Morgunblaðið - 05.07.2000, Blaðsíða 35

Morgunblaðið - 05.07.2000, Blaðsíða 35
(í IQ A J BM nOfflö M MORGUNBLAÐIÐ UMRÆÐAN Meiri pappír og stærri nytjaskógar Á DÖGUNUM barst kynningar- bæklingur frá Prent- smiðjunni Odda hf. inn um bréfalúgur þeirra landsmanna sem ekki hafa af- þakkað fjöldasend- ingar af þessu tagi. Bæklingurinn er vandaður að allri gerð, eins og vænta mátti, en fyrirsögn bæklingsins gefur þó tilefni til umhugsun- ar. Þar standa þessi orð: „Notaðu Odda pappír og stækkaðu nytjaskóga Evrópu". Vissulega er það rétt, sem fram kemur í bæklingi Odda, að pappír- inn sem við notum kemur ekki úr regnskógum hitabeltisins. Það er líka rétt að norrænir skógarbændur (pappírsframleiðendur) hugsa svo vel um skógana sína að lífmassi þeirra eykst ár frá ári. Þannig er vafalaust rétt farið með tölur úr um- hverfisbókhaldi UPM í Finnlandi, þar sem fram kemur að árlegur vöxtur í skógum fyrirtækisins nemi 3,5 milljónum rúmmetra en árleg grisjun aðeins 2,1 milljón rúmmetra. Það sem er villandi er hins vegar sú staðhæfing að aukin pappírsnotkun leiði til stækkunar nytjaskóga. Auð- vitað væri hægðarleikur að planta trjám, þó að framleiðsla og notkun pappírs væri minni en raun ber vitni. Það er óumdeilanlegt að skógar eru mikilvæg auðlind sem víða er nytjuð með skynsamlegum hætti. Hitt er svo annað hversu sjálfbær ræktun nytjaskóganna er ef grannt er skoðað. Trén sem felld eru til pappírsvinnslu eru fjölmargir ólíkir einstaklingar af nokkrum mismun- andi tegundum. Trén sem plantað er í staðinn eru einræktaðir ein- staklingar af einni eða örfáum teg- undum. Nýting nytjaskóga, eins og hún er stunduð í dag, hefur því tölu- verð neikvæð áhrif á líffræðilegan fjölbreytileika í skóginum, bæði hvað varðar tegundafjölbreytni, en þó sérstaklega hvað varðar erfða- fræðilega fjölbreytni innan sömu tegundar. Þar að auki skiptir miklu máli hvernig staðið er að fellingu skóganna, til dæmis hvort þess er gætt að skilja eftir nægjanlega stór búsvæði fyrir aðrar tegundir plantna og dýra í skóginum og hvort þessi búsvæði séu nægjanlega vel tengd saman til að tryggja eðlilegan samgang milli svæða sem áður voru hluti af sömu heild. Skógar eru víða mikilvæg útivist- arsvæði. Það er óumdeilt að nytja- skógar eru ekki jafnáhugaverðir sem útvistarsvæði og skógar sem fá að vaxa á eigin forsendum með fjöl- breyttu lífríki. Það má því segja að útvist sé að einhverju leyti í sam- keppni við nytjaskógrækt og því skynsamlegt að nýta ekki meira af landsvæði undir nytjaskóga en nauðsynlegt er. Þá er ljóst að óhóf- leg nytjaskógrækt með tilheyrandi áburðargjöf getur spillt jarðvegs- gæðum. Annað sem ástæða er til að staldra við í bæklingi Odda eru ábendingar sem þar koma fram um endurvinnslu pappírs. Þar segir m.a. „að þegar að því kemur að farga endurunna pappírnum þá er hann orðinn meiri mengunarvaldur en ef honum hefði verið fargað strax.“ Líklega á þetta við um allar vörur ef málið er skoðað frá svona þröngu sjónarhorni. Auðvitað hefur varan sem slík meiri neikvæð áhrif á umhverfið eftir því sem hún er not- uð lengur og endurunnin oftar, þvi að allri notkun og meðferð hljóta að fylgja einhver neikvæð umhverfis- áhrif. Eftir sem áður getur notkunin og endurvinnslan haft langt um minni neikvæð áhrif en þau sem verða við förgun vörunnar og frum- vinnslu annarrar í hennar stað. Nýtni er grundvallarregla í um- hverfisvernd. Pappírsvinnsla er orkufrekur iðn- aður og töluverður hluti þeirrar orku kemur frá jarðefnaeldsneyti (kolum og olíu) eða kjarnorku. Við framleiðsluna er einnig notað mikið af vatni. Framleiðsla á nýjum papp- ír útheimtir meiri orku og meira vatn en framleiðsla á endurunnum pappír. Þar að auki inniheldur frá- rennslisvatn frá nýframleiðslunni meira af mengandi efnum en frá- rennslisvatn frá endurvinnslunni. Almennt talað er endurunninn pappír betri en nýr pappír frá um- hverfissjónarmiði, öfugt við það sem gefið er í skyn í bæklingi Odda hf. I almennri umræðu og í markaðs- setningarstarfi fyrirtækja gleymist gjaman að benda á að minni neysla er ævinlega besti kosturinn frá um- hverfissjónarmiði. Jafnframt er það ekki sjálfgefið að minni neysla dragi úr velsæld og því getur það ekki verið markmið íyrir samfélagið að auka pappírsnotkun, þótt það geti þjónað hagsmunum einhverra fyrir- tækja. Aukin pappírsnotkun, hvort sem pappírinn kemur frá Odda eða öðr- um söluaðilum, mun aldrei hafa bætandi áhrif á umhverfið. Endur- notkun er alla jafna næstbesti kost- urinn og endurvinnslan kemur þar á eftir. Förgun á vöru sem hægt er að endurnýta eða endurvinna og fram- leiðsla nýrrar vöru í hennar stað hlýtur alla jafna að hafa meiri skað- leg áhrif á umhverfið en aðrar leiðir. Pappír er nauðsynlegur í nútíma- samfélagi. Þeir sem vilja að papp- Pappír Aukin pappírsnotkun, segja Stefán Gfslason og Tryggvi Felixson, hvort sem pappírinn kemur frá Odda eða öðrum söluaðilum, mun aldrei hafa bætandi áhrif á umhverfið. írsnotkun þeirra hafi sem minnst neikvæð áhrif á umhverfið ættu að hafa eftirfarandi ábendingar í huga: 1. Spörum pappír; því minni papp- írsnotkun, því minni neikvæð áhrif á umhverfið. 2. Afþökkum auglýsingapóst ef við teljum hann óþarfan. 3. Kaupum umhverfismerktan pappír. 4. Prentum og ljósritum báðum megin á blöðin, sé þess kostur. 5. Notum bakhliðar og misheppn- aðar útprentanir fyrir uppköst og rissblöð. 6. Skilum notuðum pappír til end- urvinnslu. Sem betur fer er auðvelt að nálg- ast umhverfismerktan skrifstofu- pappír í verslunum hérlendis. Þar hefur Prentsmiðjan Oddi hf. vissu- lega lagt sitt af mörkum þó að þess sé hvergi getið í nýlegum bæklingi fyrirtækisins. Stefán er umhverfísstjómunar- fræðingur og verkefnisstjóri Staðardagskrár 21 á fslandi. Tryggvi er hagfræðingur og framkvæmdastjóri Landvemdar. MIÐVIKUDAGUR5. JUUÍ200Ö 35' KIRKJUSTARF Safnadarstarf Dómkirkjan. Hádegisbænir kl. 12.10. Orgelleikur á undan. Léttur málsverð- ur á eftir. Háteigskirkja. Kvöldbænir og fyrir- bænir kl. 18. Neskirkja. Bænamessa kl. 18.05. Sr. Frank M. Halldórsson. Seltjarnameskirkja. Kyrrðarstund kl. 12. Söngur, altarisganga, fyrirbæn- ir. Léttur hádegisverður í safnaðar- heimilinu. Breiðholtskirkja. Kyrrðarstund kl. 12.10. Tónlist, altarisganga, fyrirbæn- ir. Léttur málsverður í safnaðarheimil- inu á eftir. Fella- og Hölakirkja. Helgistund í kirkjunni á fimmtudögum í júh' kl. 10.30-12. Ýmislegt til fróðleiks og skemmtunar, kaffi á könnunni. Umsjón hefur Lilja G. Hallgrímsdóttir, djákni. Seljakirkja. Kyrrðar- og bænastund í dag kl. 18. Beðið fyrir sjúkum, allir velkomnir. Tekið á móti fyrirbænaefn- um í kirkjunni og í síma 567-0110. Hafriarfjarðarkirkja. Kyrrðarstund kl. 12. Hugleiðing, altarisganga, fyrir- bænir, léttur málsverður á eftir í Ljós- broti, Strandbergi kl.13. Akraneskirkja. Unghngakórinn. Söngæfing í Safnaðarheimilinu Vina- minni kl. 17.30. Kletturinn, kristið samfélag. Bæna- stund kl. 20. Allir velkomnir. Hólaneskirkja, Skagast rönd. Bæna- og kyrrðarstund kl. 18. OTTO pöntunarlistinn Laugalækur 4 • S: 588-1980 «S2S flísar Slórhöfða 21, vid Gullinlmi, sínii 545 5500. \\A\Av.flis.is • nctfang: flisO' flis.is 'Seqty*' íhreinsunin gsm 897 3634 Þrif á rimlagluggatjöldum. Skólavörðustíg 7, sími 551 5814 Sterku, röndóttu poharnir bomnir aftur. Verð br. 400. Feel The Action IRONFEATHER flugustöngin er hönnuð úr CoFi grafiti, sem ekki hægt. IRONFEATHER er með hjólafestingu úr nickel- og veitir stönginni frábæran styrk og ber línuna í löngum köstum, silfurblöndu með innlögðum harðviði. Lykkjurnar eru úr jafnvel þegar flugulínan er öll úti. Mikil kastfjarlægð og ryðfríu stáli með Silicon Carbide fóðringum. Hverri nákvæmni veitir góða tilfmningu og þú nýtur þess að leggja út IRONFEATHER flugustöng fylgir sterkur álhólkur til flutnings flugunni með IRONFEATHER á staði sem þú áður hélst að væri og geymslu. IR0NFEATHER IR0NFEATHER TEGUND HLUTIR LENGD LÍNUTEG TEGUND HLUTIR LENGD LÍNUTEG IFF 904-2E 2 9 0 /270 cm «4 IFF 998-2E 2 9 6 7293 cm (l 8 IFF905-2E 2 9 0 7274 cm «5 IFF 999-2E 2 9 6 7 293 cm tt 9 IFF 906-2E 2 9 0 7274 cm «6 IFF 1008/9-2E 2 10 0 /3Ó5cm »8/9 IFF 906-2E 2 9 0'7274 cm \n IFF 1409/10-2 E 3 14 0 /427 cm #8/10 IFF 906-2E 2 9 0 7274 cm f\Q IFF 1501011- 3E 3 15 0 457 cm »10 11 60 /hi/
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.