Morgunblaðið - 05.07.2000, Blaðsíða 1

STOFNAÐ 1913
151. TBL. 88. ÁRG. MIÐVIKUDAGUR 5. JÚLÍ 2000 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Lýst yfír stofnun palestínsks ríkis 13. september?
Israelar æfir og
hóta einammm
Jerúsalem, Gaza. AFP, AP.
STJÓRNVÖLD í ísrael hafa brugðist
mjög hart við þeirri yfirlýsingu PLO,
Frelsisfylkingar Palestínu, frá í
fyrrakvöld, að lýst verði yfir stofnun
palestínsks ríkis 13. september nk.
hvort sem endanlegir friðarsamning-
ar liggja þá fyrir eða ekki. David
Levy, utanríldsráðheiTa Israels,
sagði, að einhliða sjálfstæðisyfirlýs-
ing jafngilti því, að allt fdðarferlið
væri úr sögunni.
Levy sagði á þingfundi i gær, að
einhliða sjálfstæðisyfirlýsing Palest-
ínumanna þýddi, að friðarferlið
heyrði sögunni til og Yossi Beilin,
dómsmálaráðherra Israels, sagði, að
þótt allur heimurinn viðurkenndi pal-
Saudi-Arabía
Fursta-
dæmin
fylgja í
kjölfarið
Abu Dabi, Dubai. AFP.
SAMEINUÐU arabísku fursta-
dæmin tilkynntu í gær að þau
myndu fylgja dæmi Saudi-Arabíu og
auka olíuframleiðslu sína í því skyni
að lækka heimsmarkaðsverð á hrá-
olíu. Tilkynning Saudi-Araba þar
um á mánudag olli því að verð á olíu-
fatinu fór niður fyrir 30 dollara á
mörkuðum í London í gær. Markað-
ir í Bandaríkjunum voru lokaðir
vegna þjóðhátíðardagsins þar í
landi, 4. júlí.
Opinber fréttastofa Furstadæm-
anna, WAM, hafði eftir olíumála-
ráðherra landsins, Obeid bin Seif al-
Nasseri, að Furstadæmin væru
„reiðubúin til að auka framleiðsluna
um það magn sem væri í samræmi
við samkomulag er kynni að nást í
kjölfar samráðs við olíumálaráð-
herra aðildarríkja OPEC, Samtaka
olíuútflutningsríkja“.
Til að róa markaðinn
Saudi-Arabar tilkynntu að þeir
myndu auka framleiðslu sína um
hálfa milljón fata á dag til að lækka
verðið. Fréttaskýrendur segja að
tilkynningin hafi fyrst og fremst
miðað að því að róa markaðinn og
verði einungis fylgt eftir innan vé-
banda OPEC. Verð hefur haldist vel
yfir 30 dollurum á fatið á mörkuðum
í New York og London í kjölfar
ákvörðunar OPEC í síðasta mánuði
að auka framleiðslu um aðeins 708
þúsund föt á dag, en talið er að
Bandaríkjamenn vilji að aukningin
nemi um einni milljón fata.
Venezúela, sem er þriðja stærsta
olíuútflutningsríki heims, tilkynnti í
gær að það muni ekki fylgja í fót-
spor OPEC með aukna framleiðslu.
■ Kom öðrum/24
estínskt ríki, þá væri það einskis virði
svo lengi sem ísraelar gerðu það ekki.
Kvaðst hann ekki vilja hafa í hótunum
en sagði þó, að séð yrði til þess að Pal-
estínumenn fengju engan aðgang að
umheiminum og þeim yrði bannað að
fai-a á milli Vesturbakkans og Gaza.
Lokar ekki á viðræður
Saeb Erakat, einn samningamanna
Palestínumanna, neitaði í gær, að
samþykktin um sjálfstæðisyfirlýsing-
una ógnaði friðarferlinu og sagði, að
þvert á móti knúði hún á um raun-
verulegar viðræður, einkum um
ályktun Sameinuðu þjóðanna nr. 242
en í henni er skorað á Israela að af-
VICENTE Fox, nýkjörinn forseti
Mexíkó, sagðist í gær mundu nota
mánuðina áður en hann tekur við
embætti til að ferðast um landið og
heimsækja erlend ríki í leit að bætt-
um samskiptum og nýjum viðskipta-
tækifærum fyrir Mexíkó. Fox var
kjörinn forseti landsins nú um helgina
en þá fóru einnig fram þingkosningar
í landinu.
Þegar um 93% atkvæða höfðu verið
talin í gær hafði PAN, íhaldsflokkur
Fox, hlotið 38,3% atkvæða í neðri
deild þingsins og 38,4% í þeirri efri,
en PRI-flokkurinn, sem setið hefur í
ríkisstjórn sl. 71 ár, hafði hlotið 36,3%
og 36,6% atkvæða.
Stjórnmálaskýrendur í Mexíkó
hafa nú þegar leitt líkum að því að
henda allt það land, sem þeir tóku
1967.
13. september nk. verða sjö ár liðin
frá undirritun Óslóarsamkomulags-
ins milli ísraela og Palestínumanna
og í Sharm el-Sheikh-samkomulaginu
frá því í september á síðasta ári var
ákveðið að undirrita lokasamninginn
á þessum degi. Mikið ber þó enn á
milli og engar líkm- á sáttum í bráð.
Amr Moussa, utanríkisráðherra
Egyptalands, sagði í gær, að Egyptar
yrðu meðal þeirra fyrstu til að viður-
kenna sjálfstætt, palestínskt ríki en
hann kvaðst þó enn vona, að samning-
ar milli Israela og Palestínumanna
gætu borið árangur.
■ samningahæfni
Fox geri honum
kleift að fara fyrir
ríldsstjóm án
þess að flokkur
hans hafi þar
sterkan þing-
meirihluta og
segja þeir hann
rétt eins líklegan
Vicente Fox yj a(5 sæ]ga fylgi
sitt til PRI. „Fox er rétti forsetinn til
að mæta þessari gerð þings af því að
hann er ekld sérlega hugmyndafræði-
lega sinnaður, kreddufastur né held-
ur er hann rétttrúnaðarsinni,“ sagði
Jeffrey Weldon stjómmálafræðingur
við ITAM-háskólann í Mexíkó.
Fox hefur lofað 7% hagvaxtaraukn-
Siglt
seglum
þöndum
BANDARÍKJAMENN héldu að
venju þjdðhátíðardag sinn, 4. júlí,
hátíðlegan í gær. Meðal þeirra
dagskrárliða sem boðið var upp á
í tilefni dagsins var eins konar
skrúðfylking stórra seglskipa og
-báta sem áhorfendur gátu fylgst
með við höfnina í New York.
Fleyin hér á myndinni voru
meðal þátttakenda í siglingunni
sem nefndist OpSail 2000. Skipin
komu víðs vegar að úr heiminum
til að taka þátt í siglingunni og er
þar til að mynda japanska segl-
skipið Kaiwo Maru, sem rís hæst
í gegnum þokuna á þessari mynd.
Þjóðhátíðardag sinn hafa
Bandaríkjamenn haldið hátíðleg-
an síðan árið 1776 er þeir lýstu
yfir sjálfstæði og sögðu sig úr
lögum við Breta. Fögnuðu þeir í
ár þjóðhátíðardegi sínum í 224.
skipti.
ingu, umbótum í menntamálum, auk
þess sem hann æskir bættra tengsla
við erlend ríki. „Hagsmunir okkar eru
stjómmálatengsl, það að nýta okkur
reynslu annarra þjóða, og aðgangur
og nálægð við markaði, fjárfesta og
verslun,“ sagði Fox á fréttamanna-
fundi í gær. Þá kynnti Fox einnig
drög að baráttu gegn glæpum, spill-
ingu og eiturlyfjaviðskiptum.
Samráð um íjárlög
Fox, sem tekur ásamt nýrri ríkis-
stjóm Mexíkó við embætti í desem-
ber, hefur sagst munu skipa stjóm
sína á næstu tveimur mánuðum.
Hann ítrekaði enn á ný í gær að hann
hyggist bjóða þingmönnum PRI sæti
í þeirri stjóm. Þá hefur hann rætt við
Alvarleg-
ur vatns-
skortur
í Israel
Jerúsalem. AFP.
LITIL sem engin úrkoma undan-
farin ár hefur leitt til alvarlegs
vatnsskorts í ísrael og vara sér-
fræðingar við neyðarástandi, dragi
Israelar ekki úr vatnsneyslu sinni
eða flytji vatn inn í stómm stíl frá
Tyrklandi.
Galíleuvatn og tvær neðanjarðar-
lindir, þar af önnur á svæði Palest-
ínumanna, era taldar munu sjá ísra-
elum fyrir nægu vatni út sumarið,
en era samt 70-100 sentimetrum
undir lágmarks yfirborðshæð skv.
ísraelsku vatnsveitunni, Mekorot.
Neðan þess marks getur vatnið
orðið of salt til neyslu að sögn Mos-
hes Friedmans, starfsmanns Mek-
orot. Haldi þurrkatíðin áfram gæti
svo farið að Israela skorti 130 millj-
ónir rúmmetra vatns er kemur fram
á næsta ár. „Við eigum á hættu að
það skapist neyðarástand sem
aldrei fyrr,“ sagði Friedman.
Rætt við Tyrki
Israelsk sendinefnd hefur undan-
farnar vikur átt í samningaviðræð-
um við Tyrki um innflutning á 50
milljónum rúmmetra vatns, og yrðu
notuð til verksins olíuskip sem
breytt yrði sérstaklega. Samkvæmt
samningsuppkasti gætu vatnskaup
ísraela í Tyrklandi alls numið 100
milljón rúmmetrum á ári.
Friedman sagði þetta bráða-
birgðaráðstöfun sem gripið væri til
uns teknar yrðu í notkun hreinsi-
stöðvar er ynnu neysluvatn úr sjó.
Hann sagði samninga ekki endan-
lega frágengna vegna þess hve hátt
verð Tyrkir \dldu fá fyrir vatnið.
Innflutt vatn kostar u.þ.b. 60-65
krónur lítrinn, en neysluvatn úr
hreinsuðum sjó kostar á bilinu 35 til
50 krónur, samkvæmt Mekorot.
Vatnsvandinn er ekki eingöngu
tæknilegs eðlis, því að ísraelska
þingið er undir miklum þrýstingi frá
áhrifamiklum hagsmunaaðilum, s.s.
samyrkjubúum og kaupfélagsbýl-
um, en landbúnaðurinn nýtir 70%
vatnsbóla í landinu.
Emesto Zedillo, núverandi forseta
landsins, og tilkynnti eftir fund þeirra
að samstarf yrði um tillögu að fjárlög-
um næsta árs, en þau verður Zedillo
að senda þinginu áður en Fox tekur
við embætti.
Formaður PRI, Dulce Maria Sauri,
sagði af sér í kjölfar kosningaósigurs-
ins og er nú leitað nýs formanns.
■ Nýkjörinn/24
MORGUNBLAÐIÐ 5. JÚU 2000
AP
Nýkjörinn forseti Mexíkó, Vicente Fox, kynnir stefnu sína
Vill bætt samskipti við erlend ríki
Mexíkóborg. AP, AFP, Reuters. "*■