Morgunblaðið - 20.07.2000, Blaðsíða 30

30 FIMMTUDAGUR 20. JÚLÍ 2000
MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
Morgunblaðið/Amaldur
Gústav Geir Bollason segir hugsanlegt að einn þáttur verka sinna sé að skoða möguleika
málverksins gagnvart tækninni.
Landslag kvik-
myndao með
blaði og blýanti
✓
I Nýlistasafninu stendur yfír sýning á ljósmyndum,
teikningum og málverkum eftir Gústav Geir Bollason.
Landslag úti og inni við setur svip á sýninguna.
Þorvarður Hjálmarsson heimsótti safnið og__________
tók listamanninn tali.
GÚSTAV Geir Bollason heldur einka-
sýningu í Súmsalnum í Nýlistasafn-
inu þessa dagana. Þetta er fyrsta
einkasýning Gústavs Geirs í
Reykjavík frá árinu 1989, en það ár
hélt hann sýningu í Listasafhi AS.Í. Sama vor
lauk hann námi frá MyndMsta- og handíðaskóla
Islands. Að námi loknu lá leið Gústavs til megin-
lands Evrópu, þar sem hann menntaði sig enn
frekar í listsköpun sinni. Hann dvaldi árlangt í
Búdapest í Ungverjalandi og þaðan lá leiðin til
Parísar þar sem hann var við nám og störf um
nokkurra ára skeið. Gústav Geir hefur tekið þátt í
samsýningum erlendis, þeirra á meðal Auroru
Norrsken, sem var samsýning listamanna sem
skipulögð var af norrænu listamiðstöðinni Suom-
enlinna í Sveaborg í Finnlandi og Listasafni
Gautaborgar í Svíþjóð. Aurora 6 var flutt á milli
landa og sýnd í Finnlandi, Svíþjóð, Eistlandi og í
Noregi. Þá hefur Gústav tekið þátt í einum þrem-
ur samsýningum í Frakklandi.
Um listamannin sjálfan er það helst að segja að
Gústav Geir ólst upp á hinu fomfræga höfuðbóli
og kirkjustað Laufási við Ejjaíjörð. Hann gekk í
menntaskóla á Akureyri og í Mynd- og hand í
Reykjavík áður en hann lagði land undir fót eins
og áður segir en hefur nú snúið aftur tíl heima-
haganna og komið sér íyrir ásamt franskri eigin-
konu sinni og ungum syni þeirra hjónakoma á
Hjalteyri við Eyjaförð, þeim íyrrum ævintýra-
ljóma slegna stað sem virðist óðum vera að ganga
í endumýjun lífdaganna og nú fyrir tilstilli lista-
manna. Handan fjarðaiins, á ströndinni hinum
megin, blasa æskuslóðir Gústavs Geirs við sjón-
um.
Á sýningu Gústavs í Nýlistasafninu em þijú
verk frá umliðnum áram sem byggja öðrum
þræði að sögn listamannsins á rannsókn hans á
möguleikum málverksins gagnvart öðrum miðl-
um svo sem ljósmyndum og kvikmyndum. Fyrsta
verkið sem við nemum staðar við heitir Landslag
360° og er frá árinu 1996. Gústav beitir þeirri að-
ferð að sýna gestum inn í vinnuferli verka sinna.
Til hliðar við verkið sjálft hanga skissur og ljós-
myndir af þeim stöðum sem hann glímir síðan við
í myndverkum sínum en í þeim leitar hann frekar
eftfr heildaráhrifum en nákvæmum eftirmynd-
um. Á Ijósmyndunum sér maður ýmislegt sem
orðið hefur út undan í teikningunni, ýmis atriði
sem hið nákvæma auga linsunnar nemur. Aðferð-
in er sú að listamaðurinn tekur ljósmyndir af við-
fangsefninu þar sem hann beitir aðdráttarlinsu til
að ná fram smáatriðum, byggingum og arkitektr
úr af ýmsu tagi sem vill hverfa inn í heildarmynd-
ina þegar myndir era rissaðar hratt upp. Þá mál-
ar hann viðfangsefni ljósmyndanna og sameinar í
eina mynd, svo úr verður að því er virðist nokkurs
konar hreyfimynd af landslagi. Allavega birtist
sama landslagið manni á veggjunum á tvennan ef
ekki þrennan ólíkan hátt fyrir bragðið.
„í rauninni er meiningin kannski sú að kvik-
mynda landslagið, en án tökuvélar, bara með
blaði og blýanti,“ segir Gústav og heldur áfram:
„Þá er ég ef til vill að velta því íyrir mér hvemig
maður skoðar og skynjar hlutina, annars vegar í
gegnum miðla og síðan hvemig hlutimir horfa við
manni á staðnum. Héma dreg ég upp vatnslita-
myndir af landslaginu og síðan ljósmynda ég
staðhætti, og þetta er að einhveiju leyti saman-
burður milli hinnar hefðbundnu sýnar miðilsins,
þ.e. málverksins og teikninganna, og þess sem
maður sér kannski oftast í nútímanum sem er
landslag í panorama."
Möguleikar málverksins
gagnvart tækninni
Næsta verk á sýningunni er „Walking“ frá ár-
inu 2000, málverk í þremur hlutum sem sýnir
vinnustofu listamanns frá ólfkum sjónarhomum.
Ljósmyndir af herberginu fylgja ekki en augljóst
er að verkið er unnið út frá nokkram ljósmyndum
sem skeytt er saman. Máfverkið virðist þó opin-
bera mun fleiri hliðar á herberginu en nokkur
ljósmynd gæti gert.
„Þetta var vinnustofa mín í París til skamms
tíma,“ segir Gústav. „Þrengslin vora mikil og það
var erfitt að ná einhverri mynd þama inni sem
sýndi allt landslagið eða rýmið. Þetta er eins kon-
ar gönguferð, myndimar era teknar út í homin
þannig að fjarvíddin verður svolítið brengluð. Síð-
an raða ég saman tveimur myndum sem skarast
og ná kannski ekki vel saman. Það má segja sem
svo að þetta sé ef til vill svona samanburður á eig-
inleikum Ijósmyndar og málverks. Ljósmyndin er
alltaf þannig að hún afmarkast við stærð linsunn-
ar, byijar á útjöðrunum og færist inn að miðj-
unni. Málverkið byrjar í rauninni, ef maður hugs-
ar það á klassískan hátt, innan frá. Maður byijar
á miðjunni og vinnur sig út á jaðrana. Þetta mál-
verk hér byijar þar sem ljósmyndimar skarast
eða ná saman, þar byijar málverkið í rauninni.
Þetta er gönguferð um herbergið, maður sér
hreyfingu og ýmislegt annað í herberginu svo
sem hlutí sem þama era. Sumt sér maður óljóst
og ekki er augljóst heldur hvaða hlutverki hver
hlutur gegnir í myndinni. Þegar ég var að vinna
við þetta verk las ég „Walking11 eftír nítjándu ald-
ar heimspekinginn og skáldið Henry David Thor-
eau sem ijallar um gönguferðir í náttúrunni og
þetta er kannski svona rómantísk pæling þar sem
maður er að skoða og fjarlægjast þennan strúkt-
úr allan.“
Þriðja verkið á sýningunni heitir „Landslag/
Þoka“ og er frá árinu 1996. Myndimar í báðum
landslagsverkunum era úr Skagafirði, nánar til-
tekið Hjaltadal þar sem Gústav Geir hefur haft
vinnuaðstöðu.
„Þetta verk tengist fyrra landslagsverkinu þai’
sem þetta er frá sama stað nema þetta er tekið
upp á fjalli og horft niður í lítinn dal. Þegar ég tók
þessa mynd var ég ef til vill meiia að hugsa um
augnablikið og ferlið sem á sér stað þegar maður
tekui' mynd. Það kemur kannski fram í þessari
speglun sem á sér stað í verkinu. Með því að
hugsa þannig tengdi það mig atvikinu, raunvera-
leikanum og stemmningunni. Verkið sýnir mynd-
bygginguna líka í leiðinni en ekki bara teikning-
una eða Ijósmyndina. Þama er ég að undirstrika
eða sýna eitthvað sem minnir meira á ferlið, eða
augnablikið sem maður ýttí á hnappinn. Þetta er
allt sama landslagið en ég færði vélina til og síðan
kemur þokan inn í myndina. Ég hiífst að þessum
speglunum sem gerast í tökunni. Þetta verk fjall-
ar um speglanir en kannski fjallar þetta líka um
það að hverfa frá einum heimi í annan eins og í
sögunni af Lísu í Undralandi."
En Gústav hefur líka flutt úr einum heimi í
annan ef svo má segja, alla leið frá París til
Hjalteyrar.
„Þegar ég kom heim fluttumst við fyrst til
Hofsóss og ég vann þar við ýmislegt, lagði með-
al annars stund á sjómennsku, en við voram
jafnframt að leita að aðstöðu fyrir okkur og
firndum hana á Hjalteyri. Ég kynntist konu
minni þegar ég var í námi í París. Hún er frá
Norður-Frakklandi og er myndlistarmaður líka
og fæst aðallega við Ijósmyndir og myndbönd. Á
Hjalteyri líður okkur vel, við eigum saman lítinn
strák og allt er í lukkunnar velstandi.“
Þegar litið er yfir sýninguna er ástæðulaust
annað en hrífast af þeim öguðu vinnubrögðum
og þeim hugsunum sem hún birtir. Ef reynt yrði
að draga saman aðalatriðin er landslagið, þá
jafnt úti sem inni við, og gönguferðir í náttúr-
unni að hætti Thoreaus innanhúss sem utan-
húss það viðfangsefni sem sækir mest á Gústav?
„Ég er mikið að velta fyrir mér landslagi,
hreyfingunni í landslaginu og svo eru það fleiri
hlutir sem ég er að hugsa um, í rauninni allt það
sem málari þarf að gera. Auðvitað má ekki taka
það svo að ég sýni allt það sem ég er að vinna að
hér, þetta er svona hluti þess sem ég er að fást
við sem ég sýni núna. Málverkið og miðlamir
sem ég vinn með eiga sér mun lengri sögu en
nýju miðlamir, ljósmyndin og kvikmyndimar.
Listin er orðin svo tæknileg nú til dags. Hugs-
anlega er einn þáttur verka minna sá að skoða
möguleika málverksins gagnvart tækninni."
Ferðir til Prag
4. ágúst:
Vikuferð til Prag í beinu leiguflugi, örfá sæti laus.
25. ágúst:
Vikuferð til Prag í beinu leiguflugi.
4., 11., 17., 24. og 31. október:
7 og 8 daga ferðir til Prag
Flogið verður til Frankfurt og ekið þaðan samdægurs (ca 8 tíma akstur) til Prag. Par
verður svo gist næstu 6 nætur (5 nætur í ferðinni 11. okt.) en á næst síðasta degi
veröur ekið áleiðis til Frankfurt með viðkomu í Karlovy Vary, sem er einn þekktasti og
fegursti heilsubaðstaður (Tékklandi. Gist verður síðustu nóttina í Pýskalandi.
Ferð til Nepal
14. október:
Nepal/Everest 23ja daga gönguferð að rótum hæsta fjalls í heimi.
Ferð á IAA
23. september:
Fimm daga ferð á atvinnubílasýninguna í Frankfurt.
Leitið nánari upplýsinga hjá utanlandsdeild okkar.
eða á vefsíðu
www.gjtravel.is
Guðmundur Jónassson
ferðaskrifstofa,
Borgartúni 34,
sími 5111515.
Trompet og orgel á
hádegistónleikum
Á HÁDEGISTÓNLEIKUM í Hall-
grímskirkju í dag, fimmtudag, kl. 12
koma fram tveir íslenskir tónlistar-
menn, trompetleikarinn Guðmundur
Hafsteinsson og organistinn Eyþór
Ingi Jónsson. Á efnisskránni eru
bæði verk frá barokktímabilinu og
frá 20. öld.
Tónleikarnir hefjast með tveimur
þáttum úr Sónötu í g-moll eftir
Loeillet de Gant sem þeir leika sam-
an en svo leikur Eyþór Tokkötu í C-
dúr eftir JS Baeh. Eftir bandaríska
tónskáldið Alan Hovhaness leika
þeir hið kunna verk, Bæn heilags
Gregors, og eftir 18. aldar tónskáldið
William Boyce hljómar Trumpet
Voluntary. Finnska tónskáldið Jean
Sibelius er fulltrúi norrænnar tón-
listar með Intrödu op. llla og tón-
leikunum lýkur með Sóntötu a 4 í g-
moll eftir Pavel Josef Vejvanovský
sem var uppi á 17. öld.
Guðmundur Hafsteinsson er
fæddur 1972. Hann nam við Tónlist-
arskólann í Reykjavík og í janúar
1998 lauk hann meistaraprófi í
trompetleik frá State University of
New York, Purchase College Con-
servatory of Music undir handleiðslu
Vincent Penzarella trompetleikara
Fílharmóníusveitar New York borg-
ar. Guðmundur var í framhaldsnámi
í Vínarborg veturinn 1998-99 en síð-
astliðinn vetur kenndi hann m.a. við
Tónskóla Sigursveins auk þess sem
hann tók þátt í tónlistarlífi höfuð-
borgarinnar.
Eyþór Ingi Jónsson er fæddur
1973, ólst upp í Dalasýslu en bjó um
tíma á Akranesi þar sem hann
kenndi við Tónlistarskólann á Akra-
nesi ogstjórnaði Grundartangakóm-
um og Kór FVA. Vorið 1998 lauk
hann kantorsprófi frá Tónskóla
þjóðkirkjunnar þar sem aðalkennari
hans var Hörður Áskelsson.
Hann stundar nú framhaldsnám í
kirkjutónlist við Tónlistarháskólann
í Piteá í Svíþjóð þar sem orgelkenn-
ari hans er Hans Ola Ericsson.
Sýningum
lýkur
Listasafn Reykjavikur
SÝNINGUNNI Garðhúsa-
bænum sem nú stendur yfir í
Listasafni Reykjavíkur, Kjar-
valsstöðum, lýkur nú um helgina.
Gallerí Stöðlakot
Sýningu Steinþórs Marinós
Gunnarssonar lýkur á sunnu-
dag.
Stöðlakot er opið daglega kl.
14-18.