni er um allt,
verkefni, hugvit eða sjálfan starfs-
manninn. Við þjónustum hátt í sextíu
„Ég ætlaði alltaf
að verða skip-
stjóri, en ég komst
ekki inn þvi að ég
hafði ekki nema
60% sjón. Það er
ekki hægt að hafa
karlinn i brúnni
sjónlausan.“
fyrirtæki, stór og smá, allt frá fimm
manna fyrirtækjum upp í 2.200
manna fyrirtæki. Það skiptir engu
máli við hvað er verið að starfa - allir
era að glíma við örar breytingar,
auknar kröfur, hraða og aukna arð-
semiskröfu. Við þurfum hinsvegar að
glíma við það að fólk hér á landi hefur
almennt minni starfsþjálfun en í
þeim samfélögum sem við viljum
gjarnan bera okkur saman við. Við
greinum þetta hvort heldur sem er
hjá fyrirtækjum með háskólamennt-
aða starfsmenn eða almenna starfs-
menn.
Mörg samstarfsfyrirtæki okkar
erlendis þjálfa bara toppstjómendur
eða bara millistjórnendur o.s.frv., en
við emm oft með þjálfunarverkefni
fyrir alla hjá fyrirtækinu. Flestöll
verkefni sem við emm með em
byggð upp sem ferlisverkefni. Meg-
instefna okkar fyrirtækis er sú að að-
stoða önnur fyrirtæki við að undir-
búa og takast á við breytingar og
samkeppni."
Starfsemi Sfs þríþætt
„Starfsemi Sfs er þríþætt: -
stjórnunar- og ráðgjafarsvið, starfs-
þróunarsvið og rannsókna- og þróun-
arsvið. Það em ekki mörg einkafyrir-
tæki sem era með hið síðasttalda. Við
höfum t.d. verið þátttakendur í stór-
um Evrópurannsóknarverkefnum,
auk ýmissa rannsóknarverkefna sem
íslenskir aðilar, stórir og smáir, eiga
aðild að með okkur. Þetta er hluti af
því að vera aðeins á undan þróuninni,
vera viðbúinn því sem á eftir að ger-
ast. Við þjálfum t.d. leiðtogahugsun
hjá mörgum fyrirtækjum í dag. Hug-
myndafræðin á bak við þá þjálfun er
að við þurfum að axla persónulega
ábyrgð á okkur sem stjórnendum og
finna leið til þess að takast á við
vandamálin þannig að aðrir innan
fyrirtækisins skilji ástæðurnar fyrir
erfiðri ákvörðunartöku.
Fyrirtæki em sífellt að glíma við
breytingar og það þýðir að þeim
verkefnum fjölgar sem erfitt er að
leysa. Menn eiga kannski um tvo eða
þrjá kosti að velja og þeir era allir
slæmir. Þá er spurningin: hvemig á
að glíma við það? Stundum era kost-
irnir spennandi á einu sviði en ekki
öðm og þannig mætti áfram telja.
Við vinnum talsvert með fyrirtækj-
um sem em að sameinast og vinnum
þá aðallega með mannlega þáttinn."
Tveir plús tveir = fimm!
„Tvö fyrirtæki era kannski að
sameinast vegna þess að tveir plús
tveir era fimm! Það er eðlilegt og
skynsamlegt, en það gæti verið að
þessi fyrirtæki ættu sér ólíka menn-
ingu, ólík vinnuferli og e.t.v. ólíkt
kjaraumhverfi. Til þess að sameining
gangi vel fyrir sig þarf að huga sér-
staklega að þessum þáttum. Ef þessi
fyrirtæki ætla sér að skila árangri
sem ein heild þurfa menn að þjálfa
saman hina ólíku heima þannig að úr
verði einn góður. Stærsta verkefnið
við þessar aðstæður varðar mannleg
samskipti. I eðli okkar líkar okkur
ekki við breytingar og við eram alltaf
að glíma við að halda stöðugleika. Ef
við tökum t.d. reynslu undanfarinna
tuttugu ára hafa menn komið til
starfa og skipt um störf og eftir sex
mánuði í hverju starfi vita þeir nokk-
um veginn hvað bíður þeirra á vinnu-
stað. Þeir þekkja verkefnin og um-
fang þeirra og vita hvemig á að
takast á við þau. Þetta er hins vegar
að breytast. I stað þess að hafa þessi
vissu.verkefni sem áður vora þurfa
starfsmenn nú kannski allt í einu að
glíma við verkefni af gjörólíku tagi á
allt öðrum stað en áður. Hvernig eiga
menn að takast á við slíkt og það að
starfsumhverfi þelrra sé kannski