Morgunblaðið - 15.07.2000, Blaðsíða 60

D+U
+ Borðtölvur
+ Fartölvur
+ Netþjónar
563 3000 + www.ejs.is
MORG UNBLAÐIÐ, KRINGLUNNI1,103 REYKJAVÍK, SÍMI5691100, SÍMBRÉF5691181, PÓSTHÓLF 3040,
ÁSKRIFT-AFGREIÐSLA 5691122, NETFANG: RITSTJ@MBL.IS, AKUREYRI: KAUPVANGSSTRÆTI1
LAUGARDAGUR 15. JÚLÍ 2000
VERÐ í LAUSASÖLU 150 KR. MEÐ VSK.
deCODE
einnig
skráð á
evrópskan
markað
STJÓRN evrópska hlutabréfamark-
aðarins Easdaq hefur samþykkt að
taka bréf deCODE Genetics Inc.,
móðurfélags Islenskrar erfðagrein-
ingar, til skráningar. Er gert ráð fyr-
ir að unnt verði að hefja viðskipti
með bréf félagsins á markaðnum
miðvikudaginn 19. júlí nk.
Þetta kemur fram í frétt á vefsíðu
Easdaq-markaðarins. Easdaq er
evrópsk útgáfa bandaríska hluta-
bréfamarkaðarins Nasdaq.
Að sögn Braga Smith hjá Verð-
bréfastofunni verður um sameigin-
lega skráningu bréfanna að ræða á
Nasdaq og Easdaq. Hann segist hafa
það eftn- heimildum hjá Easdaq að
líklegt sé að viðskipti með bréf
deCODE hefjist deginum fyrr á
Nasdaq, en það skýrist af tímamis-
mun milli Bandaríkjanna og Evrópu.
A vefsíðu IPO.com í gær kom fram
að líklegur skráningardagur bréfa
deCODE á Nasdaq-markaðinn verði
mánudagurinn 17. júlí.
■ Bréf/18
---------------
Bændur á
valdi versl-
unarkeðja
SAMKVÆMT tölum um verð á
landbúnaðarafurðum, annars vegar
í smásölu til neytenda og hins vegar
það verð sem framleiðendur bera úr
býtum fyrir vörur sínar, hefur hvort
tveggja farið verulega lækkandi síð-
an 1988, ef miðað er við neysluvísi-
tölu ársins 1999. Fram kemur að
botninn í smásöluverði flestra kjöt-
afurða var árið 1994, og þá var jafn-
framt minnstur munur á smásölu-
verði og verði til framleiðenda. Upp
frá því hafa kjötafurðir, sérstaklega
svínakjöt og kindakjöt, hækkað í
smásöluverði til neytenda án þess að
sú hækkun skili sér til framleiðenda,
en það verð sem þeir bera úr býtum
virðist fara lækkandi á sama tíma.
Að sögn Ara Teitssonar, for-
manns Bændasamtaka íslands,
virðist sem það verð sem bændur fá
fyrir framleiðsluvörur sínar muni
halda áfram að lækka á næstu árum.
Segir hann bændur víða um heim
óttast það vald sem stórar verslun-
arkeðjur eru að ná á matvælamörk-
uðum og að í náinni framtíð muni
bændur verða ofurseldir valdi slíkra
stórfyrirtækja.
■ Verslunarkeðjur með .../11
MITSUBISHI
CRRI5MR
Kán Stefánsson í Washington
Menn hafa samfé-
lagslegar skyldur
KARI Stefánsson, forstjóri ís-
lenskrar erfðagreiningar, var sér-
staklega til kallaður sem einn fjög-
urra framsögumanna á fundi
nefndar bandarískra öldungadeild-
arþingmanna í Washington í gær.
Auk Kára höfðu framsögu á fund-
inum George Lundberg, aðalrit-
stjóri vefsíðu um læknisfræði, Lat-
anya Sweeney, prófessor í
stjórnsýslu við Carnegie Mellon-há-
skólann, og Janlori Goldman, stjórn-
andi verkefnis um persónuvernd í
heilbrigðismálum við Georgetown-
háskólann í Washington.
í máli sínu lagði Kári áherslu á að
Islensk erfðagreining hefði að aðal-
markmiði að vinna úr þeim upplýs-
ingum sem þegar hefði verið safnað
saman, svo ná mætti fram framför-
um í læknisfræði og auka skilning á
sjúkdómum, jafnt arfgengum sem
öðrum.
„Þetta er spurning um hvernig
samspil tveggja grundvallaratriða í
lífi okkar á að vera, annars vegar
réttur okkar í samfélaginu og hins
vegar skyldur okkar og skuldbind-
ingar til þessa samfélags. Ég ber
fulla virðingu fyrir rétti fólks til per-
sónuverndar í samfélaginu, en um
leið hlýt ég að benda á þær siðferðis-
legu skyldur sem felast í því að vera
hluti af einu samfélagi," sagði Kári.
Að ræðum loknum sátu framsögu-
menn fyrir svörum viðstaddra, bæði
þingmanna og áheyrenda. Þegar
talið barst að tryggingafélögum sem
hugsanlega gætu misnotað upplýs-
ingar um heilsufar fólks, benti Kári
á að um áratuga skeið hefði viðgeng-
ist að fólk fyllti út ítarleg eyðublöð
þegar sóst væri eftir tryggingu í
Bandaríkjunum.
■ Persónuvernd/lO
Metviðskipti með
íslensku krónuna
Að sögn Birgis ísleifs Gunnars-
sonar seðlabankastjóra hefur Seðla-
bankinn tvö tæki til þess að koma á
jafnvægi á gjaldeyrismarkaði. Ann-
ars vegar að hækka vexti og hins
vegar inngrip á markaðinn.
„Við teljum að á þessu augnabliki
sé vaxtahækkun ekki skynsamleg
þar sem við hækkuðum vexti síðast
hinn 19. júní sl. Þá var vaxtahækkun-
in mjög rífleg þannig að ég held að
það sé ljóst að áhrif hennar séu ekki
öll komin fram. Því teljum við að
vaxtahækkun nú sé tvíbent og alls
óvíst um hvaða áhrif hún hefði,“ seg-
ir Birgir Isleifur.
Gengisvísitalan fór hæst í 116 stig
í gærmorgun, sem er 1,7% hækkun
frá lokagengi fimmtudagsins, en
lokagengi dagsins var 114,45 stig,
samkvæmt upplýsingum frá Búnað-
arbankanum Verðbréfum. Edda Rós
Karlsdóttir segir krónuna hafa verið
í „frjálsu falli“ fyrri hluta dagsins.
■ Vaxtahækkun/18
HEILDARVIÐSKIPTI með ís-
lenskar krónur námu 20,7 milljörð-
um króna í gær og eru þetta mestu
viðskipti frá upphafi á einum degi.
Síðustu þrjá daga hafa viðskipti með
krónuna numið alls 48,3 milljörðum
króna.
A
MITSUBISHI
- demantar í umferb
Landvörðurinn í Hvannalindum nær myndum af jökulhruni
Morgunblaðið/Kári Kristjánsson
Þessa mynd af íshruni úr Dyngjujökli ofan í Jökulsá á Fjöllum tók landvörðurinn í Hvannalindum sem varð vitni að því.
Dyngjujökull gengur fram
LANDVERÐINUM í Hvannalind-
um, Kára Kristjánssyni, varð held-
ur betur hverft við þegar hann var
að taka myndir af Dyngjujökli fyrir
nokkrum dögum, því gríðarstór
klakastykki hrundu skyndilega úr
jöklinum og féllu í Jökulsá á Fjöll-
um með tilheyrandi gný og látum
örskammt frá honum.
Dyngjujökull er skriðjökull í Suð-
ur-Þingeyjarsýslu og gengur fram
úr Vatnajökli, milli Bárðarbungu
og Kverkfjalla. „Jökullinn er mjög
hár og brattur á þeirri hlið sem
snýr að Kverkfjöllum," sagði Kári.
„Ég var uppi á árbakkanum hinum
megin þegar þetta gerðist, en þetta
var bara svo mikið, um 30-40 tonn
af ís, að ég hrökklaðist ósjálfrátt
burt frá staðnum og tók myndirnar
í raun og veru á hröðum flótta.“
Þegar Morgunblaðið tjáði Oddi
Sigurðssyni, jarðfræðingi á Orku-
stofnun, þetta sagði hann að það
hefði allt oflítið verið tekið af
myndum af Dyngjujökli íþessu
ástandi og að þetta hafi örugglega
verið gífurlegt sjónarspil. „Dyngju-
jökull er vanur að skríða fram á 20-
25 ára fresti og þá 1-2 km í senn.
Fyrsta þekkta framhlaup hans varð
1934 og svo hljóp hann 1951, 1977-
1978 og svo í nóvember 1999. Þetta
er eiginleiki nokkurra jökla hér á
landi. Þar má nefna Síðujökul,
Tungnárjökul, Kaldalónsjökul og
Leirufjarðarjökul í Drangajökli,
Hagafellsjökul, sem gekk út í Haga-
vatn í fyrra og olli stórvandræðum í
Hvítá, og svo Brúarjökul, en hann
er sá mesti af þeim öllum; hann hef-
ur mest skriðið 10 km fram, 1963-
1964, og er einn sá frægasti hér á
landi og jafnvel þótt víðar væri leit-
að. Þetta sem nú er að gerast í
Dyngjujökli virðist benda til þess,
að það sé enn einhver gangur í
hlutajökulsins.“
m
HEKLA
- íforystu á rtýrri öld!